مقاله پژوهشی
تحلیل پوششی داده ها
فرانک حسین زاده سلجوقی؛ الهام ذاکر هرفته
چکیده
استفاده از ظرفیت‌های تولید موجود دریک صنعت و یا کارخانه یکی از مباحث مهم اقتصادی است که موجب افزایش بازدهی و ظرفیت تولید با هزینه کمتر میشود. مدلهای ظرفیت تولید بیانگر ماکزیمم مقدار تولید درواحد زمانی است. استفاده ازتحلیل پوششی داده‌ها (DEA) به عنوان روشی مناسب برای ارزیابی ظرفیت تولید شناخته شده است. مدلهای مرسوم ارزیابی عملکرد ...
بیشتر
استفاده از ظرفیت‌های تولید موجود دریک صنعت و یا کارخانه یکی از مباحث مهم اقتصادی است که موجب افزایش بازدهی و ظرفیت تولید با هزینه کمتر میشود. مدلهای ظرفیت تولید بیانگر ماکزیمم مقدار تولید درواحد زمانی است. استفاده ازتحلیل پوششی داده‌ها (DEA) به عنوان روشی مناسب برای ارزیابی ظرفیت تولید شناخته شده است. مدلهای مرسوم ارزیابی عملکرد ظرفیت تولید در دو دسته 1) مدلهای شعاعی، که فرض بر امکان تغییر تمامی ورودیها (یا خروجیها) با یک ضریب ثابت و 2) مدلهای غیرشعاعی که تغییرات هر شاخص متفاوت از سایر شاخصها می باشد، بطور مجزا بیان شده‌اند. در مدلهای شعاعی ورودی و خروجیها به یک نسبت تغییر می کند و در مدلهای غیرشعاعی این تغییرات یکسان نخواهد بود.اما در واقعیت ممکن است در سازمانها/ شرکت‌ها برخی ورودی و خروجیها به صورت شعاعی و برخی از آنها به صورت غیرشعاعی تغییر کنند بنابراین در این حالت استفاده از مدلهای مرسوم ظرفیت تولیدمناسب نیست. دراین مقاله به معرفی مدل ترکیبی ظرفیت تولید پرداخته‌ایم تا بتوانیم ظرفیت تولید شرکت‌ها یا سازمانها را در حضور هر دو نوع ورودی و خروجیها تعیین نماییم. مدل ییشنهادی، مدلی است که ظرفیت تولید را در حضور شاخص های شعاعی و غیرشعاعی بصورت توام می سنجد همچنین قابلیت تشخیص زیان ناشی از هر یک از موارد قیمت خروجیها، قیمت ورو دیها و یا مقدار کمبود خروجی و مازاد ورودی را دارد و مدلی مناسب برای ارزیابی ظرفیت تولید در مسائل کاربردی و واقعی است.
مقاله پژوهشی
مدلهای زمانبندی
هائد توکلی مقدم؛ سید حسام الدین ذگردی؛ محمدرضا امین ناصری
چکیده
در این مقاله، پس از به دست آوردن مدل یادگیری تقویتی زمانبندی با در نظر گرفتن نت پیشگویانه، چندین رویکرد ابتکاری برای ارزیابی مدل مطرح شده است. برای اینکه یک مدل یادگیری تقویتی آموزش داده شود، باید تابع پاداش و زیان آن با توجه به شرایط محیط کارگاه، تعیین شود. یکی از نوآوری های مقاله ارائه تعریف تابع پاداش برای مسئله مورد نظر می باشد. ...
بیشتر
در این مقاله، پس از به دست آوردن مدل یادگیری تقویتی زمانبندی با در نظر گرفتن نت پیشگویانه، چندین رویکرد ابتکاری برای ارزیابی مدل مطرح شده است. برای اینکه یک مدل یادگیری تقویتی آموزش داده شود، باید تابع پاداش و زیان آن با توجه به شرایط محیط کارگاه، تعیین شود. یکی از نوآوری های مقاله ارائه تعریف تابع پاداش برای مسئله مورد نظر می باشد. این مدل یادگیری در حالت های مختلف ورود کار به کارگاه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج به دست آمده از روش های دیگر زمانبندی، خروجی های بهتری را از خود نشان میدهد. مدل نت پیشگویانه، با چهار روش مدل سازی یادگیری مورد ارزیابی و کیفیت مدل ها مورد بررسی قرار می گیرد. با انتخاب و اضافه کردن بهترین مدل خرابی ماشین به مدل یادگیری تقویتی زمانبندی، کارهای بلادرنگ وارد شده به کارگاه، به ماشین ها تخصیص داده می شوند. با مقایسه روش مطرح شده و روش های پیشین مشخص شد که بهترین عملکرد را از خود نشان داده است.
مقاله پژوهشی
مریم شعاعی؛ پروانه سموئی
چکیده
انبار در اقتصاد کشورها اهمیت فراوانی دارد، زیرا درصد قابل توجهی از داراییها در موجودی‌های انبار انباشته شده است. طراحی و چیدمان مناسب یک انبار، نقش بسیار زیادی در کاهش هزینهها، کاهش زمان تدارک و تحویل، ارتقای بهره‌برداری از منابع و ارتقای سرویس‌دهی به مشتریان دارد. یک نوع از انبارهایی که اخیرا کاربرد زیادی پیدا کرده‌اند، انبارهای ...
بیشتر
انبار در اقتصاد کشورها اهمیت فراوانی دارد، زیرا درصد قابل توجهی از داراییها در موجودی‌های انبار انباشته شده است. طراحی و چیدمان مناسب یک انبار، نقش بسیار زیادی در کاهش هزینهها، کاهش زمان تدارک و تحویل، ارتقای بهره‌برداری از منابع و ارتقای سرویس‌دهی به مشتریان دارد. یک نوع از انبارهایی که اخیرا کاربرد زیادی پیدا کرده‌اند، انبارهای عبوری هستند که از نظر میزان کالاهایی که انبار میشوند و همچنین مدت زمان نگهداری آنها، با انبارهای سنتی تفاوت دارند. در این مطالعه، یک مدل برنامه‌ریزی عدد صحیح مختلط، برای طراحی و چیدمان یک انبار عبوری در جهت حداقل نمودن مسافتها، حداقل نمودن فضای خالی کف انبار و به حداکثر رساندن رضایت خردهفروشان پیشنهاد شده است. برای حل مسئله مورد نظر، الگوریتم بهینهسازی گرگ خاکستری چند هدفه (MOGWO) بکار رفته است و تنظیم پارامترها به کمک روش تاگوچی انجام شده است. در پایان نیز ایدهها و پیشنهادهایی جهت تحقیقات آتی ارائه شده است.
مقاله پژوهشی
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
علی سهله؛ مازیار صلاحی؛ صادق اسکندری
چکیده
ماشین بردار پشتیبان دوگانه حاشیه-پارامتری یکی از مدلهای موثر در یادگیری ماشین برای جداسازی دادههای به خصوص دادههای با اختلال ناهمگن است. در این مدل، هدف پیدا کردن دو ابرصفحه به طور غیرمستقیم از طریق دو ابرصفحه حاشیه‌ای غیر موازی با حل دو مسئله بهینه سازی درجه دوم مقید با ابعاد کمتر برای جداسازی داده‌ها است، به طوری که ابر صفحه ...
بیشتر
ماشین بردار پشتیبان دوگانه حاشیه-پارامتری یکی از مدلهای موثر در یادگیری ماشین برای جداسازی دادههای به خصوص دادههای با اختلال ناهمگن است. در این مدل، هدف پیدا کردن دو ابرصفحه به طور غیرمستقیم از طریق دو ابرصفحه حاشیه‌ای غیر موازی با حل دو مسئله بهینه سازی درجه دوم مقید با ابعاد کمتر برای جداسازی داده‌ها است، به طوری که ابر صفحه هر کلاس از دادههای کلاس دیگر در طرف نیم فضای منفی حاصل از ابرصفحه تا جای ممکن دور باشد. اما این عبارت تضمین کننده دور بودن تمام نقاط از ابرصفحه و قرار داشتن آنها در نیم فضای منفی نیست. برای رفع این مشکل، در این مقاله یک نسخه بهبودیافته از آن ارائه میگردد که نقاط یک کلاس را از ابرصفحه حاشیه-پارامتری کلاس دیگر تا جای ممکن با جایگزین کردن متغیر جدید در تابع هدف دور می کند. آزمایش های عددی بر روی دادههای کتابخانهای UCI نشان دهنده عملکرد بهتر مدل پیشنهادی در مقایسه با دو مدل مشابه در حالتهای خطی و غیرخطی از نظر دقت است.
مقاله پژوهشی
تصمیمگیری چند شاخصه
مه سیما راثی؛ حسین محمدی دولت آبادی
چکیده
سازمان‌های کوچک و متوسط در بخش تولید و خدمات غالباً با رقابت شدیدی روبرو هستند. در نتیجه این رقابت تعداد سازمان‌های کوچک و متوسطی که در بازار می‌توانند دوام بیاورند و به توسعه کسب و کار خود بپردازند رو به کاهش است. لذا هدف اساسی مدیریت استراتژیک در این‌گونه سازمانها شناسایی قابلیت‌‌‌ها و شایستگی‌هایی است که بتواند توان رقابتی ...
بیشتر
سازمان‌های کوچک و متوسط در بخش تولید و خدمات غالباً با رقابت شدیدی روبرو هستند. در نتیجه این رقابت تعداد سازمان‌های کوچک و متوسطی که در بازار می‌توانند دوام بیاورند و به توسعه کسب و کار خود بپردازند رو به کاهش است. لذا هدف اساسی مدیریت استراتژیک در این‌گونه سازمانها شناسایی قابلیت‌‌‌ها و شایستگی‌هایی است که بتواند توان رقابتی این سازمانها را بیفزاید و مزیتهای رقابتی آنها را برای دوام در بازار تعیین کند. ازآنجایی‌که شایستگی محوری منجر به ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان میشود، بنابراین لازم است تا شایستگی‌های محوری سازمان‌هایی کوچک و متوسط در بخش تولیدی که زمینه تحقیق این مقاله است شناسایی و اولویت‌بندی شود. بدین منظور این مقاله به ارائه چارچوبی جهت شناسایی شایستگی‌های محوری و متعاقباً مزیت رقابتی سازمان‌های کوچک و متوسط تولیدی در شرایط عدم قطعیت فازی می‌پردازد. در این راستا ابتدا برخی از مهمترین شایستگی‌های محوری سازمانها که در ادبیات تحقیق به آن توجه بیشتری شده است استخراج میشود و سپس با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی توسعه‌یافته گروهی اقدام به اولویت‌بندی آنها میشود. دادههای تحقیق از طریق پرسشنامه جمع‌آوری‌شده است و جامعه آماری نیز 12 نفر از مدیران سازمان‌های کوچک و متوسط تولیدی میباشد. نتایج حاصل از این تحقیق میتواند مدیران سازمان‌های کوچک و متوسط تولیدی را در فرآیندهای تصمیمگیری به‌خصوص درزمینهٔ مدیریت استراتژیک جهت تعیین مزیت رقابتی یاری نماید. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که شایستگی‌های محوری خدمات مشتری و تبلیغات به عنوان "مزیت رقابتی" در سازمان‌های کوچک و متوسط تولیدی تلقی میشود.
مقاله پژوهشی
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
مهدی خواجه زاده دزفولی؛ منصور مومنی؛ حنان عموزاد مهدیرجی؛ محمدحسین پورکاظمی
چکیده
اصلیترین تئوری حاکم بر ارزشگذاری قراردادهای آتی، تئوری ذخیره سازی است که در آن مهمترین فاکتور دخیل در قیمت گذاری قرارداد، مفهومی تحت عنوان ثمرات رفاهی است. ثمرات رفاهی عاملی است که فرآیند ارزشگذاری قراردادهای آتی را با پیچیدگی‌های جدی مواجه کرده است. تلاش برای تعیین بهترین موضع معاملاتی در قراردادهای آتی با دارایی پایه ...
بیشتر
اصلیترین تئوری حاکم بر ارزشگذاری قراردادهای آتی، تئوری ذخیره سازی است که در آن مهمترین فاکتور دخیل در قیمت گذاری قرارداد، مفهومی تحت عنوان ثمرات رفاهی است. ثمرات رفاهی عاملی است که فرآیند ارزشگذاری قراردادهای آتی را با پیچیدگی‌های جدی مواجه کرده است. تلاش برای تعیین بهترین موضع معاملاتی در قراردادهای آتی با دارایی پایه گوناگون و با تاریخ سررسید مختلف با بهره‌گیری از بهینه سازی کنترل پویای تصادفی، هدفی است که در این مقاله انجام گرفته است و در بازار بورس کالای ایران پیاده سازی شده است. نتایج حاصل نشان میدهد که مدل حاصل در حالت تک کالایی به طور کامل توانسته است که موضع معاملاتی درست را تشخیص دهد و در حالت دو کالایی 91.7 درصد موفق عمل کرده است.
مقاله پژوهشی - کاربردی
تحلیل پوششی داده ها
محمد خدابخشی؛ زهرا چراغعلی
چکیده
هدف: با توجه به اهمیت شاخص بهره وری در اقتصاد، در این مقاله رویکردهای مختلفی که برای اندازه گیری بهره وری جزئی و کل عوامل تولید استفاده می شوند را مطرح می‌کنیم.روششناسی پژوهش: در کلیه سازمان ها و نظام های اقتصادی و اجتماعی مفهوم بهره وری از اهمیت بسیاری برخوردار است و با استفاده از رویکردهای مختلفی مورد بررسی قرار می گیرد. بدون هـدف ...
بیشتر
هدف: با توجه به اهمیت شاخص بهره وری در اقتصاد، در این مقاله رویکردهای مختلفی که برای اندازه گیری بهره وری جزئی و کل عوامل تولید استفاده می شوند را مطرح می‌کنیم.روششناسی پژوهش: در کلیه سازمان ها و نظام های اقتصادی و اجتماعی مفهوم بهره وری از اهمیت بسیاری برخوردار است و با استفاده از رویکردهای مختلفی مورد بررسی قرار می گیرد. بدون هـدف بهـره وری، هیـچ کسـب و کاری جهـت مناسـبی پیـدا نخواهـد کـرد و بــدون اندازه گیــری بهــره وری، هیــچ کنترلــی بــر روی کســب و کار وجــود نخواهــد داشــت. اندازه گیــری، اولیــن قــدم بــه ســمت کنتــرل و در نهایــت بهبــود می باشــد. بهره‌وری را می توان به دو دسته، بهره وری جزئی و کل عوامل تولید تقسیم کرد. بهره وری کل عوامل تولید در اقتصاد، در افزایش رشد تولید ناخالص داخلی تاثیر بسزایی دارد. یافته‌ها: با توجه به نتایج بدست آمده برای شاخص مالم‌کوئیست بخش صنعت در سال 1390، رشد بهره وری کل عوامل تولید مطلوبی داشته است، اما بهره وری در بخش استخراج معدن بیشترین کاهش را داشته است. رشد بهره وری کل عوامل تولید اقتصاد در سال 1390 تقریبا یکنواخت می باشد.اصالت/ارزش افزوده علمی: با استفاده از دادههای واقعی سال 1390 ایران به محاسبه بهره وری جزئی و کل عوامل تولید با رویکردهای مختلف می پردازیم.
مقاله پژوهشی
تحلیل پوششی داده ها
مصطفی رادسر؛ عالیه کاظمی؛ محمد رضا مهرگان
چکیده
هدف: هدف از این مقاله ارائه یک مدل استوار تحلیل پوششی دادههای شبکه‌ای به منظور اندازه‌گیری کارایی در شرایط عدم قطعیت است.
روششناسی پژوهش: ابتدا مدلهای شبکه‌ای با فرآیندهای مختلف ارائه میشود. در مرحله بعد با استفاده از رویکرد استوارسازی برتیسماس و سیم یک مدل تحلیل پوششی دادههای شبکه‌ای استوار برای شبکه‌ای سه مرحله‌ای ...
بیشتر
هدف: هدف از این مقاله ارائه یک مدل استوار تحلیل پوششی دادههای شبکه‌ای به منظور اندازه‌گیری کارایی در شرایط عدم قطعیت است.
روششناسی پژوهش: ابتدا مدلهای شبکه‌ای با فرآیندهای مختلف ارائه میشود. در مرحله بعد با استفاده از رویکرد استوارسازی برتیسماس و سیم یک مدل تحلیل پوششی دادههای شبکه‌ای استوار برای شبکه‌ای سه مرحله‌ای با خروجی نامطلوب ارائه میشود.
یافته‌ها: مدل ارائه شده به منظور ارزیابی نواحی برق ایران مورد استفاده قرار گرفت. این نواحی شامل یک فرآیند سه مرحله‌ای با خروجی-های نامطلوب در برخی از مراحل می‌باشند. نتایج تحقیق نشان میدهد که مدل ارائه شده به طور همزمان کارایی مراحل و کارایی کل را به دست می آورد. علاوه بر این نمره کارایی کلی شبکه می تواند مبنایی برای رتبه‌بندی نواحی باشد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: مدل ارائه شده، مدلی جدید برای ارزیابی کارایی در شرایط عدم قطعیت و با داشتن خروجی نامطلوب است.
مقاله پژوهشی - کاربردی
تحلیل پوششی داده ها
فاطمه رخشان؛ پریسا نانکلی؛ محمد رضا علیرضایی
چکیده
وفاداری مشتری وابستگی قابل توجهی به میزان رضایت مشتری از خدمات ارائه شده دارد. بنابراین رضایتمندی مشتری در بخش خدمات غیرحضوری مانند بانکداری الکترونیک، افتتاح حساب غیرحضوری و غیره را می توان به عنوان یک استراتژی رقابتی اثربخش به ویژه در شرایط فعلی به سبب پاندمی ویروس کرونا به حساب آورد. در این مطالعه، ابتدا با در نظر گرفتن کدهای ...
بیشتر
وفاداری مشتری وابستگی قابل توجهی به میزان رضایت مشتری از خدمات ارائه شده دارد. بنابراین رضایتمندی مشتری در بخش خدمات غیرحضوری مانند بانکداری الکترونیک، افتتاح حساب غیرحضوری و غیره را می توان به عنوان یک استراتژی رقابتی اثربخش به ویژه در شرایط فعلی به سبب پاندمی ویروس کرونا به حساب آورد. در این مطالعه، ابتدا با در نظر گرفتن کدهای وفاداری مناسب در سطح شعب بانک، محدویت‌های وزنی مناسب از نوع قیود ناحیه اطمینان نوع اول را تعریف کرده و به مدل پایهای تحلیل پوششی داده‌ها میافزاییم. اندازه جدید به دست آمده از این مدل ریاضی، ناشی از تأثیر قیود وفاداری بوده و دارای قدرت تفکیکپذیری بیشتری نسبت به مدل پایهای خواهد بود. سپس فاکتور وفاداری هر شعبه به صورت نسبت اندازه مدل جدید به مدل پایهای، که عددی بین صفر و یک خواهد بود، تعریف میشود. سپس، مدل پیشنهادی در یک مطالعه موردی متشکل از 195 شعبه بانک مسکن پیادهسازی شده و نتایج مدل مورد تحلیل قرار می‌گیرند. نتایج نشان میدهند که فاکتور وفاداری با کیفیت خدمات غیرحضوری ارتباط مستقیم دارد و اندازه جدیدی از کارایی ناظر به میزان وفاداری مشتری به دست می‌آید.
مقاله پژوهشی
مدلهای زمانبندی
علی حسین زاده کاشان؛ سعید افخمی؛ پریسا معروفخانی
چکیده
خطوط مونتاژ، سیستمهای جریانگرایی هستند که به نوعی در تولید صنعتی کالاهای استاندارد با کیفیت بالا و حتی در تولید کالاها با حجم پایین از محصولات سفارشی حائز اهمیت هستند. امروزه به دلیل افزایش رقابت جهانی و گسترش سریع تکنولوژی، مسئله بالانس خط مونتاژ از اهمیت بیشتری برخوردار شدهاست. بالانس خط مونتاژ به‌معنای گروه‌بندی ...
بیشتر
خطوط مونتاژ، سیستمهای جریانگرایی هستند که به نوعی در تولید صنعتی کالاهای استاندارد با کیفیت بالا و حتی در تولید کالاها با حجم پایین از محصولات سفارشی حائز اهمیت هستند. امروزه به دلیل افزایش رقابت جهانی و گسترش سریع تکنولوژی، مسئله بالانس خط مونتاژ از اهمیت بیشتری برخوردار شدهاست. بالانس خط مونتاژ به‌معنای گروه‌بندی سیستماتیک عملیات و عناصر کاری در قالب ایستگاه‌های کاری است و ضمن در نظر گرفتن محدودیت‌های پیش‌نیازی و غیره به دنبال کمینه کردن سیکل زمانی و/یا تعداد ایستگاه‌های کاری می باشد. در این مطالعه با توجه به اهمیت مسئله بالانس خطوط مونتاژ U شکل و از سوی دیگر اهمیت فاکتورهای انسانی و زمان‌های آماده‌سازی، یک مدل ریاضی دو هدفه با اهداف کاهش زمان چرخه و کاهش مجموع هزینههای کارگران تخصیص داده شده به ایستگاه‌های‌کاری توسعه داده شدهاست. از آنجا که مسئله مورد نظر از لحاظ پیچیدگی جزء مسائل Np-hard میباشد لذا از الگوریتم‌های فراابتکاری ژنتیک مرتبسازی نامغلوب II (NSGA-II) و همچنین نسخه دوم الگوریتم تکاملی مبتنی بر قوت پارتو (SPEA-II) برای حل مدل استفاده کردهایم. در انتها نیز به‌منظور تحلیل نتایج مدل دو هدفه و ارزیابی عملکرد الگوریتم‌های تکاملی چند هدفه از چهار معیار: تعداد جوابهای پارتو، میانگین فاصله از نقطه ایده‌آل، شاخص گوناگونی و شاخص کیفیت استفاده نمودیم که نتایج حاصله حاکی از برتری الگوریتم NSGA-II بودهاست. نوآوریهای این مطالعه شامل ارائه یک مدل ریاضی برای مسئله بالانس خط مونتاژ U شکل و تخصیص کارگران با در نظر گرفتن زمان‌های آماده‌سازی وابسته به توالی رو به جلو و رو به عقب و نیز حل این مسئله با دو الگوریتم NSGA-II و SPEA-II به منظور کاهش همزمان زمان چرخه و هزینه کارگران میباشد.
مقاله پژوهشی
تصمیم گیری براساس محاسبات نرم
مصطفی محمودی شریف؛ محمد مهدی رحیمیان اصل؛ محمدحسن ملکی
چکیده
زنجیره تأمین نقش مهمی در کارامدی ارائه محصولات و خدمات دارد. این مقوله در صنعت نفت اهمیت بیشتری پیدا میکند که یکی از مزیتهای رقابتی کشور هم به شمار می‌رود و توسعه آن میتواند برای اقتصاد کشور ارزآوری و اشتغال زیادی ایجاد نماید. پژوهش حاضر از نظر جهت‌گیری، کاربردی و از منظر هدف، اکتشافی است. همچنین مبانی فلسفی پژوهش، پراگماتیسم ...
بیشتر
زنجیره تأمین نقش مهمی در کارامدی ارائه محصولات و خدمات دارد. این مقوله در صنعت نفت اهمیت بیشتری پیدا میکند که یکی از مزیتهای رقابتی کشور هم به شمار می‌رود و توسعه آن میتواند برای اقتصاد کشور ارزآوری و اشتغال زیادی ایجاد نماید. پژوهش حاضر از نظر جهت‌گیری، کاربردی و از منظر هدف، اکتشافی است. همچنین مبانی فلسفی پژوهش، پراگماتیسم و روششناسی آن آمیخته است. برای اجرای پژوهش در مرحله اول از طریق مرور ادبیات و مصاحبه با خبرگان صنعت نفت، 16 پیشران کلیدی پژوهش استخراج گردید. پس از غربال با آزمون‌های آماری، 8 عامل حذف گردید و مابقی با تکنیک تحلیل تاثیر متقابل مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر مبنای درجه تاثیرگذاری دو پیشران سیاست‌های تأمین مالی دولت و برنامه‌های شرکت‌های نفتی برای بهبود و به روزرسانی تجهیزات نفتی به عنوان پیشران‌های مهم برای نگاشت سناریوهای زنجیره تأمین صنعت نفت انتخاب شدند. بر مبنای این دو پیشران، چهار سناریو زنجیره تأمین فرصت سوز، زنجیره تأمین منبع محور، زنجیره تأمین نوین و زنجیره تأمین دمده نگاشت یافتند که با توجه به معیارهای چهارگانه ارزیابی سناریوها از نظر احتمال وقوع و کاربست تکنیک کداس، سناریو زنجیره تأمین فرصت سوز به عنوان محتمل ترین سناریو انتخاب گردید.
مقاله پژوهشی
تکنیک‌های شبیهسازی و سیستمهای خبره
سحر جعفری؛ امیر آذرفر؛ جمال خانی جزنی
چکیده
هدف: بر همگان واضح و مبرهن است که در این دوران یکی از عامل کلیدی رشد اقتصادی کشورها، اقتصاد دانش‌بنیان است و در این بین وجود شرکت‌های دانش‌بنیان زیرساخت اصلی حصول این مهم را شکل میدهد. این مقاله با هدف توسعه شرکت‌های دانش-بنیان با تاکید بر فرایندهای کسب و کار آنها انجام شد.
روششناسی: بدین منظور با مرور ادبی به بررسی فرایندهای کسب ...
بیشتر
هدف: بر همگان واضح و مبرهن است که در این دوران یکی از عامل کلیدی رشد اقتصادی کشورها، اقتصاد دانش‌بنیان است و در این بین وجود شرکت‌های دانش‌بنیان زیرساخت اصلی حصول این مهم را شکل میدهد. این مقاله با هدف توسعه شرکت‌های دانش-بنیان با تاکید بر فرایندهای کسب و کار آنها انجام شد.
روششناسی: بدین منظور با مرور ادبی به بررسی فرایندهای کسب و کار پرداخته شد و به خاطر جامعیت مدل EFQM جهت بررسی بیشتر انتخاب شد. سپس با 9شرکت، به عنوان نمونه‌های هدفمند، مستقر در مرکز رشد سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، مصاحبه و آسیب‌های این شرکت‌ها شناسایی شد. در ادامه مکانیزم‌های تصمیمگیری و هماهنگی با توجه به یکپارچگی فرآیندهای سازمانی، برنامه‌ها و رویکردهای شرکت‌های بزرگ در اظهارنامه جایزه تعالی سازمان بررسی و رویکردهای مورد استفاده این شرکت‌ها استخراج و دسته‌بندی شدند. در این مسیر از نظرات خبرگان این حوزه نیز به منظور تعدیل برنامه‌ها و رویکردها استفاده شد. در نهایت به منظور بررسی فرایندهای کلیدی کسب و کارهای دانش‌بنیان، مدلی مبتنی بر پویایی‌شناسی سیستم طراحی شد.
یافته‌ها: از آنجا که افزایش امتیاز مدل EFQM به منزله افزایش احتمال رشد شرکت در نظر گرفته شده است، لذا میتوان با استفاده از این مدل برای رشد شرکت‌های دانش‌بنیان راهکارهایی ارائه کرد.
دانش‌افزایی: در این مقاله از مدلهای شبیهسازی و ریاضی برای توسعه عملکرد شرکت‌های دانش بنیان و تحلیل همزمان آسیب-های شرکت ها و مقایسه آن با یک مدل جامع استفاده شده است، به صورتی‌که بتوان راهکارهای مناسب جهت اصلاح فرایندها را پیشبینی نمود.
مقاله پژوهشی
تحلیل پوششی داده ها
محمد افضلی نژاد؛ ندا افضلی نژاد
چکیده
در تحلیل پوششی دادههای (DEA) کلاسیک، واحدهای تصمیم‌گیرنده (DMU) به عنوان جعبه سیاه در نظر گرفته میشوند و ساختارهای داخلی آنها در ارزیابی کارایی نادیده گرفته میشوند. تحلیل پوششی دادههای شبکه‌ای (NDEA)، اجزای یک واحد و روابط آنها را در ارزیابی دخالت داده و عملکرد زیرواحدهای تصمیم‌گیرنده (DMSU) و نقش آنها در شبکه داخلی را نیز بررسی می‌نماید. ...
بیشتر
در تحلیل پوششی دادههای (DEA) کلاسیک، واحدهای تصمیم‌گیرنده (DMU) به عنوان جعبه سیاه در نظر گرفته میشوند و ساختارهای داخلی آنها در ارزیابی کارایی نادیده گرفته میشوند. تحلیل پوششی دادههای شبکه‌ای (NDEA)، اجزای یک واحد و روابط آنها را در ارزیابی دخالت داده و عملکرد زیرواحدهای تصمیم‌گیرنده (DMSU) و نقش آنها در شبکه داخلی را نیز بررسی می‌نماید. مقاله حاضر ساختار ستاره‌ای را که یکی از ساختارهای رایج در کاربردهای DEA است مورد بررسی قرار میدهد و مدلهای لازم برای ارزیابی چنین ساختارهایی را ارائه میدهد. با فرض مدیریت متمرکز، اولویت بالاتری به گره مرکزی شبکه در ارزیابی عملکرد واحدها داده میشود و ارزیابی کارایی کلی شبکه به‌گونه‌ای انجام میشود که کارایی گره مرکزی حفظ گردد. تجزیه کارایی کلی به کارایی زیرواحدها و تصویرسازی بر روی مرز کارایی بر اساس فرمهای مضربی و پوششی مدل پیشنهادی شرح داده میشوند. با استفاده از تحلیل‌های نظری و عددی، ویژگیها و نتایج مدل بررسی و اعتبارسنجی میگردند.
مقاله پژوهشی
تصمیمگیری چند شاخصه
صبا امیری؛ سعید ستایشی
چکیده
هدف: بازاریابی عصبی یک حوزه میان رشته‌ای و نوظهور است که به کمک آن، میتوان رفتار مصرف‌کنندگان را با علوم عصب‌شناسی ارتباط داد. از دیگرسو، در چند دهه اخیر، میزان اهمیت و علاقمندی به خرید محصولات پایدار برای حفظ محیط‌زیست افزایش یافته است. لذا پژوهش حاضر با هدف تحلیل سلسله مراتبی فازی شاخصهای ارزیابی بازاریابی عصبی برای محصولات ...
بیشتر
هدف: بازاریابی عصبی یک حوزه میان رشته‌ای و نوظهور است که به کمک آن، میتوان رفتار مصرف‌کنندگان را با علوم عصب‌شناسی ارتباط داد. از دیگرسو، در چند دهه اخیر، میزان اهمیت و علاقمندی به خرید محصولات پایدار برای حفظ محیط‌زیست افزایش یافته است. لذا پژوهش حاضر با هدف تحلیل سلسله مراتبی فازی شاخصهای ارزیابی بازاریابی عصبی برای محصولات پایدار انجام شد.
روششناسی پژوهش: پژوهش با رویکرد کمّی و با بهره‌گیری از روش تصمیمگیری چندشاخصه انجام شد. بدین منظور جهت درک عمیق از موضوع و گردآوری دادههای مفید، پس از بررسی دقیق مطالعات مرتبط، با پرسشنامه محقق‌ساخته سلسله مراتبی فازی، دیدگاه‌های 16 نفر از خبرگان جمعآوری گردید که نرخ ناسازگاری پرسشنامه‌ها، پایایی آنها را مورد تأیید قرار داد. همچنین جهت کسب اطمینان از تحلیل حساسیت بهره برده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد شاخصهای ارزیابی بازاریابی عصبی در هفت دسته قرار دارند که براساس تحلیل سلسله مراتبی فازی به ترتیب عبارتند از: دقت، تعصب و سونگری، کاوش حافظه و احساسات، کیفیت اطلاعات، مفید بودن، صرفه‌جویی در زمان، هزینه. همچنین حوزههای بازاریابی برای محصولات پایدار متأثر از بازاریابی عصبی به ترتیب اولویت عبارتند از: تبلیغات، طراحی و توسعه محصول، برندسازی، تصمیم مصرف‌کننده، قیمت‌گذاری و نحوه توزیع. همچنین تحلیل حساسیت نشان داد یافته‌های پژوهش مورد تأیید است، اما در مورد دو شاخص تعصب و سونگری و کاوش حافظه و احساسات امکان جابجایی وجود دارد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: بازاریابی عصبی به دلیل ارائه اطلاعات با دقت و کیفیت بالا و کاهش میزان سوگیری در تحلیل نتایج، امکان پیشبینی رفتار خرید مصرف‌کنندگان را فراهم آورده و بر آمیخته بازاریابی محصولات پایدار تأثیر می‌گذارد.
مقاله پژوهشی
مدل های بهینه سازی ریاضی
لیلا ترک زاده
چکیده
هدف: ارائه رهیافت تحلیلی به منظور حداقل‌سازی ریسک برای موقعیتی که معامله‌گران با ریسک مدل به عنوان یک ریسک مالی منتج از انتخاب مدل تقریب، برای فضای وضعیت اوراق بهادار مبنا در برآوردهای مالی، روبرو هستند.
روششناسی پژوهش: بهبود مناسب مدل قیمت‌گذاری اختیار دوجمله‌ای استاندارد و استفاده از سازوکار پرتفوی معادل‌ساز در وضعیت خاصی ...
بیشتر
هدف: ارائه رهیافت تحلیلی به منظور حداقل‌سازی ریسک برای موقعیتی که معامله‌گران با ریسک مدل به عنوان یک ریسک مالی منتج از انتخاب مدل تقریب، برای فضای وضعیت اوراق بهادار مبنا در برآوردهای مالی، روبرو هستند.
روششناسی پژوهش: بهبود مناسب مدل قیمت‌گذاری اختیار دوجمله‌ای استاندارد و استفاده از سازوکار پرتفوی معادل‌ساز در وضعیت خاصی از بازار ناکامل که معامله‌گران در مورد فضای وضعیت واقعی فرایند دوجمله‌ای سهام، نامطمئن هستند.
یافته‌ها: از چشم انداز تحقیقاتی، با فرضیههای مختلف یک مدل تقریب طراحی وتعمیم داده شد که ریسک مدل را برای قیمت‌گذاری اختیارات خرید به حداقل می‌رساند. از دیدگاه کاربرد عملی، نتایج حاصل برای مؤسسات مالی این بینش را فراهم میسازد که در بازارهای مرتبط با اختیارات یک سازوکار برای تعدیل نوسانات زیاده از حد پیشبینی نمایند.
اصالت/ارزش افزوده علمی: بررسی مسئلهی ریسک مدل با حفظ چارچوب ساده و ظرافت مدل دوجمله‌ای انجام و سپس اثبات می شود که با تعریف بهینگی به مفهوم حداقل خطاهای میانگین-مربع، انتخاب یک مدل تقریب بهینه میسر است. علاوه براین پیادهسازی و کارایی روش برای مدل چند دوره‌ای نیز تبیین می شود.
مقاله پژوهشی - کاربردی
تحلیل ریسک
رسول روزگار؛ سمانه ارکیا
چکیده
در این پژوهش مدلهای آرچ و گارچ به منظور محاسبه شاخص ارزش در معرض خطر برای دادههای مربوط به شرکت فولاد مبارکه اصفهان در یک فاصله زمانی مشخص مورد بررسی محاسبه شده است و سپس با معرفی توزیع لوماکس دوطرفه به برآورد شاخص ارزش در معرض خطر با استفاده از مدل گارچ پرداخته‌ایم. نتایج نشان میدهد که مدل گارچ با استفاده از توزیع لوماکس دوطرفه، ...
بیشتر
در این پژوهش مدلهای آرچ و گارچ به منظور محاسبه شاخص ارزش در معرض خطر برای دادههای مربوط به شرکت فولاد مبارکه اصفهان در یک فاصله زمانی مشخص مورد بررسی محاسبه شده است و سپس با معرفی توزیع لوماکس دوطرفه به برآورد شاخص ارزش در معرض خطر با استفاده از مدل گارچ پرداخته‌ایم. نتایج نشان میدهد که مدل گارچ با استفاده از توزیع لوماکس دوطرفه، شاخص ارزش در معرض ریسک را واقع گرایانهتر از توزیع نرمال، تی استیودنت و توزیع خطای تعمیم یافته برای کلیه سطوح اطمینان ایجاد میکند. لذا یک توزیع بسیار مناسب برای مدل سازی چولگی و کشیدگی در سری بازده مالی است. هدف اصلی در مطالعه این توزیع، پیشنهاد شاخص جدید ارزش در معرض ریسک با توزیع جدید چوله و دم سنگین برای دستیابی به پیشبینیهای واقعیتر شاخص ارزش در معرض خطرنسبت به سایر مدلهای شناخته شده شاخص ارزش در معرض خطراست.
مقاله پژوهشی
تصمیمگیری چند شاخصه
علی محقر؛ روح اله قاسمی؛ حسین طوسی؛ مرتضی شیخی زاده
چکیده
هدف: هدف پژوهش ارائه مدلی برای تبیین کارکردهای دفتر مدیریت پروژه شهر دانش دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران و اولویت بندی آنها بر اساس وضعیت اهمیت-عملکرد این کارکردهاست.
روش شناسی: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ابزار گردآوری اطلاعات توصیفی (غیر آزمایشی) است. پس از مرور ادبیات نظری، 28 کارکرد اصلی طرح شهر دانش برای مدیریت پروژه‌هایش ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش ارائه مدلی برای تبیین کارکردهای دفتر مدیریت پروژه شهر دانش دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران و اولویت بندی آنها بر اساس وضعیت اهمیت-عملکرد این کارکردهاست.
روش شناسی: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ابزار گردآوری اطلاعات توصیفی (غیر آزمایشی) است. پس از مرور ادبیات نظری، 28 کارکرد اصلی طرح شهر دانش برای مدیریت پروژه‌هایش شناسایی شدند. پس از روایی محتوا و پایایی، پرسشنامهای بین مدیران، مشاوران، مجریان و کارشناسان ارشد شهر دانش توزیع شد. بعد از سنجش روایی سازه با تحلیل عاملی اکتشافی، داده‌ها با استفاده روش مدلسازی معادلات ساختاری، تحلیل شدند. سپس از روش بهترین-بدترین برای اولویت بندی ابعاد و زیر شاخص ها مدل استفاده شد. در ادامه عملکرد هر یک از ابعاد با نظرسنجی از خبرگان در دفتر مدیریت پروزه شهر دانش به دست امد. درنهایت با استفاده از ماتریس اهمیت- عملکرد کارکردهای دفتر مدیریت پروژه اولویت‌بندی شدند.
یافته‌ها: بر اساس یافته های پژوهش، 7 کارکرد با 28 زیرکارکرد مدل مفهومی پژوهش را تبیین می‌کنند. همچنین بر اساس یافته های تحلیل اهمیت-عملکرد، طراحی و مستندسازی سیستم مدیریت پروژه در قالب نمودارهای فرایندی، رویه‌ها و دستورالعمل‌ها، فرمت‌های یکنواخت و قالب‌های استاندارد، شفافیت و وضوح اطلاعات ارائه شده در برنامه‌ریزی و سازماندهی پروژه، فراهم نمودن خدمات آموزشی در زمینه مفاهیم- فرایندها- روش‌ها و ابزارهای مدیریت پروژه ، طراحی و توسعه و استقرار سیستمهای اطلاعاتی مدیریت پروژه در سازمان و مشارکت در ارزیابی عملکرد مدیران پروژه‌ها و تیم‌های مدیریت پروژه در اولویت اول بهبود قرار دارند.
دانش‌افزایی: در این پژوهش برای اولویت با ر مدل کارکردهای دفتر مدیریت پروژه برای طح ایجاد یک مرکز نوآوری در کشور طراحی شد و نتایج مدل شناسایی شده برای شهر دانش میتواند راهنمای خوبی برای مدیریت پروژه‌های بزرگترین طرح توسعه‌ای دانشگاهی کشور و الگوی مناسبی برای سایر طرح‌های توسعه‌ای دانشگاهی باشد.
مقاله پژوهشی
تصمیمگیری چند شاخصه
معصومه عزیزی نفطه؛ محمود شهرخی
چکیده
هدف: ارائه روشی برای در نظر گرفتن اعتبار نظرات هر یک از خبرگان در فرآیند تصمیمگیری گروهی چندمعیاره COPRAS با استفاده از مفاهیم مجموعههای فازی نوع 2.فاصله‌ای و نقطه‌ای
روششناسی پژوهش: در این پژوهش روش نوینی برای غیرفازی‌سازی اعاداد فازی نوع 2 نقطه‌ای ارائه شده و از آن برای تخمین میزان اعتبار هریک از تصمیمگیرندگان استفاده میشود. ...
بیشتر
هدف: ارائه روشی برای در نظر گرفتن اعتبار نظرات هر یک از خبرگان در فرآیند تصمیمگیری گروهی چندمعیاره COPRAS با استفاده از مفاهیم مجموعههای فازی نوع 2.فاصله‌ای و نقطه‌ای
روششناسی پژوهش: در این پژوهش روش نوینی برای غیرفازی‌سازی اعاداد فازی نوع 2 نقطه‌ای ارائه شده و از آن برای تخمین میزان اعتبار هریک از تصمیمگیرندگان استفاده میشود. مقادیر امتیازات گزینه‌ها نیز به صورت اعداد فازی نوع 2 بیان میشوند، که میزان اطمینان به هریک از نظرات کارشناسان با درجه عضویت ثانویه بیان میگردد. از این جدول به عنوان ماتریس تصمیم برای تصمیمگیری استفاده میشود. برای اینکار نخست میزان اطمینان کلی در هر یک از معیارها از جمع‌بندی اطمینان امتیازات مربوطه محاسبه میشود. با تاثیر این اطمینان امتیازات هر معیار بر میزان وزن آن، ماتریس وزنی متعادل شده به دست می‌آید. در ادامه امکان برتری هرگزینه بر گزینه دیگر و سپس مطلوبیت نهائی تک‌تک گزینه‌ها محاسبه میشود.
یافته ها: نتایج مثال عددی نشان میدهد که روش پیشنهادی مسئله تصمیمگیری گروهی چندمعیاره فازی با روش کوپراس را با استفاده از مجموعه های فازی نوع 2 نقطه‌ای بهبود میدهد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: استفاده از مجموعههای فازی نوع 2 نقطه‌ای برای بیان اعتبار نظر هر یک از کارشناسان از دیدگاه پژوهشگر علاوه بر انعطاف‌پذیری بر کیفیت پاسخ نیز می‌افزاید.
مقاله پژوهشی
پگاه فرهنگیان؛ هادی مختاری
چکیده
چکیده: مدل کلاسیک مقدار سفارش اقتصادی چندین دهۀ قبل برای کاهش هزینههای موجودی در شرکت‌ها ارائه شد و از آن زمان تاکنون به طور گسترده در زمینه‌های مختلف کنترل موجودی مورد استفاده قرار گرفته است. در سالهای اخیر محققان جنبه‌های گوناگون مدل EOQ را توسعه داده‌اند؛ زیرا مدل کلاسیک EOQ بسیاری از پارامترهای مهم در دنیای واقعی را در نظر نمی‌گیرد. ...
بیشتر
چکیده: مدل کلاسیک مقدار سفارش اقتصادی چندین دهۀ قبل برای کاهش هزینههای موجودی در شرکت‌ها ارائه شد و از آن زمان تاکنون به طور گسترده در زمینه‌های مختلف کنترل موجودی مورد استفاده قرار گرفته است. در سالهای اخیر محققان جنبه‌های گوناگون مدل EOQ را توسعه داده‌اند؛ زیرا مدل کلاسیک EOQ بسیاری از پارامترهای مهم در دنیای واقعی را در نظر نمی‌گیرد. در مدل کلاسیک فرض شده است اقلام باکیفیت مناسب سفارش داده میشوند. در حالی که در واقعیت به علت کیفیت ناپایدار فرآیند تولید، حمل و نقل نامناسب، فسادپذیری یا دیگر فاکتورها، وجود اقلام معیوب امری اجتناب‌ناپذیر است. در سیستم موجودی EOQ پیشنهادی این اقلام به کمک بازرسی 100% از محموله جداسازی شده و سپس این اقلام جداسازی شده در قالب یک بسته با قیمت تخفیف یافته به فروش می‌رسد. همچنین به منظور کاهش هزینههای ثابت سفارش‌دهی و حمل‌ونقل، از سیاست دوره سفارش‌دهی همزمان برای تمام دسته محصولات استفاده شده است که کارآیی بالایی در کاهش هزینهها دارد. بنابراین این پژوهش مدل کلاسیک EOQ اقلام باکیفیت نامطلوب را مجدداً مورد مطالعه قرار میدهد. یک مدل مقدار سفارش اقتصادی چندکالایی، با درنظرگرفتن وجود کالای معیوب و همچنین الزام سفارش همزمان توسعه داده میشود، سپس یک مدل ریاضی با روش تحلیلی حل میشود سپس اعتبارسنجی مدل با حذف مفروضات ارائه شده، و تبدیل مدل فعلی را به مدل کلاسیک، و در نهایت یک مثال عددی به همراه تحلیل نتایج آن ارائه میگردد. که مشاهده می‌کنیم تغییر نرخ غربالگری میتواند تاثیر به نسبت زیادی بر کاهش یا افزایش هزینهها داشته باشد، این تاثیر هزینه ناشی از هزینه نگهداری اقلام با کیفیت نامطلوب تا انتهای دوره بازرسی است که هرچه عملیات غربالگری سریعتر انجام شود و اقلام معیوب سریعتر از سیستم خارج شوند و این هزینه‌ی تحمیل شده کمتر میشود.
مقاله پژوهشی
داده‌کاوی و مفاهیم مربوط به آن
حسن خادمی زارع؛ آتنا مقیمی؛ محمدصالح اولیا؛ داود شیشه بری
چکیده
امروزه نقش و تاثیر رسانه در زندگی فردی و اجتماعی بر هیچ کس پوشیده نیست. در میان انبوه رسانه های امروزی، تلویزیون همچنان می تواند قدرتمند باشد به شرط آنکه مخاطب خود را بشناسد و مدیریتی نوین را در دستور کار خود قرار دهد. مدیریتی که منافع رسانه و مخاطب را یکی بداند. بدین منظور می توان با تحلیل توأم مخاطبان و برنامه ها به دنبال راهکارهایی ...
بیشتر
امروزه نقش و تاثیر رسانه در زندگی فردی و اجتماعی بر هیچ کس پوشیده نیست. در میان انبوه رسانه های امروزی، تلویزیون همچنان می تواند قدرتمند باشد به شرط آنکه مخاطب خود را بشناسد و مدیریتی نوین را در دستور کار خود قرار دهد. مدیریتی که منافع رسانه و مخاطب را یکی بداند. بدین منظور می توان با تحلیل توأم مخاطبان و برنامه ها به دنبال راهکارهایی برای افزایش نفوذ رسانه بود.
در این مقاله با نوآوری خوشه بندی توأم مخاطبان براساس ویژگی های دموگرافیک و مشخصات برنامه های تلویزیونی، برای افراد هر خوشه راهکارهایی به منظور افزایش نفوذ رسانه ارائه گردیده است. داده ها از پرسشنامه محقق ساخته و نمونه 390 نفری از کارشناسان موضوع و مردم شهر یزد به دست آمدند.
نتایج نشان می دهد که مدیران شبکه استانی یزد می بایست با توجه به خواسته های مطرح شده مخاطبان در زمان های اوج تماشا، در جدول پخش خود بازنگری کرده و راهکارهای ارائه شده این مقاله را در دستور کار قرار دهند. ارزیابی کیفیت خوشه بندی ساختارخوب آن را بیان می کند. راهکارهای ارائه شده نیز با نظر خبرگان حوزه رسانه و میزان انطباق نتایج با منابع مرتبط با موضوع تحقیق اعتبارسنجی شده است.
در این مقاله با تکنیک جدید خوشه بندی توأم مخاطبان براساس ویژگی های دموگرافیک و برنامه های تلویزیونی به صورت سلسله مراتبی و همزمان خوشه بندی شده اند و برای افراد هر خوشه راهکارهایی به منظور افزایش نفوذ رسانه ارائه گردیده است.
مقاله پژوهشی
مدلهای زمانبندی
پرهام صوفی؛ مهدی یزدانی؛ مقصود امیری؛ محمد امین ادیبی
چکیده
هدف: یکی از مهمترین مسائل حوزه زمانبندی تولید که اخیراً بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است، مسئله زمانبندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین (DRCFJSP)است. برای مقابله با اختلال های غیرمنتظره مانند خرابی ماشین، باید برنامه زمانبندی کارها استوار باشد تا در صورت وقوع اختلال، برنامه زمانی دارای کارایی مناسبی باشد ...
بیشتر
هدف: یکی از مهمترین مسائل حوزه زمانبندی تولید که اخیراً بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است، مسئله زمانبندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین (DRCFJSP)است. برای مقابله با اختلال های غیرمنتظره مانند خرابی ماشین، باید برنامه زمانبندی کارها استوار باشد تا در صورت وقوع اختلال، برنامه زمانی دارای کارایی مناسبی باشد و از راه حل بهینه انحراف کمتری داشته باشد. لذا در این تحقیق، مسئله زمانبندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین با در نظر گرفتن سناریوهای محتمل خرابی ماشین‌ها یا اختلال در کارگاه مورد مطالعه قرار می گیرد.روششناسی پژوهش: در حل مسئله مورد مطالعه، نحوه واگذاری کارها به ماشین‌ها و توالی عملیات بر روی هر ماشین باید به گونه‌ای صورت پذیرد که تحت هر سناریوی محتمل، حداکثر زمان تکمیل کارها کمینه شود تا ترکیب وزنی مربوط به عملکرد سیستم در حالت متوسط، عملکرد سیستم در حالت بدبینانه، جریمه نقض قیود پنجره های زمانی موعدهای تحویل کارها و واریانس مقدار تابع هدف با توجه به سناریوهای مختلف بهینه باشد. به این منظور یک مدل برنامه‌ریزی تصادفی سناریومحور استوار (RSSP) در قالب یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط برای این مسئله ارائه گردیده است و به منظور اعتبارسنجی در ابعاد کوچک و متوسط بوسیله نرم‌افزار گمز حل شده است. با توجه به Np-hard بودن این مسئله، یک روش فراابتکاری مبتنی بر الگوریتم ژنتیک (GA) برای حل مسائل در ابعاد بزرگ ارائه شده است. یافته ها: نتایج اجرای مدل RSSP پیشنهادی نشان میدهد که نرم افزار گمز قادر است که مسائل مذکور تا ابعاد متوسط را در یک زمان قابل قبول حل کند و به یک پاسخ کنترل شده و استوار دست یابد. همچنین نتایج عددی نشان‌دهنده عملکرد مناسب الگوریتم GA پیشنهادی به عنوان یک گزینه برای حل مدل RSSP در مسائل با اندازه بزرگ است.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این تحقیق، مسئلهDRCFJSP با در نظر گرفتن سناریوهای محتمل خرابی ماشین‌ها مورد مطالعه قرار می گیرد. همچنین در این مقاله یک مدل برنامه‌ریزی تصادفی سناریومحور استوار (RSSP) در قالب قاعده برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط و یک روش فراابتکاری برای برای مسئله مورد نظر ارائه گردیده است.
مقاله پژوهشی
تحلیل پوششی داده ها
زینب لطیفی؛ ندا پویان
چکیده
هدف: تحلیل پوششی داده ها به عنوان یکی از زیرشاخه های کلیدی در برنامه ریزی ریاضی نقش برجسته ای در ارزیابی کارایی واحدهای تصمیمگیری در حوزه های گوناگون یافته است. در این میان، استفاده از اعداد فازی شهودی به علت در نظر گرفتن شاخصهایی همچون عضویت و عدم عضویت داده ها اهمیت ویژه ای دارد.روششناسی پژوهش: در این تحقیق، پس از تجزیه و تحلیل و ...
بیشتر
هدف: تحلیل پوششی داده ها به عنوان یکی از زیرشاخه های کلیدی در برنامه ریزی ریاضی نقش برجسته ای در ارزیابی کارایی واحدهای تصمیمگیری در حوزه های گوناگون یافته است. در این میان، استفاده از اعداد فازی شهودی به علت در نظر گرفتن شاخصهایی همچون عضویت و عدم عضویت داده ها اهمیت ویژه ای دارد.روششناسی پژوهش: در این تحقیق، پس از تجزیه و تحلیل و پردازش اولیه، بر اساس مطالعات، ابتدا روش پارامتری و کارآمد برای رتبه بندی اعداد فازی شهودی مقدار انتخاب و مطرح می شود. درستی عملکرد روش انتخابی با توجه به فرمولبندی آن در ساختارهای خطی واضح می باشد. مدل توسعه یافته تحلیل پوششی داده ها، فرمولبندی ریاضی آن در شرایط حاکم بر ساختار مدل و رویکرد اجرای آن با دو روش CCR و IO-BCC بیان می شود. مطالعه ای موردی برای تعیین عوامل موثر بر عملکرد ایمنی با استفاده از مدل آورده شده است. بر اساس مطالعات پژوهشی پیشین و نظرات کارشناسان در حوزه ایمنی، مهمترین عوامل تاثیرگذار ورودی (فشار کاری و درک ایمنی ناظر) و خروجی (میزان آسیب دیدگی‌های جسمی و روحی و حوادث ناامن) انتخاب گردید. علاوه بر رتبه بندی واحدها، تحلیل حساسیت به منظور رتبه بندی شاخصهای تعیین شده در ورودیها و خروجیها در دو مدل CCR و IO-BCC انجام میگیرد و نتایج با هم مقایسه میشوند.یافته‌ها: نتایج مدل تحلیل پوششی داده‌ها با دادههای فازی شهودی نشان داد که با افزایش k، تعداد واحدهای کارا افزایش می‌یابد؛از طرفی، در دو مدل CCR و IO-BCC، کمترین و بیشترین کارایی به ترتیب متعلق به دیدگاه بدبینانه (k=0) و دیدگاه متعادل (k=0.5) میباشد. همچنین تحلیل حساسیت نشان داد که عامل فشار کاری در مدلهای CCR و IO-BCC، بیشترین عامل ایمنی تأثیرگذار بر نتایج کارایی است.اصالت/ارزش افزوده علمی: استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها با داده های فازی شهودی برای ارزیابی عملکرد سایتهای ساختمانی از بعد ایمنی، میتواند به طور معناداری نتایج بهتری فراهم کند زیرا در دنیای واقعی، عدم قطعیت وجود دارد و داده های فازی شهودی به علت در نظر گرفتن مفهوم تعلق، عدم تعلق و تردید در دیدگاه تصمیمگیرندگان به صورت همزمان و در گزارش داده‌ها، اهمیت ویژه ای دارد.
مقاله پژوهشی
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
مهدی شمس؛ غلامرضا حسامیان
چکیده
در این مقاله، آزمون رتبه علامت‌دار ویلکاکسون بر اساس یک نمونه از متغیرهای تصادفی فازی، به محیط فازی تعمیم داده میشود. در رویکرد پیشنهادی، ابتدا با یاد آوری مفهوم متغیر تصادفی فازی القایی از یک خانواده از توزیع‌ها با پارامتر فازی، میانه توزیع فازی و میانه یک نمونه از متغیرهای تصادفی فازی به محیط فازی تعمیم داده ...
بیشتر
در این مقاله، آزمون رتبه علامت‌دار ویلکاکسون بر اساس یک نمونه از متغیرهای تصادفی فازی، به محیط فازی تعمیم داده میشود. در رویکرد پیشنهادی، ابتدا با یاد آوری مفهوم متغیر تصادفی فازی القایی از یک خانواده از توزیع‌ها با پارامتر فازی، میانه توزیع فازی و میانه یک نمونه از متغیرهای تصادفی فازی به محیط فازی تعمیم داده میشوند. سپس خاصیت بزرگ نمونهای یک دنباله از میانه نمونه فازی بر اساس یک متر متداول فازی مورد بررسی و کنکاش قرار میگیرد. سپس روشی جدید برای انجام آزمون فرضیههای فازی برای میانه فازی بر اساس معیار تعلق یک مجموعه فازی به یک مجموعه معمولی پیشنهاد میشود. برای این منظور ابتدا آماره آزمون ویلکاسون فازی بر اساس مشاهدات یک نمونه تصادفی فازی تعریف میشود. سرانجام، در یک سطح معنیداری دقیق داده شده، تابع آزمون فازی برای انجام آزمون فرضیههای فازی برای میانه فازی جامعه پیشنهاد میشود. روش پیشنهادی با یک مثال کاربردی تشریح میشود. رویکرد پیشنهادی با دیگر روشهای موجود مورد مقایسه و تفاوتها بررسی میشوند.
مقاله پژوهشی
کنترل بهینه
ایمان ذباح؛ ابولفضل نوقندی؛ زهرا عباسی
چکیده
هدف: بهینهسازی کیفیت آهک، همزمان با کاهش مصرف انرژی در کوره پخت آهک از اهمیت بسزایی برخوردار است. ازآنجایی‌که پخت آهک همواره در شرایط عدم قطعیت صورت میگیرد، لذا باید کنترل آن توسط روشهای هوشمند انجام شود. هدف از انجام این پژوهش، پیشبینی کیفیت آهک در طول فرایند ساخت آن در کوره پخت آهک و تنظیم پارامترهای ورودی، قبل از تولید میباشد. ...
بیشتر
هدف: بهینهسازی کیفیت آهک، همزمان با کاهش مصرف انرژی در کوره پخت آهک از اهمیت بسزایی برخوردار است. ازآنجایی‌که پخت آهک همواره در شرایط عدم قطعیت صورت میگیرد، لذا باید کنترل آن توسط روشهای هوشمند انجام شود. هدف از انجام این پژوهش، پیشبینی کیفیت آهک در طول فرایند ساخت آن در کوره پخت آهک و تنظیم پارامترهای ورودی، قبل از تولید میباشد. .
روششناسی پژوهش: متغّیرهای سیستم ارائه‌شده در این تحقیق شامل: میزان تناژ ورودی و پارامترهای هر دور می‌باشند. عدم تنظیم صحیح این پارامترها ضمن افزایش مصرف سوخت، منجر به تولید آهک فاقد کیفیت لازم، خواهد گردید. بر همین اساس در این مقاله از شبکه‌های عصبی مصنوعی و همچنین شبکه‌های مصنوعی فازی عصبی، به‌عنوان ابزارهای پیشبینی کننده و به‌منظور پیشبینی کیفیت آهک تولیدی در طی فرایند پخت استفاده‌شده است. این پارامترها عبارت‌اند از فیدر، آی دی کوره، پیش‌گرمکن ، کولر، کوره، زمان و میزان سوخت مصرفی و خروجی مدل کیفیت آهک تولیدشده میباشد.
یافته‌ها: مدلسازی در نرم‌افزار متلب (2019) با استفاده از 472 نمونه با 8 ویژگی انجام‌شده است. از 80 درصد نمونه‌ها به‌منظور آموزش و 20 درصد به‌عنوان آزمون استفاده‌شده است.
اصالت/ارزش افزوده علمی: در پایان مدلسازی به کمک شبکه‌های عصبی مصنوعی خطای 0.066 و شبکه فازی عصبی خطای 0.054 حاصل گردید.
مقاله پژوهشی
تجزیه و تحلیل و مدلسازی مدیریت زنجیره تامین
محمد مهدی رحیمیان اصل؛ محمدحسن ملکی
چکیده
برای بهبود جایگاه رقابتی شرکت و مقابله با اختلالات و شکست‌ها، زنجیره تأمین می‌بایست به سوی پادشکنندگی حرکت کند. بر این اساس، زنجیره‌تأمین علاوه بر آمادگی مواجهه با اختلالات و پاسخ به آن، توان بازیابی شرایط قبل از اختلال را داشته و حتی شرایط بهتری را نیز ایجاد نماید. برای حرکت در این مسیر، لازم است تا تصمیم‌گیران جایگاه فعلی زنجیره ...
بیشتر
برای بهبود جایگاه رقابتی شرکت و مقابله با اختلالات و شکست‌ها، زنجیره تأمین می‌بایست به سوی پادشکنندگی حرکت کند. بر این اساس، زنجیره‌تأمین علاوه بر آمادگی مواجهه با اختلالات و پاسخ به آن، توان بازیابی شرایط قبل از اختلال را داشته و حتی شرایط بهتری را نیز ایجاد نماید. برای حرکت در این مسیر، لازم است تا تصمیم‌گیران جایگاه فعلی زنجیره تأمین خود را به درستی شناخته و برای بهبود وضعیت پادشکنندگی آن تصمیمات درستی اتخاذ نمایند. برای همین منظور، هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی سطح عملکرد پادشکنندگی در زنجیره تأمین شرکت توزیع داروپخش و تعیین اولویت بهبود مؤلفه‌های آن است.
برای دستیابی به این هدف، پژوهش حاضر قصد دارد با کاربست تکنیک دیمتل و روش تئوری گراف و رویکرد ماتریسی میزان عملکرد پادشکنندگی این سیستم زنجیره‌تأمین را در حالت های بهینه، فعلی و کمینه مشخص نماید و در نهایت با استفاده از روش تحلیل اهمیت _ عملکرد، مؤلفه‌های پادشکنندگی زنجیره‌تأمین شرکت توزیع داروپخش را مورد تحلیل قرار داده و اولویت بهبود هر فاکتور را مشخص نماید.
بر اساس نتایج به دست آمده به ترتیب، ساختار زنجیره تأمین، بهبود و بازیابی، یادگیری، انعطاف‌پذیری و نوآوری، در اولویت اول تا پنجم برای بهبود ساختار پادشکنندگی زنجیره تأمین شرکت قرار دارند.
پژوهش پیش‌رو سازمانها را در ارزیابی سطح پادشکنندگی زنجیره‌تأمین خود پشتیبانی نموده و منجر به تسهیل تصمیمگیری میگردد. روشی که در ادامه ارائه میشود، می تواند ماهیت پویای محیطی را برای مدیریت اختلالات زنجیره‌تأمین ساده کرده و حتی امکان مقایسه زنجیره‌تأمین های مختلف را به مدیران بدهد. ارزیابی و رصد مستمر سطح پادشکنندگی زنجیره‌تأمین امکان ایجاد مزیت رقابتی برای دستیابی به سهم بازار بیشتر حتی در طول یک اختلال و یا اختلالات مستمر را فراهم میکند.
مقاله پژوهشی
بهینه سازی در علوم و مهندسی
نازیلا نیکدل
چکیده
هدف: امروزه از سیستمهای رباتیک به‌صورت وسیعی در پیشبرد عملیات صنعتی بهره گرفته می شود. بنابراین، اتخاذ تصمیمات کنترلی مناسب جهت تضمین کارایی این سیستم ها امری حیاتی است. لازم است یک کنترل کننده مناسب پیشنهاد شود که با تضمین معیارهایی همچون سرعت پاسخ بالا، مدت زمان عملیات، هزینه کنترلی و خطای سیستم کم، عملیات صنعتی را به صورت کارآمد ...
بیشتر
هدف: امروزه از سیستمهای رباتیک به‌صورت وسیعی در پیشبرد عملیات صنعتی بهره گرفته می شود. بنابراین، اتخاذ تصمیمات کنترلی مناسب جهت تضمین کارایی این سیستم ها امری حیاتی است. لازم است یک کنترل کننده مناسب پیشنهاد شود که با تضمین معیارهایی همچون سرعت پاسخ بالا، مدت زمان عملیات، هزینه کنترلی و خطای سیستم کم، عملیات صنعتی را به صورت کارآمد انجام دهد. لذا هدف اول این مقاله ، کنترل سیستم رباتیک بر اساس حسابان مرتبه کسری به صورتی که قادر باشد با وجود پیچیدگی و غیرخطی گری در سیستم آن را کنترل کند؛ هدف دوم، ارائه الگوریتم فراابتکاری "بهبود یافته گرگ خاکستری" جهت بهینه سازی پاسخ سیستم.
روششناسی پژوهش: ابتدا مدل ریاضی ربات بر مبنای قوانین لاگرانژ ارائه می شود و سپس از حسابان مرتبه کسری جهت طراحی کنترل کننده بهره گرفته می شود. علاوه بر آن، کارایی الگوریتم گرگ خاکستری، با ارائه روش بهبود یافته افزایش می یابد.
یافته ها: توابع هزینه مختلف برمبنای معیارهای عملکردی اصلی سیستم رباتیک معرفی و الگوریتم بهبود یافته بر آن ها اعمال می شود. نتایج حاصل از مقایسه الگوریتم پیشنهادی با الگوریتم های دیگر، نشان دهنده عملکرد مطلوب الگوریتم پیشنهادی هستند. علاوه بر آن، کارایی کنترل کننده مرتبه کسری با معادل مرتبه صحیح آن مقایسه می شود و نتایج نشان دهنده بهبود قابل توجه عملکرد سیستم هستند.
اصالت/ارزش افزوده علمی: کنترل کننده پیشنهادی قادر است با پیچیدگی ها و غیرخطی گری های مدل سیستم مقابله کند و عملکردی مطلوب را نتیجه دهد. علاوه بر آن با الهام از الگوریتم گرگ خاکستری، روش بهینه سازی بهبود یافته ای ارائه می شود که قادر به افزایش کارایی سیستم کنترل شده باشد. نتایج عددی عملکرد مطلوب کنترل کننده و الگوریتم بهینه سازی بهبود یافته را نشان می دهند.
مقاله پژوهشی
بهینه سازی فازی
مدینه فرنام؛ مجید دره میرکی
چکیده
در کار با مجموعههای فازی شهودی بازه‌ای-مقدار به دلیل در نظر گرفتن تابع عضویت و عدم عضویت به صورت همزمان و همین طور به علت بازه‌ای بودن نوع داده‌ها، با انعطاف پذیری بسیاری برای تخصیص داده از جانب تصمیم‌گیرنده روبرو هستیم. با وجود اهمیت ناشی از این نوع ویژگی‌های مربوط به مجموعههای فازی شهودی-بازه‌ای مقدار، که خود از دلایل به کارگیری ...
بیشتر
در کار با مجموعههای فازی شهودی بازه‌ای-مقدار به دلیل در نظر گرفتن تابع عضویت و عدم عضویت به صورت همزمان و همین طور به علت بازه‌ای بودن نوع داده‌ها، با انعطاف پذیری بسیاری برای تخصیص داده از جانب تصمیم‌گیرنده روبرو هستیم. با وجود اهمیت ناشی از این نوع ویژگی‌های مربوط به مجموعههای فازی شهودی-بازه‌ای مقدار، که خود از دلایل به کارگیری روز افزون آنها در مسائل مختلف و به ویژه تصمیمگیری چند معیاره است، مقایسه‌ی بین آنها به عنوان یکی از اولین مفاهیم در فرآیند تصمیمگیری، کار چندان ساده‌ای به نظر نمیرسد. در ادبیات موضوعی کمتر می توان روشی جامع و پارامتری برای رتبه بندی این نوع از اعداد یافت برای رفع این کاستی، در این مقاله با رویکردی تلفیقی، روشی کارآمد و پارامتری برای اولویت بندی بین اعداد فازی شهودی بازه‌ای-مقدار ارائه می‌دهیم. سپس به منظور اولویت بندی بین پیمانکاران رویکرد را برای ارزیابی کیفی صلاحیت آنها به کار می بریم.
مقاله پژوهشی
تصمیمگیری چند شاخصه
جلال نادری؛ محمد ندیری؛ فاطمه زارعی
چکیده
ریسک اعتباری و مطالبات غیرجاری بانکها ازجمله مهمترین معضلات نظام بانکداری در ایران است و بر اساس آمارهای موجود، میانگین نکول وام‌ها و مطالبات غیرجاری بانکها در ایران، بسیار بالاتر از متوسط جهانی آن است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل اساسی و مهم مؤثر بر ریسک اعتباری در سیستم بانکی ایران است. بدین منظور ابتدا با استفاده ...
بیشتر
ریسک اعتباری و مطالبات غیرجاری بانکها ازجمله مهمترین معضلات نظام بانکداری در ایران است و بر اساس آمارهای موجود، میانگین نکول وام‌ها و مطالبات غیرجاری بانکها در ایران، بسیار بالاتر از متوسط جهانی آن است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل اساسی و مهم مؤثر بر ریسک اعتباری در سیستم بانکی ایران است. بدین منظور ابتدا با استفاده از روش مصاحبه هدایتشده با بیست نفر از کارشناسان و مدیران ریسک اعتباری حوزه بانکی کشور که با روش گلوله برفی انتخاب گردیدند، مهمترین عوامل مؤثر بر ریسک اعتباری شناسایی گردید؛ سپس این عوامل به جهت رتبه‌بندی در قالب یک پرسشنامه مقایسه زوجی مجدداً به خبرگان برگردانده شد و درنهایت عوامل مهم مؤثر بر این ریسک، به همراه زیر عوامل آنها با استفاده از تکنیک دنپ (دیمتل مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکه‌ای) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که عوامل کلان اقتصادی مهمترین عامل، همچنین بیثباتی در محیط کلان اقتصادی، عدم اقدام قاطع و بهموقع با نکول کنندگان، پایش اعتباری ضعیف و ناکافی، تسهیلات تکلیفی و طولانی و زمانبر بودن رویههای قضایی مهمترین زیر عوامل مؤثر بر ریسک اعتباری در نظام بانکداری ایران هستند.
مقاله پژوهشی
الگوریتم‌های فراابتکاری
ابراهیم فربد؛ علیرضا حمیدیه
چکیده
هدف: هدف از انجام این تحقیق تبیین اثرگذاری زنجیره تأمین سبز بر عملکرد اقتصادی، با تاکید بر نقش میانجی نوآوری سبز، مدیریت زیست‌محیطی و مدیریت‌کیفیت در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
روش شناسی: در این پژوهش با رویکرد شبکه عصبی پرسپترون چندلایه و مدلسازی معادلات ساختاری واریانس محور در نرم‌افزارهای SPSS26 ...
بیشتر
هدف: هدف از انجام این تحقیق تبیین اثرگذاری زنجیره تأمین سبز بر عملکرد اقتصادی، با تاکید بر نقش میانجی نوآوری سبز، مدیریت زیست‌محیطی و مدیریت‌کیفیت در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
روش شناسی: در این پژوهش با رویکرد شبکه عصبی پرسپترون چندلایه و مدلسازی معادلات ساختاری واریانس محور در نرم‌افزارهای SPSS26 و SmartPls3.3.3 بررسی شده است.
یافته‌ها: نتایج نشان میدهد که مدیریت زنجیره تأمین سبز بر عملکرد اقتصادی تاثیرگذار بوده و نوآوری سبز، مدیریت‌زیست‌محیطی و مدیریت کیفیت، عملکرد اقتصادی را افزایش میدهند. استقرار زنجیره تأمین سبز باعث رعایت الزامات زیست محیطی شده و با رعایت الزامات زیست محیطی، بهره وری نیروی کار به واسطه آموزش تخصصی کارکنان بهبود پیدا میکند.
دانش‌افزایی: در پژوهش‌های قبلی دیدگاه‌های موافق و مخالفی در رابطه بین مدیریت زیست‌محیطی و بهره‌وری نیروی کار در نظر گرفته نشده است. در این پژوهش با توجه به انتخاب جامعه شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران در دوران کرونا و نمونه آماری منتخب به روش سیستماتیک حذفی و نمونه گیری در دسترس، این دیدگاه‌ها بررسی شدند. همچنین در قسمت روش پژوهش اکثر تحقیقات فقط به برازش مدل با روش معادلات ساختاری و معادله‌های رگرسیون اکتفا کرده‌اند، در حالی که در این تحقیق مدل پیشنهادی با روش شبکه عصبی پرسپترون چندلایه و معادلات ساختاری واریانس محور برازش و در نهایت جهت ارزیابی مدل مقایسه پیشبینی عملکرد اقتصادی از شاخص ریشه میانگین مربعات خطا استفاده شده است.
مقاله پژوهشی
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
آرزو خزایی؛ پروانه سموئی
چکیده
مسئله پسرک روزنامه‌فروش یکی از مدلهای پرکاربرد و مهم در حوزه کنترل موجودی است. با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به بررسی مسئله پسرک روزنامه‌فروش با در نظر گرفتن شرایط برون‌سپاری و کالای مرجوعی و محدودیت ظرفیت و تک‌محصولی، با هدف تعیین مقدار تولید داخلی و سفارش برون‌سپاری به‌طوری‌که سود را حداکثر سازند، می‌پردازد. برای نیل ...
بیشتر
مسئله پسرک روزنامه‌فروش یکی از مدلهای پرکاربرد و مهم در حوزه کنترل موجودی است. با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به بررسی مسئله پسرک روزنامه‌فروش با در نظر گرفتن شرایط برون‌سپاری و کالای مرجوعی و محدودیت ظرفیت و تک‌محصولی، با هدف تعیین مقدار تولید داخلی و سفارش برون‌سپاری به‌طوری‌که سود را حداکثر سازند، می‌پردازد. برای نیل به این هدف یک مدل غیرخطی ارائه شده است و مثالهای عددی مختلف با فرض گسسته بودن تقاضا حل شده و تحلیل حساسیتهای مختلف برای ارزیابی مدل ارائه شده است.
مقاله پژوهشی
تصمیم گیری براساس شبکه عصبی/ یادگیری عمیق
محمدعلی خاتمی فیروزآبادی؛ مونا جهانگیرزاده؛ امیر مزیکی؛ ُسید سهیل فاضلی
چکیده
هدف: امروزه شرکت‌های بیمه با رقابتی گسترده برای جذب و نگهداری مشتریان وفادار رو‌به‌رو هستند؛ بنابراین اهمیت مدلهای پیش بینی وفاداری مشتریان بیش از گذشته نمایان شده است که موجب سهم بازار گسترده‌تری برای شرکت‌ها میشود. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان و توسعه مدلی جهت پیشبینی میزان وفاداری ...
بیشتر
هدف: امروزه شرکت‌های بیمه با رقابتی گسترده برای جذب و نگهداری مشتریان وفادار رو‌به‌رو هستند؛ بنابراین اهمیت مدلهای پیش بینی وفاداری مشتریان بیش از گذشته نمایان شده است که موجب سهم بازار گسترده‌تری برای شرکت‌ها میشود. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان و توسعه مدلی جهت پیشبینی میزان وفاداری آنها در صنعت بیمه و در شرکت‌های بیمه بود.روششناسی پژوهش: این پژوهش از نظر رویکرد، کمی از نظر گردآوری اطلاعات، پیمایشی و از نظر نتایج حاصله، کاربردی بود. در چارچوب این پیمایش از تحلیل عاملی تأییدی و شبکه‌های عصبی مصنوعی استفاده شد. به منظور بومی سازی عوامل مستخرج از ادبیات نظری و همچنین رفع تناقضات موجود در مؤثر بودن یا نبودن عوامل در ادبیات پژوهش، در ابتدا عوامل با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزار SMART PLS3 مورد بررسی قرار گرفت و تأثیرات آن بر وفاداری مشتریان سنجیده شد. سپس عوامل تأیید شده به عنوان ورودی برای آموزش شبکه‌ی عصبی مصنوعی با نرم افزار MATLAB R2019b در نظر گرفته شد.یافته‌ها: در این پژوهش حجم نمونه بر اساس جدول مورگان حجم جامعه نامحدود در سطح خطای 0.05 درصد، 384 نفر در نظر گرفته شد. سپس تعداد 436 پرسشنامه به صورت تصادفی ساده بین بیمه گذاران چهار شرکت بیمه شامل: بیمه ایران، شرکت بیمه آسیا، شرکت بیمه البرز، شرکت بیمه پارسیان توزیع گردید و 384 پرسشنامه کامل دریافت گردید. پس از تحلیل نتایج حاصله از روش تحلیل عاملی تاییدی، عوامل تعهد، کیفیت ادراک شده، اعتماد، ارزش ادراک شده، همدلی، تصویر برند، جذابیت گزینه‌های دیگر، رضایت مشتری بر وفاداری مشتریان در شرکت‌های بیمه ایران تأثیر داشت و عامل هزینه جابجایی بر وفاداری مشتری تأثیر ناچیزی داشت. در نهایت مدل مورد هدف پژوهش برای پیش بینی وفاداری با 8 نورون ورودی، 110 نورون لایه میانی و 1 خروجی با سطح خطای 0.00992 و رگرسیون 0.98694 طراحی گردید.اصالت/ارزش افزوده علمی: برونداد این پژوهش، مدلی جهت پیش بینی وفاداری مشتریان شرکت‌های بیمه‌ای در کشور ایران فراهم میکند تا این شرکت‌ها بتوانند بر عواملی که منجر به حفظ وفاداری مشتریان میشود سرمایه گذاری کنند.
مقاله پژوهشی
بهینه سازی در علوم و مهندسی
نازیلا ادب آوازه؛ مهرداد نیکبخت؛ رضا توکلی مقدم
چکیده
گستردگی کاربرد و اهمیت موجود صنعت جوش و فرصت‌های اقتصادی این صنعت نیازمند به تدوین استراتژی‌های مناسب جهت زمینه‌سازی رشد اقتصادی به عنوان صنعتی استراتژیک به همراه مزیت رقابتی پایدار است. هزینه بالای فرایند جوش قوسی تنگستنی گاز محافظ در صنعت جوش در قبال مزایای کیفیت جوش ممتاز و پیچیدگی کم این فرایند نیازمند مدیریت است. از این‌رو ...
بیشتر
گستردگی کاربرد و اهمیت موجود صنعت جوش و فرصت‌های اقتصادی این صنعت نیازمند به تدوین استراتژی‌های مناسب جهت زمینه‌سازی رشد اقتصادی به عنوان صنعتی استراتژیک به همراه مزیت رقابتی پایدار است. هزینه بالای فرایند جوش قوسی تنگستنی گاز محافظ در صنعت جوش در قبال مزایای کیفیت جوش ممتاز و پیچیدگی کم این فرایند نیازمند مدیریت است. از این‌رو مطالعه و ارزیابی دقیق در استفاده صحیح از منابع مالی فرایندGTAWبسیار ضروری به نظر می‌رسد. مدلسازی موجب تصمیمگیری کارا به همراه مزیت رقابتی در برنامه‌ریزی استراتژیک میشود. امروزه با برنامه‌ریزی میتوان علاوه بر تحقق اهداف اقتصادی، اهداف و ملاحظات پایداری را نیز کسب نمود. در این پژوهش یک مدل برنامه‌ریزی خطی برای مساله کمینه‌سازی هزینه فرایند جوشکاری قوسی تنگستنی گاز محافظ با توجه به شرایط متفاوت اتوماتیک یا دستی توسط اپراتور یا جوشکار ماهر ارایه میشود. برای حل مساله و صحه‌گذاری مدل پیشنهادی از نرم‌افزار GAMS استفاده میشود. در نهایت جهت بررسی کاربردی بودن مدل به حل و تشریح چهار سناریو مطالعه موردی به همراه تحلیل حساسیت پرداخته میشود. نتایج بررسی‌ها نشان میدهد که از دیدگاه اقتصادی، مدل ارایه شده میتواند موجب کاهش هزینه، افزایش بازدهی و رضایت مشتریان شود. رویکرد ارایه شده به بهبود فرایندجوشکاری قوسی تنگستنی گاز محافظ و افزایش بینش مدیریت منتج میشود.
مقاله پژوهشی - کاربردی
مدلهای زمانبندی
نیلوفر خلیلی؛ پریسا شاه نظری شاهرضائی؛ امیر غلام ابری
چکیده
در این مقاله به مدل سازی یک مسئله زمان بندی شیفت کاری پرستاران با در نظر گرفتن سطح خدمت رسانی در شرایط عدم قطعیت پرداخته شده است. با توجه به نیاز ضروری بیمارستان ها جهت ارائه خدمات بهتر پرسنل به بیماران، نیاز به در نظر گرفتن ترجیحات پرستاران در زمان بندی شیفت کاری است. از این رو در این مقاله یک مدل چند هدفه با در نظر گرفتن قوانین و مقررات ...
بیشتر
در این مقاله به مدل سازی یک مسئله زمان بندی شیفت کاری پرستاران با در نظر گرفتن سطح خدمت رسانی در شرایط عدم قطعیت پرداخته شده است. با توجه به نیاز ضروری بیمارستان ها جهت ارائه خدمات بهتر پرسنل به بیماران، نیاز به در نظر گرفتن ترجیحات پرستاران در زمان بندی شیفت کاری است. از این رو در این مقاله یک مدل چند هدفه با در نظر گرفتن قوانین و مقررات مربوط به تخصیص پرستاران به شیفت های کاری ارائه شده است که در آن سطح خدمت رسانی به بیماران نیز لحاظ گردیده است. با توجه به غیر قطعی بودن تعداد بیماران مراجعه کننده به بیمارستان این پارامتر به صورت غیر قطعی در نظر گرفته شده است. جهت ارزیابی خروجی های مدل، دو مثال عددی در سایز کوچک و بزرگ با داده های واقعی بیمارستان لبافی نژاد با بخش 18 نفره و 90 نفره طراحی و برای حل مسئله در سایز کوچک از روش اپسیلون محدودیت استفاده گردیده است. نتایج محاسباتی نشان میدهد که افزایش سطح خدمت رسانی به بیماران با افزایش تعداد کادر درمانی در هر روز و شیفت کاری رابطه مستقیمی دارد. همچنین با توجه به NP-Hard بودن مسئله زمان بندی، حل مسئله بخش 90 نفره با الگوریتم گرگ خاکستری و بر اساس طراحی یک کروموزوم جدید انجام شده است که نتایج حاصله از به کار گیری این روش نشان از وجود 35 جواب کارای مختلف برای برنامه ریزی زمان بندی پرستاران در بیمارستان لبافی نژاد را دارد.
مقاله کاربردی
مدلسازی مالی
روح اله کیانی قلعه نو؛ صادق نیرومند؛ حسین دیده خانی؛ علی محمودی راد
چکیده
در سالهای اخیر مدلهای متعددی برای سبد سرمایه گذاری پیشنهاد شده است. در بانکها عملیات سرمایه پذیری به موازات سرمایه گذاری انجام می شود. جذب سپرده و پرداخت وام ارکان اصلی سرمایه پذیری و سرمایه گذاری هستند و اساس پرتفوی منابع و مصارف در بانک را شکل می دهند. در این پژوهش در نظر است یک مدل برنامه ریزی چند هدفه طراحی شود که اهداف آن ماکزیموم ...
بیشتر
در سالهای اخیر مدلهای متعددی برای سبد سرمایه گذاری پیشنهاد شده است. در بانکها عملیات سرمایه پذیری به موازات سرمایه گذاری انجام می شود. جذب سپرده و پرداخت وام ارکان اصلی سرمایه پذیری و سرمایه گذاری هستند و اساس پرتفوی منابع و مصارف در بانک را شکل می دهند. در این پژوهش در نظر است یک مدل برنامه ریزی چند هدفه طراحی شود که اهداف آن ماکزیموم سازی بازدهی و مینیم سازی ریسک هستند. رویکرد مسئله بگونه است که با اخذ هزینه های اداری و پرسنلی و نرخهای سود سپرده و تسهیلات و نرخ مبادلات بازار داخلی بتواند پرتفوهای متنوع پیشنهاد دهد. شعب متناسب با اقتضائات خود پرتفوی مناسب را بعنوان هدف و برنامه کاری انتخاب می کنند. به دلیل ماهیت مسئله که دارای تابع هدف درجه دو می باشد، مدل با استفاده از الگوریتم تکاملی NSGAII حل خواهد شد. خروجی حل مسئله که مرز در واقع مرز پاراتو می باشد پرتفوهای کارایی هستند که می توانند هر یک متناسب با میزان بازدهی و ریسک متنوع بعنوان پرتفوی کارا انتخاب شود.
مقاله پژوهشی - کاربردی
تحلیل پوششی داده ها
غلامرضا پناهنده خوجین؛ عباس طلوعی اشلقی؛ محمد علی افشار کاظمی
چکیده
هدف از این تحقیق، تلفیق دو روش تحلیل پوششی داده ها و شبکه عصبی بمنظور ارائه یک مدل بهینه برای رتبه‌بندی عوامل ناکارایی در صنعت بانکداری ایران است. ابتدا از طریق مطالعه مبانی نظری و مصاحبه با خبرگان بانکی شاخصهای ارزیابی کارایی در صنعت بانکداری شناسایی و نهایی گردید. در ادامه بمنظور ارزیابی کارایی واحدها در جامعه آماری مورد مطالعه ...
بیشتر
هدف از این تحقیق، تلفیق دو روش تحلیل پوششی داده ها و شبکه عصبی بمنظور ارائه یک مدل بهینه برای رتبه‌بندی عوامل ناکارایی در صنعت بانکداری ایران است. ابتدا از طریق مطالعه مبانی نظری و مصاحبه با خبرگان بانکی شاخصهای ارزیابی کارایی در صنعت بانکداری شناسایی و نهایی گردید. در ادامه بمنظور ارزیابی کارایی واحدها در جامعه آماری مورد مطالعه از تکنیک تحلیل پوششی داده ها به ویژه مدل برنامه ریزی آرمانی اصلاح شده تحلیل پوششی داده ها استفاده شد، که از 32 مدیریت بانک مورد مطالعه، 3 مدیریت کارا و 29 مدیریت ناکارا تشخیص داده شدند. سپس شعب زیر مجموعه مدیریت های ناکارا مورد ارزیابی قرار گرفته و با استفاده از اطلاعات شعب ناکارا ماتریس شبکه عصبی برای تشخیص عوامل ناکارایی تهیه و با مدل های مختلف شبکه عصبی به تحلیل نتایج پرداخته شد. مدلی که کمترین میانگین مجذور خطا را داشته باشد به عنوان مدل بهینه به منظور تعیین عوامل ناکارایی انتخاب خواهد شد، در نتیجه مدل نگاشت خود سازمانده با تابع انتقال تانژانت هیپربولیک و با قاعده آموزش ممنتم 0/9 انتخاب گردید. با تحلیل حساسیت روش مذکور شاخصهای سهم نقدینگی استانها، توزیع پرسنل و هزینه های عملیاتی به عنوان مهمترین عوامل ناکارایی انتخاب شدند.
مقاله پژوهشی
ابراهیم علیخان گرگانی؛ حسنعلی آقاجانی؛ مرضیه گرجی پشتی؛ قربانعلی آقا احمدی
چکیده
هوش فرهنگی یکی از توانمندی‌های موجود درسازمان است که مدیران می توانند در موقعیت های گوناگون از آن استفاده کنند. هوش فرهنگی می تواند به‌عنوان عاملی مهم در جهت بهبود کیفیت خدمات ارائه شده به مراجعین و رضایتمندی آنان گام بردارد. هدف اصلی این پژوهش تبین روابط تعاملی ابعاد هوش فرهنگی مدیران در شهرداری های استانهای شمالی می باشد. این ...
بیشتر
هوش فرهنگی یکی از توانمندی‌های موجود درسازمان است که مدیران می توانند در موقعیت های گوناگون از آن استفاده کنند. هوش فرهنگی می تواند به‌عنوان عاملی مهم در جهت بهبود کیفیت خدمات ارائه شده به مراجعین و رضایتمندی آنان گام بردارد. هدف اصلی این پژوهش تبین روابط تعاملی ابعاد هوش فرهنگی مدیران در شهرداری های استانهای شمالی می باشد. این پژوهش بر آن است تا بررسی ادبیات مربوط هوش فرهنگی، شاخص های اساسی هوش فرهنگی را با استفاده از روش دلفی شناسایی کرده، و با استفاده از روش دیمتل فازی، الگوی نظاممند را برای مدل سازی و تأثیر مولفهها ارائه کند. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که ابعاد هوش فرهنگی عبارتند از: هوش رفتار، هوش شناختی، هوش فرهنگی مذهبی، هوش هویتی سازمانی، هوش انگیزشی، سرمایه اجتماعی، هوش رفتاری. هوش هویتی سازمانی و هوش رفتاری اثرپذیریترینها مولفه و شناختی، هوش انگیزشی و سرمایه اجتماعی اثر گذار ترین مولفه ها هستند. درپایان پیشنهاد شده است که به منظور بهبود وضعیت هوش فرهنگی ضمن توجه به همه متغیرهای لازم است به متغیر هوش فرهنگی مذهبی توجه بیشتری شود.
مقاله پژوهشی - کاربردی
تصمیمگیری چند شاخصه
سید علی دلبری؛ سید علیرضا داودی؛ نیلوفر فیروزه
چکیده
هدف از این پژوهش شناسایی و اولویت‌بندی استراتژی‌های ورود به بازارهای بین‌المللی در صنعت پلاستیک است. روش تحقیق این پژوهش، روش اکتشافی- توصیفی میباشد و جامعه آماری آن دربرگیرنده مدیران و کارشناسان شرکت‌های کوچک و متوسط در صنعت پلاستیک میباشد که عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن بجنورد هستند. روش نمونه‌گیری تحقیق، روش گلوله ...
بیشتر
هدف از این پژوهش شناسایی و اولویت‌بندی استراتژی‌های ورود به بازارهای بین‌المللی در صنعت پلاستیک است. روش تحقیق این پژوهش، روش اکتشافی- توصیفی میباشد و جامعه آماری آن دربرگیرنده مدیران و کارشناسان شرکت‌های کوچک و متوسط در صنعت پلاستیک میباشد که عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن بجنورد هستند. روش نمونه‌گیری تحقیق، روش گلوله برفی و روش هدفمند بوده و حجم نمونه برابر با 19 نفر میباشد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه است که روایی آن با استفاده از شاخص روایی محتوایی و پایایی آن با استفاده از مکانیزم نرخ ناسازگاری تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. بر اساس نتایج بهدست آمده، استراتژی‌های ورود به بازارهای بین‌المللی در صنعت پلاستیک مشتمل بر هفت استراتژی صادرات، اعطای امتیاز، قرارداد مدیریتی، تولید قراردادی، پروژه‌های اجرایی کلید در دست، سرمایهگذاری مستقیم خارجی و پیمان‌های استراتژیک و معیارهای انتخاب استراتژی‌های مذکور شامل چهار دسته عوامل مربوط به کشور هدف، عوامل مربوط به محصول، عوامل مربوط به شرکت و عوامل مربوط به کشور مادر، میشوند. به علاوه، نتایج تحقیق بیانگر آن است که عوامل مربوط به شرکت، مهمترین معیار در انتخاب استراتژی‌های ورود به بازارهای بین‌المللی بوده و بهترین استراتژی ورود به بازارهای بین‌المللی، صادرات است. یافته‌های این تحقیق به مدیران کمک میکند تا استراتژی‌های ورود به بازارهای بین‌المللی را با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به صورت اثربخش و کارآمد ارزیابی، اولویت‌بندی و انتخاب نمایند.
مقاله پژوهشی - کاربردی
تجزیه و تحلیل و مدلسازی مدیریت زنجیره تامین
فرزانه رضائی؛ نازنین پیله وری
چکیده
در زنجیره های تامین پیچیده امروزی، در پایدار بودن علاوه بر اهمیت کاهش هزینه ها ، دو منظر اجتماعی و زیست محیطی نیز اهمیت زیادی به دست آورده اند. این تحقیق به دنبال ارائه مدل زنجیره تامین چندسطحی پایدار در بخش تولید محصولات نیروگاهی گروه کارخانجات صنعتی و تولیدی می باشد.برای مسئله مورد نظر، یک مدل ریاضی ارائه شده است که اهداف آن عبارتند ...
بیشتر
در زنجیره های تامین پیچیده امروزی، در پایدار بودن علاوه بر اهمیت کاهش هزینه ها ، دو منظر اجتماعی و زیست محیطی نیز اهمیت زیادی به دست آورده اند. این تحقیق به دنبال ارائه مدل زنجیره تامین چندسطحی پایدار در بخش تولید محصولات نیروگاهی گروه کارخانجات صنعتی و تولیدی می باشد.برای مسئله مورد نظر، یک مدل ریاضی ارائه شده است که اهداف آن عبارتند از: حداکثرسازی مسئولیت اجتماعی ،کمینه سازی انتشار آلاینده های زیست محیطی و کمینه سازی هزینه های زنجیره تامین. با توجه به اینکه برنامه ریزی پایدار زنجیره تامین مساله ای Np-Hard است ، از الگوریتم فراابتکاری نهنگ و ژنتیک برای ارائه و حل مدل استفاده کرده ایم.جهت حل مدل ارائه شده، مسائل نمونه آزمایشی در سه گروه اندازه کوچک، متوسط و بزرگ با توجه دادههای شرکت اتمسفر طراحی گردیده و نتایج دو الگوریتم بهینهسازی نهنگ و الگوریتم ژنتیک با توجه به شاخصهای مقایسه‌ای کیفیت، پراکندگی، یکنواختی و زمان حل با یکدیگر مقایسه شده‌اند.نتایج نشان داد الگوریتم نهنگ دارای توانایی بالاتر، جهت دستیابی به جوابهای باکیفیت تر و نزدیک بهینه از منظر شاخص کیفیت و اکتشاف و استخراج ناحیه شدنی جواب از منظر شاخص پراکندگی، نسبت به الگوریتم ژنتیک می باشد. نتایج شاخص یکنواختی و زمان حل نیز نشان داد، الگوریتم ژنتیک دارای زمان حل کمتر می باشد و فضای جواب را بصورت یکنواخت تر جستجو می کند .
مقاله پژوهشی - کاربردی
تجزیه و تحلیل و مدلسازی مدیریت زنجیره تامین
طاهر کوچکی تاجانی؛ علی محتشمی؛ مقصود امیری؛ رضا احتشام راثی
چکیده
هدف: هدف از این مطالعه طراحی یک مدل زنجیره تأمین خون استوار که شامل مراحل جمع آوری، فرآوری و توزیع خون و محصولات خونی با درنظر گرفتن طول عمر و سن تقاضا، بوده است، که مدل پیشنهادی به دنبال کاهش هزینه های متحمل بر زنجیره تأمین و نیز کاهش کمبود و اتلاف محصولات خونی می باشد. روششناسی پژوهش: در این تحقیق از روش برنامه نویسی ریاضی غیر خطی ...
بیشتر
هدف: هدف از این مطالعه طراحی یک مدل زنجیره تأمین خون استوار که شامل مراحل جمع آوری، فرآوری و توزیع خون و محصولات خونی با درنظر گرفتن طول عمر و سن تقاضا، بوده است، که مدل پیشنهادی به دنبال کاهش هزینه های متحمل بر زنجیره تأمین و نیز کاهش کمبود و اتلاف محصولات خونی می باشد. روششناسی پژوهش: در این تحقیق از روش برنامه نویسی ریاضی غیر خطی به منظور مدل سازی مسأله تحقیق استفاده شده و به منظور مواجه با عدم قطعیت در پارامترهای مسأله نیز روش برنامه ریزی استوار امکانی-منعطف مختلط مبتنی بر داده های فازی پیشنهاد شده است. مدل طراحی شده ابتدا به منظور اعتبارسنجی با مثال های عددی در سایز کوچک و بزرگ و با استفاده از داده های واقعی در یک مطالعه موردی در نرم افزار گمز مورد ارزیابی قرار گرفته است.یافته‌ها: یافته های تحقیق چه در بخش اعتبار سنجی و چه در بخش مطالعه موردی، بیانگر کارایی مدل پیشنهادی می باشد. همچنین خروجی مدل انعطاف پذیری مورد قبولی در مقابل عدم قطعیت مشاهده شده در پارامترهای تحقیق داشته است.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این تحقیق به جهت کاهش کمبود فرآورده های خونی درشرایطی که محصول خونی هم گروه با محصول خونی مورد تقاضا موجود نباشد، از اصل تطبیق پذیری ABO-RH به منظور جایگزین نمودن تقاضای واصله با موجودی قابل تطبیق استفاده شده است و همچنین به منظور مقابله با عدم قطعیت در پارامتر های غیر قطعی در زنجیره تأمین یک راهکار مبتنی بر بهینه سازی استوار امکانی-منعطف پیشنهاد شده است.
مقاله پژوهشی
تحلیل پوششی داده ها
فاطمه غلامی گلسفید؛ بهروز دانشیان؛ محسن رستمی مال خلیفه
چکیده
شبیهسازی و تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) روشهای مناسبی را جهت ارزیابی و بهبود عملکرد سیستم‌ها ارایه میدهند. با توجه به اینکه نتایج شبیهسازی هر سناریو یکسان نبوده و در تکرارهای مختلف متفاوت هستند، لذا ارایه‌ی روشی که از نتایج همه‌ی تکرارهای شبیهسازی استفاده نماید، حائز اهمیت است. بعلاوه، اگر نتایج شبیهسازی به‌صورت بازه‌ای ...
بیشتر
شبیهسازی و تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) روشهای مناسبی را جهت ارزیابی و بهبود عملکرد سیستم‌ها ارایه میدهند. با توجه به اینکه نتایج شبیهسازی هر سناریو یکسان نبوده و در تکرارهای مختلف متفاوت هستند، لذا ارایه‌ی روشی که از نتایج همه‌ی تکرارهای شبیهسازی استفاده نماید، حائز اهمیت است. بعلاوه، اگر نتایج شبیهسازی به‌صورت بازه‌ای در نظر گرفته شود، شامل نتایج همه‌ی تکرارها میشود. در نتیجه انتخاب بهترین سناریو دقیق‌تر میگردد. از طرفی یکی از روشهای مهم ارزیابی و رتبه‌بندی در DEA، کارایی متقاطع است، که به منظور رفع مشکل رتبه‌بندی چندگانه در این روش، مدلهای اهداف ثانویه بکار گرفته میشود. در این مقاله دو مدل برای دادههای بازه‌ای ارایه میگردد، که کارایی متقاطع را به صورت بازه‌ای محاسبه میکند و پس از آن با محاسبه‌ی میانگین هندسی کران بالا و کران پایین، واحدها را رتبه‌بندی می‌نماید. سپس با استفاده از نتایج تکرارهای شبیهسازی سناریوهای مختلف در یک مرکز تصویربرداری پزشکی، هر سناریو به عنوان یک واحد تصمیم‌گیرنده در نظر گرفته میشود. در نهایت مدل پیشنهاد شده، برای تعیین بهترین سناریو جهت کاهش زمان انتظار، افزایش تعداد سرویس‌دهی و بطور کلی بهبود عملکرد آن مرکز بکار برده میشود و بهترین سناریو به مرکز تصویربرداری پزشکی مورد نظر معرفی میگردد.
مقاله پژوهشی
تحلیل پوششی داده ها
مهناز احدزاده نمین؛ مجتبی کریمی پاشاکی
چکیده
برای مدیران، سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان، آگاهی از تداوم فعالیت شرکت امری مهم و قابل توجه میباشد. بدین منظور پژوهشگران مالی به دنبال روشهای موثر جهت ارزیابی عملکرد شرکت و پیشبینی تداوم فعالیت آن در سالهای آتی هستند. در تحقیق‌های پیشین، از مدل استاندارد تحلیل پوششی داده‌ها برای پیشبینی ورشکستگی شرکت‌ها استفاده شده است. ...
بیشتر
برای مدیران، سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان، آگاهی از تداوم فعالیت شرکت امری مهم و قابل توجه میباشد. بدین منظور پژوهشگران مالی به دنبال روشهای موثر جهت ارزیابی عملکرد شرکت و پیشبینی تداوم فعالیت آن در سالهای آتی هستند. در تحقیق‌های پیشین، از مدل استاندارد تحلیل پوششی داده‌ها برای پیشبینی ورشکستگی شرکت‌ها استفاده شده است. تحقیق حاضر بر آن است تا مدلی از تحلیل پوششی داده‌ها با شاخصهای نیمه مثبت و منفی برای پیشبینی ورشکستگی شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار تهران ارائه دهد. شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، جامعه آماری تحقیق را تشکیل میدهند. برای دستیابی به این هدف، نمونهای متشکل از 40 شرکت غیر ورشکسته و 20 شرکت ورشکسته در سالهای 1393 تا 1397 انتخاب شدند. معیار انتخاب شرکت‌های ورشکسته ماده 141 قانوت تجارت است. برای انتخاب نسبت‌های مالی‌ای که همبستگی معنادارتری با وضعیت مالی شرکت دارند از رویکرد ترکیبی تحلیل رابطه خاکستری و تحلیل پوششی دادههای دوسطحی استفاده شده است. ابتدا مدل تحلیل پوششی داده های دو سطحی برای شاخص های نیمه مثبت ومنفی توسعه داده خواهد شد، سپس پیش بینی درستی ورشکستگی با عدم آن با استفاده از نتایج مدل پیشنهادی بررسی خواهد شد.
مقاله پژوهشی
تحلیل پوششی داده ها
سمیه کریمی امشی؛ سهراب کردرستمی؛ علیرضا امیر تیموری؛ آرمین قانع کنفی
چکیده
هدف: در غالب بررسی‌های پایداری بادربرگیری مباحث محیطی، اجتماعی و اقتصادی، علاوه بر خروجی‌های مطلوب، خروجی‌های نامطلوبی هم ایجاد میشود که مانعی برای توسعه پایدار محسوب میشود. در این راستا هدف از این بررسی ارائه یک روش تحلیل پوششی داده‌ها با در نظر گرفتن صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف برای خروجی‌های نامطلوب به‌منظور ...
بیشتر
هدف: در غالب بررسی‌های پایداری بادربرگیری مباحث محیطی، اجتماعی و اقتصادی، علاوه بر خروجی‌های مطلوب، خروجی‌های نامطلوبی هم ایجاد میشود که مانعی برای توسعه پایدار محسوب میشود. در این راستا هدف از این بررسی ارائه یک روش تحلیل پوششی داده‌ها با در نظر گرفتن صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف برای خروجی‌های نامطلوب به‌منظور حرکت در جهت پایداری میباشد.روششناسی پژوهش: با ارائه یک روش مبتنی بر تحلیل پوششی داده‌ها، عملکرد پایداری در سه بعد محیطی، اجتماعی، اقتصادی و همچنین عملکرد پایداری کل به‌طور همزمان در حالی بررسی میشود که خروجی‌های نامطلوب با صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف حضور دارند. عملکرد پایداری شرکت‌های گاز استانی نیز با استفاده از تکنیک پیشنهادی مورد برسی قرار می گیرد. یافته‌ها: نتایج نشان میدهد روش مطرح‌شده در تحلیل عملکرد پایداری و ابعاد آن در حضور خروجی‌های نامطلوب کارا میباشد.اصالت/ارزش افزوده علمی: تحلیل پوششی داده‌ها به ارائه انواع دسترسی‌پذیری برای به حداقل رساندن خروجی‌های نامطلوب و گام برداشتن به سمت بهینگی می‌پردازد. در این مطالعه به‌منظور تحلیل پایداری، مدل یکپارچه‌ای با صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف ارائه میشود.
مقاله پژوهشی
بهینه سازی استوار
امین قاسمی نژاد؛ محمد فلاح؛ حامد کاظمی پور
چکیده
مقاله حاضر به مدل سازی و حل یک مسئله چند هدفه چیدمان استوار تسهیلات در شرایط عدم قطعیت با الگوریتم های NSGA II، MOPSO و MOGWO پرداخته است. از آنجایی که مسئله چیدمان تسهیلات از نوع NP-Hard می باشد لذا لزوم به کار گیری الگوریتم های فر اابتکاری با ارائه یک کروموزوم مناسب جهت دستیابی به جواب های نزدیک به بهینه در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. ...
بیشتر
مقاله حاضر به مدل سازی و حل یک مسئله چند هدفه چیدمان استوار تسهیلات در شرایط عدم قطعیت با الگوریتم های NSGA II، MOPSO و MOGWO پرداخته است. از آنجایی که مسئله چیدمان تسهیلات از نوع NP-Hard می باشد لذا لزوم به کار گیری الگوریتم های فر اابتکاری با ارائه یک کروموزوم مناسب جهت دستیابی به جواب های نزدیک به بهینه در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. مسئله مورد بررسی در این مقاله شامل چندین دپارتمان میباشد که بر اساس 5 جنبه مختلف (کمینه سازی زمان انتقال جریان بین دارتمان ها، بیشینه سازی تعداد تجهیزات و امکانات، کمینه سازی مسافت طی شده برای دسترسی به تجهیزات اطفاء حریق، کمینه سازی مسافت دسترسی به شرایط اقلیمی مطلوب و بیشینه سازی دپارمان های پر سر و صدا از یکدیگر) بایستی در بخش های مختلف سالن چیدمان شوند. جهت دستیابی همزمان به توابع هدف فوق، تخصیص دپارتمان ها به هر بخش، تجهیز هر بخش با تجهیزات مختلف و چیدمان دپارتمان ها در کنار یکدیگر جزو اصلی ترین هدف های مقاله می باشد. نتایج محاسباتی نشان میدهد که الگوریتم های تک هدفه GA، PSO و GWO از کارایی بالایی در دستیابی به مقدار بهینه تابع هدف در زمان بسیار کوتاه تر برخوردارند و روش های چند هدفه آنها نشان از کارایی بالای الگوریتم NSGA II در دستابی به مقدار میانگین تابع هدف اول، دوم و پنجم؛ الگوریتم MOPSO در دستیابی به میانگین تعداد جواب کارا و زمان محاسباتی و در نهایت الگوریتم MOGWO در کسب مقدار میانگین تابع هدف سوم، چهارم، بیشترین گسترش و فاصله متریک دارد. همچنین مقایسات آماری نشان از وجود اختلاف معنادار بین میانگین های زمان محاسباتی را داشته است. برای ارزیابی و رتبه بندی الگوریتم ها از روش تاپسیس استفاده و نتایج نشان از کارایی بالای الگوریتم MOGWO در حل مدل دارد.
مقاله پژوهشی
تحلیل پوششی داده ها
محمدرضا مظفری؛ فاطمه دادخواه؛ مهدی عباسی
چکیده
هدف: هدف این مقاله ارایه مدل کارایی ارزش کاملا فازی و مدل کارایی ارزش با داده های نسبتی کاملا فازی و تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری با حل مدل های مزبور می باشد. قابل توجه آنکه برای تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری در تحلیل پوششی داده ها، معمولا داده‌ها و اطلاعات لازم بصورت دقیق در دسترس نمی باشد. در این شرایط استفاده از مدل های ریاضی با ...
بیشتر
هدف: هدف این مقاله ارایه مدل کارایی ارزش کاملا فازی و مدل کارایی ارزش با داده های نسبتی کاملا فازی و تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری با حل مدل های مزبور می باشد. قابل توجه آنکه برای تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری در تحلیل پوششی داده ها، معمولا داده‌ها و اطلاعات لازم بصورت دقیق در دسترس نمی باشد. در این شرایط استفاده از مدل های ریاضی با پارامترها و متغیرهای تصمیم گیری فازی می تواند مفید واقع شود. از طرفی می توان با استفاده از تحلیل کارایی ارزش، نظر مدیر را در تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری در نظر گرفت.
روششناسی پژوهش: در اینجا مدلهای برنامه ریزی خطی که تمامی پارامترها و متغیرهای تصمیم گیری فازی مثلثی باشند را کاملا فازی می نامیم. هر یک از مدلهای کاملا فازی پیشنهادی، به یک مدل سه هدفه برنامه ریزی خطی غیر فازی تبدیل شده و با روش لکزیوگرافی حل می شود.
یافته ها: تصویر طرح های پژوهشی در یک دانشگاه ایران طی تشکیل و حل مدل های ریاضی پیشنهادی تعیین شد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: نوآوری تحقیق، ارایه و حل مدل کارایی ارزش کاملا فازی و مدل کارایی ارزش با داده های نسبتی کاملا فازی و تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری می باشد. قابل توجه آنکه ارایه نتایج بصورت اعداد فازی می تواند ملاکی برای ارزیابی واحدهای تصمیم گیرنده باشد.
مقاله پژوهشی - کاربردی
برنامه ریزی استراتژیک
نرجس بساق زاده؛ محمود مرادی؛ محمد تمیمی
چکیده
علیرغم اهمیت روزافزون نقش دانش در گسترش عملکرد نوآوری و حفظ مزیت رقابتی در محیط رقابتی شدید جهانی، سازمانها در بهره‌گیری و توسعه زیرساخت جریان دانش خارجی به سمت خود دچار مشکلات عدیده‌ای هستند. نظریه ظرفیت جذب دانش و ایجاد ساختارهای کشف و بهره‌برداری در تحقیق و توسعه به‌عنوان نظریه دوسوتوانی سازمانی، می‌توانند تبیینی برای کمک ...
بیشتر
علیرغم اهمیت روزافزون نقش دانش در گسترش عملکرد نوآوری و حفظ مزیت رقابتی در محیط رقابتی شدید جهانی، سازمانها در بهره‌گیری و توسعه زیرساخت جریان دانش خارجی به سمت خود دچار مشکلات عدیده‌ای هستند. نظریه ظرفیت جذب دانش و ایجاد ساختارهای کشف و بهره‌برداری در تحقیق و توسعه به‌عنوان نظریه دوسوتوانی سازمانی، می‌توانند تبیینی برای کمک به سازمانها برای رفع این مشکلات باشند. این پژوهش با هدف تبیین اثر ظرفیت جذب دانش در کسب مزیت رقابتی و نقش میانجی دوسوتوانی سازمانی به بررسی مطالعه در شرکت‌های صادراتی پرداخته است. به منظور بررسی ابعاد به دست آمده، پایایی و روایی مدل جدید مورد بررسی و پرسشنامه با روش نمونه‌گیری تصادفی در میان مدیران و خبرگان شرکت‌های صادراتی ایران توزیع شد. جامعه آماری پژوهش 570 شرکت برتر صادراتی ایران است. در بخش کیفی، نمونه‌گیری با روش نمونه‌گیری نظری انجام و 11 نفر از مدیران شرکت‌ها با بیش از 5 و 10 سال سابقه انتخاب شد. زمینه فعالیت خبرگان شرکت‌های منتخب شامل: حوزه-های گاز و پتروشیمی، فولاد، قطعات خودرو، لوله و اتصالات و مواد غذایی بود. در بخش کمی نیز با کمک نرم‌افزار G*Power 78 نمونه انتخاب شد. تحلیل دادههای کیفی با روش تحلیل محتوا و با کمک نرم‌افزار ATLAS.ti و بررسی فرضیه‌ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) مبتنی بر روش حداقل مربعات جزئی (PLS) انجام شد. یافته‌های بخش کیفی و مصاحبه با مدیران منتخب شرکت‌های صادراتی حاکی از پشتیبانی و حمایت از متغیرها و ابعاد دوسوتوانی، مزیت رقابتی و ظرفیت جذب دانش در ادبیات پژوهش است. همچنین نتایج بخش کمی نشان میدهد که متغیر ظرفیت جذب دانش به صورت مستقیم بر مزیت رقابتی تأثیر معناداری ندارد؛ اما تأثیر این متغیر بر دوسوتوانی سازمانی و تأثیر دوسوتوانی سازمانی بر مزیت رقابتی معنادار است. از این رو میتوان بیان کرد که دوسوتوانی سازمانی در رابطه‌ی میان ظرفیت جذب و مزیت رقابتی میانجی کامل بوده است. یافته‌های این پژوهش مسیری برای شرکت‌های فعال صادراتی در زمینه کسب مزیت رقابتی ترسیم میکند. شرکت‌ها می‌توانند بر پایه تقویت ساختارهای سازمانی دوسوتوان، ایجاد زمینه‌های یادگیری و تقویت ظرفیت جذب دانش، جریان ورود دانش بیرونی به سازمان را تسهیل نمایند
مقاله پژوهشی
تصمیم گیری براساس شبکه عصبی/ یادگیری عمیق
یوسف ابراهیمی؛ یعقوب علوی متین؛ سحر خوش فطرت؛ حسن رفاقت
چکیده
هدف: بانک ها به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی خدماتی و مالی ضمن همراهی با برنامه های اقتصادی کشورها، به دنبال کسب منفعت برای ذینفعان خود می‌باشند. در جهت دستیابی به این اهداف، باید توانایی تجهیز و تخصیص بهینه منابع خود را داشته باشند. یکی از مسائل مهم، شناخت عوامل مؤثر در جذب منابع هست که هدف این پژوهش، ارائه الگویی مناسب برای شناسایی عوامل ...
بیشتر
هدف: بانک ها به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی خدماتی و مالی ضمن همراهی با برنامه های اقتصادی کشورها، به دنبال کسب منفعت برای ذینفعان خود می‌باشند. در جهت دستیابی به این اهداف، باید توانایی تجهیز و تخصیص بهینه منابع خود را داشته باشند. یکی از مسائل مهم، شناخت عوامل مؤثر در جذب منابع هست که هدف این پژوهش، ارائه الگویی مناسب برای شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تأمین منابع است.
روش شناسی پژوهش: برای رسیدن به هدف تحقیق، با مرور پیشینه تحقیق، رسالت بانک و نظرات کارشناسان بانکی، 62 عامل در قالب پرسشنامهای ارائه شد. پرسشنامه پس از تایید خبرگان بانکی، جهت انجام پیش آزمون در یک نمونه 30 نفره از کارکنان بانک تجارت استان زنجان توزیع شد. سپس پایایی آن با آلفای کرنباخ آزمون و تایید گردید. بعد از جمع آوری میدانی دادههای پژوهش، مولفه های موثر در دو گروه اصلی عوامل برون سازمانی و درون سازمانی قرار گرفتند. سپس عوامل درون سازمانی به چهار زیرگروه؛ مالی، فیزیکی، خدماتی و عوامل ارتباطی و انسانی تفکیک شد. در نهایت مدل اصلی پژوهش با استفاده از مدل شبکه‌های عصبی بدون ناظر(نگاشت‌های خود سازمانده) استخراج و به تحلیل داده های پژوهش پرداخته شد.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که، از مجموعه عوامل تاثیر گذار بر تامین منابع بانکی، عوامل ارتباطی و انسانی بیشترین تاثیر و عوامل برون سازمانی کمترین تاثیر را داشتند. همچنین با توجه به عدم تشابه بین الگوهای بردارهای ورودی پژوهش، همبستگی بین هر کدام از عوامل موثر بر تجهیز منابع تایید نشد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: در این پژوهش با استفاده از رویکرد جدیدی از مدل شبکه های عصبی (نگاشت های خود سازمانده ) به شناسایی و وزن دهی عوامل موثر بر تجهیز منابع بانکی پرداخته شده که یافته‌های آن به توسعۀ ادبیات حوزۀ بانکی در بخش تجهیز منابع، کمک میکند.
مقاله پژوهشی
نظریه بازی ها
محمد تبریزیان؛ حسین سیفی؛ محمدکاظم شیخ الاسلامی؛ حمیدرضا شاهمیرزاد
چکیده
مدیریت ریسک تراکم یکی از مهمترین مباحث مدیریت شبکه‌های انتقال در سیستمهای قدرت تجدید‌ساختار شده و بازارهای برق دنیا، به-ویژه بازارهای مبتنی بر قیمت‌گذاری ناحیه‌ای یا محلی است که ابزار اصلی آن قراردادهای مالی انتقال است. در این مقاله، پس از بررسی موضوع قراردادهای مالی تراکم انتقال، نحوه پیشنهاددهی بهینه انواع مختلف این قراردادها ...
بیشتر
مدیریت ریسک تراکم یکی از مهمترین مباحث مدیریت شبکه‌های انتقال در سیستمهای قدرت تجدید‌ساختار شده و بازارهای برق دنیا، به-ویژه بازارهای مبتنی بر قیمت‌گذاری ناحیه‌ای یا محلی است که ابزار اصلی آن قراردادهای مالی انتقال است. در این مقاله، پس از بررسی موضوع قراردادهای مالی تراکم انتقال، نحوه پیشنهاددهی بهینه انواع مختلف این قراردادها توسط شرکتکنندگان بازار برق در حراجهای ثانویه تبادل این قراردادها و در بازه زمانی کوتاهمدت (به‌صورت هفتگی) جهت مدیریت ریسک تراکم، با استفاده از نظریه بازی‌ها تحلیل خواهد شد. در این مسئله که از دید شرکتکنندگان بازار مطرح است هدف، یافتن بهترین وضعیت برای سود پیشبینی شده توسط هریک از شرکتکنندگان (بازیگران) در حراج ثانویه قراردادهای مالی تراکم انتقال، یا به‌عبارت دیگر از دید نظریه بازی‌ها یافتن حداقل یک نقطه تعادل نش برای این رقابت، با در نظر گرفتن قیود مختلف مسئله است. در پایان، روش پیشنهادی در یک شبکه نمونه مورد آزمون قرار گرفته است که نتایج عددی کارآمدی آن را نشان میدهد.
مقاله پژوهشی
مدلهای زمانبندی
روجا روح‌بخش؛ اسماعیل مهدی زاده؛ محمد امین ادیبی
چکیده
جریان کالا یک تکنیک موثر برای افزایش کارایی تولید در یک سیستم تولیدی، با تبدیل یک کار به چندین قسمت کوچکترمی-باشد که در سالهای اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. اما همواره از فرضیات مهمی که در محیط واقعی زمانبندی وجود دارد چشم‌پوشی شده است. هدف از انجام این مقاله ارائه ی یک مدل ریاضی چندهدفه برای حل مسئله ی زمانبندی جریان ...
بیشتر
جریان کالا یک تکنیک موثر برای افزایش کارایی تولید در یک سیستم تولیدی، با تبدیل یک کار به چندین قسمت کوچکترمی-باشد که در سالهای اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. اما همواره از فرضیات مهمی که در محیط واقعی زمانبندی وجود دارد چشم‌پوشی شده است. هدف از انجام این مقاله ارائه ی یک مدل ریاضی چندهدفه برای حل مسئله ی زمانبندی جریان کارگاهی مختلط با جریان کالا و در نظر گرفتن زمان آماده سازی وابسته به توالی و زمان حمل و نقل می باشد. در ابتدا برای حل مسئله یک مدل برنامه ریزی ریاضی چندهدفه ارائه و آنگاه برای بررسی کارایی مدل ارائه شده، مدل بصورت وزنی به تک هدفه تبدیل شده و مثال هایی در ابعاد کوچک طراحی و با استفاده از نرم افزار گمز حل می شود. سپس با الهام از مطالعات پیشین برای حل مسئله در ابعاد بزرگ، از الگوریتم های فراابتکاری مبتنی برالگوریتم ژنتیک چندهدفه بهره گرفته می شود. برای اعتبارسنجی مدل ریاضی نمونه مساله‌ای در ابعاد کوچک آورده شده است که با استفاده از نرم‌افزارگمز، حل شده است و برای بررسی کارایی الگوریتم ها، نتایج حاصل از نرم افزار گمز با خروجی حاصل از الگوریتم های فراابتکاری در حالت تک هدفه مقایسه می شود. مقایسه نشان می دهد که الگوریتم های فراابتکاری از کارایی مناسبی برخوردار هستند. سپس برای حل مدل در ابعاد بزرگتر از دو الگوریتم پیشنهادی استفاده شده است. برای این منظور، 30 نمونه مساله بصورت تصادفی تولید شده است و از شش شاخص برای مقایسه‌ی الگوریتم‌ها استفاده شده است. بعد از انجام آزمایشات و مقایسه‌ی الگوریتم‌ها با یکدیگر، نتایج بدست آمده، کارایی بیشتر الگوریتم NRGA را نسبت به الگوریتم NSGA-II در حداقل سه شاخص نشان می دهد. در این مقاله محدودیت‌های زمان آماده‌سازی وابسته به توالی و زمان حمل و نقل بین ایستگاه‌های متوالی به منظور حل مساله یک مدل ریاضی با هدف کمینه‌سازی ماکزیمم زمان تکمیل کارها و مجموع تاخیر کارها در نظر گرفته شده است که فرض شده است زمان حمل‌ونقل مستقل از کارهاست و تنها یک وسیله نقلیه بین هر دو ایستگاه متوالی وجود دارد.
مقاله پژوهشی - کاربردی
تصمیمگیری چند شاخصه
مجتبی موحدی؛ مهدی همایونفر؛ مهدی فدایی؛ منصور صوفی
چکیده
هدف: الگوریتم‌های خوشه‌بندی، ابزارهای مفیدی برای درک ساختار داده‌ها و طبقه‌بندی آنها در مجموعه دادههای مختلف می‌باشند. با توجه به اهمیت بکارگیری این الگوریتم‌ها در تحلیل دادههای بازارهای مالی که از حجم و گستردگی بالایی برخوردارند، این پژوهش به منظور انتخاب بهترین الگوریتم خوشه بندی برای خوشه‌بندی شرکت‌های حاضر در بورس ...
بیشتر
هدف: الگوریتم‌های خوشه‌بندی، ابزارهای مفیدی برای درک ساختار داده‌ها و طبقه‌بندی آنها در مجموعه دادههای مختلف می‌باشند. با توجه به اهمیت بکارگیری این الگوریتم‌ها در تحلیل دادههای بازارهای مالی که از حجم و گستردگی بالایی برخوردارند، این پژوهش به منظور انتخاب بهترین الگوریتم خوشه بندی برای خوشه‌بندی شرکت‌های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران در حوزه مالی از الگوریتم‌های خوشه‌بندی مختلف استفاده نموده و به ارزیابی اعتبار این الگوریتم‌ها و انتخاب بهترین الگوریتم پرداخته است.روششناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی و از نوع کمی (مدلسازی ریاضی) است. جامعه آماری تحقیق به منظور آزمون مدل پیشنهادی شامل 403 شرکت حاضر در بورس اوراق بهادار تهران در سال 98 است که عملکرد آنها بر اساس چهار معیار مالی ارزیابی شده است.یافته‌ها: پس از خوشه‌بندی شرکت‌های مورد بررسی توسط پنج الگوریتم خوشه‌بندی k-means، EM، COBWEB، الگوریتم مبتنی بر چگالی و روش وارد، از هفت شاخص RS، DB، دان، SD، خلوص، آنتروپی و زمان برای ارزیابی الگوریتم‌های خوشه‌بندی استفاده گردید. در نهایت، عملکرد نهایی الگوریتم‌های بکار رفته بر اساس روشهای تاپسیس، ویکور و تحلیل پوششی داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج، روش k-means نسبت به سایر روشهای بکار رفته، از عملکرد بهتری در خوشه‌بندی شرکت‌ها بر اساس مجموعه دادههای مالی برخوردار است.اصالت/ارزش افزوده علمی: از آنجایی که هیچ الگوریتم خوشه بندی ای نمی تواند بهترین عملکرد را در تمام اندازه گیری ها برای هر مجموعه داده داشته باشد، این پژوهش ضمن بکارگیری ترکیبی از معیارهای چندگانه به منظور تجزیه و تحلیل الگوریتم های خوشه بندی داده های مربوط به حوزه ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها، به ارائه پیشنهاداتی پرداخته و نتایج این پژوهش برای سرمایه گذاران حوزه مالی کاربرد موثر داشته که منجر به انتخاب بهینه سبد سرمایه گذاری می شود.
مقاله پژوهشی
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
اکبر دهقان نژاد؛ نسیم دریانی سهزابی
چکیده
در معماری اسلامی استفاده از چفدها برای ساخت بناهای گنبدی شکل بسیار مرسوم بوده است.
به طوری که تحقیق در زمینهی نحوهی ساخت گنبد زیارتگاهها و مساجد بدون شک به مطالعهی چفد مولد آن بنا هدایت
می شود. در معماری، گنبد را دوران یک چفد مولد حول محور عمودی میدانیم. این تعبیر معادل تعریف رویه ی
دوار و منحنی مولد در هندسه دیفرانسیل است. در این حالت ...
بیشتر
در معماری اسلامی استفاده از چفدها برای ساخت بناهای گنبدی شکل بسیار مرسوم بوده است.
به طوری که تحقیق در زمینهی نحوهی ساخت گنبد زیارتگاهها و مساجد بدون شک به مطالعهی چفد مولد آن بنا هدایت
می شود. در معماری، گنبد را دوران یک چفد مولد حول محور عمودی میدانیم. این تعبیر معادل تعریف رویه ی
دوار و منحنی مولد در هندسه دیفرانسیل است. در این حالت میتوان منحنی مولد را ب هوسیلهی ضابطه چفد
بهدست آورد. به این صورت که در ابتدا با توجه به نحوه ی ترسیم، نیمی از چفد را در صفحه ی اقلیدسی xoz
برحسب طول دهانه ی گنبد پارامتری می کنیم و سپس منحنی حاصل (یا همان منحنی مولد) را حول محور عمودی
z دوران می دهیم. در این مقاله قصد داریم گنبدها را از منظر هندسه دیفرانسیل و به عنوان رویه ی دوار بررسی
کنیم. در واقع تلاش می شود پیوند علمی بین هنر معماری و هندسه دیفرانسیل را به طریقی که برای صاحبنظران
در هر دو گرایش معماری و ریاضی مورد توجه باشد، مطرح نماییم. روش انجام این پژوهش به صورت کمی
و شامل محاسبات مربوط به انواع گنبدها بوده و نوع آن را می توان پژوهشی توصیفی دانست. با توجه به تعدد
انواع چفدها در معماری، در این مقاله بعد از بیان برخی تعاریف لازم از هندسه دیفرانسیل، علاوه بر ارائه ی
روش ترسیم هر چفد، تنها محاسبات مربوط به انواع چفدهای پاتوپا، شاخبزی، پنج اوهفت و شبدری را خواهیم
آورد. در انتها به پیاده سازی محاسبات خود روی گنبد مسجد جمعه اردبیل خواهیم پرداخت.
مقاله پژوهشی
داده‌کاوی و مفاهیم مربوط به آن
سامان هراتی زاده؛ فاطمه رضایی
چکیده
هدف: انتخاب سهام برای قرار گرفتن در یک سبد سهام و همچنین تخصیص میزان مناسبی از سرمایه به هر یک از سهام درون سبد چالش‌های جدی سرمایه گذاری در بازار سهام هستند. تاکنون در پژوهش‌های متعددی از روشهای پیشرفته یادگیری ماشین برای انتخاب سهام درون سبد سهام استفاده شده است، استفاده از ظرفیت‌های یادگیری ماشین در فرآیند تخصیص بهینه‌ی سرمایه ...
بیشتر
هدف: انتخاب سهام برای قرار گرفتن در یک سبد سهام و همچنین تخصیص میزان مناسبی از سرمایه به هر یک از سهام درون سبد چالش‌های جدی سرمایه گذاری در بازار سهام هستند. تاکنون در پژوهش‌های متعددی از روشهای پیشرفته یادگیری ماشین برای انتخاب سهام درون سبد سهام استفاده شده است، استفاده از ظرفیت‌های یادگیری ماشین در فرآیند تخصیص بهینه‌ی سرمایه میان سهام سبد کمتر مورد توجه قرار گرفته است و معمولا وزن یکسان به سهام سبد تخصیص داده میشود یا از روشهای سنتی ارزیابی ریسک برای تقسیم سرمایه میان سهام سبد استفاده میشود. نقطه ضعف مشترک این روش‌ها این است که در همه آنها از مکانیزم‌های ساده و انعطاف‌ناپذیر برای تخمین کارایی یک سبد سهام استفاده می شود. در این مقاله ما برای نخستین بار نشان می‌دهیم که با استفاده از یادگیری ماشین می توان مکانیزم موثرتری برای این تخمین کارایی ساخت که منجر به تخصیص پربازده تر سرمایه به سهام سبد میشود.
روششناسی پژوهش: چارچوب پیشنهادی ما موسوم به Per-Learner از دو مدل پیش بینی مبتنی بر یادگیری ماشین استفاده میکند. در گام نخست با استفاده از اطلاعات تاریخی سهام در یک مدل پیشبینی بازده سهم، سهام مناسب سبد انتخاب میشود و در گام دوم به کمک یک مدل پیش بینی مجزا سعی میشود با در نظر گرفتن همزمان سود پیش بینی شده در مدل اول و ریسک مورد انتظار هر یک از سهم‌های سبد، بازده سبد در آینده پیش بینی شده و بر این اساس ترکیب وزنی مناسب برای سهام سبد انتخاب و پیشنهاد گردد.
یافته ها: مقایسه بازده تجمعی سبدهای تنظیم شده با این مدل و سبدهای تنظیم شده با سایر روشهای بهینهسازی سبد سهام، برتری مدل مبتنی بر یادگیری ماشین را برای ساخت سبد سهام نشان میدهد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله با بهره‌گیری از مدلهای یادگیری ماشین، روشی جدید برای انتخاب سهام مناسب سبد و تخصیص سرمایه میان سهام کاندید بصورت بهینه ارایه شده است. روش پیشنهادی میتواند به عنوان ابزاری برای معامله خودکار سهام و یا روشی برای پیشنهاد سبد سهام به سرمایه گذاران مورد استفاده قرار گیرد.
مقاله پژوهشی - کاربردی
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
مرتضی عبدالحسینی
چکیده
هدف: بیماری کرونا ویروس (کووید-19) یک بیماری همه‌گیر است که همه کشورهای جهان را درگیر کرده است. پیشبینی روند گسترش بیماری کرونا منجر خواهد شد که تدابیر لازم جهت کنترل این بیماری از سوی مسئولین انجام شود. این موارد شامل افزایش واکسیناسیون، قرنطینه کردن شهرها و ممنوعیت ورود و خروج، افزایش ظرفیت تخت‌های بیمارستانی، ایجاد مراکز واکسیناسیون ...
بیشتر
هدف: بیماری کرونا ویروس (کووید-19) یک بیماری همه‌گیر است که همه کشورهای جهان را درگیر کرده است. پیشبینی روند گسترش بیماری کرونا منجر خواهد شد که تدابیر لازم جهت کنترل این بیماری از سوی مسئولین انجام شود. این موارد شامل افزایش واکسیناسیون، قرنطینه کردن شهرها و ممنوعیت ورود و خروج، افزایش ظرفیت تخت‌های بیمارستانی، ایجاد مراکز واکسیناسیون شبانه‌روزی، الزام به استفاده از ماسک در اماکن عمومی و رعایت فواصل اجتماعی به‌صورت کلی آمادگی لازم جهت برخورد با پیک جدید بیماری کرونا است. لذا پیشبینی چنین مواردی سبب کاهش آمار مبتلایان به کرونا و لذا کاهش نرخ مرگومیر خواهد شد.
روششناسی پژوهش: در این مقاله با استفاده از آنالیز طیفی منفرد(SSA)، پیشبینی میزان پیک ششم مبتلایان کرونا با لحاظ کردن وضع فعلی صورت گرفته است. به منظور بهبود فرآیند گروه بندی الگوریتم SSA، انتخاب مقادیر ویژه بصورت فرآیند بهینه سازی صورت گرفته است بطوری که سری زمانی پیش بینی شده با توجه به شاخص خطای مدنظر به طور قابل توجهی بهبود یافته است.
یافته ها: با مقایسه روش پیشنهادی با سایر روشهای پیشبینی شامل میانگین متحرک خود همبسته یکپارچه (ARIMA)، ARIMA کسری (ARFIMA)، TBATS و خود همبسته شبکه عصبی (NNAR)، مشاهده میشود که خطای پیشبینی به حد قابل قبولی بوده و میتواند روش SSA جهت پیشبینی مورد استناد قرار گیرد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله با استفاده از روش کارآمد SSA، موارد مبتلا جدید کرونا ویروس را پیشبینی میکند و نتایج ارائه شده اثربخشی روش پیشنهادی را تائید میکند.
مقاله پژوهشی
الهام ظهیری؛ عقیله حیدری؛ حمیدرضا یوسف زاده
چکیده
وجود مجموعه جوابهای بهینه پارتو حاصل از حل مسائل بهینهسازی چندهدفه، هرچند از یک سو انعطاف‌پذیری در انتخاب یک جواب بهینه را با توجه به شرایط حاکم بر یک سیستم افزایش میدهد ولی از سوی دیگر، با توجه به وجود سلایق و دیدگاه‌های مختلف در یک سیستم، انتخاب مطلوب‌ترین جواب مرز پارتو، میتواند به عنوان یک چالش جدی مطرح شود. در این ...
بیشتر
وجود مجموعه جوابهای بهینه پارتو حاصل از حل مسائل بهینهسازی چندهدفه، هرچند از یک سو انعطاف‌پذیری در انتخاب یک جواب بهینه را با توجه به شرایط حاکم بر یک سیستم افزایش میدهد ولی از سوی دیگر، با توجه به وجود سلایق و دیدگاه‌های مختلف در یک سیستم، انتخاب مطلوب‌ترین جواب مرز پارتو، میتواند به عنوان یک چالش جدی مطرح شود. در این راستا، در این مقاله، در گام نخست، با تعریف مفهوم درجه نزدیکی گوسی و ارائه یک رویکرد تجزیه مبتنی بر آن، به تولید مرز پارتو می‌پردازیم که نتایج عددی نشان میدهد این مرز در مقایسه با مرزهای حاصل از رویکردهای تجزیه دیگر از کیفیت بالاتری برخوردار است. در گام دوم، با توجه به عدم وجود یک معیار ارزیابی که به بررسی کیفیت یک مرز از زوایای مختلف بپردازد، یک معیار ارزیابی جدید برای مقایسه مرزهای مختلف ارائه می‌کنیم که با در نظر کرفتن همزمان دو عامل میزان تسلط و نزدیکی به جواب بهینه به بررسی کیفیت جوابها در یک مرز پارتو می‌پردازد. نتایج بدست آمده از شبیهسازی گام‌های پیشنهادی بر روی توابع آزمون استاندارد موجود، کارآیی و مؤثر بودن هر یک از گام‌های مسئله پیشنهادی را تصدیق مینمایند.
مقاله پژوهشی
مدلهای مکانیابی
علیرضا روشنی؛ محمدرضا غلامیان؛ مهسا عربی
چکیده
هدف: با توجه به افزایش پیچیدگی‌های ناشی از عدم قطعیت و تأثیرات آن در شبکه های زنجیره تأمین، بسیاری از محققین به استفاده از رویکردهای تقابلی با عدم قطعیت داده ها روی آورده اند. به علاوه، وقوع هرگونه اختلال در شبکه های توزیع، میتواند خسارتهای جبران ناپذیری به بار بیاورد. بنابراین اتخاذ استراتژی‌های مناسب ...
بیشتر
هدف: با توجه به افزایش پیچیدگی‌های ناشی از عدم قطعیت و تأثیرات آن در شبکه های زنجیره تأمین، بسیاری از محققین به استفاده از رویکردهای تقابلی با عدم قطعیت داده ها روی آورده اند. به علاوه، وقوع هرگونه اختلال در شبکه های توزیع، میتواند خسارتهای جبران ناپذیری به بار بیاورد. بنابراین اتخاذ استراتژی‌های مناسب برای بالا بردن سطح تاب آوری شبکه زنجیره تأمین به دنبال کاهش آثار مخرب ناشی از هرگونه اختلال امری مهم و ضروری به نظر می‌رسد.
روششناسی پژوهش: در این مقاله، یک مدل ریاضی چندهدفه، چند دوره ای و سناریو محور ارائه شده است که در آن علاوه بر کمینه سازی دو هدف زمان تحویل و هزینه، به منظور افزایش تاب آوری شبکه، معیارهای منفی تاب آوری نیز کمینه میگردند. برای غلبه بر ماهیت غیرقطعی داده ها نیز از رویکرد برنامه ریزی تصادفی دو مرحله ای استفاده شده است. همچنین برای تبدیل مدل، به یک مدل تک هدفه، از برنامه ریزی آرمانی بهره گرفته شده است.
یافته ها: به منظور اثبات کاربردی بودن مدل، داده های واقعی یک مطالعه موردی در مشهد پیاده سازی شده است. در نهایت، بر اساس اعتبارسنجی و تحلیل حساسیت صورت گرفته، مدل غیرقطعی پیشنهادی از برتری مشهودی نسبت به مدل قطعی برخوردار است.
اصالت/ارزش افزوده علمی: این مقاله یک مدل ریاضی خطی چندهدفه را برای طراحی شبکه زنجیره تامین دارو تحت شرایط کووید-19 ارائه میکند که در آن دو شاخص زمان و تاب آوری به عنوان ابزارهای بهینهسازی به طور همزمان در نظر گرفته شده اند.
مقاله پژوهشی
تصمیمگیری چند شاخصه
سحر اسماعیلی؛ کیامرث فتحی هفشجانی؛ چنگیز والمحمدی؛ علی اکبر حدادی هرندی
چکیده
هدف: این مقاله درصدد ارائه ساختاری منعطف برای سازمان یادگیرنده متناسب با شرایط مدارس ایران می باشد تا با استفاده از آن مدارس به عنوان یک سازمان آموزشی در مواجهه با محیط پیوسته در حال تغییر، نوآوری و اثربخشی را تسهیل کنند و با آموزش ارزش های انسانی و اصول تعلیم و تربیت، کمک کنند دانش آموزان تبدیل به افرادی شوند که به نحوی سالم و متمدن ...
بیشتر
هدف: این مقاله درصدد ارائه ساختاری منعطف برای سازمان یادگیرنده متناسب با شرایط مدارس ایران می باشد تا با استفاده از آن مدارس به عنوان یک سازمان آموزشی در مواجهه با محیط پیوسته در حال تغییر، نوآوری و اثربخشی را تسهیل کنند و با آموزش ارزش های انسانی و اصول تعلیم و تربیت، کمک کنند دانش آموزان تبدیل به افرادی شوند که به نحوی سالم و متمدن در دنیای غنی از فناوری های آینده زندگی کنند.
روششناسی پژوهش: در این مقاله از روشهای تصمیم گیری چند معیاره و تکنیک های فازی از جمله دلفی و دنپ (دیمتل مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکه‌ای) برای ارائه یک چارچوب اجرایی و عملیاتی در حوزه سازمان یادگیرنده در مدارس استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج حاصله به ترتیب ساختارهای سازمان یادگیرنده، مهارت های سازمان یادگیرنده و فناوری های سازمان یادگیرنده به عنوان معیارهای اصلی سازمان یادگیرنده در مدارس ایرانی نشان می دهد. همچنین، زیرمعیارهای رهبری تقویت کننده، فناوری مدیریت دانش، قابلیت های شخصی و مدلهای ذهنی با ماهیت علت، نقش اساسی در شکل گیری سازمان یادگیرنده در مدارس ایفا می کنند.
اصالت/ارزش افزوده علمی: محققان راه دستیابی ایران به اهداف اقتصادی پیش بینی شده در سند چشم انداز ایران 1404، را تبدیل سازمان های ایرانی به سازمان یادگیرنده معرفی کرده است. اما بررسی پایگاه های اطلاعاتی علمی در ایران بیانگر این است تلاش های محدودی در این راستا به خصوص در مدارس صورت گرفته است. این مقاله بدون تمرکز بر چرایی و چیستی سازمان یادگیرنده، با استفاده از ابعاد و معیارهای معرفی شده در خصوص سازمان یادگیرنده، به چگونگی ارائه ساختاری منعطف برای سازمان یادگیرنده متناسب با شرایط مدارس ایران اشاره می کند.
مقاله پژوهشی
مدلهای پیش بینی/ سری های زمانی
شیرین شعاعی؛ محمدمهدی قلی‌کشمرزی
چکیده
هدف: مرگومیر یک فرایند پویا است که با گذشت زمان تکمیل میشود و یک مسأله اساسی در بیمه‌های عمر، صندوق بازنشستگی، بیمه‌های درمان و به‌طور کلی هر موضوع مرتبط با برنامه‌ریزی مالی که با طول عمر افراد سر و کار دارد، است. لذا دقت مدلهای ریاضی در پیشبینی نرخ مرگومیر یک چالش مهم است. هدف از این پژوهش تعمیم مدلهای مرگومیر تصادفی ...
بیشتر
هدف: مرگومیر یک فرایند پویا است که با گذشت زمان تکمیل میشود و یک مسأله اساسی در بیمه‌های عمر، صندوق بازنشستگی، بیمه‌های درمان و به‌طور کلی هر موضوع مرتبط با برنامه‌ریزی مالی که با طول عمر افراد سر و کار دارد، است. لذا دقت مدلهای ریاضی در پیشبینی نرخ مرگومیر یک چالش مهم است. هدف از این پژوهش تعمیم مدلهای مرگومیر تصادفی ایستا به مدلهای مرگومیر تصادفی پویا و پیشبینی نرخ مرگومیر بر اساس تعمیم مدلهای مرگومیر تصادفی به‌وسیله فرایند کاکس-اینگرسول-راس (CIR) و مقایسه نتایج با یکدیگر است.
روششناسی پژوهش: در این پژوهش، دو پیشنهاد ارائه میشود: ایده نخست ارائه یک روش اصلاحی پویا برای بالا بردن دقت پیشبینی با استفاده از فرایند CIR و ایده دوم بررسی روش اعتبارسنجی خارج از نمونه است.
یافته‌ها: در این پژوهش با استفاده روش اعتبارسنجی خارج از نمونه، شدت مرگ‌ومیر‌های خروجی از بهترین مدلهای منتخب از دو خانواده مدل مرگومیر معروف (لی-کارتر و کارینز-بلک-داود (CBD)) با نتایج خروجی از مدل تعمیم‌یافته مقایسه میگردد. پس از برآورد پارامترهای مدلهای تحت بررسی و محاسبه مقادیر پیشبینی نرخ مرگومیر، به‌وسیله محاسبه معیارهای قدرمطلق میانگین خطا و ریشه میانگین مربعات خطای پیشبینی مشخص میشود که تعمیم مدلهای مرگومیر تصادفی به‌وسیله فرایند CIRنسبت به مدلهای مرگومیر ایستا عملکرد بسیار بهتری دارند. همچنین با استفاده از معیار اطلاع بیزی مشخص میشود که استفاده از مدلهای مرگومیر تصادفی تعمیم‌یافته توجیه‌پذیر است.
اصالت/ارزش افزوده علمی: در این پژوهش از مدلهای شاخص مرگومیر تصادفی که شامل مدلهای خانواده‌‌های لی-کارتر و کارینز-بلک-داود است، استفاده و به‌وسیله فرایند CIRتعمیم داده میشوند. در این راستا، از دادههای پایگاه اطلاعات مرگومیر انسانی (HMD) استفاده میشود. اما اطلاعات مربوط به کشور ما در این پایگاه وجود ندارد. از آنجا که الگوی مرگومیر فرانسه به الگوی ایران بسیار نزدیک است و از جداول عمر این کشور (TD 88-90) در کاربردهای بیمه ایران استفاده میشود، از نرخ فوت خام مردان فرانسه در سالهای ۲۰۱۸-۱۹۰۰ بر روی سنین ۱۸، ۴۰ و ۶۵ سال استفاده میشود. با استفاده از این داده‌ها و روش آزمون برگشت‌پذیر مدلهای مرگومیر ایستا و مدلهای تعمیم‌یافته با فرایند CIR با هم مقایسه میشوند.
مقاله پژوهشی - کاربردی
بهینه سازی فازی
ملیحه نیک سیرت
چکیده
هدف: در دوران همه گیری ویروس کرونا و در راستای رعایت قوانین فاصله گذاری اجتماعی، اپراتورهای حمل و نقل عمومی می بایست با ظرفیت های کمتری فعالیت کنند. از آنجا که ممکن است تقاضا در مناطق مختلف و در ساعات مختلف روز بیش از ظرفیت باشد، رانندگان مجبورند از خدمت رسانی به مسافران در ایستگاه های خاص خودداری کنند تا از ازدحام جمعیت جلوگیری شود.
روششناسی ...
بیشتر
هدف: در دوران همه گیری ویروس کرونا و در راستای رعایت قوانین فاصله گذاری اجتماعی، اپراتورهای حمل و نقل عمومی می بایست با ظرفیت های کمتری فعالیت کنند. از آنجا که ممکن است تقاضا در مناطق مختلف و در ساعات مختلف روز بیش از ظرفیت باشد، رانندگان مجبورند از خدمت رسانی به مسافران در ایستگاه های خاص خودداری کنند تا از ازدحام جمعیت جلوگیری شود.
روششناسی پژوهش: هدف این مقاله توسعه ابزارهای پشتیبان تصمیم گیری جهت جلوگیری از ازدحام وسایل نقلیه تحت شرایط محدویت‌های ناشی از شیوع بیماری و همچنین عدم قطعیت حاکم بر مسئله میباشد. در این مقاله دو نوع عدم قطعیت فازی و سناریو-محور در نظر گرفته شده است. بر این اساس یک مدل غیرقطعی برنامه ریزی عدد صحیح غیرخطی پویا برای بدست آوردن الگوی سرویس دهی مطلوب برای وسایل نقلیه ای که آماده اعزام هستند، معرفی شده است. برای غلبه بر عدم قطعیت ترکیبی، تئوری امکان به عنوان یک رویکرد برنامه‌ریزی تصادفی فازی جدید پیشنهاد شده است که مزایای قابل‌توجهی دارد.
یافته‌ها: مدل ارایه شده به طور مشخص یک تعادل بین رعایت فاصله گذاری اجتماعی با کاهش ظرفیت وسایل نقلیه و کاهش زمان انتظار مسافرانی که سرویس را از دست میدهند تحت شرایط عدم قطعیت برقرار می کند. نمونه های عددی برای تشریح مفاهیم و مدل پیشنهادی و مقایسه نتایج ارائه شده است.
اصالت/ارزش افزوده علمی: مدل پشتیبان تصمیم پیشنهاد شده میتواند الگوهای خدماتی را برای سرویس‌دهی خطوط مختلف پیشنهاد کند و میتواند به اپراتورهای حمل‌ونقل عمومی کمک کند تا مزایا و معایب اجرای الگوهای سرویس‌دهی مبتنی بر بیماری همه‌گیر را با توجه به پیشرفت‌های عملیاتی و سطح تقاضای مسافران ارزیابی کند.
مقاله پژوهشی - کاربردی
بهینه سازی خطی
یونس نوذرپور؛ سید محمد رضا داودی؛ مهدی فدائی
چکیده
هدف: سبد سهام چند دوره ای پس از بسته شدن می تواند در فواصل زمانی منظم مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد. فلسفه استفاده از مدلهای سبد سهام چند دوره ای این است که غالباً سرمایه گذاران دارای یک دیدگاه چند دوره ای نسبت به تغییرات آتی داراییها هستند که این خود میتواند برآمده از تحلیل های تکنیکی، بنیادی یا مدل های آماری باشد. در مدلهای ...
بیشتر
هدف: سبد سهام چند دوره ای پس از بسته شدن می تواند در فواصل زمانی منظم مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد. فلسفه استفاده از مدلهای سبد سهام چند دوره ای این است که غالباً سرمایه گذاران دارای یک دیدگاه چند دوره ای نسبت به تغییرات آتی داراییها هستند که این خود میتواند برآمده از تحلیل های تکنیکی، بنیادی یا مدل های آماری باشد. در مدلهای متداول سبد سهام چند دوره‌ای فرض میشود که افق‌های زمانی پیشبینی و اصلاح برای تمام داراییها یکسان است. این در حالی است که ممکن است یک دارایی در افق یک ماهه و دیگری در افق دو ماهه پیشبینی شود و در آینده نیز در این افق‌ها مورد اصلاح قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر ارائه یک مدل سبد سهام چند دوره‌ای می باشد که در آن داراییها دارای افق‌های زمانی متفاوت برای اصلاح هستند و یا یک دارایی می تواند برای چند دوره اولیه مورد معامله قرار نگیرد و سپس وارد چرخه اصلاح شود. روششناسی پژوهش : در مدل پژوهش برای توصیف بازده از متغیر نااطمینانی تعریف شده بر روی یک فضای نااطمینانی استفاده میشود. تابع هدف مدل بیشینه سازی ثروت نهایی سبد سهام میباشد و برای کنترل ریسک سبد از یک محدودیت استفاده میشود که در آن اندازه نااطمینانی قرار گرفتن ثروت نهایی زیر یک حد آستانه در یک سطح اطمینان مشحص کنترل میشود. برای یافتن جواب بهینه، مدل طراحی شده توسط یک تغییر متغیر به فرم یک برنامه ریزی خطی تبدیل میگردد. یافته‌ها: پس از تشریح نحوه مدل سازی، ضمن یک مثال عددی نحوه پیاده سازی و بهینه سازی عملی مدل بر روی یک سبد سهام 6 عضوی با 4 گام زمانی ماهیانه بر روی بورس اوراق بهادار تهران تشریح میگردد. اصالت/ارزش افزوده علمی: پژوهش حاضر سبد سهام چند دوره‌ای نااطمینانی را به یک سبد سهام چند دوره ای با افق های زمانی متفاوت گسترش میدهد و بوسیله برنامه ریزی خطی یک راه حل بهینه برای یافتن جواب بهینه ارائه میدهد. در سبد سهام پژوهش برای تطابق بیشتر با شرایط واقعی هزینههای معاملاتی نیز در نظر گرفته شده اند.
مقاله پژوهشی
مدلهای پیش بینی/ سری های زمانی
سپیده اعتمادی؛ مهدی خاشعی
چکیده
هدف: در این مقاله، یک متدولوژی جدید برای مدل‌سازی‌های آماری ارائه گردیده است، که برخلاف تمامی مدل‌ها و الگوریتم‌های توسعه‌یافته معمول، قابلیت‌اعتماد به‌نتایج را به‌جای دقت حاصله به‌حداکثر می‌رساند. بر این اساس در این مقاله، یک دسته جدید از رویکردهای مدلسازی آماری با جایگزینی فرآیندهای معمول با فرآیند پیشنهادی پیشنهاد گردیده ...
بیشتر
هدف: در این مقاله، یک متدولوژی جدید برای مدل‌سازی‌های آماری ارائه گردیده است، که برخلاف تمامی مدل‌ها و الگوریتم‌های توسعه‌یافته معمول، قابلیت‌اعتماد به‌نتایج را به‌جای دقت حاصله به‌حداکثر می‌رساند. بر این اساس در این مقاله، یک دسته جدید از رویکردهای مدلسازی آماری با جایگزینی فرآیندهای معمول با فرآیند پیشنهادی پیشنهاد گردیده است.
روششناسی پژوهش: در این مقاله، روش رگرسیون خطی چندگانه به‌منظور پیادهسازی متدولوژی پیشنهادی انتخاب شده است. برای ارزیابی جامع عملکرد مدل رگرسیون پیشنهادی، 10 مجموعه داده معیار از ادبیات موضوع مدل‌سازی‌های آماری در نظر‌گرفته شده است.
یافته‌ها: بهطورکلی، نتایج حاصله نشان میدهد که در 65 درصد از مجموعه دادههای بررسی‌شده، مدل پیشنهادی توانایی تعمیم بیشتری نسبت به رگرسیون خطی چندگانه معمول ایجاد نموده است. مدل رگرسیون پیشنهادی، به‌طور میانگین توانسته است دقت مدل‌سازی‌ها را به‌ترتیب به‌میزان 571/5% و 466/6% در میانگین قدرمطلق خطا و میانگین مربعات خطا نسبت به نسخه کلاسیک خود بهبود بخشد. این نتایج، به‌وضوح اثر قابل توجه اعتماد به‌نتایج را بر میزان قابلیت تعمیم نشان میدهد که اساساً در فرآیندهای مدلسازی آماری معمول لحاظ نمی‌گردد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: مدل‌سازی‌های آماری یکی از مهمترین ابزارهای موجود به‌منظور شبیهسازی سیستمهای تحت مطالعه و مجموعه دادههای دنیای واقعی میباشد که اغلب به‌منظور تصمیمگیری در طیف وسیعی از علوم مورد استفاده قرار میگیرد. چندین رویکرد متفاوت در ادبیات موضوع با ویژگی‌های متفاوت برای پوشش مسائل دنیای واقعی با دقت مطلوب توسعه یافته‌اند. با این حال، این‌گونه از روش‌ها از یک مفهوم و ایده مشابه در فرآیند مدلسازی پیروی می‌کنند. اساس عملکردی در تمامی رویکردهای مدلسازی آماری معمول، بر پایه این فرض استوار بوده که حداکثر دقت در دادههای آزمایش و غیرقابل دسترس از مدل‌هایی با حداقل‌سازی میزان خطا در دادههای آموزش بدست خواهند آمد. اگرچه، این یک رویه منطقی و استاندارد در فضاهای مدلسازی آماری معمول میباشد، امّا تنها شیوه منحصر به‌فرد برای دستیابی به‌حداکثر قابلیت تعمیم محسوب نمی‌گردد. به‌عبارت دیگر، قابلیت تعمیم مدل به‌طور همزمان وابسته به‌دقت مدل و همچنین سطح قابلیت‌اعتماد به‌نتایج حاصله میباشد. در این مقاله، یک متدولوژی جدید برای مدل‌سازی‌های آماری ارائه گردیده است، که برخلاف تمامی مدل‌ها و الگوریتم‌های توسعه‌یافته معمول، قابلیت‌اعتماد به‌نتایج را به‌جای دقت حاصله به‌حداکثر می‌رساند.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
)
