تصمیم گیری و تحقیق در عملیات

مقاله پژوهشی مدل‌سازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی

بهبودی در ماشین بردار پشتیبان دوگانه حاشیه-پارامتری

علی سهله؛ مازیار صلاحی؛ صادق اسکندری

دوره 7، شماره 4 ، آبان 1401، صفحه 514-503

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.281369.1372

چکیده

هدف: هدف در این مقاله ارایه یک نوع بهبودیافته از مدل ماشین بردار پشتیبان دوگانه حاشیه-پارامتری به‌منظور بهبود عملکرد کلاس‌بندی است.روش‌شناسی پژوهش: با جایگزین کردن متغیر جدید در تابع هدف، نقاط یک کلاس از ابرصفحه حاشیه-پارامتری کلاس دیگر تا جای ممکن دور می‌شود.یافته‌ها: مدل بهبودیافته در هر دو حالت خطی و غیرخطی محدب است. همچنین ... بیشتر

مقاله پژوهشی تصمیم‌گیری چند شاخصه

ارائه چارچوبی جهت شناسایی مزیت رقابتی سازمان‌های کوچک و متوسط تولیدی در شرایط عدم قطعیت

مه سیما راثی؛ حسین محمدی دولت آبادی

دوره 7، شماره 4 ، آبان 1401، صفحه 515-529

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.286940.1402

چکیده

هدف: در این قسمت اهمیت موضوع مطالعه و هدف اصلی آن آورده می‌شود و به اصطلاح لزوم انجام آن تحقیق به اختصار بیان می‌شود. سازمان‌های کوچک و متوسط در بخش تولید و خدمات غالباً با رقابت شدیدی روبرو هستند. در نتیجه این رقابت تعداد سازمان‌های کوچک و متوسطی که در بازار می‌توانند دوام بیاورند و به توسعه کسب‌وکار خود بپردازند رو به کاهش است. ... بیشتر هدف: در این قسمت اهمیت موضوع مطالعه و هدف اصلی آن آورده می‌شود و به اصطلاح لزوم انجام آن تحقیق به اختصار بیان می‌شود. سازمان‌های کوچک و متوسط در بخش تولید و خدمات غالباً با رقابت شدیدی روبرو هستند. در نتیجه این رقابت تعداد سازمان‌های کوچک و متوسطی که در بازار می‌توانند دوام بیاورند و به توسعه کسب‌وکار خود بپردازند رو به کاهش است. لذا هدف اساسی مدیریت استراتژیک در این‌گونه سازمان‌‌‌ها شناسایی قابلیت‌‌‌ها و شایستگی‌هایی است که بتواند توان رقابتی این سازمان‌‌‌ها را بیفزاید و مزیت‌‌‌های رقابتی آن‌ها را برای دوام در بازار تعیین کند. ازآنجایی‌که شایستگی محوری منجر به ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان می‌شود، بنابراین لازم است تا شایستگی‌های محوری سازمان‌هایی کوچک و متوسط در بخش تولیدی که زمینه تحقیق این مقاله است شناسایی و اولویت‌بندی شود. بدین منظور این مقاله به ارائه چارچوبی جهت شناسایی شایستگی‌های محوری و متعاقباً مزیت رقابتی سازمان‌های کوچک و متوسط تولیدی در شرایط عدم قطعیت فازی می‌پردازد.روش‌شناسی پژوهش: در این راستا ابتدا برخی از مهم‌ترین شایستگی‌های محوری سازمان‌ها که در ادبیات تحقیق به آن توجه بیشتری شده است استخراج‌ می‌شود و سپس با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی توسعه‌یافته گروهی اقدام به اولویت‌بندی آن‌ها می‌شود. داده‌های تحقیق از طریق پرسشنامه جمع‌آوری‌شده است و جامعه آماری نیز 12 نفر از مدیران سازمان‌های کوچک و متوسط تولیدی می‌باشد.یافته‌ها: نتایج حاصل از این تحقیق می‌تواند مدیران سازمان‌های کوچک و متوسط تولیدی را در فرآیندهای تصمیم‌گیری به‌خصوص درزمینه مدیریت استراتژیک جهت تعیین مزیت رقابتی یاری نماید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که شایستگی‌های محوری خدمات مشتری و تبلیغات به عنوان "مزیت رقابتی" در سازمان‌های کوچک و متوسط تولیدی تلقی می‌شود.اصالت/ارزش افزوده علمی: به معنای کاری است که شما انجام می‎دهید و از دیدگاه خود شما است، اگرچه ممکن است برای حمایت از استدلال خود از کارهای تحقیقاتی دیگران استدلال کنید.

مقاله پژوهشی تصمیم‌گیری چند شاخصه

ارائه مدلی برای ارزیابی کارکردهای دفتر مدیریت پروژه شهر دانش :با روش بهترین-بدترین و ماتریس تحلیل اهمیت-عملکرد

علی محقر؛ روح اله قاسمی؛ حسین طوسی؛ مرتضی شیخی زاده

دوره 7، شماره 4 ، آبان 1401، صفحه 530-549

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.290728.1424

چکیده

هدف: هدف پژوهش ارائه مدلی برای تبیین کارکردهای دفتر مدیریت پروژه شهر دانش دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران و اولویت‌بندی آن‌ها بر اساس وضعیت اهمیت-عملکرد این کارکردهاست.روش‌شناسی پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ابزار گردآوری اطلاعات توصیفی (غیر آزمایشی) است. پس از مرور ادبیات نظری، 28 کارکرد اصلی طرح شهر دانش برای ... بیشتر هدف: هدف پژوهش ارائه مدلی برای تبیین کارکردهای دفتر مدیریت پروژه شهر دانش دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران و اولویت‌بندی آن‌ها بر اساس وضعیت اهمیت-عملکرد این کارکردهاست.روش‌شناسی پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ابزار گردآوری اطلاعات توصیفی (غیر آزمایشی) است. پس از مرور ادبیات نظری، 28 کارکرد اصلی طرح شهر دانش برای مدیریت پروژه‌هایش شناسایی شدند. پس از روایی محتوا و پایایی، پرسش‌نامه‌ای بین مدیران، مشاوران، مجریان و کارشناسان ارشد شهر دانش توزیع شد. بعد از سنجش روایی سازه با تحلیل عاملی اکتشافی، داده‌ها با استفاده روش مدل‌سازی معادلات ساختاری، تحلیل شدند. سپس از روش بهترین-بدترین برای اولویت‌بندی ابعاد و زیر شاخص‌ها مدل استفاده شد. در ادامه عملکرد هر یک از ابعاد با نظرسنجی از خبرگان در دفتر مدیریت پروژه شهر دانش به دست آمد. درنهایت با استفاده از ماتریس اهمیت- عملکرد کارکردهای دفتر مدیریت پروژه اولویت‌بندی شدند.یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش، 7 کارکرد با 28 زیرکارکرد مدل مفهومی پژوهش را تبیین می‌کنند. همچنین بر اساس یافته‌های تحلیل اهمیت-عملکرد، طراحی و مستندسازی سیستم مدیریت پروژه در قالب نمودارهای فرایندی، رویه‌ها و دستورالعمل‌ها، فرمت‌های یکنواخت و قالب‌های استاندارد، شفافیت و وضوح اطلاعات ارائه شده در برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی پروژه، فراهم نمودن خدمات آموزشی در زمینه مفاهیم- فرایندها- روش‌ها و ابزارهای مدیریت پروژه، طراحی و توسعه و استقرار سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت پروژه در سازمان و مشارکت در ارزیابی عملکرد مدیران پروژه‌ها و تیم‌های مدیریت پروژه در اولویت اول بهبود قرار دارند.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این پژوهش برای اولویت بار مدل کارکردهای دفتر مدیریت پروژه برای سطح ایجاد یک مرکز نوآوری در کشور طراحی شد و نتایج مدل شناسایی شده برای شهر دانش می‌تواند راهنمای خوبی برای مدیریت پروژه‌های بزرگ‌ترین طرح توسعه‌ای دانشگاهی کشور و الگوی مناسبی برای سایر طرح‌های توسعه‌ای دانشگاهی باشد.

مقاله پژوهشی - کاربردی تصمیم‌گیری چند شاخصه

شناسایی و اولویت‌بندی استراتژی‌های ورود به بازارهای بین‌المللی در صنعت پلاستیک با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

سید علی دلبری؛ علیرضا داودی؛ نیلوفر فیروزه

دوره 7، شماره 4 ، آبان 1401، صفحه 550-568

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.270706.1309

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی و اولویت بندی استراتژی های ورود به بازارهای بین المللی در صنعت پلاستیک است.روش‌شناسی پژوهش: روش تحقیق این پژوهش، روش اکتشافی- توصیفی میباشد و جامعه آماری آن دربرگیرنده مدیران و کارشناسان شرکت های کوچک و متوسط در صنعت پلاستیک میباشد که عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن بجنورد هستند. روش ... بیشتر هدف: هدف از این پژوهش شناسایی و اولویت بندی استراتژی های ورود به بازارهای بین المللی در صنعت پلاستیک است.روش‌شناسی پژوهش: روش تحقیق این پژوهش، روش اکتشافی- توصیفی میباشد و جامعه آماری آن دربرگیرنده مدیران و کارشناسان شرکت های کوچک و متوسط در صنعت پلاستیک میباشد که عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن بجنورد هستند. روش نمونه گیری تحقیق، روش گلوله برفی و روش هدفمند بوده و حجم نمونه برابر با 19 نفر می باشد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه است که روایی آن با استفاده از شاخص روایی محتوایی و پایایی آن با استفاده از مکانیزم نرخ ناسازگاری تأیید شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده ها، از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید.یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، استراتژی های ورود به بازارهای بین المللی در صنعت پلاستیک مشتمل بر هفت استراتژی صادرات، اعطای امتیاز، قرارداد مدیریتی، تولید قراردادی، پروژه های اجرایی کلید در دست، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و پیمان های استراتژیک و معیارهای انتخاب استراتژی های مذکور شامل چهار دسته عوامل مربوط به کشور هدف، عوامل مربوط به محصول، عوامل مربوط به شرکت و عوامل مربوط به کشور مادر، می شوند. به‌علاوه، نتایج تحقیق بیانگر آن است که عوامل مربوط به شرکت، مهم‌ترین معیار در انتخاب استراتژی های ورود به بازارهای بین المللی بوده و بهترین استراتژی ورود به بازارهای بین المللی، صادرات است.اصالت/ارزش افزوده علمی: یافته های این تحقیق به مدیران کمک می کند تا استراتژی های ورود به بازارهای بین المللی را با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به‌صورت اثربخش و کارآمد ارزیابی، اولویت بندی و انتخاب نمایند.

مقاله پژوهشی - کاربردی تحلیل پوششی داده ها

اندازه گیری بهره وری جزئی و کل عوامل تولید بخش های اقتصادی کشور

محمد خدابخشی؛ زهرا چراغعلی

دوره 7، شماره 4 ، آبان 1401، صفحه 569-580

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.279861.1352

چکیده

هدف: با توجه به اهمیت شاخص بهره وری در اقتصاد، در این مقاله رویکردهای مختلفی که برای اندازه گیری بهره وری جزئی و کل عوامل تولید استفاده می شوند را مطرح می کنیم.روش‌شناسی پژوهش: در کلیه سازمان ها و نظام های اقتصادی و اجتماعی مفهوم بهره وری از اهمیت بسیاری برخوردار است و با استفاده از رویکردهای مختلفی موردبررسی ... بیشتر هدف: با توجه به اهمیت شاخص بهره وری در اقتصاد، در این مقاله رویکردهای مختلفی که برای اندازه گیری بهره وری جزئی و کل عوامل تولید استفاده می شوند را مطرح می کنیم.روش‌شناسی پژوهش: در کلیه سازمان ها و نظام های اقتصادی و اجتماعی مفهوم بهره وری از اهمیت بسیاری برخوردار است و با استفاده از رویکردهای مختلفی موردبررسی قرار می گیرد. بدون هـدف بهـره وری، هیـچ کسب‌وکاری جهـت مناسـبی پیـدا نخواهـد کـرد و بــدون اندازه گیــری بهــره وری، هیــچ کنترلــی بــر روی کسب‌وکار وجــود نخواهــد داشــت. اندازه گیــری، اولیــن قــدم بــه ســمت کنتــرل و درنهایت بهبــود می باشــد. بهره وری را می توان به دو دسته، بهره وری جزئی و کل عوامل تولید تقسیم کرد. بهره وری کل عوامل تولید در اقتصاد، در افزایش رشد تولید ناخالص داخلی تاثیر بسزایی دارد.یافته‌ها: با توجه به نتایج به‌دست‌آمده برای شاخص مالمکوئیست بخش صنعت در سال 1390، رشد بهره وری کل عوامل تولید مطلوبی داشته است، اما بهره وری در بخش استخراج معدن بیشترین کاهش را داشته است. رشد بهره وری کل عوامل تولید اقتصاد در سال 1390 تقریبا یکنواخت می باشد.اصالت/ارزش افزوده علمی: با استفاده از داده های واقعی سال 1390 ایران به محاسبه بهره وری جزئی و کل عوامل تولید با رویکردهای مختلف می پردازیم.

مقاله پژوهشی تحلیل پوششی داده ها

مدل پیش‌بینی ورشکستگی مالی با رویکرد دوسطحی در تحلیل پوششی داده‌ها با شاخص‌های نیمه مثبت و منفی

مجتبی کریمی پاشاکی؛ مهناز احدزاده نمین

دوره 7، شماره 4 ، آبان 1401، صفحه 581-595

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.252710.1235

چکیده

هدف: برای مدیران، سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان، آگاهی از تداوم فعالیت شرکت امری مهم و قابل‌توجه می‌باشد. بدین منظور پژوهشگران مالی به دنبال روش‌های موثر جهت ارزیابی عملکرد شرکت و پیش‌بینی تداوم فعالیت آن در سال‌های آتی هستند.روش‌شناسی پژوهش: در تحقیق‌های پیشین، از مدل استاندارد تحلیل پوششی داده‌ها برای پیش‌بینی ورشکستگی ... بیشتر هدف: برای مدیران، سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان، آگاهی از تداوم فعالیت شرکت امری مهم و قابل‌توجه می‌باشد. بدین منظور پژوهشگران مالی به دنبال روش‌های موثر جهت ارزیابی عملکرد شرکت و پیش‌بینی تداوم فعالیت آن در سال‌های آتی هستند.روش‌شناسی پژوهش: در تحقیق‌های پیشین، از مدل استاندارد تحلیل پوششی داده‌ها برای پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌ها استفاده‌شده است. تحقیق حاضر بر آن است تا مدلی از تحلیل پوششی داده‌ها با شاخص‌های نیمه مثبت و منفی برای پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار تهران ارائه دهد. شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، جامعه آماری تحقیق را تشکیل می‌دهند. برای دستیابی به این هدف، نمونه‌ای متشکل از 40 شرکت غیر ورشکسته و 20 شرکت ورشکسته در سال‌های 1393 تا 1397 انتخاب شدند. معیار انتخاب شرکت‌های ورشکسته ماده 141 قانون تجارت است.یافته‌ها: برای انتخاب نسبت‌های مالی‌ای که همبستگی معنادارتری با وضعیت مالی شرکت دارند از رویکرد ترکیبی تحلیل رابطه خاکستری و تحلیل پوششی داده‌های دوسطحی استفاده شده است.اصالت/ارزش افزوده علمی: ابتدا مدل تحلیل پوششی داده‌های دوسطحی برای شاخص‌های نیمه مثبت و منفی توسعه داده خواهد شد. سپس پیش‌بینی درستی ورشکستگی با عدم آن با استفاده از نتایج مدل پیشنهادی بررسی خواهد شد.

مقاله پژوهشی تحلیل پوششی داده ها

ارزیابی کارایی دوسطحی در شبکه‌های ستاره‌ای متمرکز

محمد افضلی نژاد؛ ندا افضلی نژاد

دوره 7، شماره 4 ، آبان 1401، صفحه 596-609

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.266696.1300

چکیده

هدف: مقاله به بررسی ساختارهای شبکه‌ای ستاره‌ای با مدیریت متمرکز می‌پردازد و مدل‌هایی جهت ارزیابی کارایی چنین ساختارهایی ارایه می‌دهد. علی‌رغم کاربرد و اهمیت زیاد، چنین ساختارهایی در تحلیل پوششی داده‌ها موردمطالعه قرار نگرفته‌اند.روش‌شناسی پژوهش: از روش تحلیل پوششی داده‌ها برای مدل‌سازی استفاده می‌شود و یک روش دوسطحی برای ... بیشتر

مقاله پژوهشی - کاربردی تحلیل پوششی داده ها

ارائه مدل بهینه جهت تعیین و رتبه بندی عوامل ناکارایی در صنعت بانکداری با تلفیق تحلیل پوششی داده ها و شبکه عصبی

غلامرضا پناهنده خوجین؛ عباس طلوعی اشلقی؛ محمد علی افشار کاظمی

دوره 7، شماره 4 ، آبان 1401، صفحه 610-627

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.246994.1211

چکیده

هدف از این تحقیق، تلفیق دو روش تحلیل پوششی داده ها و شبکه عصبی بمنظور ارائه یک مدل بهینه برای رتبه‌بندی عوامل ناکارایی در صنعت بانکداری ایران است. ابتدا از طریق مطالعه مبانی نظری و مصاحبه با خبرگان بانکی شاخص‌های ارزیابی کارایی در صنعت بانکداری شناسایی و نهایی گردید. در ادامه بمنظور ارزیابی کارایی واحدها در جامعه آماری مورد مطالعه ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تحلیل پوششی داده ها

ساختار تحلیل پوششی داده هابا داده های فازی شهودی (مطالعه موردی: ارزیابی کارایی ایمنی محور در پروژه‌های ساخت و ساز)

زینب لطیفی؛ ندا پویان

دوره 7، شماره 4 ، آبان 1401، صفحه 628-647

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.296432.1452

چکیده

هدف: تحلیل پوششی داده ها به‌عنوان یکی از زیرشاخه های کلیدی در برنامه ریزی ریاضی نقش برجسته ای در ارزیابی کارایی واحدهای تصمیم گیری در حوزه های گوناگون یافته است. حوادث مختلف کاری، به ما یادآوری می کند که به توسعه مدل‌های ایمنی در محیط کار توجه بیشتری داشته باشیم. اگرچه پارادایم های مختلف، رویکردهایی برای توصیف ... بیشتر هدف: تحلیل پوششی داده ها به‌عنوان یکی از زیرشاخه های کلیدی در برنامه ریزی ریاضی نقش برجسته ای در ارزیابی کارایی واحدهای تصمیم گیری در حوزه های گوناگون یافته است. حوادث مختلف کاری، به ما یادآوری می کند که به توسعه مدل‌های ایمنی در محیط کار توجه بیشتری داشته باشیم. اگرچه پارادایم های مختلف، رویکردهایی برای توصیف و توسعه روش های ایمنی و ارزیابی آن‌ها پیشنهاد کرده‌اند، اما با توجه به شرایط ناشی از ابهام در دنیای واقعی، نیاز به تکمیل و توسعه بیشتر برای گسترش ایمنی و ارزیابی آن‌ها در شرایط عدم قطعیت محسوس می باشد. در این میان، استفاده از اعداد فازی شهودی به علت در نظر گرفتن شاخص هایی همچون عضویت و عدم عضویت داده ها اهمیت ویژه ای دارد.روش‌شناسی پژوهش: در این تحقیق، پس از تجزیه‌وتحلیل و پردازش اولیه، بر اساس مطالعات، ابتدا روش پارامتری و کارآمد برای رتبه بندی اعداد فازی شهودی مقدار انتخاب و مطرح می شود. درستی عملکرد روش انتخابی با توجه به فرمول بندی آن در ساختارهای خطی واضح میباشد. مدل توسعه‌یافته تحلیل پوششی داده ها، فرمول بندی ریاضی آن در شرایط حاکم بر ساختار مدل و رویکرد اجرای آن بیان میشود. مطالعه ای موردی برای تعیین عوامل موثر بر عملکرد ایمنی با استفاده از مدل آورده شده است. علاوه بر رتبه‌بندی واحدها، تحلیل حساسیت به‌منظور رتبه‌بندی شاخص های تعیین شده در ورودی ها و خروجی ها انجام می گیرد.یافته ها: نتایج مدل تحلیل پوششی داده ها با داده های فازی شهودی نشان داد که با افزایش k، تعداد واحدهای کارا افزایش می یابد؛ از طرفی، کمترین و بیشترین کارایی به ترتیب متعلق به دیدگاه بدبینانه (k=0) و دیدگاه متعادل (k=0.5) میباشد. همچنین تحلیل حساسیت نشان داد که دو عامل فشار کاری و میزان آسیب دیدگی ها (جسمی و روحی) به ترتیب، بیشترین و کمترین عوامل ایمنی تاثیرگذار بر نتایج کارایی هستند.اصالت/ارزش افزوده علمی: استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها با داده های فازی شهودی برای ارزیابی عملکرد سایت‌های ساختمانی از بعد ایمنی، میتواند به‌طور معناداری نتایج بهتری فراهم کند زیرا در دنیای واقعی، عدم قطعیت وجود دارد و داده های فازی شهودی، میزان عضویت و عدم عضویت را به‌طور هم‌زمان در نظر می گیرند.

مقاله پژوهشی

توسعه مدل مقدار سفارش اقتصادی چند محصولی با الزام سفارشات هم‌زمان برای اقلام باکیفیت نامطلوب

پگاه فرهنگیان؛ هادی مختاری

دوره 7، شماره 4 ، آبان 1401، صفحه 648-665

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.280972.1362

چکیده

هدف: مدل کلاسیک مقدار سفارش اقتصادی چندین دهه قبل برای کاهش هزینه‌های موجودی ارایه شد و از ان زمان تاکنون به‌طور گسترده در زمینه‌های مختلف کنترل موجودی مورداستفاده قرارگرفته است. در سال‌های اخیر محققان جنبه‌های گوناگون مدل EOQ را توسعه داده‌اند؛ زیرا مدل کلاسیک EOQ بسیاری از پارامترهای مهم در دنیای واقعی را در نظر نمی‌گیرد. هدف ... بیشتر هدف: مدل کلاسیک مقدار سفارش اقتصادی چندین دهه قبل برای کاهش هزینه‌های موجودی ارایه شد و از ان زمان تاکنون به‌طور گسترده در زمینه‌های مختلف کنترل موجودی مورداستفاده قرارگرفته است. در سال‌های اخیر محققان جنبه‌های گوناگون مدل EOQ را توسعه داده‌اند؛ زیرا مدل کلاسیک EOQ بسیاری از پارامترهای مهم در دنیای واقعی را در نظر نمی‌گیرد. هدف در این مقاله، توسعهی مدل کلاسیک EOQ در راستای عملیاتی و واقعی کردن مفروضات در فضای سفارش‌ها همزمان و با اقلام کیفیت نامطلوب است.روش‌شناسی پژوهش: در این تحقیق یک مدلسازی ریاضی برای سیستم موجودی کالای معیوب و همچنین الزام سفارش هم‌زمان توسعه داده می‌شود، سپس مدل ریاضی با روش تحلیلی حل می‌شود و اعتبارسنجی مدل با حذف مفروضات ارایه شده و تبدیل مدل فعلی را به مدل کلاسیک و درنهایت یک مثال عددی به همراه تحلیل نتایج ان ارایه می‌گردد.یافته‎ها: نتایج نشان می دهد که تغییر نرخ غربالگری می‌تواند تاثیر به نسبت زیادی بر کاهش یا افزایش هزینه‌ها داشته باشد، این تاثیر هزینه ناشی از هزینه نگه‌داری اقلام با کیفیت نامطلوب تا انتهای دوره بازرسی است. هرچه عملیات غربالگری سریع‌تر انجام شود و اقلام معیوب سریع‌تر از سیستم خارج شوند، این هزینه‌ی تحمیل‌شده کمتر می‌شود.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: در مدل های کلاسیک فرض شده است اقلام باکیفیت مناسب سفارش داده می‌شوند. درحالی‌که در واقعیت به علت کیفیت ناپایدار فرایند تولید، حمل‌ونقل نامناسب، فسادپذیری یا دیگر فاکتورها، وجود اقلام معیوب امری اجتناب‌ناپذیر است. در سیستم موجودی EOQ پیشنهادی این اقلام به کمک بازرسی %100 از محموله جداسازی شده‌ و سپس این اقلام جداسازی شده در قالب یک بسته باقیمت تخفیف یافته به فروش می‌رسد. همچنین به‌منظور کاهش هزینه‌‌‌های ثابت سفارش دهی و حمل‌ونقل، از سیاست دوره سفارش دهی هم‌زمان برای تمام دسته محصولات استفاده‌شده است که کارایی بالایی در کاهش هزینه ها دارد.

بهینه سازی ترکیبیاتی

الگوریتم ابتکاری برای حل مسئله چیدمان کانتینرهای دریایی

محمد ساویز اسدی لاری؛ فریبرز جولای؛ رضا توکلی مقدم؛ جعفر رزمی

دوره 6، شماره 1 ، 1400، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.271733.1318

چکیده

با افزایش استفاده از حمل و نقل کانتینری یکی از مشکلات موجود، ثابت بودن ظرفیت پایانه‌های کانتینری به دلیل مشکلاتی همچون طولانی بودن فرایند ساخت و ساز، کمبود بودجه و فضا جهت ساخت مکان‌های جدید و همچنین کمبود نیروی انسانی است. به علاوه این ثابت بودن ظرفیت ، مشکلاتی از قبیل کاهش روابط تجاری، افزایش هزینه‌های نگهداری و انبار، افزایش ... بیشتر با افزایش استفاده از حمل و نقل کانتینری یکی از مشکلات موجود، ثابت بودن ظرفیت پایانه‌های کانتینری به دلیل مشکلاتی همچون طولانی بودن فرایند ساخت و ساز، کمبود بودجه و فضا جهت ساخت مکان‌های جدید و همچنین کمبود نیروی انسانی است. به علاوه این ثابت بودن ظرفیت ، مشکلاتی از قبیل کاهش روابط تجاری، افزایش هزینه‌های نگهداری و انبار، افزایش هزینه‌های جابجایی و افزایش زمان بارگیری و تخلیه و همچنین مشکلات تخصیص کانتینرها را به دنبال دارد. برای رفع این مشکل بدون بالا بردن متراژ پایانه ، در این مقاله از یک روش مدل سازی ریاضی جهت تخصیص کانتینرها استفاده می‌شود که نه تنها برای حل این مشکل مورد استفاده است، بلکه در موارد دیگری نیز مانند حمل و نقل دریایی می‌تواند مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به حجم مسئله مورد استفاده در این تحقیق از الگوریتم های ابتکاری ، الگوریتم لوجیک استفاده گردیده که با توجه به بررسی های صورت گرفته مشخص شده است که این روش تا اکنون در مسائل مربوطه ، مورد استفاده قرار نگرفته است. در ضمن با توجه به توسعه الگوریتم لوجیک در این مقاله ، این روش را برای دیگر مسائل بهینه‏سازی در مقیاس بزرگ نیز می توان به کار برد. بسط و توسعه الگوریتمی به منظور بهبود الگوریتم‌ های پیشنهادی که تمامی مفروضات ساده‌ساز را آزاد نماید به عنوان یک نوآوری در حل مسئله طراحی چیدمان کانتیرهای دریایی مطرح می گردد .

مدل‌سازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی

ارائه مدل ترکیبی دو هدفه زمانبندی تولید، با محدودیت منابع ای با رویکرد نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه

محمد شریف زادگان؛ طهمورث سهرابی؛ احمد جعفرنژاد چقوشی

دوره 6، شماره ویژه ، بهمن 1400، ، صفحه 1-17

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.278207.1343

چکیده

هدف: شرایط پیچیده حاکم بر صنایع و افزایش روزافزون هزینه‌های تجهیزات و ماشین‌آلات تولیدی و رقابت‌پذیری در کسب سهم بازار، نقش و اهمیت برنامه‌ریزی تولید و نگهداری و تعمیرات با دیگر بخش‌های صنعت را نشان می‌دهد. یکپارچه‌سازی این‌گونه تصمیمات در راستای کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت می‌تواند گام‌های اساسی را ایجاد نماید. حفظ و ایجاد ... بیشتر هدف: شرایط پیچیده حاکم بر صنایع و افزایش روزافزون هزینه‌های تجهیزات و ماشین‌آلات تولیدی و رقابت‌پذیری در کسب سهم بازار، نقش و اهمیت برنامه‌ریزی تولید و نگهداری و تعمیرات با دیگر بخش‌های صنعت را نشان می‌دهد. یکپارچه‌سازی این‌گونه تصمیمات در راستای کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت می‌تواند گام‌های اساسی را ایجاد نماید. حفظ و ایجاد در تداوم فعالیت‌های تولیدی درگرو برنامه‌ریزی دقیق و صحیح فعالیت‌های تولید و نگهداری و تعمیرات و چگونگی پشتیبانی از این فرآیندها می‌باشد. نیاز به یکپارچگی و پیوستگی در برنامه‌ریزی هم‌زمان این‌گونه از فعالیت‌ها باعث عدم دوباره‌کاری‌ها و موازی کاری ها و موانع و تاخیرات و ناهماهنگی‌ها در سطوح مختلف تولید می‌شود.روش‌شناسی پژوهش: در این تحقیق یک مدل ریاضی دو هدفه برنامه‌ریزی تولید و تعمیرات با محدودیت منابع، در شرایط عدم قطعیت ارائه‌شده است.یافته ها: نتایج حاصل از مقایسه حل دقیق و فرا ابتکاری نشان از بهبود در تولیدات شرکت و استفاده بهینه از منابع مادی و انسانی شده است. تحلیل حساسیت انجام‌شده نشان‌ می‌دهد که نرخ خرابی ماشین قبل و پس از نگه‌داری و تعمیرات پیشگیرانه، تأثیر بسیار زیادی روی مقدار تابع هدف مدل ریاضی دارد. نتایج نشان می‌دهد که متوسط خطای الگوریتم مورچه تنها 3 درصد می‌باشد. این در حالی است که متوسط زمان حل در گمز 45 هزار ثانیه است درصورتی‌که متوسط زمان حل الگوریتم مورچه حدود 354 ثانیه می‌باشد.اصالت/ارزش افزوده علمی: این موضوع نشان می‌دهد که الگوریتم مورچه با صرف زمان بسیار کمتری، مقدار خطای بسیار اندکی دارد و لذا کارایی این روش حل به‌خوبی قابل تبیین است.

شناسایی و اولویت‌بندی چالش‌های پیاده‌سازی تکنولوژی بلاک‌چین در زنجیره تأمین: رویکرد گروهی BWM بیزین

سیده فاطمه آقاجانی میر؛ فاطمه زهرا رجبی کفشگر؛ علیرضا عرب

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 464-483

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.277066.1336

چکیده

هدف: امروزه ظهور تکنولوژی بلاک‌چین نحوه انجام معاملات تجاری، اندازه و حوزه‌های مختلف سازمان‌ها را دگرگون ساخته است. یکی از این حوزه‌ها زنجیره تأمین است که دارای ذی‌نفعان متعددی بوده و بلاک‌چین با ویژگی‌های خاص خود پاسخی مؤثر به چالش‌های متنوع این حوزه است. پیادهسازی این تکنولوژی همانند سایر تکنولوژی‌ها دارای چالش‌های زیادی ... بیشتر هدف: امروزه ظهور تکنولوژی بلاک‌چین نحوه انجام معاملات تجاری، اندازه و حوزه‌های مختلف سازمان‌ها را دگرگون ساخته است. یکی از این حوزه‌ها زنجیره تأمین است که دارای ذی‌نفعان متعددی بوده و بلاک‌چین با ویژگی‌های خاص خود پاسخی مؤثر به چالش‌های متنوع این حوزه است. پیادهسازی این تکنولوژی همانند سایر تکنولوژی‌ها دارای چالش‌های زیادی است. ازاین‌رو برای استفاده اثربخش از بلاک‌چین، این چالش‌ها باید به‌دقت شناسایی و تجزیه‌وتحلیل شوند تا تأثیرات منفی آن‌ها به حداقل برسند. در این راستا هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت‌بندی چالش‌های پیادهسازی تکنولوژی بلاک‌چین در زنجیره تأمین بر پایه روش BWM بیزین به‌عنوان یکی از نوین‌ترین روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه گروهی است.روش‌شناسی پژوهش: در ابتدا پس از بررسی ادبیات پژوهش، چالش‌ها شناسایی شدند. سپس با بهره‌گیری از روش BWM بیزین به تعیین اهمیت این چالش‌ها در مورد مطالعاتی پرداخته شد.یافته‌ها: نتایج حاکی از آن بود که چالش‌های امنیت، فنی و سازمانی به ترتیب مهم‌ترین چالش‌های شرکت در پیاده‌سازی این تکنولوژی هستند. همچنین در بین تمامی زیرشاخص‌های چالش‌های پژوهش، زیرشاخص‌های مقیاس‌پذیری ضعیف، حریم خصوصی/ محرمانه بودن اطلاعات و حملات سایبری به ترتیب از بالاترین اهمیت برخوردار بودند.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: در این پژوهش به بررسی چالش‌های فناوری بلاک‌چین به‌عنوان یک فناوری نوین در زنجیره‌های تأمین با بهره‌گیری از یکی از نوین‌ترین روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه گروهی (BWM بیزین) پرداخته شد و بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهادهای اجرایی و پژوهشی ارائه گردید.

مدیریت و بودجه ریزی عملیاتی

پیش بینی تعداد موارد مبتلا و مرگ‌ومیر ناشی از بیماری کرونا با استفاده از شبکه های عصبی-فازی

ملیحه نیک سیرت؛ سید هادی ناصری

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 414-425

https://doi.org/10.22105/dmor.2020.236967.1164

چکیده

بیماری کرونا در حال حاضر بحران جهانی سلامت و بزرگترین چالشی است که بشر از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون تجربه کرده است. با توجه به همهگیری این بیماری، پیشبینی تعداد موارد مبتلا و مرگومیر ناشی از آن برای درک بهتر شرایط فعلی و تهیه برنامه کوتاهمدت توسط مدیران، بسیار ارزشمند است. بر این اساس، در این مقاله یک مدل شبکه عصبی-فازی برای ... بیشتر

الگوریتم‌های فراابتکاری

پیش بینی سبد بهینه سهام رویکرد الگوریتم فراابتکاری و فرآیند تصمیم مارکوف

سامیران خواجه زاده؛ شادی شاهوردیانی؛ امیر دانشور؛ مهدی معدنچی زاج

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 426-445

https://doi.org/10.22105/dmor.2020.239616.1183

چکیده

یکی از جذاب‌ترین حوزههای تصمیم‌گیری در شرایط عدم اطمینان بهینهسازی پرتفوی سهام است. در تصمیم‌گیری به‌منظور سرمایه‌گذاری، دو عامل از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و مبنای سرمایهگذاری می‌باشد. این دو عامل ریسک و بازده هستند و در این رابطه، بررسی و مطالعه سرمایه‌گذاران در جهت انتخاب بهترین سبد سرمایه‌گذاری با توجه به میزان ... بیشتر یکی از جذاب‌ترین حوزههای تصمیم‌گیری در شرایط عدم اطمینان بهینهسازی پرتفوی سهام است. در تصمیم‌گیری به‌منظور سرمایه‌گذاری، دو عامل از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و مبنای سرمایهگذاری می‌باشد. این دو عامل ریسک و بازده هستند و در این رابطه، بررسی و مطالعه سرمایه‌گذاران در جهت انتخاب بهترین سبد سرمایه‌گذاری با توجه به میزان ریسک و بازده آن انجام می‌شود. پرتفوی به ترکیبی از دارایی‌ها گفته می‌شود که توسط یک سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری تشکیل می‌شود. فرآیند انتخاب سبد سهام یکی از مسائلی است که موردتوجه محققین زیادی بوده است. هدف این تحقیق ایجاد سبد بهینه سهام با استفاده از داده‌های پیش‌بینی‌شده می‌باشد. نمونه آماری تحقیق شامل دادههای مالی شرکت‌های بورس ایران طی سال‌های 1390 تا 1397 می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از الگوریتم رگرسیون لبه اقدام به پیش‌بینی بازده سهام شده است و درنهایت با استفاده از روش مارکوف و الگوریتم خوشه‌بندی طیفی فیلتر لازم جهت انتخاب داده‌های اولیه مناسب انجام شد و روش فراابتکاری فرهنگی با داده‌های پیش‌بینی، سبد بهینه سهام را برای گروه سرمایه‌گذار با تمایلات ریسک‌پذیر و همچنین ریسک گریز ارائه کرد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که الگوریتم فراابتکاری فرهنگی با توجه به روش شارپ توانایی ایجاد سبد بهینه سهام با استفاده از داده‌های پیش‌بینی‌شده را با روش مارکویتز برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر و ریسک گریز دارد.

مقاله پژوهشی مدل‌های زمان‌بندی

بهینه‌سازی چند‌هدفه مسئله بالانس خط مونتاژU‏ شکل و تخصیص ‏کارگران با در نظر گرفتن زمان‌های آماده‌سازی و مهارت کارگران

علی حسین زاده کاشان؛ سعید افخمی؛ پریسا معروفخانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 شهریور 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.281601.1376

چکیده

خطوط مونتاژ، سیستم‏های جریان‏گرایی هستند که به نوعی در تولید صنعتی کالاهای استاندارد با کیفیت ‏بالا و حتی در تولید کالاها با حجم پایین از محصولات سفارشی حائز اهمیت هستند. امروزه به دلیل افزایش ‏رقابت جهانی و گسترش سریع تکنولوژی، مسئله بالانس خط مونتاژ از اهمیت بیشتری برخوردار شده‏است. ‏بالانس خط مونتاژ به‌معنای گروه‌بندی ... بیشتر خطوط مونتاژ، سیستم‏های جریان‏گرایی هستند که به نوعی در تولید صنعتی کالاهای استاندارد با کیفیت ‏بالا و حتی در تولید کالاها با حجم پایین از محصولات سفارشی حائز اهمیت هستند. امروزه به دلیل افزایش ‏رقابت جهانی و گسترش سریع تکنولوژی، مسئله بالانس خط مونتاژ از اهمیت بیشتری برخوردار شده‏است. ‏بالانس خط مونتاژ به‌معنای گروه‌بندی سیستماتیک عملیات و عناصر کاری در قالب ایستگاه‌های کاری است ‏و ضمن در نظر گرفتن محدودیت‌های پیش‌نیازی و غیره به دنبال کمینه کردن سیکل زمانی و/یا تعداد ‏ایستگاه‌های کاری می باشد. در این مطالعه با توجه به اهمیت مسئله بالانس خطوط مونتاژ ‏U‏ شکل و از ‏سوی دیگر اهمیت فاکتورهای انسانی و زمان‌های آماده‌سازی، یک مدل ریاضی دو هدفه با اهداف کاهش ‏زمان چرخه و کاهش مجموع هزینه‌های کارگران تخصیص داده شده به ایستگاه‌های‌کاری توسعه داده ‏شده‏است. از آنجا که مسئله مورد نظر از لحاظ پیچیدگی جزء مسائل ‏Np-hard‏ می‌باشد لذا از الگوریتم‌های ‏فراابتکاری ژنتیک مرتب‌سازی نامغلوب ‏II‏ ‏‎(NSGA-II)‎‏ و همچنین نسخه دوم الگوریتم تکاملی مبتنی بر ‏قوت پارتو ‏‎(SPEA-II)‎‏ برای حل مدل استفاده کرده‌ایم. در انتها نیز به‌منظور تحلیل نتایج مدل دو هدفه و ‏ارزیابی عملکرد الگوریتم‌های تکاملی چند هدفه از چهار معیار: تعداد جواب‌های پارتو، میانگین فاصله از ‏نقطه ایده‌آل، شاخص گوناگونی و شاخص کیفیت استفاده نمودیم که نتایج حاصله حاکی از برتری الگوریتم ‏NSGA-II‏ بوده‏است. نوآوری‏های این مطالعه شامل ارائه یک مدل ریاضی برای مسئله بالانس خط مونتاژ ‏U‏ ‏شکل و تخصیص کارگران با در نظر گرفتن زمان‏های آماده‏سازی وابسته به توالی رو به جلو و رو به عقب ‏و نیز حل این مسئله با دو الگوریتم ‏NSGA-II‏ و ‏SPEA-II‏ به منظور کاهش همزمان زمان چرخه و هزینه ‏کارگران می‏باشد.‏

مقاله پژوهشی داده‌کاوی و مفاهیم مربوط به آن

خوشه بندی توأم برنامه ها و مخاطبان با هدف شناسایی و اولویت بندی راهکارهای افزایش نفوذ رسانه (مطالعه موردی: سیمای استان یزد)

حسن خادمی زارع؛ آتنا مقیمی؛ محمدصالح اولیا؛ داود شیشه بری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آذر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.293735.1439

چکیده

امروزه نقش و تاثیر رسانه در زندگی فردی و اجتماعی بر هیچ کس پوشیده نیست. در میان انبوه رسانه های امروزی، تلویزیون همچنان می تواند قدرتمند باشد به شرط آنکه مخاطب خود را بشناسد و مدیریتی نوین را در دستور کار خود قرار دهد. مدیریتی که منافع رسانه و مخاطب را یکی بداند. بدین منظور می توان با تحلیل توأم مخاطبان و برنامه ها به دنبال راهکارهایی ... بیشتر امروزه نقش و تاثیر رسانه در زندگی فردی و اجتماعی بر هیچ کس پوشیده نیست. در میان انبوه رسانه های امروزی، تلویزیون همچنان می تواند قدرتمند باشد به شرط آنکه مخاطب خود را بشناسد و مدیریتی نوین را در دستور کار خود قرار دهد. مدیریتی که منافع رسانه و مخاطب را یکی بداند. بدین منظور می توان با تحلیل توأم مخاطبان و برنامه ها به دنبال راهکارهایی برای افزایش نفوذ رسانه بود. در این مقاله با نوآوری خوشه بندی توأم مخاطبان براساس ویژگی های دموگرافیک و مشخصات برنامه های تلویزیونی، برای افراد هر خوشه راهکارهایی به منظور افزایش نفوذ رسانه ارائه گردیده است. داده ها از پرسشنامه محقق ساخته و نمونه 390 نفری از کارشناسان موضوع و مردم شهر یزد به دست آمدند. نتایج نشان می دهد که مدیران شبکه استانی یزد می بایست با توجه به خواسته های مطرح شده مخاطبان در زمان های اوج تماشا، در جدول پخش خود بازنگری کرده و راهکارهای ارائه شده این مقاله را در دستور کار قرار دهند. ارزیابی کیفیت خوشه بندی ساختارخوب آن را بیان می کند. راهکارهای ارائه شده نیز با نظر خبرگان حوزه رسانه و میزان انطباق نتایج با منابع مرتبط با موضوع تحقیق اعتبارسنجی شده است.در این مقاله با تکنیک جدید خوشه بندی توأم مخاطبان براساس ویژگی های دموگرافیک و برنامه های تلویزیونی به صورت سلسله مراتبی و همزمان خوشه بندی شده اند و برای افراد هر خوشه راهکارهایی به منظور افزایش نفوذ رسانه ارائه گردیده است.

مقاله پژوهشی مدل‌های زمان‌بندی

مدلسازی و حل مسئله زمانبندی کار کارگاهی منعطف تحت محدودیت منابع دوگانه انسان و ماشین با درنظرگرفتن خرابی ماشین‌ آلات

پرهام صوفی؛ مهدی یزدانی؛ مقصود امیری؛ محمد امین ادیبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 آبان 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.271200.1315

چکیده

هدف: یکی از مهمترین مسائل حوزه زمانبندی تولید که اخیراً بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است، مسئله زمانبندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین (DRCFJSP)است. برای مقابله با اختلال های غیرمنتظره مانند خرابی ماشین، باید برنامه زمانبندی کارها استوار باشد تا در صورت وقوع اختلال، برنامه زمانی دارای کارایی مناسبی باشد ... بیشتر هدف: یکی از مهمترین مسائل حوزه زمانبندی تولید که اخیراً بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است، مسئله زمانبندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین (DRCFJSP)است. برای مقابله با اختلال های غیرمنتظره مانند خرابی ماشین، باید برنامه زمانبندی کارها استوار باشد تا در صورت وقوع اختلال، برنامه زمانی دارای کارایی مناسبی باشد و از راه حل بهینه انحراف کمتری داشته باشد. لذا در این تحقیق، مسئله زمانبندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین با در نظر گرفتن سناریوهای محتمل خرابی ماشین‌ها یا اختلال در کارگاه مورد مطالعه قرار می گیرد.روش‌شناسی پژوهش: در حل مسئله مورد مطالعه، نحوه واگذاری کارها به ماشین‌ها و توالی عملیات بر روی هر ماشین باید به گونه‌ای صورت پذیرد که تحت هر سناریوی محتمل، حداکثر زمان تکمیل کارها کمینه شود تا ترکیب وزنی مربوط به عملکرد سیستم در حالت متوسط، عملکرد سیستم در حالت بدبینانه، جریمه نقض قیود پنجره های زمانی موعدهای تحویل کارها و واریانس مقدار تابع هدف با توجه به سناریوهای مختلف بهینه باشد. به این منظور یک مدل برنامه‌ریزی تصادفی سناریومحور استوار (RSSP) در قالب یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط برای این مسئله ارائه گردیده است و به منظور اعتبار‌سنجی در ابعاد کوچک و متوسط بوسیله نرم‌افزار گمز حل شده است. با توجه به Np-hard بودن این مسئله، یک روش فراابتکاری مبتنی بر الگوریتم ژنتیک (GA) برای حل مسائل در ابعاد بزرگ ارائه شده است. یافته ‎ها: نتایج اجرای مدل RSSP پیشنهادی نشان می‌دهد که نرم افزار گمز قادر است که مسائل مذکور تا ابعاد متوسط را در یک زمان قابل قبول حل کند و به یک پاسخ کنترل شده و استوار دست یابد. همچنین نتایج عددی نشان‌دهنده عملکرد مناسب الگوریتم GA پیشنهادی به عنوان یک گزینه برای حل مدل RSSP در مسائل با اندازه بزرگ است.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این تحقیق، مسئلهDRCFJSP با در نظر گرفتن سناریوهای محتمل خرابی ماشین‌ها مورد مطالعه قرار می گیرد. همچنین در این مقاله یک مدل برنامه‌ریزی تصادفی سناریومحور استوار (RSSP) در قالب قاعده برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط و یک روش فراابتکاری برای برای مسئله مورد نظر ارائه گردیده است.

مقاله پژوهشی مدل‌سازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی

آزمون رتبه علامت‌دار ویلکاکسون بر اساس نمونه تصادفی فازی از جامعه‌ای با میانه فازی

مهدی شمس؛ غلام‌رضا حسامیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آذر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.297894.1457

چکیده

در این مقاله، آزمون رتبه‌ علامت‌دار ویلکاکسون ‏بر اساس یک نمونه از متغیر‌های تصادفی فازی، به محیط فازی تعمیم داده می‌شود. در رویکرد پیشنهادی، ابتدا با یاد آوری مفهوم متغیر تصادفی فازی‏ القایی از یک خانواده از توزیع‌ها با پارامتر فازی، میانه‌ توزیع فازی و میانه‌ یک نمونه‌ از متغیر‌های تصادفی فازی به محیط فازی تعمیم داده می‌شوند. ... بیشتر

مقاله پژوهشی کنترل بهینه

پیش‌بینی کیفیت آهک در کوره پخت آهک با استفاده از روش‌های مبتنی بر فازی عصبی

ایمان ذباح؛ ابولفضل نوقندی؛ زهرا عباسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آذر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.282947.1388

چکیده

هدف: بهینه‌سازی کیفیت آهک، همزمان با کاهش مصرف انرژی در کوره پخت آهک از اهمیت بسزایی برخوردار است. ازآنجایی‌که پخت آهک همواره در شرایط عدم قطعیت صورت می‌گیرد، لذا باید کنترل آن توسط روش‌های هوشمند انجام شود. هدف از انجام این پژوهش، پیش‌بینی کیفیت آهک در طول فرایند ساخت آن در کوره پخت آهک و تنظیم پارامترهای ورودی، قبل از تولید می‌باشد. ... بیشتر هدف: بهینه‌سازی کیفیت آهک، همزمان با کاهش مصرف انرژی در کوره پخت آهک از اهمیت بسزایی برخوردار است. ازآنجایی‌که پخت آهک همواره در شرایط عدم قطعیت صورت می‌گیرد، لذا باید کنترل آن توسط روش‌های هوشمند انجام شود. هدف از انجام این پژوهش، پیش‌بینی کیفیت آهک در طول فرایند ساخت آن در کوره پخت آهک و تنظیم پارامترهای ورودی، قبل از تولید می‌باشد. .روش‌شناسی پژوهش: متغّیرهای سیستم ارائه‌شده در این تحقیق شامل: میزان تناژ ورودی و پارامترهای هر دور می‌باشند. عدم تنظیم صحیح این پارامترها ضمن افزایش مصرف سوخت، منجر به تولید آهک فاقد کیفیت لازم، خواهد گردید. بر همین اساس در این مقاله از شبکه‌های عصبی مصنوعی و همچنین شبکه‌های مصنوعی فازی عصبی، به‌عنوان ابزارهای پیش‌بینی کننده و به‌منظور پیش‌بینی کیفیت آهک تولیدی در طی فرایند پخت استفاده‌شده است. این پارامترها عبارت‌اند از فیدر، آی دی کوره، پیش‌گرمکن ، کولر، کوره، زمان و میزان سوخت مصرفی و خروجی مدل کیفیت آهک تولیدشده می‌باشد.یافته‎ها: مدل‌سازی در نرم‌افزار متلب (2019) با استفاده از 472 نمونه با 8 ویژگی انجام‌شده است. از 80 درصد نمونه‌ها به‌منظور آموزش و 20 درصد به‌عنوان آزمون استفاده‌شده است.اصالت/ارزش افزوده علمی: در پایان مدل‌سازی به کمک شبکه‌های عصبی مصنوعی خطای 0.066 و شبکه فازی عصبی خطای 0.054 حاصل گردید.

مقاله پژوهشی تجزیه و تحلیل و مدل‌سازی مدیریت زنجیره تامین

ارائه مدلی برای ارزیابی پادشکنندگی زنجیره‌تأمین؛ مورد مطالعه:شرکت توزیع داروپخش

محمد مهدی رحیمیان اصل؛ محمدحسن ملکی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 آذر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.309182.1494

چکیده

برای بهبود جایگاه رقابتی شرکت و مقابله با اختلالات و شکست‌ها، زنجیره تأمین می‌بایست به سوی پادشکنندگی حرکت کند. بر این اساس، زنجیره‌تأمین علاوه بر آمادگی مواجهه با اختلالات و پاسخ به آن، توان بازیابی شرایط قبل از اختلال را داشته و حتی شرایط بهتری را نیز ایجاد نماید. برای حرکت در این مسیر، لازم است تا تصمیم‌گیران جایگاه فعلی زنجیره‌ ... بیشتر برای بهبود جایگاه رقابتی شرکت و مقابله با اختلالات و شکست‌ها، زنجیره تأمین می‌بایست به سوی پادشکنندگی حرکت کند. بر این اساس، زنجیره‌تأمین علاوه بر آمادگی مواجهه با اختلالات و پاسخ به آن، توان بازیابی شرایط قبل از اختلال را داشته و حتی شرایط بهتری را نیز ایجاد نماید. برای حرکت در این مسیر، لازم است تا تصمیم‌گیران جایگاه فعلی زنجیره‌ تأمین خود را به درستی شناخته و برای بهبود وضعیت پادشکنندگی آن تصمیمات درستی اتخاذ نمایند. برای همین منظور، هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی سطح عملکرد پادشکنندگی در زنجیره تأمین شرکت توزیع داروپخش و تعیین اولویت بهبود مؤلفه‌های آن است.برای دستیابی به این هدف، پژوهش حاضر قصد دارد با کاربست تکنیک دیمتل و روش تئوری گراف و رویکرد ماتریسی میزان عملکرد پادشکنندگی این سیستم زنجیره‌تأمین را در حالت های بهینه، فعلی و کمینه مشخص نماید و در نهایت با استفاده از روش تحلیل اهمیت _ عملکرد، مؤلفه‌های پادشکنندگی زنجیره‌تأمین شرکت توزیع داروپخش را مورد تحلیل قرار داده و اولویت بهبود هر فاکتور را مشخص نماید.بر اساس نتایج به دست آمده به ترتیب، ساختار زنجیره تأمین، بهبود و بازیابی، یادگیری، انعطاف‌پذیری و نوآوری، در اولویت اول تا پنجم برای بهبود ساختار پادشکنندگی زنجیره تأمین شرکت قرار دارند.پژوهش پیش‌رو سازمان‌ها را در ارزیابی سطح پادشکنندگی زنجیره‌تأمین خود پشتیبانی نموده و منجر به تسهیل تصمیم‌گیری می‌گردد. روشی که در ادامه ارائه می‌شود، می تواند ماهیت پویای محیطی را برای مدیریت اختلالات زنجیره‌تأمین ساده کرده و حتی امکان مقایسه زنجیره‌تأمین ‌های مختلف را به مدیران بدهد. ارزیابی و رصد مستمر سطح پادشکنندگی زنجیره‌تأمین امکان ایجاد مزیت رقابتی برای دستیابی به سهم بازار بیشتر حتی در طول یک اختلال و یا اختلالات مستمر را فراهم‌ می‌کند.

مقاله پژوهشی بهینه سازی در علوم و مهندسی

ارائه یک الگوریتم فراابتکاری بهبود یافته جهت بهینه سازی کنترل‌کننده مرتبه کسری برای بازوی ربات صنعتی با ساختار موازی

نازیلا نیکدل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 دی 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.308886.1492

چکیده

هدف: امروزه از سیستمهای رباتیک به‌صورت وسیعی در پیشبرد عملیات صنعتی بهره گرفته می شود. بنابراین، اتخاذ تصمیمات کنترلی مناسب جهت تضمین کارایی این سیستم ها امری حیاتی است. لازم است یک کنترل کننده مناسب پیشنهاد شود که با تضمین معیارهایی همچون سرعت پاسخ بالا، مدت زمان عملیات، هزینه کنترلی و خطای سیستم کم، عملیات صنعتی را به صورت کارآمد ... بیشتر هدف: امروزه از سیستمهای رباتیک به‌صورت وسیعی در پیشبرد عملیات صنعتی بهره گرفته می شود. بنابراین، اتخاذ تصمیمات کنترلی مناسب جهت تضمین کارایی این سیستم ها امری حیاتی است. لازم است یک کنترل کننده مناسب پیشنهاد شود که با تضمین معیارهایی همچون سرعت پاسخ بالا، مدت زمان عملیات، هزینه کنترلی و خطای سیستم کم، عملیات صنعتی را به صورت کارآمد انجام دهد. لذا هدف اول این مقاله ، کنترل سیستم رباتیک بر اساس حسابان مرتبه کسری به صورتی که قادر باشد با وجود پیچیدگی و غیرخطی گری در سیستم آن را کنترل کند؛ هدف دوم، ارائه الگوریتم فراابتکاری "بهبود یافته گرگ خاکستری" جهت بهینه سازی پاسخ سیستم.روش‌شناسی پژوهش: ابتدا مدل ریاضی ربات بر مبنای قوانین لاگرانژ ارائه می شود و سپس از حسابان مرتبه کسری جهت طراحی کنترل کننده بهره گرفته می شود. علاوه بر آن، کارایی الگوریتم گرگ خاکستری، با ارائه روش بهبود یافته افزایش می یابد. یافته ها: توابع هزینه مختلف برمبنای معیارهای عملکردی اصلی سیستم رباتیک معرفی و الگوریتم بهبود یافته بر آن ها اعمال می شود. نتایج حاصل از مقایسه الگوریتم پیشنهادی با الگوریتم های دیگر، نشان دهنده عملکرد مطلوب الگوریتم پیشنهادی هستند. علاوه بر آن، کارایی کنترل کننده مرتبه کسری با معادل مرتبه صحیح آن مقایسه می شود و نتایج نشان دهنده بهبود قابل توجه عملکرد سیستم هستند.اصالت/ارزش افزوده علمی: کنترل کننده پیشنهادی قادر است با پیچیدگی ها و غیرخطی گری های مدل سیستم مقابله کند و عملکردی مطلوب را نتیجه دهد. علاوه بر آن با الهام از الگوریتم گرگ خاکستری، روش بهینه سازی بهبود یافته ای ارائه می شود که قادر به افزایش کارایی سیستم کنترل شده باشد. نتایج عددی عملکرد مطلوب کنترل کننده و الگوریتم بهینه سازی بهبود یافته را نشان می دهند.

مقاله پژوهشی مدل‌سازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی

مسئله پسرک روزنامه‌فروش در حالت برون‌سپاری ، محدودیت ظرفیت و کالای مرجوعی

آرزو خزایی؛ پروانه سموئی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 شهریور 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.266283.1298

چکیده

مسئله پسرک روزنامه‌فروش یکی از مدل‌های پرکاربرد و مهم در حوزه کنترل موجودی است. با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به بررسی مسئله پسرک روزنامه‌فروش با در نظر گرفتن شرایط برون‌سپاری و کالای مرجوعی و محدودیت ظرفیت و تک‌محصولی، با هدف تعیین مقدار تولید داخلی و سفارش برون‌سپاری به‌طوری‌که سود را حداکثر سازند، می‌پردازد. برای نیل ... بیشتر

مقاله پژوهشی تصمیم گیری براساس شبکه عصبی/ یادگیری عمیق

شناسایی و پیش بینی عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان در شرکت‌های بیمه ایران با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و شبکه‌های عصبی مصنوعی

محمدعلی خاتمی فیروزآبادی؛ مونا جهانگیرزاده؛ امیر مزیکی؛ ُسید سهیل فاضلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آذر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.299446.1468

چکیده

هدف: امروزه شرکت‌های بیمه با رقابتی ‌گسترده برای جذب و نگهداری مشتریان وفادار رو‌به‌رو هستند؛ بنابراین اهمیت مدل‌های پیش بینی وفاداری مشتریان بیش از گذشته نمایان شده است که موجب سهم بازار گسترده‌تری برای شرکت‌ها می‌شود. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان و توسعه مدلی جهت پیشبینی میزان وفاداری ... بیشتر هدف: امروزه شرکت‌های بیمه با رقابتی ‌گسترده برای جذب و نگهداری مشتریان وفادار رو‌به‌رو هستند؛ بنابراین اهمیت مدل‌های پیش بینی وفاداری مشتریان بیش از گذشته نمایان شده است که موجب سهم بازار گسترده‌تری برای شرکت‌ها می‌شود. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان و توسعه مدلی جهت پیشبینی میزان وفاداری آنها در صنعت بیمه و در شرکت‌های بیمه بود.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر رویکرد، کمی از نظر گردآوری اطلاعات، پیمایشی و از نظر نتایج حاصله، کاربردی بود. در چارچوب این پیمایش از تحلیل عاملی تأییدی و شبکه‌های عصبی مصنوعی استفاده شد. به منظور بومی سازی عوامل مستخرج از ادبیات نظری و همچنین رفع تناقضات موجود در مؤثر بودن یا نبودن عوامل در ادبیات پژوهش، در ابتدا عوامل با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزار SMART PLS3 مورد بررسی قرار گرفت و تأثیرات آن بر وفاداری مشتریان سنجیده شد. سپس عوامل تأیید شده به عنوان ورودی برای آموزش شبکه‌ی عصبی مصنوعی با نرم افزار MATLAB R2019b در نظر گرفته شد.یافته‎ها: در این پژوهش حجم نمونه بر اساس جدول مورگان حجم جامعه نامحدود در سطح خطای 0.05 درصد، 384 نفر در نظر گرفته شد. سپس تعداد 436 پرسشنامه به صورت تصادفی ساده بین بیمه گذاران چهار شرکت بیمه شامل: بیمه ایران، شرکت بیمه آسیا، شرکت بیمه البرز، شرکت بیمه پارسیان توزیع گردید و 384 پرسشنامه کامل دریافت گردید. پس از تحلیل نتایج حاصله از روش تحلیل عاملی تاییدی، عوامل تعهد، کیفیت ادراک شده، اعتماد، ارزش ادراک شده، همدلی، تصویر برند، جذابیت گزینه‌های دیگر، رضایت مشتری بر وفاداری مشتریان در شرکت‌های بیمه ایران تأثیر داشت و عامل هزینه جابجایی بر وفاداری مشتری تأثیر ناچیزی داشت. در نهایت مدل مورد هدف پژوهش برای پیش بینی وفاداری با 8 نورون ورودی، 110 نورون لایه میانی و 1 خروجی با سطح خطای 0.00992 و رگرسیون 0.98694 طراحی گردید.اصالت/ارزش افزوده علمی: برونداد این پژوهش، مدلی جهت پیش بینی وفاداری مشتریان شرکت‌های بیمه‌ای در کشور ایران فراهم می‌کند تا این شرکت‌ها بتوانند بر عواملی که منجر به حفظ وفاداری مشتریان می‌شود سرمایه گذاری کنند.

مقاله پژوهشی - کاربردی مدل‌های زمان‌بندی

مساله زمانبندی پرستاران با در نظر گرفتن سطح خدمت رسانی در شرایط عدم قطعیت

نیلوفر خلیلی؛ پریسا شاه نظری شاهرضائی؛ امیر غلام ابری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 دی 1399

https://doi.org/10.22105/dmor.2020.255613.1249

چکیده

در این مقاله به مدل سازی یک مسئله زمان بندی شیفت کاری پرستاران با در نظر گرفتن سطح خدمت رسانی در شرایط عدم قطعیت پرداخته شده است. با توجه به نیاز ضروری بیمارستان ها جهت ارائه خدمات بهتر پرسنل به بیماران، نیاز به در نظر گرفتن ترجیحات پرستاران در زمان بندی شیفت کاری است. از این رو در این مقاله یک مدل چند هدفه با در نظر گرفتن قوانین و مقررات ... بیشتر در این مقاله به مدل سازی یک مسئله زمان بندی شیفت کاری پرستاران با در نظر گرفتن سطح خدمت رسانی در شرایط عدم قطعیت پرداخته شده است. با توجه به نیاز ضروری بیمارستان ها جهت ارائه خدمات بهتر پرسنل به بیماران، نیاز به در نظر گرفتن ترجیحات پرستاران در زمان بندی شیفت کاری است. از این رو در این مقاله یک مدل چند هدفه با در نظر گرفتن قوانین و مقررات مربوط به تخصیص پرستاران به شیفت های کاری ارائه شده است که در آن سطح خدمت رسانی به بیماران نیز لحاظ گردیده است. با توجه به غیر قطعی بودن تعداد بیماران مراجعه کننده به بیمارستان این پارامتر به صورت غیر قطعی در نظر گرفته شده است. جهت ارزیابی خروجی های مدل، دو مثال عددی در سایز کوچک و بزرگ با داده های واقعی بیمارستان لبافی نژاد با بخش 18 نفره و 90 نفره طراحی و برای حل مسئله در سایز کوچک از روش اپسیلون محدودیت استفاده گردیده است. نتایج محاسباتی نشان میدهد که افزایش سطح خدمت رسانی به بیماران با افزایش تعداد کادر درمانی در هر روز و شیفت کاری رابطه مستقیمی دارد. همچنین با توجه به NP-Hard بودن مسئله زمان بندی، حل مسئله بخش 90 نفره با الگوریتم گرگ خاکستری و بر اساس طراحی یک کروموزوم جدید انجام شده است که نتایج حاصله از به کار گیری این روش نشان از وجود 35 جواب کارای مختلف برای برنامه ریزی زمان بندی پرستاران در بیمارستان لبافی نژاد را دارد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

تبین روابط تعاملی ابعاد هوش فرهنگی مدیران در شهرداری های استان‌‌های شمالی با استفاده از تکنیک های دلفی فازی و دیمتل

ابراهیم علیخان گرگانی؛ حسنعلی آقاجانی؛ مرضیه گرجی پشتی؛ قربانعلی آقا احمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 تیر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.261887.1286

چکیده

هوش‌ فرهنگی یکی از توانمندی‌های موجود درسازمان است که مدیران می توانند در موقعیت های گوناگون از آن استفاده کنند. هوش فرهنگی می تواند به‌عنوان عاملی مهم در جهت بهبود کیفیت خدمات ارائه شده به مراجعین و رضایتمندی آنان گام بردارد. هدف اصلی این پژوهش تبین روابط تعاملی ابعاد هوش فرهنگی مدیران در شهرداری های استان‌های شمالی می باشد. این ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی تجزیه و تحلیل و مدل‌سازی مدیریت زنجیره تامین

مدل ریاضی زنجیره تامین چندسطحی پایدار با رویکرد الگوریتم فراابتکاری (مطالعه موردی : کارخانجات اتمسفر واحد سازه های نیروگاهی)

فرزانه رضائی؛ نازنین پیله وری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 خرداد 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.270853.1310

چکیده

در زنجیره های تامین پیچیده امروزی، در پایدار بودن علاوه بر اهمیت کاهش هزینه ها ، دو منظر اجتماعی و زیست محیطی نیز اهمیت زیادی به دست آورده اند. این تحقیق به دنبال ارائه مدل زنجیره تامین چندسطحی پایدار در بخش تولید محصولات نیروگاهی گروه کارخانجات صنعتی و تولیدی می باشد.برای مسئله مورد نظر، یک مدل ریاضی ارائه شده است که اهداف آن عبارتند ... بیشتر در زنجیره های تامین پیچیده امروزی، در پایدار بودن علاوه بر اهمیت کاهش هزینه ها ، دو منظر اجتماعی و زیست محیطی نیز اهمیت زیادی به دست آورده اند. این تحقیق به دنبال ارائه مدل زنجیره تامین چندسطحی پایدار در بخش تولید محصولات نیروگاهی گروه کارخانجات صنعتی و تولیدی می باشد.برای مسئله مورد نظر، یک مدل ریاضی ارائه شده است که اهداف آن عبارتند از: حداکثرسازی مسئولیت اجتماعی ،کمینه سازی انتشار آلاینده های زیست محیطی و کمینه سازی هزینه های زنجیره تامین. با توجه به اینکه برنامه ریزی پایدار زنجیره تامین مساله ای Np-Hard است ، از الگوریتم فراابتکاری نهنگ و ژنتیک برای ارائه و حل مدل استفاده کرده ایم.جهت حل مدل ارائه شده، مسائل نمونه آزمایشی در سه گروه اندازه کوچک، متوسط و بزرگ با توجه داده‌های شرکت اتمسفر طراحی گردیده و نتایج دو الگوریتم بهینه‌سازی نهنگ و الگوریتم ژنتیک با توجه به شاخصهای مقایسه‌ای کیفیت، پراکندگی، یکنواختی و زمان حل با یکدیگر مقایسه شده‌اند.نتایج نشان داد الگوریتم نهنگ دارای توانایی بالاتر، جهت دستیابی به جوابهای باکیفیت تر و نزدیک بهینه از منظر شاخص کیفیت و اکتشاف و استخراج ناحیه شدنی جواب از منظر شاخص پراکندگی، نسبت به الگوریتم ژنتیک می باشد. نتایج شاخص یکنواختی و زمان حل نیز نشان داد، الگوریتم ژنتیک دارای زمان حل کمتر می باشد و فضای جواب را بصورت یکنواخت تر جستجو می کند .

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی تجزیه و تحلیل و مدل‌سازی مدیریت زنجیره تامین

ارائه مدل برنامه ریزی استوار امکانی به منظور طراحی زنجیره تأمین جامع خون با در نظر گرفتن شاخص ABO-RH

طاهر کوچکی تاجانی؛ علی محتشمی؛ مقصود امیری؛ رضا احتشام راثی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.254819.1257

چکیده

هدف: هدف از این مطالعه طراحی یک مدل زنجیره تأمین خون استوار که شامل مراحل جمع آوری، فرآوری و توزیع خون و محصولات خونی با درنظر گرفتن طول عمر و سن تقاضا، بوده است، که مدل پیشنهادی به دنبال کاهش هزینه های متحمل بر زنجیره تأمین و نیز کاهش کمبود و اتلاف محصولات خونی می باشد. روش‌شناسی پژوهش: در این تحقیق از روش برنامه نویسی ریاضی غیر خطی ... بیشتر هدف: هدف از این مطالعه طراحی یک مدل زنجیره تأمین خون استوار که شامل مراحل جمع آوری، فرآوری و توزیع خون و محصولات خونی با درنظر گرفتن طول عمر و سن تقاضا، بوده است، که مدل پیشنهادی به دنبال کاهش هزینه های متحمل بر زنجیره تأمین و نیز کاهش کمبود و اتلاف محصولات خونی می باشد. روش‌شناسی پژوهش: در این تحقیق از روش برنامه نویسی ریاضی غیر خطی به منظور مدل سازی مسأله تحقیق استفاده شده و به منظور مواجه با عدم قطعیت در پارامترهای مسأله نیز روش برنامه ریزی استوار امکانی-منعطف مختلط مبتنی بر داده های فازی پیشنهاد شده است. مدل طراحی شده ابتدا به منظور اعتبارسنجی با مثال های عددی در سایز کوچک و بزرگ و با استفاده از داده های واقعی در یک مطالعه موردی در نرم افزار گمز مورد ارزیابی قرار گرفته است.یافته‎ها: یافته های تحقیق چه در بخش اعتبار سنجی و چه در بخش مطالعه موردی، بیانگر کارایی مدل پیشنهادی می باشد. همچنین خروجی مدل انعطاف پذیری مورد قبولی در مقابل عدم قطعیت مشاهده شده در پارامترهای تحقیق داشته است.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این تحقیق به جهت کاهش کمبود فرآورده های خونی درشرایطی که محصول خونی هم گروه با محصول خونی مورد تقاضا موجود نباشد، از اصل تطبیق پذیری ABO-RH به منظور جایگزین نمودن تقاضای واصله با موجودی قابل تطبیق استفاده شده است و همچنین به منظور مقابله با عدم قطعیت در پارامتر های غیر قطعی در زنجیره تأمین یک راهکار مبتنی بر بهینه سازی استوار امکانی-منعطف پیشنهاد شده است.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تحلیل پوششی داده ها

تحلیل عملکرد پایداری با دسترسی‌پذیری‌های ضعیف خروجی‌های نامطلوب: مطالعه موردی شرکت‌های گاز استانی

سمیه کریمی امشی؛ سهراب کردرستمی؛ علیرضا امیر تیموری؛ آرمین قانع کنفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 مهر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.267035.1301

چکیده

هدف: در غالب بررسی‌های پایداری بادربرگیری مباحث محیطی، اجتماعی و اقتصادی، علاوه بر خروجی‌های مطلوب، خروجی‌های نامطلوبی هم ایجاد می‌شود که مانعی برای توسعه پایدار محسوب می‌شود. در این راستا هدف از این بررسی ارائه یک روش تحلیل پوششی داده‌ها با در نظر گرفتن صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف برای خروجی‌های نامطلوب به‌منظور ... بیشتر هدف: در غالب بررسی‌های پایداری بادربرگیری مباحث محیطی، اجتماعی و اقتصادی، علاوه بر خروجی‌های مطلوب، خروجی‌های نامطلوبی هم ایجاد می‌شود که مانعی برای توسعه پایدار محسوب می‌شود. در این راستا هدف از این بررسی ارائه یک روش تحلیل پوششی داده‌ها با در نظر گرفتن صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف برای خروجی‌های نامطلوب به‌منظور حرکت در جهت پایداری می‌باشد.روش‌شناسی پژوهش: با ارائه یک روش مبتنی بر تحلیل پوششی داده‌ها، عملکرد پایداری در سه بعد محیطی، اجتماعی، اقتصادی و همچنین عملکرد پایداری کل به‌طور هم‌زمان در حالی بررسی می‌شود که خروجی‌های نامطلوب با صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف حضور دارند. عملکرد پایداری شرکت‌های گاز استانی نیز با استفاده از تکنیک پیشنهادی مورد برسی قرار می گیرد. یافته‎ها: نتایج نشان می‌دهد روش مطرح‌شده در تحلیل عملکرد پایداری و ابعاد آن در حضور خروجی‌های نامطلوب کارا می‌باشد.اصالت/ارزش افزوده علمی: تحلیل پوششی داده‌ها به ارائه انواع دسترسی‌پذیری برای به حداقل رساندن خروجی‌های نامطلوب و گام برداشتن به سمت بهینگی می‌پردازد. در این مطالعه به‌منظور تحلیل پایداری، مدل یکپارچه‌ای با صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف ارائه می‌شود.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بهینه سازی استوار

مدل‌سازی و حل مسئله چندهدفه چیدمان استوار تسهیلات در شرایط عدم قطعیت با الگوریتم‌های فرا ابتکاری چندهدفه

امین قاسمی نژاد؛ محمد فلاح؛ حامد کاظمی پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 آذر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.289735.1418

چکیده

مقاله حاضر به مدل سازی و حل یک مسئله چند هدفه چیدمان استوار تسهیلات در شرایط عدم قطعیت با الگوریتم های NSGA II، MOPSO و MOGWO پرداخته است. از آنجایی که مسئله چیدمان تسهیلات از نوع NP-Hard می باشد لذا لزوم به کار گیری الگوریتم های فر اابتکاری با ارائه یک کروموزوم مناسب جهت دستیابی به جواب های نزدیک به بهینه در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. ... بیشتر مقاله حاضر به مدل سازی و حل یک مسئله چند هدفه چیدمان استوار تسهیلات در شرایط عدم قطعیت با الگوریتم های NSGA II، MOPSO و MOGWO پرداخته است. از آنجایی که مسئله چیدمان تسهیلات از نوع NP-Hard می باشد لذا لزوم به کار گیری الگوریتم های فر اابتکاری با ارائه یک کروموزوم مناسب جهت دستیابی به جواب های نزدیک به بهینه در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. مسئله مورد بررسی در این مقاله شامل چندین دپارتمان میباشد که بر اساس 5 جنبه مختلف (کمینه سازی زمان انتقال جریان بین دارتمان ها، بیشینه سازی تعداد تجهیزات و امکانات، کمینه سازی مسافت طی شده برای دسترسی به تجهیزات اطفاء حریق، کمینه سازی مسافت دسترسی به شرایط اقلیمی مطلوب و بیشینه سازی دپارمان های پر سر و صدا از یکدیگر) بایستی در بخش های مختلف سالن چیدمان شوند. جهت دستیابی همزمان به توابع هدف فوق، تخصیص دپارتمان ها به هر بخش، تجهیز هر بخش با تجهیزات مختلف و چیدمان دپارتمان ها در کنار یکدیگر جزو اصلی ترین هدف های مقاله می باشد. نتایج محاسباتی نشان میدهد که الگوریتم های تک هدفه GA، PSO و GWO از کارایی بالایی در دستیابی به مقدار بهینه تابع هدف در زمان بسیار کوتاه تر برخوردارند و روش های چند هدفه آنها نشان از کارایی بالای الگوریتم NSGA II در دستابی به مقدار میانگین تابع هدف اول، دوم و پنجم؛ الگوریتم MOPSO در دستیابی به میانگین تعداد جواب کارا و زمان محاسباتی و در نهایت الگوریتم MOGWO در کسب مقدار میانگین تابع هدف سوم، چهارم، بیشترین گسترش و فاصله متریک دارد. همچنین مقایسات آماری نشان از وجود اختلاف معنادار بین میانگین های زمان محاسباتی را داشته است. برای ارزیابی و رتبه بندی الگوریتم ها از روش تاپسیس استفاده و نتایج نشان از کارایی بالای الگوریتم MOGWO در حل مدل دارد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تحلیل پوششی داده ها

تصویر واحدهای تصمیم گیری در مسایل کاملا فازی با استفاده از تحلیل کارایی ارزش

محمدرضا مظفری؛ فاطمه دادخواه؛ مهدی عباسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 آذر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.280137.1354

چکیده

هدف: هدف این مقاله ارایه مدل کارایی ارزش کاملا فازی و مدل کارایی ارزش با داده های نسبتی کاملا فازی و تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری با حل مدل های مزبور می باشد. قابل توجه آنکه برای تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری در تحلیل پوششی داده ها، معمولا داده‌ها و اطلاعات لازم بصورت دقیق در دسترس نمی باشد. در این شرایط استفاده از مدل های ریاضی با ... بیشتر هدف: هدف این مقاله ارایه مدل کارایی ارزش کاملا فازی و مدل کارایی ارزش با داده های نسبتی کاملا فازی و تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری با حل مدل های مزبور می باشد. قابل توجه آنکه برای تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری در تحلیل پوششی داده ها، معمولا داده‌ها و اطلاعات لازم بصورت دقیق در دسترس نمی باشد. در این شرایط استفاده از مدل های ریاضی با پارامترها و متغیرهای تصمیم گیری فازی می تواند مفید واقع شود. از طرفی می توان با استفاده از تحلیل کارایی ارزش، نظر مدیر را در تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری در نظر گرفت. روش‌شناسی پژوهش: در اینجا مدلهای برنامه ریزی خطی که تمامی پارامترها و متغیرهای تصمیم گیری فازی مثلثی باشند را کاملا فازی می نامیم. هر یک از مدلهای کاملا فازی پیشنهادی، به یک مدل سه هدفه برنامه ریزی خطی غیر فازی تبدیل شده و با روش لکزیوگرافی حل می شود. یافته‎ ها: تصویر طرح های پژوهشی در یک دانشگاه ایران طی تشکیل و حل مدل های ریاضی پیشنهادی تعیین شد. اصالت/ارزش افزوده علمی: نوآوری تحقیق، ارایه و حل مدل کارایی ارزش کاملا فازی و مدل کارایی ارزش با داده های نسبتی کاملا فازی و تعیین الگوی واحدهای تصمیم گیری می باشد. قابل توجه آنکه ارایه نتایج بصورت اعداد فازی می تواند ملاکی برای ارزیابی واحدهای تصمیم گیرنده باشد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی برنامه ریزی استراتژیک

ارائه مدل کسب مزیت رقابتی برای شرکت‌های صادراتی ایران مبتنی بر دوسوتوانی سازمانی و ظرفیت جذب دانش

نرجس بساق زاده؛ محمود مرادی؛ محمد تمیمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آذر 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.309305.1497

چکیده

علیرغم اهمیت روزافزون نقش دانش در گسترش عملکرد نوآوری و حفظ مزیت رقابتی در محیط رقابتی شدید جهانی، سازمان‌ها در بهره‌گیری و توسعه زیرساخت جریان دانش خارجی به سمت خود دچار مشکلات عدیده‌ای هستند. نظریه ظرفیت جذب دانش و ایجاد ساختارهای کشف و بهره‌برداری در تحقیق و توسعه به‌عنوان نظریه دوسوتوانی سازمانی، می‌توانند تبیینی برای کمک ... بیشتر علیرغم اهمیت روزافزون نقش دانش در گسترش عملکرد نوآوری و حفظ مزیت رقابتی در محیط رقابتی شدید جهانی، سازمان‌ها در بهره‌گیری و توسعه زیرساخت جریان دانش خارجی به سمت خود دچار مشکلات عدیده‌ای هستند. نظریه ظرفیت جذب دانش و ایجاد ساختارهای کشف و بهره‌برداری در تحقیق و توسعه به‌عنوان نظریه دوسوتوانی سازمانی، می‌توانند تبیینی برای کمک به سازمان‌ها برای رفع این مشکلات باشند. این پژوهش با هدف تبیین اثر ظرفیت جذب دانش در کسب مزیت رقابتی و نقش میانجی دوسوتوانی سازمانی به بررسی مطالعه در شرکت‌های صادراتی پرداخته است. به منظور بررسی ابعاد به دست آمده، پایایی و روایی مدل جدید مورد بررسی و پرسشنامه با روش نمونه‌گیری تصادفی در میان مدیران و خبرگان شرکت‌های صادراتی ایران توزیع شد. جامعه آماری پژوهش 570 شرکت برتر صادراتی ایران است. در بخش کیفی، نمونه‌گیری با روش نمونه‌گیری نظری انجام و 11 نفر از مدیران شرکت‌ها با بیش از 5 و 10 سال سابقه انتخاب شد. زمینه فعالیت خبرگان شرکت‌های منتخب شامل: حوزه-های گاز و پتروشیمی، فولاد، قطعات خودرو، لوله و اتصالات و مواد غذایی بود. در بخش کمی نیز با کمک نرم‌افزار G*Power 78 نمونه انتخاب شد. تحلیل داده‌های کیفی با روش تحلیل محتوا و با کمک نرم‌افزار ATLAS.ti و بررسی فرضیه‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) مبتنی بر روش حداقل مربعات جزئی (PLS) انجام شد. یافته‌های بخش کیفی و مصاحبه با مدیران منتخب شرکت‌های صادراتی حاکی از پشتیبانی و حمایت از متغیرها و ابعاد دوسوتوانی، مزیت رقابتی و ظرفیت جذب دانش در ادبیات پژوهش است. همچنین نتایج بخش کمی نشان می‌دهد که متغیر ظرفیت جذب دانش به صورت مستقیم بر مزیت رقابتی تأثیر معناداری ندارد؛ اما تأثیر این متغیر بر دوسوتوانی سازمانی و تأثیر دوسوتوانی سازمانی بر مزیت رقابتی معنادار است. از این رو می‌توان بیان کرد که دوسوتوانی سازمانی در رابطه‌ی میان ظرفیت جذب و مزیت رقابتی میانجی کامل بوده است. یافته‌های این پژوهش مسیری برای شرکت‌های فعال صادراتی در زمینه کسب مزیت رقابتی ترسیم می‌کند. شرکت‌ها می‌توانند بر پایه تقویت ساختارهای سازمانی دوسوتوان، ایجاد زمینه‌های یادگیری و تقویت ظرفیت جذب دانش، جریان ورود دانش بیرونی به سازمان را تسهیل نمایند

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تصمیم گیری براساس شبکه عصبی/ یادگیری عمیق

ارائه الگوی مناسب برای شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تجهیز منابع بانکی به روش شبکه عصبی مصنوعی

یوسف ابراهیمی؛ یعقوب علوی متین؛ سحر خوش فطرت؛ حسن رفاقت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 دی 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.301155.1473

چکیده

هدف: بانک ها به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی خدماتی و مالی ضمن همراهی با برنامه های اقتصادی کشورها، به دنبال کسب منفعت برای ذینفعان خود می‌باشند. در جهت دستیابی به این اهداف، باید توانایی تجهیز و تخصیص بهینه منابع خود را داشته باشند. یکی از مسائل مهم، شناخت عوامل مؤثر در جذب منابع هست که هدف این پژوهش، ارائه الگویی مناسب برای شناسایی عوامل ... بیشتر هدف: بانک ها به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی خدماتی و مالی ضمن همراهی با برنامه های اقتصادی کشورها، به دنبال کسب منفعت برای ذینفعان خود می‌باشند. در جهت دستیابی به این اهداف، باید توانایی تجهیز و تخصیص بهینه منابع خود را داشته باشند. یکی از مسائل مهم، شناخت عوامل مؤثر در جذب منابع هست که هدف این پژوهش، ارائه الگویی مناسب برای شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تأمین منابع است.روش شناسی پژوهش: برای رسیدن به هدف تحقیق، با مرور پیشینه تحقیق، رسالت بانک و نظرات کارشناسان بانکی، 62 عامل در قالب پرسشنامه‌ای ارائه شد. پرسشنامه پس از تایید خبرگان بانکی، جهت انجام پیش آزمون در یک نمونه 30 نفره از کارکنان بانک تجارت استان زنجان توزیع شد. سپس پایایی آن با آلفای کرنباخ آزمون و تایید گردید. بعد از جمع آوری میدانی داده‌های پژوهش، مولفه های موثر در دو گروه اصلی عوامل برون سازمانی و درون سازمانی قرار گرفتند. سپس عوامل درون سازمانی به چهار زیرگروه؛ مالی، فیزیکی، خدماتی و عوامل ارتباطی و انسانی تفکیک شد. در نهایت مدل اصلی پژوهش با استفاده از مدل شبکه‌های عصبی بدون ناظر(نگاشت‌های خود سازمانده) استخراج و به تحلیل داده های پژوهش پرداخته شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که، از مجموعه عوامل تاثیر گذار بر تامین منابع بانکی، عوامل ارتباطی و انسانی بیشترین تاثیر و عوامل برون سازمانی کمترین تاثیر را داشتند. همچنین با توجه به عدم تشابه بین الگوهای بردارهای ورودی پژوهش، همبستگی بین هر کدام از عوامل موثر بر تجهیز منابع تایید نشد.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این پژوهش با استفاده از رویکرد جدیدی از مدل شبکه های عصبی (نگاشت های خود سازمانده ) به شناسایی و وزن دهی عوامل موثر بر تجهیز منابع بانکی پرداخته شده که یافته‌های آن به توسعۀ ادبیات حوزۀ بانکی در بخش تجهیز منابع، کمک می‌کند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی نظریه بازی ها

مدل سازی پیشنهاددهی بهینه در بازارهای ثانویة کوتاه مدت تبادل قراردادهای مالی تراکم انتقال با استفاده از نظریه بازی‌ها

محمد تبریزیان؛ حسین سیفی؛ محمدکاظم شیخ الاسلامی؛ حمیدرضا شاهمیرزاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 بهمن 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.305248.1486

چکیده

مدیریت ریسک تراکم یکی از مهم‌ترین مباحث مدیریت شبکه‌های انتقال در سیستم‌های قدرت تجدید‌ساختار شده و بازارهای برق دنیا، به-ویژه بازارهای مبتنی بر قیمت‌گذاری ناحیه‌ای یا محلی است که ابزار اصلی آن قراردادهای مالی انتقال است. در این مقاله، پس از بررسی موضوع قراردادهای مالی تراکم انتقال، نحوه پیشنهاددهی بهینه انواع مختلف این قراردادها ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی مدل‌های زمان‌بندی

ارائه‌ی مدلی برای حل مساله‌ی زمانبندی جریان کارگاهی مختلط با جریان کالا و درنظر گرفتن زمان آماده‌سازی وابسته به توالی و زمان حمل‌ونقل

روجا روح‌بخش؛ اسماعیل مهدی زاده؛ محمد امین ادیبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 بهمن 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.296154.1450

چکیده

جریان کالا یک تکنیک موثر برای افزایش کارایی تولید در یک سیستم تولیدی، با تبدیل یک کار به چندین قسمت کوچکترمی-باشد که در سال‌های اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. اما همواره از فرضیات مهمی که در محیط واقعی زمانبندی وجود دارد چشم‌پوشی شده است. هدف از انجام این مقاله ارائه ی یک مدل ریاضی چندهدفه برای حل مسئله ی زمانبندی جریان ... بیشتر جریان کالا یک تکنیک موثر برای افزایش کارایی تولید در یک سیستم تولیدی، با تبدیل یک کار به چندین قسمت کوچکترمی-باشد که در سال‌های اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. اما همواره از فرضیات مهمی که در محیط واقعی زمانبندی وجود دارد چشم‌پوشی شده است. هدف از انجام این مقاله ارائه ی یک مدل ریاضی چندهدفه برای حل مسئله ی زمانبندی جریان کارگاهی مختلط با جریان کالا و در نظر گرفتن زمان آماده سازی وابسته به توالی و زمان حمل و نقل می باشد. در ابتدا برای حل مسئله یک مدل برنامه ریزی ریاضی چندهدفه ارائه و آنگاه برای بررسی کارایی مدل ارائه شده، مدل بصورت وزنی به تک هدفه تبدیل شده و مثال هایی در ابعاد کوچک طراحی و با استفاده از نرم افزار گمز حل می شود. سپس با الهام از مطالعات پیشین برای حل مسئله در ابعاد بزرگ، از الگوریتم‌ های فراابتکاری مبتنی برالگوریتم ژنتیک چندهدفه بهره گرفته می شود. برای اعتبارسنجی مدل ریاضی نمونه مساله‌ای در ابعاد کوچک آورده شده است که با استفاده از نرم‌افزارگمز، حل شده است و برای بررسی کارایی الگوریتم ها، نتایج حاصل از نرم افزار گمز با خروجی حاصل از الگوریتم های فراابتکاری در حالت تک هدفه مقایسه می شود. مقایسه نشان می دهد که الگوریتم های فراابتکاری از کارایی مناسبی برخوردار هستند. سپس برای حل مدل در ابعاد بزرگتر از دو الگوریتم پیشنهادی استفاده شده است. برای این منظور، 30 نمونه مساله بصورت تصادفی تولید شده است و از شش شاخص برای مقایسه‌ی الگوریتم‌ها استفاده شده است. بعد از انجام آزمایشات و مقایسه‌ی الگوریتم‌ها با یکدیگر، نتایج بدست آمده، کارایی بیشتر الگوریتم NRGA را نسبت به الگوریتم NSGA-II در حداقل سه شاخص نشان می دهد. در این مقاله محدودیت‌های زمان آماده‌سازی وابسته به توالی و زمان حمل و نقل بین ایستگاه‌های متوالی به منظور حل مساله یک مدل ریاضی با هدف کمینه‌سازی ماکزیمم زمان تکمیل کارها و مجموع تاخیر کارها در نظر گرفته شده است که فرض شده است زمان حمل‌ونقل مستقل از کارهاست و تنها یک وسیله نقلیه بین هر دو ایستگاه متوالی وجود دارد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی تصمیم‌گیری چند شاخصه

ارائه یک مدل ترکیبی به منظور تحلیل تطبیقی الگوریتم های خوشه بندی داده های مالی

مجتبی موحدی؛ مهدی همایونفر؛ مهدی فدایی؛ منصور صوفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 اسفند 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.296982.1453

چکیده

هدف: الگوریتم‌های خوشه‌بندی، ابزارهای مفیدی برای درک ساختار داده‌ها و طبقه‌بندی آنها در مجموعه داده‌های مختلف می‌باشند. با توجه به اهمیت بکارگیری این الگوریتم‌ها در تحلیل داده‌های بازارهای مالی که از حجم و گستردگی بالایی برخوردارند، این پژوهش به منظور انتخاب بهترین الگوریتم خوشه بندی برای خوشه‌بندی شرکت‌های حاضر در بورس ... بیشتر هدف: الگوریتم‌های خوشه‌بندی، ابزارهای مفیدی برای درک ساختار داده‌ها و طبقه‌بندی آنها در مجموعه داده‌های مختلف می‌باشند. با توجه به اهمیت بکارگیری این الگوریتم‌ها در تحلیل داده‌های بازارهای مالی که از حجم و گستردگی بالایی برخوردارند، این پژوهش به منظور انتخاب بهترین الگوریتم خوشه بندی برای خوشه‌بندی شرکت‌های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران در حوزه مالی از الگوریتم‌های خوشه‌بندی مختلف استفاده نموده و به ارزیابی اعتبار این الگوریتم‌ها و انتخاب بهترین الگوریتم پرداخته است.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی و از نوع کمی (مدلسازی ریاضی) است. جامعه آماری تحقیق به منظور آزمون مدل پیشنهادی شامل 403 شرکت حاضر در بورس اوراق بهادار تهران در سال 98 است که عملکرد آنها بر اساس چهار معیار مالی ارزیابی شده است.یافته‎ها: پس از خوشه‌بندی شرکت‌های مورد بررسی توسط پنج الگوریتم خوشه‌بندی k-means، EM، COBWEB، الگوریتم مبتنی بر چگالی و روش وارد، از هفت شاخص RS، DB، دان، SD، خلوص، آنتروپی و زمان برای ارزیابی الگوریتم‌های خوشه‌بندی استفاده گردید. در نهایت، عملکرد نهایی الگوریتم‌های بکار رفته بر اساس روش‌های تاپسیس، ویکور و تحلیل پوششی داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج، روش k-means نسبت به سایر روش‌های بکار رفته، از عملکرد بهتری در خوشه‌بندی شرکت‌ها بر اساس مجموعه داده‌های مالی برخوردار است.اصالت/ارزش افزوده علمی: از آنجایی که هیچ الگوریتم خوشه بندی ای نمی تواند بهترین عملکرد را در تمام اندازه گیری ها برای هر مجموعه داده داشته باشد، این پژوهش ضمن بکارگیری ترکیبی از معیارهای چندگانه به منظور تجزیه و تحلیل الگوریتم های خوشه بندی داده های مربوط به حوزه ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها، به ارائه پیشنهاداتی پرداخته و نتایج این پژوهش برای سرمایه گذاران حوزه مالی کاربرد موثر داشته که منجر به انتخاب بهینه سبد سرمایه گذاری می شود.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی مدل‌سازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی

رویکری نوین بر مدل سازی هندسه گنبدهای ایرانی

اکبر دهقان نژاد؛ نسیم دریانی سهزابی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.306604.1487

چکیده

در معماری اسلامی استفاده از چفدها برای ساخت بناهای گنبدی شکل بسیار مرسوم بوده است. به طوری که تحقیق در زمینهی نحوهی ساخت گنبد زیارتگاهها و مساجد بدون شک به مطالعهی چفد مولد آن بنا هدایت می شود. در معماری، گنبد را دوران یک چفد مولد حول محور عمودی میدانیم. این تعبیر معادل تعریف رویه ی دوار و منحنی مولد در هندسه دیفرانسیل است. در این حالت ... بیشتر در معماری اسلامی استفاده از چفدها برای ساخت بناهای گنبدی شکل بسیار مرسوم بوده است. به طوری که تحقیق در زمینهی نحوهی ساخت گنبد زیارتگاهها و مساجد بدون شک به مطالعهی چفد مولد آن بنا هدایت می شود. در معماری، گنبد را دوران یک چفد مولد حول محور عمودی میدانیم. این تعبیر معادل تعریف رویه ی دوار و منحنی مولد در هندسه دیفرانسیل است. در این حالت میتوان منحنی مولد را ب هوسیلهی ضابطه چفد بهدست آورد. به این صورت که در ابتدا با توجه به نحوه ی ترسیم، نیمی از چفد را در صفحه ی اقلیدسی xoz برحسب طول دهانه ی گنبد پارامتری می کنیم و سپس منحنی حاصل (یا همان منحنی مولد) را حول محور عمودی z دوران می دهیم. در این مقاله قصد داریم گنبدها را از منظر هندسه دیفرانسیل و به عنوان رویه ی دوار بررسی کنیم. در واقع تلاش می شود پیوند علمی بین هنر معماری و هندسه دیفرانسیل را به طریقی که برای صاحبنظران در هر دو گرایش معماری و ریاضی مورد توجه باشد، مطرح نماییم. روش انجام این پژوهش به صورت کمی و شامل محاسبات مربوط به انواع گنبدها بوده و نوع آن را می توان پژوهشی توصیفی دانست. با توجه به تعدد انواع چفدها در معماری، در این مقاله بعد از بیان برخی تعاریف لازم از هندسه دیفرانسیل، علاوه بر ارائه ی روش ترسیم هر چفد، تنها محاسبات مربوط به انواع چفدهای پاتوپا، شاخبزی، پنج اوهفت و شبدری را خواهیم آورد. در انتها به پیاده سازی محاسبات خود روی گنبد مسجد جمعه اردبیل خواهیم پرداخت.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی داده‌کاوی و مفاهیم مربوط به آن

ارایه روشی جدید برای بهره گیری از یادگیری ماشین در فرآیند بهینه سازی سبد سهام

سامان هراتی زاده؛ فاطمه رضایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 اسفند 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.307005.1488

چکیده

هدف: انتخاب سهام برای قرار گرفتن در یک سبد سهام و همچنین تخصیص میزان مناسبی از سرمایه به هر یک از سهام درون سبد چالش‌های جدی سرمایه گذاری در بازار سهام هستند. تاکنون در پژوهش‌های متعددی از روش‌های پیشرفته یادگیری ماشین برای انتخاب سهام درون سبد سهام استفاده شده است، استفاده از ظرفیت‌های یادگیری ماشین در فرآیند تخصیص بهینه‌ی سرمایه ... بیشتر هدف: انتخاب سهام برای قرار گرفتن در یک سبد سهام و همچنین تخصیص میزان مناسبی از سرمایه به هر یک از سهام درون سبد چالش‌های جدی سرمایه گذاری در بازار سهام هستند. تاکنون در پژوهش‌های متعددی از روش‌های پیشرفته یادگیری ماشین برای انتخاب سهام درون سبد سهام استفاده شده است، استفاده از ظرفیت‌های یادگیری ماشین در فرآیند تخصیص بهینه‌ی سرمایه میان سهام سبد کمتر مورد توجه قرار گرفته است و معمولا وزن یکسان به سهام سبد تخصیص داده می‌شود یا از روش‌های سنتی ارزیابی ریسک برای تقسیم سرمایه میان سهام سبد استفاده می‌شود. نقطه ضعف مشترک این روش‌ها این است که در همه آنها از مکانیزم‌های ساده و انعطاف‌ناپذیر برای تخمین کارایی یک سبد سهام استفاده می شود. در این مقاله ما برای نخستین بار نشان می‌دهیم که با استفاده از یادگیری ماشین می توان مکانیزم موثرتری برای این تخمین کارایی ساخت که منجر به تخصیص پربازده تر سرمایه به سهام سبد می‌شود. روش‌شناسی پژوهش: چارچوب پیشنهادی ما موسوم به Per-Learner از دو مدل پیش بینی مبتنی بر یادگیری ماشین استفاده می‌کند. در گام نخست با استفاده از اطلاعات تاریخی سهام در یک مدل پیش‌بینی بازده سهم، سهام مناسب سبد انتخاب می‌شود و در گام دوم به کمک یک مدل پیش بینی مجزا سعی می‌شود با در نظر گرفتن هم‌زمان سود پیش بینی شده در مدل اول و ریسک مورد انتظار هر یک از سهم‌های سبد، بازده سبد در آینده پیش بینی شده و بر این اساس ترکیب وزنی مناسب برای سهام سبد انتخاب و پیشنهاد گردد. یافته‎ ها: مقایسه بازده تجمعی سبدهای تنظیم شده با این مدل و سبدهای تنظیم شده با سایر روش‌های بهینه‌سازی سبد سهام، برتری مدل مبتنی بر یادگیری ماشین را برای ساخت سبد سهام نشان میدهد. اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله با بهره‌گیری از مدل‌های یادگیری ماشین، روشی جدید برای انتخاب سهام مناسب سبد و تخصیص سرمایه میان سهام کاندید بصورت بهینه ارایه شده است. روش پیشنهادی میتواند به عنوان ابزاری برای معامله خودکار سهام و یا روشی برای پیشنهاد سبد سهام به سرمایه گذاران مورد استفاده قرار گیرد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی مدل‌سازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی

پیش بینی پیک ششم بیماری کووید-19 در ایران برمبنای آنالیز طیفی منفرد (SSA)

مرتضی عبدالحسینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 اسفند 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.312966.1517

چکیده

هدف: بیماری کرونا ویروس (کووید-19) یک بیماری همه‌گیر است که همه کشورهای جهان را درگیر کرده است. پیش‌بینی روند گسترش بیماری کرونا منجر خواهد شد که تدابیر لازم جهت کنترل این بیماری از سوی مسئولین انجام شود. این موارد شامل افزایش واکسیناسیون، قرنطینه کردن شهرها و ممنوعیت ورود و خروج، افزایش ظرفیت تخت‌های بیمارستانی، ایجاد مراکز واکسیناسیون ... بیشتر هدف: بیماری کرونا ویروس (کووید-19) یک بیماری همه‌گیر است که همه کشورهای جهان را درگیر کرده است. پیش‌بینی روند گسترش بیماری کرونا منجر خواهد شد که تدابیر لازم جهت کنترل این بیماری از سوی مسئولین انجام شود. این موارد شامل افزایش واکسیناسیون، قرنطینه کردن شهرها و ممنوعیت ورود و خروج، افزایش ظرفیت تخت‌های بیمارستانی، ایجاد مراکز واکسیناسیون شبانه‌روزی، الزام به استفاده از ماسک در اماکن عمومی و رعایت فواصل اجتماعی به‌صورت کلی آمادگی لازم جهت برخورد با پیک جدید بیماری کرونا است. لذا پیش‌بینی چنین مواردی سبب کاهش آمار مبتلایان به کرونا و لذا کاهش نرخ مرگ‌ومیر خواهد شد. روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله با استفاده از آنالیز طیفی منفرد(SSA)، پیش‌بینی میزان پیک ششم مبتلایان کرونا با لحاظ کردن وضع فعلی صورت گرفته است. به منظور بهبود فرآیند گروه بندی الگوریتم SSA، انتخاب مقادیر ویژه بصورت فرآیند بهینه سازی صورت گرفته است بطوری که سری زمانی پیش بینی شده با توجه به شاخص خطای مدنظر به طور قابل توجهی بهبود یافته است. یافته ها: با مقایسه روش پیشنهادی با سایر روش‌های پیش‌بینی شامل میانگین متحرک خود همبسته یکپارچه (ARIMA)، ARIMA کسری (ARFIMA)، TBATS و خود همبسته شبکه عصبی (NNAR)، مشاهده می‌شود که خطای پیش‌بینی به حد قابل قبولی بوده و می‌تواند روش SSA جهت پیش‌بینی مورد استناد قرار گیرد. اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله با استفاده از روش کارآمد SSA، موارد مبتلا جدید کرونا ویروس را پیش‌بینی می‌کند و نتایج ارائه شده اثربخشی روش پیشنهادی را تائید می‌کند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

ارائه رویکرد جدید مبتنی بر درجه نزدیکی گوسی در حل مسائل بهینه‌سازی چندهدفه

الهام ظهیری؛ عقیله حیدری؛ حمیدرضا یوسف زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 اسفند 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.310311.1503

چکیده

وجو‏د مجموعه جواب‌های بهینه‌ پارتو حاصل از حل مسائل بهینه‌سازی چندهدفه، هرچند از یک سو انعطاف‌پذیری در انتخاب یک جواب بهینه را با توجه به شرایط حاکم بر یک سیستم افزایش می‌دهد ولی از سوی دیگر، با توجه به وجود سلایق و دیدگاه‌های مختلف در یک سیستم، انتخاب مطلوب‌ترین جواب مرز پارتو، می‌تواند به عنوان یک چالش جدی مطرح شود. در این ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی مدل‌های مکان‌یابی

ارائه یک رویکرد برنامه ‏ریزی تصادفی دو مرحله ‏ای برای طراحی شبکه زنجیره تأمین تاب‏ آور دارو: مطالعه موردی کووید-19

علیرضا روشنی؛ محمدرضا غلامیان؛ مهسا عربی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 اسفند 1400

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.315105.1527

چکیده

هدف: با توجه به افزایش پیچیدگی‏های ناشی از عدم ‏قطعیت و تأثیرات آن در شبکه ‏های زنجیره تأمین، بسیاری از محققین به استفاده از رویکردهای تقابلی با عدم‏ قطعیت داده ‏ها روی آورده‏ اند. به علاوه، وقوع هرگونه اختلال در شبکه‏ های توزیع، می‏تواند خسارت‏های جبران‏ ناپذیری به بار بیاورد. بنابراین اتخاذ استراتژی‏های مناسب ... بیشتر هدف: با توجه به افزایش پیچیدگی‏های ناشی از عدم ‏قطعیت و تأثیرات آن در شبکه ‏های زنجیره تأمین، بسیاری از محققین به استفاده از رویکردهای تقابلی با عدم‏ قطعیت داده ‏ها روی آورده‏ اند. به علاوه، وقوع هرگونه اختلال در شبکه‏ های توزیع، می‏تواند خسارت‏های جبران‏ ناپذیری به بار بیاورد. بنابراین اتخاذ استراتژی‏های مناسب برای بالا بردن سطح تاب‏ آوری شبکه زنجیره تأمین به دنبال کاهش آثار مخرب ناشی از هرگونه اختلال امری مهم و ضروری به نظر می‏رسد. روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله، یک مدل ریاضی چندهدفه، چند دوره‏ ای و سناریو محور ارائه شده است که در آن علاوه بر کمینه‏ سازی دو هدف زمان تحویل و هزینه، به منظور افزایش تاب ‏آوری شبکه، معیارهای منفی تاب ‏آوری نیز کمینه می‏گردند. برای غلبه بر ماهیت غیرقطعی داده‏ ها نیز از رویکرد برنامه‏ ریزی تصادفی دو مرحله‏ ای استفاده شده است. همچنین برای تبدیل مدل، به یک مدل تک ‏هدفه، از برنامه‏ ریزی آرمانی بهره گرفته شده است. یافته‎ ها: به منظور اثبات کاربردی بودن مدل، داده‏ های واقعی یک مطالعه موردی در مشهد پیاده ‏سازی شده است. در نهایت، بر اساس اعتبارسنجی و تحلیل حساسیت صورت گرفته، مدل غیرقطعی پیشنهادی از برتری مشهودی نسبت به مدل قطعی برخوردار است. اصالت/ارزش افزوده علمی: این مقاله یک مدل ریاضی خطی چندهدفه را برای طراحی شبکه زنجیره تامین دارو تحت شرایط کووید-19 ارائه می‌کند که در آن دو شاخص زمان و تاب‏ آوری به عنوان ابزارهای بهینه‏سازی به طور همزمان در نظر گرفته شده‏ اند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تصمیم‌گیری چند شاخصه

استفاده از روش ترکیبی DEMATEL و ANP با رویکرد فازی برای اولویت بندی معیارهای سازمان یادگیرنده در مدارس ایرا ن

سحر اسماعیلی؛ کیامرث فتحی هفشجانی؛ چنگیز والمحمدی؛ علی اکبر حدادی هرندی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 فروردین 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.313801.1521

چکیده

هدف: این مقاله درصدد ارائه ساختاری منعطف برای سازمان یادگیرنده متناسب با شرایط مدارس ایران می باشد تا با استفاده از آن مدارس به عنوان یک سازمان آموزشی در مواجهه با محیط پیوسته در حال تغییر، نوآوری و اثربخشی را تسهیل کنند و با آموزش ارزش های انسانی و اصول تعلیم و تربیت، کمک کنند دانش آموزان تبدیل به افرادی شوند که به نحوی سالم و متمدن ... بیشتر هدف: این مقاله درصدد ارائه ساختاری منعطف برای سازمان یادگیرنده متناسب با شرایط مدارس ایران می باشد تا با استفاده از آن مدارس به عنوان یک سازمان آموزشی در مواجهه با محیط پیوسته در حال تغییر، نوآوری و اثربخشی را تسهیل کنند و با آموزش ارزش های انسانی و اصول تعلیم و تربیت، کمک کنند دانش آموزان تبدیل به افرادی شوند که به نحوی سالم و متمدن در دنیای غنی از فناوری های آینده زندگی کنند. روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله از روشهای تصمیم گیری چند معیاره و تکنیک های فازی از جمله دلفی و دنپ (دیمتل مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکه‌ای) برای ارائه یک چارچوب اجرایی و عملیاتی در حوزه سازمان یادگیرنده در مدارس استفاده شده است. یافته‎ها: نتایج حاصله به ترتیب ساختارهای سازمان یادگیرنده، مهارت های سازمان یادگیرنده و فناوری های سازمان یادگیرنده به عنوان معیارهای اصلی سازمان یادگیرنده در مدارس ایرانی نشان می دهد. همچنین، زیرمعیارهای رهبری تقویت کننده، فناوری مدیریت دانش، قابلیت های شخصی و مدلهای ذهنی با ماهیت علت، نقش اساسی در شکل گیری سازمان یادگیرنده در مدارس ایفا می کنند. اصالت/ارزش افزوده علمی: محققان راه دستیابی ایران به اهداف اقتصادی پیش بینی شده در سند چشم انداز ایران 1404، را تبدیل سازمان های ایرانی به سازمان یادگیرنده معرفی کرده است. اما بررسی پایگاه های اطلاعاتی علمی در ایران بیانگر این است تلاش های محدودی در این راستا به خصوص در مدارس صورت گرفته است. این مقاله بدون تمرکز بر چرایی و چیستی سازمان یادگیرنده، با استفاده از ابعاد و معیارهای معرفی شده در خصوص سازمان یادگیرنده، به چگونگی ارائه ساختاری منعطف برای سازمان یادگیرنده متناسب با شرایط مدارس ایران اشاره می کند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی مدلهای پیش بینی/ سری های زمانی

تعمیم مدل‌های مرگ‌ومیر تصادفی برای بهبود پیش‌بینی مرگ‌ومیر در بیمه‌های زندگی و صندوق‌های بازنشستگی

شیرین شعاعی؛ محمدمهدی قلی‌کشمرزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 فروردین 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.312595.1515

چکیده

هدف: مرگ‌ومیر یک فرایند پویا است که با گذشت زمان تکمیل می‌شود و یک مسأله اساسی در بیمه‌های عمر، صندوق بازنشستگی، بیمه‌های درمان و به‌طور کلی هر موضوع مرتبط با برنامه‌ریزی‌ مالی که با طول عمر افراد سر و کار دارد، است. لذا دقت مدل‌های ریاضی در پیش‌بینی نرخ مرگ‌ومیر یک چالش مهم است. هدف از این پژوهش تعمیم مدل‌های مرگ‌ومیر تصادفی ... بیشتر هدف: مرگ‌ومیر یک فرایند پویا است که با گذشت زمان تکمیل می‌شود و یک مسأله اساسی در بیمه‌های عمر، صندوق بازنشستگی، بیمه‌های درمان و به‌طور کلی هر موضوع مرتبط با برنامه‌ریزی‌ مالی که با طول عمر افراد سر و کار دارد، است. لذا دقت مدل‌های ریاضی در پیش‌بینی نرخ مرگ‌ومیر یک چالش مهم است. هدف از این پژوهش تعمیم مدل‌های مرگ‌ومیر تصادفی ایستا به مدل‌های مرگ‌ومیر تصادفی پویا و پیش‌بینی نرخ مرگ‌ومیر بر اساس تعمیم مدل‌‌های مرگ‌ومیر تصادفی به‌وسیله فرایند کاکس-اینگرسول-راس (CIR) و مقایسه نتایج با یکدیگر است. روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش، دو پیشنهاد ارائه می‌شود: ایده نخست ارائه یک روش اصلاحی پویا برای بالا بردن دقت پیش‌بینی با استفاده از فرایند CIR و ایده دوم بررسی روش اعتبارسنجی خارج از نمونه است. یافته‎ها: در این پژوهش با استفاده روش اعتبارسنجی خارج از نمونه، شدت مرگ‌ومیر‌های خروجی از بهترین مدل‌های منتخب از دو خانواده مدل مرگ‌ومیر معروف (لی-کارتر و کارینز-بلک-داود (CBD)) با نتایج خروجی از مدل تعمیم‌یافته مقایسه می‌گردد. پس از برآورد پارامترهای مدل‌های تحت بررسی و محاسبه مقادیر پیش‌بینی نرخ مرگ‌ومیر، به‌وسیله محاسبه معیارهای قدرمطلق میانگین خطا و ریشه میانگین مربعات خطای پیش‌بینی مشخص می‌شود که تعمیم مدل‌‌های مرگ‌ومیر تصادفی به‌وسیله فرایند CIRنسبت به مدل‌های مرگ‌ومیر ایستا عملکرد بسیار بهتری دارند. همچنین با استفاده از معیار اطلاع بیزی مشخص می‌شود که استفاده از مدل‌‌های مرگ‌ومیر تصادفی تعمیم‌یافته توجیه‌پذیر است. اصالت/ارزش افزوده علمی: در این پژوهش از مدل‌های شاخص مرگ‌ومیر تصادفی که شامل مدل‌های خانواده‌‌های لی‌-کارتر و کارینز-بلک-داود است، استفاده و به‌وسیله فرایند CIRتعمیم داده می‌شوند. در این راستا، از داده‌های پایگاه اطلاعات مرگ‌ومیر انسانی (HMD) استفاده می‌شود. اما اطلاعات مربوط به کشور ما در این پایگاه وجود ندارد. از آنجا که الگوی مرگ‌ومیر فرانسه به الگوی ایران بسیار نزدیک است و از جداول عمر این کشور (TD 88-90) در کاربردهای بیمه ایران استفاده می‌شود، از نرخ فوت خام مردان فرانسه در سال‌های ۲۰۱۸-۱۹۰۰ بر روی سنین ۱۸، ۴۰ و ۶۵ سال استفاده می‌شود. با استفاده از این داده‌ها و روش آزمون برگشت‌پذیر مدل‌های مرگ‌ومیر ایستا و مدل‌های تعمیم‌یافته با فرایند CIR با هم مقایسه می‌‌شوند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی بهینه سازی فازی

اصلاح الگوی سرویس دهی وسایل حمل ونقل عمومی با در نظر گرفتن فاصله گذاری اجتماعی تحت شرایط همه گیری کرونا ویروس و عدم قطعیت

ملیحه نیک سیرت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 فروردین 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.323398.1551

چکیده

هدف: در دوران همه گیری ویروس کرونا و در راستای رعایت قوانین فاصله گذاری اجتماعی، اپراتورهای حمل و نقل عمومی می بایست با ظرفیت های کمتری فعالیت کنند. از آنجا که ممکن است تقاضا در مناطق مختلف و در ساعات مختلف روز بیش از ظرفیت باشد، رانندگان مجبورند از خدمت رسانی به مسافران در ایستگاه های خاص خودداری کنند تا از ازدحام جمعیت جلوگیری شود. روش‌شناسی ... بیشتر هدف: در دوران همه گیری ویروس کرونا و در راستای رعایت قوانین فاصله گذاری اجتماعی، اپراتورهای حمل و نقل عمومی می بایست با ظرفیت های کمتری فعالیت کنند. از آنجا که ممکن است تقاضا در مناطق مختلف و در ساعات مختلف روز بیش از ظرفیت باشد، رانندگان مجبورند از خدمت رسانی به مسافران در ایستگاه های خاص خودداری کنند تا از ازدحام جمعیت جلوگیری شود. روش‌شناسی پژوهش: هدف این مقاله توسعه ابزارهای پشتیبان تصمیم گیری جهت جلوگیری از ازدحام وسایل نقلیه تحت شرایط محدویت‌های ناشی از شیوع بیماری و همچنین عدم قطعیت حاکم بر مسئله می‌باشد. در این مقاله دو نوع عدم قطعیت فازی و سناریو-محور در نظر گرفته شده است. بر این اساس یک مدل غیرقطعی برنامه ریزی عدد صحیح غیرخطی پویا برای بدست آوردن الگوی سرویس دهی مطلوب برای وسایل نقلیه ای که آماده اعزام هستند، معرفی شده است. برای غلبه بر عدم قطعیت ترکیبی، تئوری امکان به عنوان یک رویکرد برنامه‌ریزی تصادفی فازی جدید پیشنهاد شده است که مزایای قابل‌توجهی دارد. یافته‎ها: مدل ارایه شده به طور مشخص یک تعادل بین رعایت فاصله گذاری اجتماعی با کاهش ظرفیت وسایل نقلیه و کاهش زمان انتظار مسافرانی که سرویس را از دست می‌دهند تحت شرایط عدم قطعیت برقرار می کند. نمونه های عددی برای تشریح مفاهیم و مدل پیشنهادی و مقایسه نتایج ارائه شده است. اصالت/ارزش افزوده علمی: مدل پشتیبان تصمیم پیشنهاد شده می‌تواند الگوهای خدماتی را برای سرویس‌دهی خطوط مختلف پیشنهاد کند و می‌تواند به اپراتورهای حمل‌ونقل عمومی کمک کند تا مزایا و معایب اجرای الگوهای سرویس‌دهی مبتنی بر بیماری همه‌گیر را با توجه به پیشرفت‌های عملیاتی و سطح تقاضای مسافران ارزیابی کند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی بهینه سازی خطی

انتخاب سبد سهام بهینه چند دوره‌ای با افق‌های زمانی متفاوت با رویکرد نظریه نا اطمینانی

یونس نوذرپور؛ سید محمد رضا داودی؛ مهدی فدائی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 فروردین 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.322209.1547

چکیده

هدف: سبد سهام چند دوره ای پس از بسته شدن می تواند در فواصل زمانی منظم مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد. فلسفه استفاده از مدل‌های سبد سهام چند دوره ای این است که غالباً سرمایه گذاران دارای یک دیدگاه چند دوره ای نسبت به تغییرات آتی دارایی‌ها هستند که این خود می‌تواند برآمده از تحلیل های تکنیکی، بنیادی یا مدل های آماری باشد. در مدل‌های ... بیشتر هدف: سبد سهام چند دوره ای پس از بسته شدن می تواند در فواصل زمانی منظم مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد. فلسفه استفاده از مدل‌های سبد سهام چند دوره ای این است که غالباً سرمایه گذاران دارای یک دیدگاه چند دوره ای نسبت به تغییرات آتی دارایی‌ها هستند که این خود می‌تواند برآمده از تحلیل های تکنیکی، بنیادی یا مدل های آماری باشد. در مدل‌های متداول سبد سهام چند دوره‌ای فرض می‌شود که افق‌های زمانی پیش‌بینی و اصلاح برای تمام دارایی‌ها یکسان است. این در حالی است که ممکن است یک دارایی در افق یک ماهه و دیگری در افق دو ماهه پیش‌بینی شود و در آینده نیز در این افق‌ها مورد اصلاح قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر ارائه یک مدل سبد سهام چند دوره‌ای می باشد که در آن دارایی‌ها دارای افق‌های زمانی متفاوت برای اصلاح هستند و یا یک دارایی می تواند برای چند دوره اولیه مورد معامله قرار نگیرد و سپس وارد چرخه اصلاح شود. روش‌شناسی پژوهش : در مدل پژوهش برای توصیف بازده از متغیر نااطمینانی تعریف شده بر روی یک فضای نااطمینانی استفاده می‌شود. تابع هدف مدل بیشینه سازی ثروت نهایی سبد سهام می‌باشد و برای کنترل ریسک سبد از یک محدودیت استفاده می‌شود که در آن اندازه نااطمینانی قرار گرفتن ثروت نهایی زیر یک حد آستانه در یک سطح اطمینان مشحص کنترل می‌شود. برای یافتن جواب بهینه، مدل طراحی شده توسط یک تغییر متغیر به فرم یک برنامه ریزی خطی تبدیل می‌گردد. یافته‌ها: پس از تشریح نحوه مدل سازی، ضمن یک مثال عددی نحوه پیاده سازی و بهینه سازی عملی مدل بر روی یک سبد سهام 6 عضوی با 4 گام زمانی ماهیانه بر روی بورس اوراق بهادار تهران تشریح می‌گردد. اصالت/ارزش افزوده علمی: پژوهش حاضر سبد سهام چند دوره‌ای نااطمینانی را به یک سبد سهام چند دوره ای با افق های زمانی متفاوت گسترش می‌دهد و بوسیله برنامه ریزی خطی یک راه حل بهینه برای یافتن جواب بهینه ارائه می‌دهد. در سبد سهام پژوهش برای تطابق بیشتر با شرایط واقعی هزینه‌های معاملاتی نیز در نظر گرفته شده اند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی مدلهای پیش بینی/ سری های زمانی

ارائه‌ی کلاس جدیدی از روش‌های آماری مبتنی بر قابلیت‌اعتماد به‌منظور مدل‌سازی و تصمیم‌گیری

سپیده اعتمادی؛ مهدی خاشعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 اردیبهشت 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.311692.1514

چکیده

هدف: در این مقاله، یک متدولوژی جدید برای مدل‌سازی‌های آماری ارائه گردیده است، که برخلاف تمامی مدل‌ها و الگوریتم‌های توسعه‌یافته معمول، قابلیت‌اعتماد به‌نتایج را به‌جای دقت حاصله به‌حداکثر می‌رساند. بر این اساس در این مقاله، یک دسته جدید از رویکردهای مدل‌سازی آماری با جایگزینی فرآیندهای معمول با فرآیند پیشنهادی پیشنهاد گردیده ... بیشتر هدف: در این مقاله، یک متدولوژی جدید برای مدل‌سازی‌های آماری ارائه گردیده است، که برخلاف تمامی مدل‌ها و الگوریتم‌های توسعه‌یافته معمول، قابلیت‌اعتماد به‌نتایج را به‌جای دقت حاصله به‌حداکثر می‌رساند. بر این اساس در این مقاله، یک دسته جدید از رویکردهای مدل‌سازی آماری با جایگزینی فرآیندهای معمول با فرآیند پیشنهادی پیشنهاد گردیده است. روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله، روش رگرسیون خطی چندگانه به‌منظور پیاده‌سازی متدولوژی پیشنهادی انتخاب شده است. برای ارزیابی جامع عملکرد مدل رگرسیون پیشنهادی، 10 مجموعه داده معیار از ادبیات موضوع مدل‌سازی‌های آماری در نظر‌گرفته شده است. یافته‎ها: به‌طو‌رکلی، نتایج حاصله نشان می‌دهد که در 65 درصد از مجموعه داده‌های بررسی‌شده، مدل پیشنهادی توانایی تعمیم بیشتری نسبت به رگرسیون خطی چندگانه معمول ایجاد نموده است. مدل رگرسیون پیشنهادی، به‌طور میانگین توانسته است دقت مدل‌سازی‌ها را به‌ترتیب به‌میزان 571/5% و 466/6% در میانگین قدرمطلق خطا و میانگین مربعات خطا نسبت به نسخه کلاسیک خود بهبود بخشد. این نتایج، به‌وضوح اثر قابل توجه اعتماد به‌نتایج را بر میزان قابلیت تعمیم نشان می‌دهد که اساساً در فرآیندهای مدل‌سازی آماری معمول لحاظ نمی‌گردد. اصالت/ارزش افزوده علمی: مدل‌سازی‌های آماری یکی از مهم‌ترین ابزارهای موجود به‌منظور شبیه‌سازی سیستم‌های تحت مطالعه و مجموعه داده‌های دنیای واقعی می‌باشد که اغلب به‌منظور تصمیم‌گیری در طیف وسیعی از علوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. چندین رویکرد متفاوت در ادبیات موضوع با ویژگی‌های متفاوت برای پوشش مسائل دنیای واقعی با دقت مطلوب توسعه یافته‌اند. با این حال، این‌گونه از روش‌ها از یک مفهوم و ایده مشابه در فرآیند مدل‌سازی پیروی می‌کنند. اساس عملکردی در تمامی رویکردهای مدل‌سازی آماری معمول، بر پایه این فرض استوار بوده که حداکثر دقت در داده‌های آزمایش و غیرقابل دسترس از مدل‌هایی با حداقل‌سازی میزان خطا در داده‌های آموزش بدست خواهند آمد. اگرچه، این یک رویه منطقی و استاندارد در فضاهای مدل‌سازی آماری معمول می‌باشد، امّا تنها شیوه منحصر به‌فرد برای دستیابی به‌حداکثر قابلیت تعمیم محسوب نمی‌گردد. به‌عبارت دیگر، قابلیت تعمیم مدل به‌طور همزمان وابسته به‌دقت مدل و همچنین سطح قابلیت‌اعتماد به‌نتایج حاصله می‌باشد. در این مقاله، یک متدولوژی جدید برای مدل‌سازی‌های آماری ارائه گردیده است، که برخلاف تمامی مدل‌ها و الگوریتم‌های توسعه‌یافته معمول، قابلیت‌اعتماد به‌نتایج را به‌جای دقت حاصله به‌حداکثر می‌رساند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بهینه سازی استوار

توسعه یک مدل چند هدفه استوار برای مساله مکان یابی-مسیریابی ظرفیتدار سبز تحت شرایط بحران با در نظر گرفتن ارزش زمانی پول

شیما روستا؛ سید میلاد میرنجفی زاده؛ حمید بازرگان هرندی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 خرداد 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.339941.1603

چکیده

مساله مکان یابی- مسیر یابی (LRP) یک مساله استراتژی در طراحی زنجیره تامین برای پاسخگویی به نیاز مشتری است. اینگونه مسائل شامل انتخاب بهینه یک یا چند انبار از بین تعدادی نقاط بالقوه و تعیین کوتاه ترین مسیرهای تأمین نیاز مشتری است. با توجه به نقش حمل و نقل در تولید آلاینده ها در طی سالهای گذشته ، اهمیت در نظر گرفتن لجستیک سبز برای کاهش اثرات ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی نظریه بازی ها

رویکرد نظریه بازی برای قیمتگذاری یک محصول ساخته شده از ضایعات پلاستیکی

حامد جعفری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 خرداد 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.328788.1565

چکیده

هدف: محصولاتی از قبیل ظروف یکبار مصرف را در نظر بگیرید که برای تولید آنها از ضایعات پلاستیکی استفاده میشود. برای تولید چنین محصولاتی ابتدا ضایعات پلاستیکی جمع آوری و بازیافت شده و سپس مورد استفاده قرار میگیرند. در این تحقیق زنجیره تأمینی شامل انبار ضایعات، بازیافت کننده و تولیدکننده در نظر گرفته شده که در آن از ضایعات پلاستیکی به عنوان ... بیشتر هدف: محصولاتی از قبیل ظروف یکبار مصرف را در نظر بگیرید که برای تولید آنها از ضایعات پلاستیکی استفاده میشود. برای تولید چنین محصولاتی ابتدا ضایعات پلاستیکی جمع آوری و بازیافت شده و سپس مورد استفاده قرار میگیرند. در این تحقیق زنجیره تأمینی شامل انبار ضایعات، بازیافت کننده و تولیدکننده در نظر گرفته شده که در آن از ضایعات پلاستیکی به عنوان مواد اولیه مورد نیاز برای تولید یک محصول استفاده میشود. تحت زنجیره تأمین مذکور انبار ضـایعـات، ضایعات پلاستیکی مورد نیاز را بصورت بازیافت نشده جمع آوری نموده و بازیافت کننده آنها را بازیافت میکند. سپس تولیدکننده با استفاده از ضایعات پلاستیکی بازیافت شده، محصول نهایی را تولید و تقاضای مشتریان را برآورده مینماید. در این ساختار انبار ضایعات قیمت ضایعات پلاستیکی بازیافت نشده، بازیافت کننده قیمت ضایعات پلاستیکی بازیافت شده و تولیدکننده قیمت محصول نهایی را تعیین میکنند. روش‌شناسی پژوهش: با استفاده از رویکرد نظریه بازی، تصمیمات مطرح شده تحت زنجیره تأمین مورد بررسی اتخاذ میشوند. فرض میگردد که قدرت تصمیمگیری تولیدکننده بیشتر از انبار ضایعات و بازیافت کننده است. به همین منظور از یک بازی استکلبرگ که در آن تولیدکننده رهبر و انبار ضایعات و بازیافت کننده پیرو تصمیمات تولیدکننده هستند، برای قیمتگذاری ضایعات پلاستیکی و محصول نهایی استفاده میشود. یافته ‎ها: نتایج نشان میدهند که قدرتهای تصمیمگیری انبار ضایعات و بازیافت کننده تأثیری بر روی قیمت و تقاضای محصول نهایی ندارند. سود تخصیص داده شده به تولیدکننده در حالتهایی که انبار ضایعات و بازیافت کننده دارای قدرتهای تصمیمگیری متفاوتی هستند، یکسان بوده و این مقدار بیشتر از حالتی است که آنها قدرتهای تصمیمگیری مشابهی دارند. همچنین هرچقدر تقاضای محصول نهایی نسبت به قیمت آن حساستر باشد، سود اعضا کمتر خواهد بود. اصالت/ارزش افزوده علمی: میتوان گفت که در تحقیق فعلی ایده استفاده از رویکرد نظریه بازی برای استفاده از ضایعات پلاستیکی در تولید محصولات تحت زنجیره تأمین مورد بررسی، برای اولین بار در ادبیات موضوع مسأله مطرح شده است.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بهینه سازی استوار

مساله مکان‌یابی مرکز- میانه مسیر استوار با وزن‌های راسی بازه‌ای روی شبکه های درختی

سودابه سیدی قمی؛ فهیمه باروقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 تیر 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.287402.1406

چکیده

در این مقاله، مساله مکانیابی مرکز-میانه مسیر استوار روی شبکههای درختی با وزنهای راسی بازهای یکسان برای هر دو مساله میانه مسیر و مرکز مسیر مورد بررسی قرار میگیرد. تابع هدف استفاده شده در این مقاله، جمع ساده تابع هدف مساله میانه مسیر و مرکز مسیر است. در کارهایی که در ادبیات تحقیقی صورت گرفته است، وزن رئوس برای هر دو مساله مکانیابی میانه ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی تکنیک‌های شبیه‌سازی و سیستم‌های خبره

ارائه مدل عامل‏ بنیان جریان بیمار جهت افزایش کارایی اتاق عمل

سیده راحیل موسوی؛ سید اسماعیل نجفی؛ محمد مهدی سپهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 تیر 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.331167.1576

چکیده

هدف: عملکرد خوب و کارایی بالای اتاق عمل نقش مهمی در بهبود بیمارستان‏ها و کیفیت خدمات ارائه‏ شده به بیماران دارد. اتاق عمل مرکز مالی هر بیمارستان است و حداکثر کارایی آن، پیامدهای مهمی به همراه دارد. بررسی‏ های انجام ‏شده نشان داد که هزینه ‏های اتاق عمل بالا و در مقابل، میزان درآمد حاصل از آن بسیار پایین است و این امر ضرورت انجام ... بیشتر هدف: عملکرد خوب و کارایی بالای اتاق عمل نقش مهمی در بهبود بیمارستان‏ها و کیفیت خدمات ارائه‏ شده به بیماران دارد. اتاق عمل مرکز مالی هر بیمارستان است و حداکثر کارایی آن، پیامدهای مهمی به همراه دارد. بررسی‏ های انجام ‏شده نشان داد که هزینه ‏های اتاق عمل بالا و در مقابل، میزان درآمد حاصل از آن بسیار پایین است و این امر ضرورت انجام تحقیق حاضر را دوچندان می‏ کند. هدف از این مقاله افزایش کارایی اتاق عمل، کاهش زمان‏ های از دست رفته با بهینه ‏سازی جریان بیمار می ‏باشد. روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش از شبیه ‏سازی عامل بنیان برای شبیه ‏سازی فرآیند بیمار در اتاق عمل استفاده شد. جهت کاهش طول اقامت بیمار در اتاق عمل، پنج شاخص‏ جدید تعریف کرده و با دقت در انتخاب عامل‏ها، مقدار بهینه آن‏ها را همزمان بدست می ‏آورد. پس از اعتبارسنجی، سناریوهای بهبود تعریف و بررسی شدند. یافته‎ ها: سناریوی ترکیبی شامل تغییر زمان‏بندی فراخوان بیمار توسط جراح و کاهش زمان انتقال لوازم مصرفی و ست جراحی به اتاق عمل و زمان بیهوش کردن بیمار بیشترین تأثیر مثبت را بر تمامی اقدامات داشته و طول اقامت بیمار را 9.69 دقیقه کاهش داده است و بعد از آن سناریوی تغییر زمان فراخوان بیمار توسط جراح با کاهش 7.31 دقیقه طول اقامت بیمار، جزء سناریوهای موثر بوده است. اصالت/ارزش افزوده علمی: در پژوهش حاضر دریافتیم که با کاهش طول اقامت بیمار می‏ توانیم کارایی اتاق عمل را افزایش دهیم، زیرا؛ زمان هدررفته اتاق عمل کاهش پیدا کرده و تعداد عمل‏ های یک شیفت افزایش پیدا می‏ کند و با انجام حتی یک عمل بیشتر در روز درآمد اتاق عمل به مقدار قابل توجهی افزایش می‏ یابد.کاهش طول اقامت بیمار باعث کاهش خستگی پرسنل و همچنین کاهش هزینه‏ های اتاق عمل (به دلیل عدم اضافه‏ کاری کارکنان) نیز می ‏شود.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بهینه سازی فازی

یک رویکرد پارامتری دو مرحله ای برای حل مسأله حمل و نقل فازی انعطاف پذیر

گوهر شکوری؛ سید هادی ناصری؛ محمد مهدی پایدار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مرداد 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.309494.1499

چکیده

هدف: مسأله حمل و نقل، به عنوان یکی از مهمترین و کاربردی‏ترین مدل‏های مرتبط با برنامه‏ریزی خطی، همواره مورد توجه محققین می باشد. با توجه به فقدان اطلاعات دقیق، شرایط اقتصادی متغیر، عوامل غیر‏قابل کنترل و به ویژه شرایط متغیر منابع در دسترس، برای تطبیق با شرایط واقعی عملاً با نوعی از عدم قطعیت، هم انعطاف پذیری در قیود و هم فازی ... بیشتر هدف: مسأله حمل و نقل، به عنوان یکی از مهمترین و کاربردی‏ترین مدل‏های مرتبط با برنامه‏ریزی خطی، همواره مورد توجه محققین می باشد. با توجه به فقدان اطلاعات دقیق، شرایط اقتصادی متغیر، عوامل غیر‏قابل کنترل و به ویژه شرایط متغیر منابع در دسترس، برای تطبیق با شرایط واقعی عملاً با نوعی از عدم قطعیت، هم انعطاف پذیری در قیود و هم فازی بودن ماهیت پارامترها مواجه هستیم. از این رو، یک روش برای بیان شرایط این مدل سازی، استفاده از اعداد فازی انعطاف پذیر است که باعث می‏شود با شرایط واقعی تطبیق بیشتری داشته باشد. روش‌شناسی پژوهش: در این تحقیق، پس از بررسی ادبیات پژوهش، مسأله حمل و نقل کلاسیک با در نظر گرفتن محدودیت عرضه فازی انعطاف پذیر-بازه‏ای، مدل سازی می‏شود. در ادامه برای فرآیند حل، یک رویکرد فازی انعطاف پذیر برای مدل پیشنهادی مورد مطالعه قرار می‏گیرد. یافته‎ها: تجزیه و تحلیل مثال عددی بیانگر آن است که رویکرد برنامه ریزی خطی پارامتری طرحی مطمئن ارائه می‏دهد تا تصمیم گیرنده اجازه انتخاب بهتری از منابع با بیشترین رضایت مندی به دست آورد. اصالت/ارزش افزوده علمی: در این پژوهش،به رویکرد پارامتری با رابطه انعطاف پذیر پرداخته می‏شود و بر اساس نتایج پژوهش، جواب با بیشترین رضایت مندی در قیود به دست می‏آید.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی تصمیم‌گیری چند شاخصه

بررسی اثرات تکنولوژی‌های بلاکچین بر عملکرد سیستم‌های مدیریت حمل و نقل جاده‌ای کالا با استفاده از روش تحلیل شبکه ای

احمد نگراوی؛ امید تی تی دژ

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 مرداد 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.324651.1556

چکیده

هدف: این مطالعه در تلاش است تا به ارزیابی اثرات قابل‌توجه بلاکچین، به‌عنوان فناوری نوین غیرمتمرکز، در کاهش اتلاف‌ها و بهبود عملکرد سیستم‌های مدیریت حمل‌ونقل جاده‌ای کالا بپردازد. روش‌شناسی پژوهش: مدل تحلیل شبکه‌ای به‌عنوان یکی از معتبرترین مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره در این تحقیق مورداستفاده قرار گرفت. این مدل در چهار ... بیشتر هدف: این مطالعه در تلاش است تا به ارزیابی اثرات قابل‌توجه بلاکچین، به‌عنوان فناوری نوین غیرمتمرکز، در کاهش اتلاف‌ها و بهبود عملکرد سیستم‌های مدیریت حمل‌ونقل جاده‌ای کالا بپردازد. روش‌شناسی پژوهش: مدل تحلیل شبکه‌ای به‌عنوان یکی از معتبرترین مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره در این تحقیق مورداستفاده قرار گرفت. این مدل در چهار سطح توسعه‌یافته و چهار معیار اصلی اتلاف‌های عملکردی شامل هزینه، زمان، اعتماد و امنیت و ایمنی کالا و ناوگان به همراه چهارده زیر معیار انتخاب شدند و اثرات تکنولوژی‌های بلاکچین در چهار حوزه زیرساخت‌های دیجیتالی، وضوح، شفافیت و قراردادهای هوشمند بر آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان دادند که هر یک از این تکنولوژی‌ها به‌صورت جداگانه و نیز تجمیعی موجب کاهش اتلاف‌های سیستم‌های مدیریت حمل‌ونقل جاده‌ای کالا بوده‌اند. میزان اثرگذاری تکنولوژی زیرساخت‌های دیجیتالی بر اتلاف‌های هزینه و زمان به‌ترتیب 46.44% و 53.56% با اثر کاهشی بوده است. تکنولوژی‌های وضوح موجب کاهش سه اتلاف هزینه، زمان و ایمنی کالا و ناوگان، به‌ترتیب به میزان 23.99%، 22.30% و 53.71% شده است. اثرگذاری شفافیت بر اتلاف‌های زمان،اعتماد و امنیت به‌ترتیب برابر با 22.63% و 77.37% و به‌صورت کاهشی بوده و قراردادهای هوشمند نیز بر همین دو دسته اتلاف‌ها به-ترتیب 88.81% و 11.19% اثرگذار بودند. رتبه‌بندی زیرمعیارها نشان داده که بیشترین اتلاف‌ها مربوط به هزینه‌های حمل‌ونقل کالا، هزینه‌های کنترلی، شفافیت در ارایه اطلاعات، کنترل شرایط کالا و مانیتورینگ راننده بوده است. در آخر، از بین حوزه‌های تکنولوژی‌های بلاکچین،معیارهای شفافیت، وضوح، زیرساخت‌های دیجیتال و قراردادهای هوشمند، به‌ترتیب اولویت یافتند. اصالت/ارزش افزوده علمی: نتایج این مطالعه توانسته تا مهم‌ترین اتلاف‌های حمل‌ونقل جاده‌ای کالا را شناسایی کند و اثرات حوزه‌های مختلف تکنولوژی‌های بلاکچین را بر هر یک از اتلاف‌ها ارزیابی نماید. با روشن شدن این موضوع امکان تعیین اولویت در حوزه‌های مختلف تکنولوژی‌های بلاکجین به‌منظور سرمایه‌گذاری و توسعه‌های آتی در جهت بهبود مدیریت سیستم‌های عملکردی حمل‌ونقل جاده‌ای کالا امکان‌پذیر است و یافته‌های این تحقیق می‌تواند نقطه شروعی برای بسیاری از مطالعات آتی در این زمینه باشد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی

طراحی مدل انتظارات متقابل در رابطه فرد و سازمان در سازمان‌های دولتی و خدمت رسان شهر اصفهان بر اساس رویکرد پدیدارشناسی با استفاده از روش دیمتل

عباس نصوحی؛ اکبر اعتباریان؛ مهربان هادی پیکانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 شهریور 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.322254.1548

چکیده

چکیده هدف: هدف این این پژوهش طراحی مدل انتظارات متقابل در رابطه فرد و سازمان (فرد به عنوان ارباب‌رجوع) در سازمان‌های دولتی و خدمت‌رسان شهر اصفهان بر اساس رویکرد پدیدارشناسی است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی بوده و به منظور بررسی پایایی نتایج از رویکرد ... بیشتر چکیده هدف: هدف این این پژوهش طراحی مدل انتظارات متقابل در رابطه فرد و سازمان (فرد به عنوان ارباب‌رجوع) در سازمان‌های دولتی و خدمت‌رسان شهر اصفهان بر اساس رویکرد پدیدارشناسی است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی بوده و به منظور بررسی پایایی نتایج از رویکرد سه گانه رائو و پری استفاده شد. برای روایی تحقیق از رویکردهای روایی سازه لینکلن و گوبا (روایی بیرونی، روایی توصیفی و روایی تفسیری) استفاده گردید. همچنین جهت تعیین اعتبار پرسشنامه از نسبت روایی محتوایی لاوشه استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات روش اصلاح شده استوتیک-کلایزی به کار گرفته شد. جامعه آماری پژوهش، 17 نفر از خبرگان و تعداد 19 نفر از مدیران و کارشناسان سازمان‌های دولتی و خدمت رسان و 35 نفر از ارباب‌رجوع این سازمان‌ها با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و داده‌های مورد نیاز از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری گردید. در مرحله دوم، برای بررسی ارتباط و میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بین مؤلفه‌ها به‌دست‌آمده از روش تکنیک دیمتل استفاده شد. همچنین گپ موجود بین تقاضاهای سازمان و عرضه‌های ارباب‌رجوع از طریق پرسشنامه محقق ساخته با استفاده از روش آزمون مقایسه زوجی، شناسایی گردید. یافته ها: یافته ها در تکنیک دیمتل نشان داد بیشترین اثرگذاری مربوط به عامل ارباب‌رجوع توانمند و آگاه و بیشترین تأثیرپذیری مربوط به عامل رعایت شان انسانی کارکنان تعلق گرفت. همچنین نتایج نشان داد بین مؤلفه‌های پرسشنامه‌ی سازمان، بیشترین گپ در مؤلفه‌ی «قانون مداری و پرهیز از شیوه‌های غیرقانونی» و کمترین گپ در مؤلفه‌ی «مشارکت در نظام‌های سازمانی مرتبط با ارباب‌رجوع» می‌باشد. در پرسشنامه‌ی سازمان، پاسخگویان (که کارکنان هستند) ادعا می‌کنند که عرضه‌های ارباب‌رجوع به سازمان بسیار کمتر از تقاضاهای سازمان از ارباب‌رجوع می‌باشد. اصالت/ ارزش افزوده علمی: نتایج این تحقیق می‌تواند در بسط نظری رابطه بین سازمان‌های دولتی و خدمت رسان و ارباب‌رجوع مؤثر باشد و خط‌مشی گذاران و مدیران نیز با ایجاد ساختارهای هوشمندانه بتوانند انتظارات ارباب‌رجوع و کارکنان سازمان‌های دولتی را کاهش دهند و شرایط مساعدتری برای خدمت‌دهی و دریافت خدمات فراهم سازند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بهینه سازی استوار

توسعه یک الگوریتم کارا برای مسیریابی استوار اتوبوس مدرسه با تخصیص ناوگان ناهمگن

محمدعلی موفق پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 شهریور 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.335870.1595

چکیده

در مساله مسیریابی پارامترهایی وجود دارد که قطعی و معین نیستند و معمولاً برای ساده‌سازی، بهترین برآوردی که از این پارامترها موجود است به‌عنوان داده قطعی استفاده می‌شود. در این رویکرد ممکن است، در عمل، برخی از محدودیت‌ها نقض شده و جواب بهینه به‌دست‌آمده دیگر موجه نباشد. در این تحقیق، یک مدل برنامه‌ریزی خطی عدد صحیح مخلوط برای مسیریابی ... بیشتر در مساله مسیریابی پارامترهایی وجود دارد که قطعی و معین نیستند و معمولاً برای ساده‌سازی، بهترین برآوردی که از این پارامترها موجود است به‌عنوان داده قطعی استفاده می‌شود. در این رویکرد ممکن است، در عمل، برخی از محدودیت‌ها نقض شده و جواب بهینه به‌دست‌آمده دیگر موجه نباشد. در این تحقیق، یک مدل برنامه‌ریزی خطی عدد صحیح مخلوط برای مسیریابی با در نظر گرفتن بار ترکیبی، با استفاده از وسایل نقلیه ناهمگن و عدم قطعیت در زمان سفر ارائه شده است. برای رسیدن به جواب‌های استوار، یک الگوریتم ابتکاری برای تولید سناریوهای حدی توسعه داده شده است. پس از همگرا شدن الگوریتم تولید سناریو، زیرمجموعه‌ای از جواب‌ها که در بین جواب همه سناریوهای مختلف مشترکا باقی مانده باشد به‌عنوان قسمت استوار جواب معرفی می‌شود. در این تحقیق در برخی قسمت‌ها کل یک تور استوار باقی مانده است و در برخی حالات نیز فقط سفر بین دو گره جزو جواب استوار مشاهده شد. این اولین بار است که مفاهیم بهینه‌سازی استوار با استفاده از طرح تولید سناریوهای حدی پیاده‌سازی می‌شود. در هر تکرار از تولید سناریوهای حدی، متناقض‌ترین سناریو در برابر یک راه‌حل بهینه داده‌شده تولید می‌شود. مزیت اصلی این روش نسبت به سایر روش‌های بهینه‌سازی استوار موجود، تأکید بر حفظ موجه بودن جواب بهینه در هنگام مواجهه با متنوع‌ترین مجموعه سناریوهای عدم قطعیت است در حالی که هم‌زمان تلاش می‌شود تا حجم محاسبات مورد نیاز تا حد مطلوبی پایین نگه داشته شود.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی مدل‌سازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی

ارائه یک مدل مکانیابی- تخصیص پایا در شبکه زنجیره‌تامین بشردوستانه با استفاده از حمل و نقل ترکیبی و بکار‌گیری برنامه‌ریزی امکانی- استوار

علیرضا حمیدیه؛ مریم بشارت

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 شهریور 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.327117.1560

چکیده

هدف: چالش اصلی در حوادث ویرانگر مانند زلزله کرمانشاه مکانیابی بهینه مراکز توزبع اقلام بشردوستانه است که بر تخصیص محموله های امدادی به مراکز تقاضا نقش موثری ایفا می کند. از اینرو ایجاد تعادل بین پیچیدگی مساله و عدم قطعیت با محدودیت های زمانبندی ارسال کمک ها و میزان منابع امری حیاتی است. در این راستا یک مدل مکانیابی تخصیص با در نظر گفتن ... بیشتر هدف: چالش اصلی در حوادث ویرانگر مانند زلزله کرمانشاه مکانیابی بهینه مراکز توزبع اقلام بشردوستانه است که بر تخصیص محموله های امدادی به مراکز تقاضا نقش موثری ایفا می کند. از اینرو ایجاد تعادل بین پیچیدگی مساله و عدم قطعیت با محدودیت های زمانبندی ارسال کمک ها و میزان منابع امری حیاتی است. در این راستا یک مدل مکانیابی تخصیص با در نظر گفتن پایایی مجموعه هاب توزیع توسعه یافته است که با اختلالات پیش رو بعد از وقوع بحران نیز مقابله می کند مدل پیشنهادی منطقه آسیب دیده را به چند لایه تقسیم کرده و همزمان ظرفیت ناوگان امدادی را مورد توجه قرار می دهد. و ترکیبی از برنامه ریزی فازی با محدودیت شانس و برنامه ریزی استوار را برای مقابله با عدم قطعیت پارامتری ارائه می نماید. روش‌شناسی پژوهش: ابتدا عوامل و پارامترهای موثر مدیریت بحران در مکان‌یابی مراکز امدادرسانی هنگام وقوع بحران شناسایی شد. سپس مدلسازی ریاضی با در نظر گرفتن پایایی هاب توزیع مسئله بحران زلزله و امدادرسانی با توجه به توپوگرافی منطقه مورد مطالعه توسعه یافت، در ادامه متد محدودیت اپسیلون جهت پوشش مساله بهینه سازی چند هدفه و تعیین راه حل های بهینه پارتو غیر غالب اعمال گردید و ترکیب ریاضی برنامه ریزی امکانی-استوار جهت مواجه با عدم قطعیت بکار گرفته شد. یافته‎ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که رویکرد بکارگیری مراکز توزیع موقت بر اساس لایه بندی محدوده جغرافیایی منطقه آسیب دیده همراه با حمل و نقل ترکیبی ضمن کاهش هزینه های لجستیکی بر کاهش زمان تحویل کالای امدادی تاثیر گذار است سیاست پایایی بکار گرفته شده در مجموعه هاب توزیع قابلیت اطمینان شبکه توزیع امدادی را ارتقا داده است سپس با مطالعه فاجعه زلزله کرمانشاه و تعیین پارامترهای حیاتی بحران، عملکرد و کارایی مدل پیشنهادی تایید شد. اصالت/ارزش افزوده علمی: پژوهش حاضر، به عنوان یک سیستم پشتیبان تصمیم، امداد رسانی درمناطق کشور را در شرایط وقوع بحران تسهیل می نماید. پیش بینی مجموعه هاب توزیع پایا با رویکرد حمل و نقل ترکیبی متناسب با توپوگرافی منطقه اجرای بهینه عملیات کمک رسانی را تضمین می کند.همچنین مدل توسعه یافته با اندکی تغییرات در مناطق در معرض حادثه کشور قابلیت عملیاتی دارد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی تحلیل پوششی داده ها

ارزیابی عملکرد دارایی‌ها با استفاده از مشخصّه‌های توزیع‌ بازده‌ها

معصومه میرصادق پور؛ مسعود صانعی؛ قاسم توحیدی؛ شکوفه بنی هاشمی؛ نویده مدرسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 شهریور 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.332170.1587

چکیده

هدف: بهینه‌سازی سبدمالی شامل انتخاب دارایی‌هایی با بیشترین بازده و کمترین ریسک می‌باشد. ارزیابی عملکرد دارایی‌ها می‌تواند یک راه‌ حل مفید در انتخاب دارایی‌ها و تشکیل سبد پرسود باشد. برای این منظور، از روش ناپارامتریک تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) که ابزارمناسبی برای سنجش عملکرد است، استفاده می‌گردد. با توجّه به اینکه توزیع‌ بازده‌ها ... بیشتر هدف: بهینه‌سازی سبدمالی شامل انتخاب دارایی‌هایی با بیشترین بازده و کمترین ریسک می‌باشد. ارزیابی عملکرد دارایی‌ها می‌تواند یک راه‌ حل مفید در انتخاب دارایی‌ها و تشکیل سبد پرسود باشد. برای این منظور، از روش ناپارامتریک تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) که ابزارمناسبی برای سنجش عملکرد است، استفاده می‌گردد. با توجّه به اینکه توزیع‌ بازده‌ها نرمال نیست و دارای چولگی، کشیدگی و دُم‌های سنگین می‌باشد که به طور قطع روی عملکرد دارایی‌ها تاثیر می‌گذارند، ناگزیریم برای ارزیابی عملکرد دارایی‌ها مشخصّه‌های توزیع بازده‌ها را در نظر بگیریم. در مدل پیشنهادی از فرآیند تصادفی واریانس گاما به عنوان فرآیند بازده دارایی استفاده می‌کنیم، زیرا این فرآیند می‌تواند چولگی و کشیدگی بازده‌ها را پوشش دهد. در نتیجه، سبدی با انتخاب دارایی‌هایی که ارزیابی آن‌ها واقع بینانه‌تر است می‌سازیم. روش‌شناسی پژوهش: در مدل ارائه شده، سنجه ریسک ارزش در معرض خطر شرطی تنها ورودی مدل و میانگین بازده‌ها و معیار شارپ به عنوان خروجی‌های مدل می‌باشند. به دلیل آنکه خروجی‌ها می‌توانند مقادیر منفی نیز اختیار کنند، مدل پیشنهاد شده، از مدل داده منفی VRM در ماهیّت خروجی الهام گرفته شده است. با توجّه به آنکه بازده‌های دارایی‌ها از توزیع واریانس گاما تبعیّت می‌کنند، پارامترهای آن را از روش گشتاورها برآورد کرده و سپس فاکتورهای فرآیند به کمک روش مونت‌کارلو شبیه‌سازی می‌گردند. در انتها، سناریوهای بازده‌ها به دست می‌آیند و از آن‌ها در مدل معرّفی شده استفاده نموده و به ارزیابی عملکرد دارایی‌ها می‌پردازیم. یافته‌ها: درستی مدل ارائه شده برای ارزیابی کارایی نسبی روی 7 شرکت ازصنایع مختلف در بازار بورس ایران بررسی می‌گردد. نتایج حاصل از مدل معرّفی شده نشان می‌دهند که با در نظر گرفتن مشخصّه‌های توزیع بازده‌ها، مقادیر ورودی و خروجی‌های مدل واقعی‌تر تخمین زده می‌شوند و می‌توان نتایجی مطمئن‌تری بدست آورد و در نتیجه می‌توان یک سبدمالی پر سود تشکیل داد. اصالت/ ارزش افزده علمی: ارزیابی عملکرد دارایی‌ها با در نظر گرفتن مشخصّه‌های توزیع بازده‌ها منجر به نتایج نزدیک به واقعیّت می‌گردد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی بهینه سازی در علوم و مهندسی

یک مدل بهینه سازی ریاضی برای تخصیص فضا ی فیزیکی به نیازمندی های دانشگاهی

زینب رشیدی؛ زهرا رشیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 شهریور 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.328065.1563

چکیده

هدف: مسئله تخصیص فضای فیزیکی به نیازهای دانشگاهی یکی از مسائل بهینه سازی پیچیده است که مجموعه ای از نیازهای آموزشی و پژوهشی محدود را به مجموعه ای از منابع با رعایت مجموعه ای از محدودیت ها، توزیع می کند. با توجه به پیچیدگی این مسئله، تکنیک های متعددی مبتنی بر روش های ابتکاری پیشنهاد شده است. در این مقاله، یک مدل ریاضی از نوع برنامه ریزی ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی تصمیم گیری براساس محاسبات نرم

رتبه بندی سهام شرکت‌های حاضر در سه صنعت فلزی، شیمیایی و دارویی با رویکرد تلفیقی SWARA F و COCOSO

حمزه امین طهماسبی؛ مهدی علیرضا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 مهر 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.336294.1597

چکیده

هدف: تصمیم‌گیری جهت انتخاب سهام همواره یکی از دغدغه‌های سرمایه‌گذاران بوده است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری و رتبه‌بندی سهام موجود در سه صنعت فلزی، شیمیایی و دارویی بورس اوراق بهادار با توجه به اهمیت این صنایع است. روش‌شناسی پژوهش: نمونه آماری این پژوهش شامل سهام 84 شرکت موجود در این سه رشته صنعت می‌باشد ... بیشتر هدف: تصمیم‌گیری جهت انتخاب سهام همواره یکی از دغدغه‌های سرمایه‌گذاران بوده است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری و رتبه‌بندی سهام موجود در سه صنعت فلزی، شیمیایی و دارویی بورس اوراق بهادار با توجه به اهمیت این صنایع است. روش‌شناسی پژوهش: نمونه آماری این پژوهش شامل سهام 84 شرکت موجود در این سه رشته صنعت می‌باشد که براساس اطلاعات سال 1399 موردبررسی قرارگرفته‌اند. در ابتدا با مرور پیشینه تحقیق، فاکتورهای رتبه‌بندی سهام استخراج گردید. برای غربال این فاکتورها ازنظر خبرگان این حوزه استفاده شد و پس از غربالگری، فاکتورهای نهایی انتخاب شدند. وزن دهی و اولویت‌بندی این فاکتورها با استفاده از روش سوارا فازی صورت گرفت. با توجه به وزن فاکتورهای به‌دست‌آمده از روش سوارا فازی و استفاده از اطلاعات مالی شرکت‌ها، از روش کوکوسو جهت رتبه‌بندی سهام هدف استفاده گردید. یافته‎ها: نتایج نشان داد نسبت قیمت به درامد، حاشیه سود عملیاتی و درصد بازده سرمایه مهم‌ترین معیارها ازنظر خبرگان است. همچنین فسبزوار، فاسمین و وتوکا از گروه فلزی، وپخش، دسبحا و دپارس از گروه دارویی و شوینده، شپدیس و شفن از گروه شیمیایی به ترتیب جایگاه اول تا سوم را کسب کردند. اصالت/ارزش افزوده علمی: در چهار سال اخیر کارهای مختلفی در این حوزه صورت گرفته اما کارهای کمتری به عدم قطعیت در نظرات خبرگان توجه داشته‌اند. همچنین در خصوص سایر نوآوری‌های این مقاله می‌توان به این نکته اشاره کرد که بر روی سه صنعت فلزی، شیمیایی و دارویی با توجه به اهمیت این صنایع، به‌طور خاص مطالعه و بررسی صورت نگرفته است. در رابطه با روش اولویت‌بندی معیارها و سهام نیز توجه کمتری به روش‌های نوین تصمیم‌گیری و عدم‌قطعیت در نظرات خبرگان شده است، لذا با استفاده از روش‌های نوین می‌توان اهمیت معیارها را با دقت بالاتری تعیین و بازده بهتری از سرمایه گذاری کسب نمود.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی - کاربردی تصمیم‌گیری چند شاخصه

تحلیل بازیگران و سناریوهای صنعت آلومینیوم کشور ایران با ترکیب دیمتل فازی و نظریه بازی

مریم موسوی نقلی؛ محمدتقی رضوان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 آبان 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.343396.1612

چکیده

هدف: آینده‌پژوهی صنعت آلومینیوم به‌عنوان یک صنعت استراتژیک و یکی از محورهای توسعه پایدار مورد توجه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشور است تا شناختی از آینده در قالب عناصر قابل‌پیش‌بینی فراهم شود. هدف این مقاله، شناسایی و تحلیل سناریوهای پیش‌روی صنعت آلومینیوم و در نهایت، تحلیل بازار آن، برای ترسیم چشم‌اندازی صحیح از آینده و انتخاب ... بیشتر هدف: آینده‌پژوهی صنعت آلومینیوم به‌عنوان یک صنعت استراتژیک و یکی از محورهای توسعه پایدار مورد توجه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشور است تا شناختی از آینده در قالب عناصر قابل‌پیش‌بینی فراهم شود. هدف این مقاله، شناسایی و تحلیل سناریوهای پیش‌روی صنعت آلومینیوم و در نهایت، تحلیل بازار آن، برای ترسیم چشم‌اندازی صحیح از آینده و انتخاب استراتژی مناسب در این صنعت است. روش‌شناسی پژوهش: این مقاله، پس از شناسایی متغیرهای کلیدی تأثیرگذار بر توسعه صنعت آلومینیوم از طریق مصاحبه با خبرگان و متخصصان و تعیین احتمال وقوع آن متغیرها با پرسشنامه‌‌ی تکمیل شده توسط خبرگان، سناریوهای مشخصی تدوین می‌شود. اثرات متقابل متغیرها با استفاده روش دیمتل فازی تعیین خواهد شد و ماتریس حاصل از دیمتل، تشکیل‌دهنده‌ی بخشی از سوپر ماتریس فرآیند تحلیل شبکه‌ای خواهد بود. برای تحلیل بازار صنعت آلومینیوم از نظریه بازی در دو قالب در نظر گرفتن رقابت بین بازیگران و در نظر گرفتن امکان همکاری و ائتلاف بین بازیگران استفاده خواهد شد تا بتوان نقاط تعادلی در بین حالت‌های موجود از گزینه‌های استراتژیک بازیگران و سناریوهای این صنعت را جستجو کرد. یافته‎ها: نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که امکان وقوع «افزایش تورم»، بیشترین احتمال و «افزایش سرمایه‌گذاری در کشور»، کمترین احتمال متغیر را دارد و «رفع تحریم‌ها» تاثیرگذارترین متغیر و «تولید و صادرات» تاثیرپذیرترین متغیر محسوب می‌شود. پنج سناریو به‌صورت «سناریوی دشوار ایران در فضای معمول جهانی»، «سناریوی فاجعه ایران در فضای معمول جهانی، «سناریوی فاجعه برای ایران در فضای سخت جهانی»، «سناریوی ایران در حال پیشرفت در فضای معمول جهانی» و «سناریوی فضای مطلوب ایران در فضای سخت جهانی» رتبه‌بندی شدند. سه بازیگر اصلی یعنی سیاست‌گذار، اسملتر و پایین‌دست شناسایی و ۱۳ گزینه استراتژیک در قالب سرمایه‌گذاری، قیمت‌گذاری، صادرات، نرخ انرژی در جهات و شکل‌های مختلف استخراج شدند. ترجیحات بازیگران در سناریوهای مختلف براساس 12 حالت تبیین و برای هریک از سناریوها براساس نقاط تعادلی مختلف، حالت‌های منتخب استخراج می‌شوند. اصالت/ارزش افزوده علمی: آینده‌پژوهی زمینه اصلی این مقاله بوده است که با تحلیل صنعت آلومینیوم و فعالیت بازیگران اصلی فعال در این صنعت، تصویری از آینده این صنعت شامل کل زنجیره ارزش در یک افق پنج‌ساله را ترسیم می‌کند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بررسی کارایی مالی در شرکت‌های صنعت فولاد: شواهدی از رویکرد DEA سه بعدی

کسری غفوری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 آبان 1401

https://doi.org/10.22105/dmor.2022.361244.1663

چکیده

به‌طورکلی کارایی، معیار ارزیابی عملکرد یک واحد تصمیم‌گیری از ابعاد مختلف می‌باشد. تحلیل پوششی داده‌ها، یک روش برنامه‌ریزی ریاضی، برای ارزیابی کارایی واحدهای تصمیم‌گیرنده است. هدف از پژوهش حاضر این است که با در نظر گرفتن هم‌زمان دارایی‌های ورودی و تأمین سرمایه، کارایی مالی شرکت‌ها اندازه‌گیری شود. در این پژوهش روشی جدیدی به ... بیشتر به‌طورکلی کارایی، معیار ارزیابی عملکرد یک واحد تصمیم‌گیری از ابعاد مختلف می‌باشد. تحلیل پوششی داده‌ها، یک روش برنامه‌ریزی ریاضی، برای ارزیابی کارایی واحدهای تصمیم‌گیرنده است. هدف از پژوهش حاضر این است که با در نظر گرفتن هم‌زمان دارایی‌های ورودی و تأمین سرمایه، کارایی مالی شرکت‌ها اندازه‌گیری شود. در این پژوهش روشی جدیدی به نام مدل سه‌بعدی تحلیل پوششی داده معرفی و در مورد 10 شرکت فعال در حوزه صنعت فولاد در ایران طی دوره زمانی 5 ساله و از سال‌های 1395- 1399 تحلیل کارایی انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که شرکت‌های متعددی وجود دارند که عملکرد مناسبی در مدیریت دارایی‌های ورودی دارند اما از نظر تأمین سرمایه ناکارا هستند. درعین‌حال، شرکت‌هایی وجود دارند که در آن‌ها عملکرد مدیریت در مقایسه با دارایی‌های ورودی ضعیف است ولی از نظر تأمین سرمایه کارا هستند. بنابراین هنگام تحلیل کارایی شرکت، به شاخصی برای اندازه‌گیری کارایی نیاز است که هم ورودی‌ها و هم تأمین سرمایه را هم‌زمان مدنظر قرار دهد. این پژوهش با تکیه بر این نکته یک روش اندازه‌گیری جدیدی را ارائه کرده است و وضعیت جاری مالی هر واحد تصمیم‌گیری را از طریق روش بازده به مقیاس تجزیه و تحلیل کرده و مسیری برای بهبود مالی مشخص نموده است. وجه تمایز این پژوهش با سایر پژوهش‌های پیشین توجه به تأثیر عوامل منفی و مخرب همانند استقراض‌ها و بدهی‌های واحد تصمیم‌گیری در تحلیل پوششی داده بوده است. با توجه به پیشینه پژوهش ارائه‌شده و جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی نظیر ایرانداک، مسئله کارایی مالی با استفاده از مدل بازطراحی شده DEA، مورد توجه پژوهشگران ایرانی قرار نگرفته است و همچنین ازآنجاکه این پژوهش به رویکرد جدیدی در تحلیل پوششی داده‌ها پرداخته است، خود را از پژوهش‌های پیشین متمایز ساخته است.

مشاهده مقاله

مدل‌سازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی

قیمت‌گذاری و تعیین سیاست بهینه در سیستم های تولیدی چندمرحله‌ای با مدت زمان تدارک احتمالی، تقاضا متغیر، کمبود جزئی و نرخ خرابی قطعات

هیبت اله صادقی؛ انور محمودی

دوره 3، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 190-203

https://doi.org/10.22105/dmor.2018.70588

چکیده

در این مقاله، سیستم‌های تولیدی چند‌مرحله‌ای با در نظر گرفتن سیاست سفارش‌دهی POQ، مدت زمان تدارک احتمالی و تقاضای وابسته به قیمت، مورد بررسی قرار گرفته است. فرض می‌شود که مدت زمان تدارک در هر مرحله از تولید، احتمالی بوده و دارای توزیع مشخصی است. در حین تولید در هر مرحله ممکن است قطعه تولیدی در آن مرحله در مدت زمان بیشتر از آنچه که در ... بیشتر

بهینه سازی خطی

ناحیه جواب مدل برنامه ریزی خطی بازه ای با رویکرد جدید

مهدی الله دادی؛ حسن میش مست نهی

دوره 2، شماره 3 ، اسفند 1396، ، صفحه 228-235

https://doi.org/10.22105/dmor.2018.54757

چکیده

در این مقاله تعیین ناحیهی جواب مدلهای برنامهریزی خطی بازهای (ILP)که در حالت کلی یک مسئلهی NP سخت است، در نظر گرفته‌شده است. در تمامی روشهای حل مدلهای ILP تنها شرط شدنی بودن (یعنی جلوگیری از نقض قیود) مدنظر قرارگرفته است. روش حالات بهترین - بدترین (BWC) یکی از روشهای حل مدل ILP هست. گرچه این روش بهترین و بدترین مقادیر ... بیشتر

کنترل بهینه

طراحی کنترل بهینه برای سیستم های منفرد خطی نامتغیر با زمان با استفاده از توابع متعامد

حمید طباطبایی؛ مهدی معماری

دوره 4، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 262-275

https://doi.org/10.22105/dmor.2019.184852.1119

چکیده

حل مسائل کنترل بهینه‌‌یسینگولار به‌روش کلاسیک دارای پیچیدگی‌بهینه‌سازیی است که برای ساده‌تر‌شدن حل این گونه مسائل با تقریب توابع موجود در مسئله با پایه‌ی ‌بهینه‌سازی متعامد به‌جای حل دستگاه معادله‌ی دینامیکی یک سری مسئله‌ی استاتیکی حل می‌شود. این مقاله با استفاده از خصوصیات عملگر‌بهینه‌سازی ماتریسیویولت لژاندر ... بیشتر حل مسائل کنترل بهینه‌‌یسینگولار به‌روش کلاسیک دارای پیچیدگی‌بهینه‌سازیی است که برای ساده‌تر‌شدن حل این گونه مسائل با تقریب توابع موجود در مسئله با پایه‌ی ‌بهینه‌سازی متعامد به‌جای حل دستگاه معادله‌ی دینامیکی یک سری مسئله‌ی استاتیکی حل می‌شود. این مقاله با استفاده از خصوصیات عملگر‌بهینه‌سازی ماتریسیویولت لژاندر و سری فوریه الگوریتمی ارائه شده است. در‌این الگوریتم متغیر‌بهینه‌سازی حالت، متغیر‌بهینه‌سازی مشتق حالت و بردار کنترل توسط پایه‌ی ‌بهینه‌سازی متعامد یکه‌ی ویولت لژاندرو سری فوریه با ضرایب مجهول بسط داده شده است. برای محاسبه‌یبردار کنترل بهینه و مسیر بهینه‌ی سیستم‌‌بهینه‌سازی سینگولارخطی با تابع هزینه‌ی درجه دو معرفی شده است که با استفاده از خصوصیات توابع متعامد معرفی‌شده ارتباط بین ضرایب و پیدا می‌شود. با استفاده از روش پیشنهادی، دینامیک‌‌بهینه‌سازی سیستم به معادلات جبری تبدیل شده و مسئله‌ی بهینه‌سازیدینامیکی از فضای دینامیکی به فضای استاتیکی نگاشت داده شده است که باعث‌بهینه‌سازی مسئله‌ی استاتیکی با تابع هزینه‌یدرجه دوم و قید‌بهینه‌سازی خطی می‌شود. ابتدا برای حل مسئله با استفاده از این الگوریتم با پایه‌ی متعامد یکه‌ی ویولت لژاندر استفاده شده است و سپس با پایه‌ی متعامد سری فوریه، حل مسئله تکرار می شود.

تحلیل پوششی داده ها

HF-GDEA : رویکرد فازی جدید در تلفیق رتبه بندی مدل های آرمانی تحلیل‌پوششی داده‌ها

حمیدرضا یوسف زاده؛ اعظم تیموری؛ عقیله حیدری

دوره 6، شماره 1 ، 1400، ، صفحه 56-74

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.242178.1195

چکیده

مدل تحلیل پوششی داده‌ها مبتنی بر برنامه‌ریزی آرمانی (GDEA) با افزایش میزان تفکیک‌پذیری و ارائه وزن‌های واقعی به واحدهای تصمیم‌گیری (DMU) به دنبال رفع نواقص مدل تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) کلاسیک و پایه‌ای می‌باشد. نتایج تجربی حاکی از عدم رفع کامل نقایص در برخی از نمونه‌های مورد آزمایش توسط مدل‌های GDEA می‌باشند.همچنین در محاسبه جواب بهینه ... بیشتر مدل تحلیل پوششی داده‌ها مبتنی بر برنامه‌ریزی آرمانی (GDEA) با افزایش میزان تفکیک‌پذیری و ارائه وزن‌های واقعی به واحدهای تصمیم‌گیری (DMU) به دنبال رفع نواقص مدل تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) کلاسیک و پایه‌ای می‌باشد. نتایج تجربی حاکی از عدم رفع کامل نقایص در برخی از نمونه‌های مورد آزمایش توسط مدل‌های GDEA می‌باشند.همچنین در محاسبه جواب بهینه با روش‌های مختلف ارزیابی کارایی واحدها، با دسته‌ای از جواب‌های بهینه پارتو مواجه هستیم که یک مدیر تصمیم‌گیرنده را در انتخاب مناسب‌ترین جواب با چالش جدی مواجه می‌کند. برای رفع این معضل، در گام نخست در این مقاله، با استفاده از مفاهیم منطق فازی، رویکرد F-GDEA را که یک مدل مبتنی بر منطق فازی در حل مدل‌های GDEA است، پیشنهاد می‌دهیم که باعث افزایش قدرت تفکیک‌پذیری روش‌ها در رتبه‌بندی واحدها می‌شود. در گام دوم، با در نظر گرفتن رتبه‌بندی‌های متنوع حاصل از اعمال مدل‌های برنامه‌ریزی مختلف، با استفاده از رویکرد F-GDEA یک رویکرد تلفیقی فازی جدید به نام اختصاری HF-GDEA پیشنهاد می‌دهیم. با این رویکرد پیشنهادی، رتبه‌‌بندی حاصل از روش‌های مختلف را با یکدیگر تلفیق نموده و یک‌ رتبه‌بندی جدید برای واحدهای تصمیم‌گیری ارائه می‌دهیم، به‌عبارت‌دیگر، رویکرد HF-GDEA، امکان مقایسه و درنتیجه انتخاب یک جواب بهینه از بین جواب‌های بهینه پارتو را فراهم می‌سازد. در پایان رویکرد پیشنهادی بر روی دو نمونه کاربردی اعمال و نتایج عددی آن آورده شده است.

تصمیم‌گیری چند شاخصه

ارزیابی ریسک ساختمان‌های سبز با استفاده از رویکرد ترکیبی دیمتل و فرآیند تحلیل شبکه‌ای

ناعمه زرین پور؛ محسن امیری؛ محمد هادی نعمت الهی

دوره 6، شماره 1 ، 1400، ، صفحه 115-131

https://doi.org/10.22105/dmor.2021.247961.1213

چکیده

صنعت ساخت و ساز سبز در پی توسعه شهرنشینی، رشد جمعیت جهان و افزایش تقاضا برای سازه‌هایی با پایداری بیشتر و سازگار با محیط زیست به وجود آمده است و با توجه به مزایایی نظیر صرفه‌جویی در مصرف انرژی و منابع، انتشار کمتر گازهای گلخانه‌ای و بهینه‌سازی سلامت ساکنین ساختمان به سرعت گسترش یافته است. توسعه و برنامه‌ریزی شهری مبتنی بر ساختمان‌های ... بیشتر صنعت ساخت و ساز سبز در پی توسعه شهرنشینی، رشد جمعیت جهان و افزایش تقاضا برای سازه‌هایی با پایداری بیشتر و سازگار با محیط زیست به وجود آمده است و با توجه به مزایایی نظیر صرفه‌جویی در مصرف انرژی و منابع، انتشار کمتر گازهای گلخانه‌ای و بهینه‌سازی سلامت ساکنین ساختمان به سرعت گسترش یافته است. توسعه و برنامه‌ریزی شهری مبتنی بر ساختمان‌های سبز نسبت به ساختمان‌های عادی بسیار پیچیده‌تر است و به همین دلیل برنامه‌ریزی دقیق و جامع برای شناسایی عوامل ایجاد ریسک در موفقیت پروژه‌های ساختمان‌های سبز ضروری به نظر می‌رسد. این پژوهش با هدف شناسایی و ارزیابی ریسک ساختمان‌های سبز بر اساس یک مطالعه موردی در شهر شیراز انجام شده است. در این راستا، بر اساس نظرات تیم خبرگان متشکل از مهندسین مشاور، طراحان، مجریان، پیمانکاران و همچنین پیشینه پژوهش، 17 عامل به عنوان مهم‌ترین عوامل در ریسک ساختمان‌های سبز شناسایی و در پنج گروه سیاست‌ها و استانداردها، عوامل اقتصادی، عوامل زیست‌محیطی، عوامل مدیریتی و عوامل فنی و کیفیت طبقه‌بندی شده است. ارتباط بین عوامل ریسک و زیرمعیارهای آن با روش دیمتل بررسی و سپس با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه‌ای(ANP) رتبه‌بندی عوامل ریسک صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که قوانین دولتی و مراحل تصویب پیچیده، تاخیر پروژه، فقدان بیمه خاص برای مراحل ساخت ساختمان سبز و عدم برآورد دقیق میزان بازده سرمایه گذاری به ترتیب از مهم‌ترین عوامل ریسک در ساختمان‌های سبز است که باید طراحان سیستم شهری با تمرکز بر آن‌ها، موفقیت صنعت نوظهور ساخت و ساز سبز در شهرها را افزایش دهند.

تعداد دوره‌ها	7
تعداد شماره‌ها	26
تعداد مقالات	245
تعداد نویسندگان	545
تعداد مشاهده مقاله	112,959
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	83,406
نسبت مشاهده بر مقاله	461.06
نسبت دریافت فایل بر مقاله	340.43
درصد پذیرش	30
زمان پذیرش (روز)	135
تعداد پایگاه های نمایه شده	12
تعداد داوران	719

دوره 7 (1401)

دوره 6 (1400)

دوره 5 (1399)

دوره 4 (1398)

دوره 3 (1397)

دوره 2 (1396)

دوره 1 (1395)

اخبار جدید نشریه

1- لطفا در هنگام ارسال مقاله، به ترتیب نام نویسندگان، وابستگی سازمانی آن‌ها و ... دقت نماید. پس از ارسال مقاله به نشریه به هیچ عنوان موارد یادشده قابل تغییر نمی‌باشد.

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها