تصمیمگیری چند شاخصه
مهدی سلطانی فر؛ سید محمد زرگر؛ مریم سادات امان
چکیده
هدف: هدف از این پژوهش ارایه نسخه ترکیبی و بهبودیافته از یکی از روشهای تصمیمگیری چند شاخصه است که به دلیل تعامل سازنده با تصمیمگیرنده ابزار مفیدتری برای پشتیبانی تصمیم است.روششناسی پژوهش: برای این منظور از یک مساله برنامهریزی خطی با قیود کنترل وزن و توابع شدت تشخیص برای ارایه روش بهبودیافته WASPAS استفاده شد و این امکان ...
بیشتر
هدف: هدف از این پژوهش ارایه نسخه ترکیبی و بهبودیافته از یکی از روشهای تصمیمگیری چند شاخصه است که به دلیل تعامل سازنده با تصمیمگیرنده ابزار مفیدتری برای پشتیبانی تصمیم است.روششناسی پژوهش: برای این منظور از یک مساله برنامهریزی خطی با قیود کنترل وزن و توابع شدت تشخیص برای ارایه روش بهبودیافته WASPAS استفاده شد و این امکان فراهم گردید تا در زمانی که وزن صریحی برای شاخصها از تصمیمگیرنده اخذ نشده و صرفا اولویت شاخصها مشخص است بتوان گزینهها را رتبهبندی کرد.یافتهها: نتایج حاصل از مقایسه استفاده روش پیشنهادی و روش WASPAS نشان داد این روش از قابلیت خوبی برای استفاده در مسایل تصمیمگیری چندمعیاره برخوردار است و در این مساله خاص نتایج استفاده از این روش مشخص کرد در شرایط همهگیری کووید-19 سبک رهبری حمایتی بالاترین رتبه را در بین سبکهای رهبری به خود اختصاص داد و پس از آن به ترتیب سبک تبادلی، مشارکتی، تحولآفرین و آمرانه قرار گرفت.اصالت/ارزشافزوده علمی: در این پژوهش روش بهبودیافته WASPAS برای تعیین اولویت و وزن معیارها در حل مسایل MADM ارایه و برای تعیین سبک رهبری سازمان در همهگیری کووید-19 بهکار گرفته شد.
تحلیل پوششی داده ها
سیدهمعصومه میرصادقپورذوقی؛ مسعود صانعی؛ قاسم توحیدی؛ شکوفه بنی هاشمی؛ نویده مدرسی
چکیده
هدف: بهینهسازی سبدمالی شامل انتخاب داراییهایی با بیشترین بازده و کمترین ریسک است؛ بنابراین، ارزیابی عملکرد داراییها یک راهحل مفید در انتخاب داراییها و تشکیل سبد پرسود میباشد. برای اینمنظور، از روش ناپارامتریک تحلیل پوششی دادهها DEA که ابزارمناسبی برای سنجش عملکرد است، استفاده میگردد. با توجه به اینکه توزیع بازدهها ...
بیشتر
هدف: بهینهسازی سبدمالی شامل انتخاب داراییهایی با بیشترین بازده و کمترین ریسک است؛ بنابراین، ارزیابی عملکرد داراییها یک راهحل مفید در انتخاب داراییها و تشکیل سبد پرسود میباشد. برای اینمنظور، از روش ناپارامتریک تحلیل پوششی دادهها DEA که ابزارمناسبی برای سنجش عملکرد است، استفاده میگردد. با توجه به اینکه توزیع بازدهها نرمال نیست و دارای چولگی، کشیدگی و دمهای سنگین میباشد که بهطور قطع روی عملکرد داراییها تاثیر میگذارند، ناگزیریم برای ارزیابی عملکرد داراییها مشخصههای توزیع بازدهها را در نظر بگیریم. درمدل پیشنهادی از فرآیند تصادفی واریانس گاما بهعنوان فرآیند بازده دارایی استفاده میکنیم، زیرا این فرآیند میتواند چولگی و کشیدگی بازدهها را پوشش دهد. درنتیجه، سبدی با انتخاب داراییهایی که ارزیابی آنها واقعبینانهتر است میسازیم.روششناسی پژوهش: در مدل ارایهشده، سنجه ریسک ارزش در معرض خطر شرطی تنها ورودی مدل و میانگین بازدهها و معیار شارپ بهعنوان خروجیهای مدل هستند. بهدلیل آنکه خروجیها میتوانند مقادیر منفی نیز اختیار کنند، مدل پیشنهادشده، از مدل داده منفی VRM در ماهیت خروجی الهام گرفته شده است. با توجه به آنکه بازدههای داراییها از توزیع واریانس گاما تبعیت میکنند، پارامترهای آن را از روش گشتاورها برآورد کرده و سپس فاکتورهای فرآیند به کمک روش مونتکارلو شبیهسازی میگردند. در انتها، سناریوهای بازدهها به دست میآیند و از آنها در مدل معرفیشده استفاده نموده و به ارزیابی عملکرد داراییها میپردازیم.یافتهها: درستی مدل ارایهشده برای ارزیابی کارایی نسبی روی 7 شرکت از صنایع مختلف در بازار بورس ایران بررسی شد. نتایج حاصل از مدل معرفیشده نشان میدهند که با در نظرگرفتن مشخصههای توزیع بازدهها، مقادیر ورودی و خروجیهای مدل واقعیتر تخمین زده میشوند و میتوان نتایج مطمئنتری بهدست آورد و درنتیجه میتوان یک سبدمالی پر سود تشکیل داد.اصالت/ارزش افزوده علمی: ارزیابی عملکرد داراییها با در نظرگرفتن مشخصههای توزیع بازدهها منجر به نتایج نزدیک به واقعیت میگردد.
تحلیل پوششی داده ها
حسین عزیزی
چکیده
هدف: فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی یک روش تصمیمگیری چندمعیاره است که در عرصههای مختلفی بهصورت گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. به دست آوردن اولویتهای معیارها یا گزینههای تصمیم از ماتریسهای مقایسه زوجی در AHP بهصورت گستردهای مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقاله رویکرد «DEA با مرز دوگانه» را برای تعیین اولویت در ...
بیشتر
هدف: فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی یک روش تصمیمگیری چندمعیاره است که در عرصههای مختلفی بهصورت گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. به دست آوردن اولویتهای معیارها یا گزینههای تصمیم از ماتریسهای مقایسه زوجی در AHP بهصورت گستردهای مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقاله رویکرد «DEA با مرز دوگانه» را برای تعیین اولویت در AHP پیشنهاد میکند. در این رویکرد جدید، از دو مدل DEA خوشبینانه و بدبینانه برای به دست آوردن بهترین اولویتهای محلی از یک ماتریس مقایسه زوجی، صرف نظر از اینکه کاملا سازگار باشد یا نباشد، استفاده میشود.روششناسی پژوهش: یکی از روشهای تعیین اولویت، تحلیل پوششی دادهها است که در ترکیب با AHP، روش DEAHP را برای به دست آوردن و تجمیع وزنها در AHP ایجاد میکند. بررسیها نشان میدهد که روش DEAHP برای به دست آوردن و تجمیع وزنها در AHP، معیوب است و گاه برای ماتریسهای مقایسه زوجی ناسازگار، بردارهای اولویت مخالف با شهود ایجاد میکند که موجب محدودیت کاربرد آن میشود. در این مقاله، یک رویکرد مبتنی بر «DEA با مرز دوگانه» را برای غلبه بر مشکلات DEAHP ارایه میکنیم.یافتهها: به خاطر نیاز به توسعه نظریه DEAHP و روشهای آن و هم کاربردهای واقعی آن، مدل DEAHP بدبینانه جدیدی را پیشنهاد کردیم که یک معیار یا گزینه تصمیم را از دیدگاه بدبینانه ارزیابی میکند. سپس با استفاده از یک شاخص، وزنهای به دست آمده از دیدگاههای خوشبینانه و بدبینانه را تلفیق کردیم تا یک ارزیابی کلی از معیارها یا گزینههای تصمیم به دست آید. چند مثال عددی، ازجمله یک کاربرد واقعی از AHP برای انتخاب یک تیم نوآوری برای یک دانشگاه ارایه شدند، نتایج نشاندهنده مزایای رویکرد پیشنهادی و کاربردهای بالقوه آن میباشند.اصالت/ارزش افزوده علمی: رویکرد DEA با مرز دوگانه برای ماتریسهای مقایسه زوجی کاملا سازگار وزنهای حقیقی تولید میکند و برای ماتریسهای مقایسه زوجی ناسازگار، بهترین اولویتهای محلی را ایجاد میکند که منطقی و متناسب با قضاوتهای ذهنی تصمیم گیرندگان هستند.
تحلیل پوششی داده ها
اعظم پورحبیب یکتا؛ مهناز مقبولی
چکیده
هدف: تحلیل پوششی دادهها تکنیکی برای تحلیل عملکرد و سنجش میزان کارایی نسبی واحدهای تصمیمگیرنده با استفاده از برنامهریزی خطی میباشد. در اکثر موارد، مدلهای DEA واحدهای ناکارا را با استفاده از نقاط مرجع روی مرز مجموعه امکان تولیدی که کارایی پاراتو نیستند، ارزیابی میکنند؛ بنابراین، این مدلها معمولا وزنهای صفر را برای ...
بیشتر
هدف: تحلیل پوششی دادهها تکنیکی برای تحلیل عملکرد و سنجش میزان کارایی نسبی واحدهای تصمیمگیرنده با استفاده از برنامهریزی خطی میباشد. در اکثر موارد، مدلهای DEA واحدهای ناکارا را با استفاده از نقاط مرجع روی مرز مجموعه امکان تولیدی که کارایی پاراتو نیستند، ارزیابی میکنند؛ بنابراین، این مدلها معمولا وزنهای صفر را برای مضربها بهینه ارایه میدهند، درنتیجه، نمرات کارایی بهدستآمده از این واحدها، تمام منابع ناکارایی را توجیه نمیکند. هدف ما در این مقاله ارایه مدلی است که وزنهای غیرصفر را تولید کنند.روششناسی پژوهش: مساله وزنهای غیرواقعی اساسا با روشهای محدودیت وزنی حل شده است. محدودیت وزنی در مدلهای DEA از دیدگاههای مختلف موردمطالعه قرار میگیرد. برخی از نویسندگان عمدتا از مدلهای نسبت مخروطی یا مدلهای ناحیه اطمینان استفاده کردهاند که محدودیتهایی را بر وزنها اعمال میکنند. چنین محدودیتهایی نیاز به اطلاعات یا قضاوتهای کارشناسان دارند. در نبود هرگونه اطلاعات از متخصصان یا اطلاعات هزینه/قیمت برای تعیین کرانهای وزن، مجبور هستیم تا از یک معیار فرعی برای انتخاب وزن، میان وزنهای بهینه دگرین استفاده کنیم. در مدل پیشنهادی برای رسیدن به اهداف خود بر روی وزنهای مدل، محدودیت اعمال میکنیم بهطوریکه نیاز به اطلاعات اولیه ندارد. این مدل وزنهای مثبت تولید میکند و درعینحال از تجانس شدید بین وزنها جلوگیری میکند.یافتهها: در این مقاله یک روش یکمرحلهای بر پایه مدل BBC و با اعمال محدودیت وزنی، برای ارزیابی عملکرد کارایی نسبی واحدهای تصمیمگیرنده ارایه شده است که وزنهای غیرصفر را تضمین میکند و از تشابه وزنها جلوگیری میکند. بهعلاوه نشدنی بودن مدل رخ نمیدهد. مدل پیشنهادی، نیاز به هیچگونه اطلاعات اولیه روی وزنها درطبقهبندی واحدها ندارد و این موضوع پیچیدگی مساله را کاهش میدهد.اصالت/ارزش افزوده علمی: برای تاکید بر قوت روش پیشنهادی، مدل معرفیشده بر روی دو مثال پیادهسازی شده و با نتایج حاصل از مدلهای استاندارد BCC، رامون و همکاران [1] مقایسه میگردد. نتایج حاصل حاکی از عملکرد بهتر مدل پیشنهادی است.
تحلیل پوششی داده ها
زینب توسلی؛ محسن رستمی مال خلیفه؛ فرهاد حسین زاده لطفی؛ توفیق الله ویرانلو
چکیده
هدف: این مقاله به تشخیص نوع بازده به مقیاس یک واحد تصمیمگیرنده با شرط وجود ورودی یا خروجی صحیح مقدار پرداخته است.روششناسی پژوهش: این مقاله به معرفی مدلهای شعاعی برای تعیین مقدار و نوع بازده به مقیاس در چهار حالت: تکورودی صحیحمقدار – تکخروجی حقیقیمقدار(حالت اول)، ورودیها ترکیبی – همه خروجیها حقیقیمقدار ...
بیشتر
هدف: این مقاله به تشخیص نوع بازده به مقیاس یک واحد تصمیمگیرنده با شرط وجود ورودی یا خروجی صحیح مقدار پرداخته است.روششناسی پژوهش: این مقاله به معرفی مدلهای شعاعی برای تعیین مقدار و نوع بازده به مقیاس در چهار حالت: تکورودی صحیحمقدار – تکخروجی حقیقیمقدار(حالت اول)، ورودیها ترکیبی – همه خروجیها حقیقیمقدار (حالت دوم)، همه ورودیها صحیحمقدار – همه خروجیها حقیقیمقدار (حالت سوم) و همه ورودیها صحیحمقدار– همه خروجیها صحیحمقدار (حالت چهارم) پرداختهاست. در حالت چهارم ماهیت خروجی نیز بررسی شده است. در هر حالت مقدار بازده به مقیاس چپ و بازده به مقیاس راست تعیین و با توجه به آن نوع بازده به مقیاس مشخص شده است. در انتها با 3 مثال در دو حالت تکورودی صحیحمقدار- تکخروجی حقیقیمقدار و تکورودی صحیحمقدار- تکخروجی صحیحمقدار به مقایسه روش جدید و روشهای قبلی با استفاده از نرمافزار GAMS پرداخته و نتیجهگیری شده است.یافتهها: نوع بازده به مقیاس در حالتی که ورودی یا خروجی صحیحمقدار وجود دارد، متفاوت با حالتی است که ورودی و خروجی را حقیقیمقدار فرض میکنند.اصالت/ارزشافزوده علمی: در این مقاله به تعیین مقدار و نوع بازده به مقیاس برای دادههای صحیح توجه شده است. به این منظور بازده به مقیاس در چهار حالت به کمک مدلهای شعاعی در ماهیت ورودی مدلسازی گردیده و در حالت چهارم (همه ورودیها صحیحمقدار – همه خروجیها صحیحمقدار) مدلسازی در ماهیت خروجی نیز موردبررسی قرار گرفته است. وجود تفاوت در نتایج حاصل از مدل پیشنهادی و مدل کلاسیک با مثال با داده فرضی و مثال با داده واقعی نشان داده شده است.
کسری غفوری
چکیده
هدف: بهطورکلی کارایی، معیار ارزیابی عملکرد یک واحد تصمیمگیری از ابعاد مختلف است. تحلیل پوششی دادهها، یک روش برنامهریزی ریاضی، برای ارزیابی کارایی واحدهای تصمیمگیرنده است. هدف از پژوهش حاضر این است که با درنظر گرفتن همزمان داراییهای ورودی و تامین سرمایه، کارایی مالی شرکتها اندازهگیری شود.روششناسی پژوهش: در این پژوهش ...
بیشتر
هدف: بهطورکلی کارایی، معیار ارزیابی عملکرد یک واحد تصمیمگیری از ابعاد مختلف است. تحلیل پوششی دادهها، یک روش برنامهریزی ریاضی، برای ارزیابی کارایی واحدهای تصمیمگیرنده است. هدف از پژوهش حاضر این است که با درنظر گرفتن همزمان داراییهای ورودی و تامین سرمایه، کارایی مالی شرکتها اندازهگیری شود.روششناسی پژوهش: در این پژوهش روش جدیدی به نام مدل سهبعدی تحلیل پوششی داده معرفی و در مورد 10 شرکت فعال در حوزه صنعت فولاد در ایران طی دوره زمانی 5 ساله و از سالهای 1395 تا 1399 تحلیل کارایی انجام شد.یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که شرکتهای متعددی وجود دارند که عملکرد مناسبی در مدیریت داراییهای ورودی دارند، اما از نظر تامین سرمایه ناکارا هستند. درعینحال، شرکتهایی وجود دارند که در آنها عملکرد مدیریت در مقایسه با داراییهای ورودی ضعیف است ولی از نظر تامین سرمایه کارا هستند؛ بنابراین، هنگام تحلیل کارایی شرکت، به شاخصی برای اندازهگیری کارایی نیاز است که هم ورودیها و هم تامین سرمایه را همزمان مدنظر قرار دهد. این پژوهش با تکیه براین نکته یک روش اندازهگیری جدیدی را ارایه کرده است و وضعیت جاری مالی هر واحد تصمیمگیری را از طریق روش بازده به مقیاس تجزیهوتحلیل کرده و مسیری برای بهبود مالی مشخص نموده است.اصالت/ارزش افزوده علمی: وجه تمایز این پژوهش با سایر پژوهشهای پیشین توجه به تاثیر عوامل منفی و مخرب همانند استقراضها و بدهیهای واحد تصمیمگیری در تحلیل پوششی داده بوده است. باتوجه به پیشینه پژوهش ارایهشده و جستجو در پایگاههای اطلاعاتی نظیر ایرانداک، مساله کارایی مالی با استفاده از مدل بازطراحی شده DEA، موردتوجه پژوهشگران ایرانی قرار نگرفته است و همچنین ازآنجاکه این پژوهش به رویکرد جدیدی در تحلیل پوششی دادهها پرداخته است، خود را از پژوهشهای پیشین متمایز ساخته است.
نظریه بازی ها
حامد جعفری
چکیده
هدف: در این تحقیق از یک نوع ضایعات بازیافتی برای تولید یک محصول خاص استفاده میگردد. بدین منظور زنجیرهتامینی شامل تولیدکننده، بازیافتکننده و انبار ضایعات در نظر گرفته میشود. ابتدا تقاضای محصول در بازار بر اساس قیمت آن تعیین میگردد، سپس تولیدکننده برای برآوردن تقاضای مشتریان و تولید محصول، از یک نوع ضایعات بازیافتی ...
بیشتر
هدف: در این تحقیق از یک نوع ضایعات بازیافتی برای تولید یک محصول خاص استفاده میگردد. بدین منظور زنجیرهتامینی شامل تولیدکننده، بازیافتکننده و انبار ضایعات در نظر گرفته میشود. ابتدا تقاضای محصول در بازار بر اساس قیمت آن تعیین میگردد، سپس تولیدکننده برای برآوردن تقاضای مشتریان و تولید محصول، از یک نوع ضایعات بازیافتی با نرخ بازیافتپذیری مشخص استفاده مینماید. انبار ضایعات، مواد بازیافتی را جمعآوری نموده و بازیافتکننده آنها را بازیافت میکند. تولیدکننده میتواند مواد بازیافتی موردنیاز خود را از دو کانال مختلف تهیه کند. وی میتواند ضایعات بازیافتی موردنیاز خود را بهصورت بازیافتنشده از انبار ضایعات خریداری نموده و سپس آنها را بازیافت و مورداستفاده قرار دهد یا اینکه این مواد را بهصورت بازیافتشده از بازیافتکننده تهیه کند. در واقع تولیدکننده با توجه به شرایط موجود، یکی از این دو کانال را انتخاب خواهد نمود.روششناسی پژوهش: برای اتخاذ تصمیمات تحت هرکدام از کانالهای ایجادشده، از رویکرد نظریه بازی استفاده میشود. بدین منظور برای یافتن جواب مساله تحت رقابت ایجادشده، بازی استکلبرگ که در آن تولیدکننده دارای قدرت تصمیمگیری بیشتر و انبار ضایعات و بازیافتکننده دارای قدرتهای تصمیمگیری کمتری هستند، بهکار گرفته میشود.یافتهها در نهایت استراتژیهای تعیینشده مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج بهدستآمده ارایه میگردند. نتایج حاکی از آن هستند که تولیدکننده میتواند تحت یک شرایط مرزی هرکدام از دو کانال پیشنهادی را انتخاب نماید. همچنین با افزایش نرخ بازیافتپذیری ضایعات مورداستفاده برای تولید محصول، سود اعضای زنجیرهتامین مورد بررسی بهبود خواهند یافت.اصالت/ارزشافزوده علمی: در این تحقیق بهمنظور تامین مواد اولیه ضایعاتی موردنیاز برای تولید محصولات از رویکرد نظریه بازی و مفهوم انتخاب کانال استفاده میگردد. میتوان گفت که ایده استفاده از مفهوم انتخاب کانال برای تامین مواد اولیه ضایعاتی موردنیاز در تولید محصولات تحت زنجیرهتامین موردبررسی، برای اولین بار در ادبیات موضوع مساله مطرح شده است.
بهینه سازی فازی
مهین عشوری؛ عبداله هادی وینچه؛ علی جمشیدی
چکیده
هدف: این مطالعه به حل مساله انتخاب مکان تسهیلات در مواجه با سناریوهای تصمیمگیری چندمعیاره، بهویژه با تمرکز بر روی مسایل تصمیمگیری چندمعیاره فازی نوع-1 میپردازد. در این تحقیق، بهمنظور مقابله با دشواری تعیین درجات عضویت دقیق برای مجموعههای فازی، از اعداد فازی-بازهای برای بیان امتیازها استفاده شده است.روششناسی پژوهش: روش ...
بیشتر
هدف: این مطالعه به حل مساله انتخاب مکان تسهیلات در مواجه با سناریوهای تصمیمگیری چندمعیاره، بهویژه با تمرکز بر روی مسایل تصمیمگیری چندمعیاره فازی نوع-1 میپردازد. در این تحقیق، بهمنظور مقابله با دشواری تعیین درجات عضویت دقیق برای مجموعههای فازی، از اعداد فازی-بازهای برای بیان امتیازها استفاده شده است.روششناسی پژوهش: روش پیشنهادی IVF-COPRAS، با تمرکز بر کاهش ریسک عدمقطعیت، برای افزایش قابلیت اطمینان تصمیمگیری در مسایل IVF استفاده میشود. این روش برای یک مورد واقعی که شامل انتخاب مکانی برای گودالهای دفن زباله مرطوب شهری در یک شهر بزرگ ایران است، اعمال و تحلیلهای مقایسهای با روشهای دیگر برای ارزیابی رویکرد پیشنهادی انجام میشود.یافتهها: این مطالعه اثربخشی روش IVF-COPRAS را در رسیدگی به مسایل انتخاب مکان تسهیلات در MCDM نشان میدهد. با استفاده از IVFN، این روش با موفقیت عدمقطعیت را مدیریت میکند و منجر به تصمیمات قابل اعتمادتر میشود. کاربرد در یک سناریوی عملی، کارایی روش را برجسته میکند و تحلیل مقایسهای بینشهایی را در مورد عملکرد آن نسبت به روشهای دیگر ارایه میدهد.اصالت/ارزشافزوده علمی: این تحقیق یک رویکرد جدید با روش IVF-COPRAS برای مدیریت چالشهای انتخاب مکان تسهیلات در MCDM ارایه میکند. اتکا به IVFNs، دیدگاه منحصربهفردی را در مورد عدمقطعیت در تصمیمگیری ارایه میکند و قابلیت اطمینان تصمیم را افزایش میدهد. کاربرد دنیای واقعی بر اهمیت عملی این روش تاکید میکند، کمکی ارزشمند به تحقیقات MCDM ارایه مینماید و ابزاری روششناختی برای مسایل تصمیمگیری مشابه در حوزههای مختلف ارایه میدهد.
تحلیل ریسک
محسن شفیعی نیک آبادی؛ لیلا هلالیان
چکیده
هدف: پژوهش حاضر به دنبال رتبهبندی ریسکهای زنجیره تامین با استفاده از رویکرد ترکیبی بهینهسازی روش تجزیهوتحلیل عوامل شکست و آثار آن و تئوری خاکستری در واحدهای صنایع غذایی مشهد است.روششناسی پژوهش: این پژوهش به جهت ماهیت، در دسته پژوهشهای توصیفی _تحلیلی، با متغیرهای کیفی و از منظر هدف، در زمرهی پژوهشهای کاربردی ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر به دنبال رتبهبندی ریسکهای زنجیره تامین با استفاده از رویکرد ترکیبی بهینهسازی روش تجزیهوتحلیل عوامل شکست و آثار آن و تئوری خاکستری در واحدهای صنایع غذایی مشهد است.روششناسی پژوهش: این پژوهش به جهت ماهیت، در دسته پژوهشهای توصیفی _تحلیلی، با متغیرهای کیفی و از منظر هدف، در زمرهی پژوهشهای کاربردی است. در این پژوهش، ابتدا ریسکهای موجود در زنجیره تامین صنایع غذایی شناسایی شدند؛ بدین گونه که ابتدا ریسکهای موجود در زنجیره تامین از طریق مطالعات کتابخانهای و ادبیات پژوهش شناسایی و سپس، توسط پرسشنامه دلفی فازی در اختیار خبرگان قرار گرفت تا با طیف لیکرت مورد امتیازبندی قرار گیرند. به دلیل ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﻣﺎﻧﯽ و نقص در تجزیهوتحلیل و همچنین دادههای اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺒﻬﻢ، ﻧﺎﻗﺺ و ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ، این امتیازها به بازهی خاکستری تبدیل شدند. سپس، توسط روش تجزیهوتحلیل عوامل شکست و آثار آن امتیاز اولویت خطرپذیری بهمنظور بررسی حالات بالقوه شکست محاسبه شد؛ بهگونهای که شاخصها و ابعاد ریسکهای زنجیره تامین با امتیاز اولویت خطرپذیری رتبهبندی شد. ریسکهای با امتیاز اولویت خطرپذیری بیشتر، از ریسکپذیری بالاتری برخوردار و لزوم توجه بیشتری را نیازمند است.یافتهها: نتیجه امتیازبندی و محاسبات مشخص کرد که بعد اقتصادی بیشترین ریسک را در زنجیره تامین داراست. پس از بعد اقتصادی، به ترتیب، ابعاد قانونی، استراتژیک، فردی، سیاسی و طبیعی ابعاد دوم تا ششم و بعد فرهنگی و اجتماعی در جایگاه هفتم و بعد اطلاعاتی رتبهی هشتم را به خود اختصاص دادند.اصالت/ارزش افزوده علمی: یافتههای این پژوهش به مدیران کمک میکند با توجه به محدود بودن منابع، جهت کنترل و مدیریت، خصوصا در شرایط عدم قطعیت، با اولویتبندی ریسکهای زنجیره تامین خود با توجه به میزان ریسکپذیری هریک، همچنین در نظر گرفتن اقدامات پیشگیرانه در خصوص این ریسکها، از صدمات جبرانناپذیر و بحرانی احتمالی پیشگیری نمایند.
بهینه سازی در علوم و مهندسی
الهام نجاتی؛ مهدی یوسفی نژاد عطاری؛ عسگر حاجی بدلی
چکیده
هدف: یکی از حیاتیترین زیرمجموعههای سیستم مراقبتهای بهداشتی پیوند عضو میباشد و از آنجاکه مراکز پیوند عضو بهصورت مستقیم با عملهای جراحی و درنتیجه، زندگی انسانها سروکار دارند، اهمیت این موضوع مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. یکی از عمدهترین تفاوتهای زنجیره تامین پیوند عضو با سایر زنجیرههای تامین احتمال فساد محصولات ...
بیشتر
هدف: یکی از حیاتیترین زیرمجموعههای سیستم مراقبتهای بهداشتی پیوند عضو میباشد و از آنجاکه مراکز پیوند عضو بهصورت مستقیم با عملهای جراحی و درنتیجه، زندگی انسانها سروکار دارند، اهمیت این موضوع مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. یکی از عمدهترین تفاوتهای زنجیره تامین پیوند عضو با سایر زنجیرههای تامین احتمال فساد محصولات مربوطه میباشد. لذا زمان و همچنین بحث مکانیابی مراکز پیوند عضو از اهمیت ویژهای برخوردار است. از طرفی، با توجه به رشد سریع تقاضا برای پیوند عضو و کمبود منابع، زمان انتظار بیمار برای تکمیل پروسه پیوند نقش حیاتی را در سیستم پیوند اعضا ایفا میکند.روششناسی پژوهش: این مطالعه یک مدل ریاضی دوهدفه استوار برای مساله مکانیابی تخصیص مراکز پیوند عضو تحت شرایط عدم قطعیت ارایه میدهد که هزینههای کل سیستم پیوند عضو و همچنین میانگین زمان انتظار بیمار برای انجام پیوند عضو را که از یک سیستم صف G/G/m تبعیت میکند، کمینه میسازد.یافتهها: برای حل این مدل الگوریتم ژنتیک رتبهبندی نامغلوب (NSGA-II) بهکار گرفته شده است. درنهایت، قابلیت اجرای این مدل و کارایی الگوریتم مذکور نسبت به شاخصهای تعریفشده از طریق آزمایشهای عددی نشان داده شده است.اصالت/ارزش افزوده علمی: از آنجاکه هر عضو زمان مشخصی را میتواند خارج از بدن سپری کند و احتمال فساد یا کاهش کیفیت پیوند وجود دارد، زمان بین خروج عضو از بدن و تکمیل عمل پیوند نقشی اساسی در سیستم پیوند عضو ایفا میکند.
مدل های بهینه سازی ریاضی
الهام بصیری
چکیده
هدف: در این مقاله، مقدار مورد نیاز برای افزایش قابلیت اعتماد اجزای یک سیستم منسجم تعیین شده است، بهگونهایکه هزینه حاصل از این افزایش به حداقل برسد و قابلیت اعتماد کل سیستم از مقدار از پیش تعیینشدهای کمتر نشود.روششناسی پژوهش: در این پژوهش، بعد از معرفی توابع هدف و محدودیت در مساله بهینهسازی، روش لاگرانژ ...
بیشتر
هدف: در این مقاله، مقدار مورد نیاز برای افزایش قابلیت اعتماد اجزای یک سیستم منسجم تعیین شده است، بهگونهایکه هزینه حاصل از این افزایش به حداقل برسد و قابلیت اعتماد کل سیستم از مقدار از پیش تعیینشدهای کمتر نشود.روششناسی پژوهش: در این پژوهش، بعد از معرفی توابع هدف و محدودیت در مساله بهینهسازی، روش لاگرانژ مورد استفاده قرار میگیرد و سپس با ارایه یک الگوریتم مساله حل میشود. در این مقاله، چند تابع هزینه در نظر گرفته میشوند و در ادامه نتایج در حالت کلی برای یک سیستم منسجم و سپس برای دو حالت خاص سیستمهای سری-موازی و موازی–سری ارایه میشوند.یافتهها: در این مقاله، دو مثال عددی بیان و حل میشوند. در مثال اول یک سیستم شبکه پل مورد ارزیابی قرار میگیرد و در مثال دوم یک سیستم سری–موازی مورد مطالعه قرار میگیرد. در هر دو مثال، مقادیر مورد نیاز برای افزایش قابلیت اعتماد اجزای سیستم تعیین میشوند.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این پژوهش، با استفاده از یک مدل ریاضی و محاسبات عددی با کمک نرمافزار R، مساله بهینهسازی برای یک سیستم منسجم بررسی میشود.
تجزیه و تحلیل و مدلسازی مدیریت زنجیره تامین
امین فرحبخش؛ امیر سامان خیرخواه
چکیده
هدف: مساله مسیریابی تولید از ترکیب دو مساله تعیین اندازه انباشته و مسیریابی وسایل نقلیه ایجاد شده است. در پژوهشهای گذشته اثربخشی این ترکیب در کاهش هزینهها بررسی شده است. در این مقاله، مساله مسیریابی تولید با هدف حداقلسازی ریسک تولید و توزیع مواد خطرناک، در نظر گرفته شده است. توجه به معیارهای اجتماعی و زیستمحیطی مربوط به پایداری، ...
بیشتر
هدف: مساله مسیریابی تولید از ترکیب دو مساله تعیین اندازه انباشته و مسیریابی وسایل نقلیه ایجاد شده است. در پژوهشهای گذشته اثربخشی این ترکیب در کاهش هزینهها بررسی شده است. در این مقاله، مساله مسیریابی تولید با هدف حداقلسازی ریسک تولید و توزیع مواد خطرناک، در نظر گرفته شده است. توجه به معیارهای اجتماعی و زیستمحیطی مربوط به پایداری، امروزه توسط پژوهشگران بیشازپیش مدنظر قرار دارد. مواد خطرناک، موادی مضر برای سلامت انسانها و محیطزیست هستند و معمولا حوادث مرتبط با این مواد، پیامدهای ناگوار گستردهای دارد. ریسک معیاری برای سنجش میزان خطرناک بودن عملیات مرتبط با این مواد است.روششناسی پژوهش: مساله موردنظر به شکل یک برنامهریزی مختلط عدد صحیح مدلسازی شده است. تابع ریسک در مدل پیشنهادی، غیرخطی بوده و وابسته به میزان بارگذاری ماشین، جمعیت در معرض خطر و نوع ماده خطرناک بیان گردیده است. با توجه به اینکه غیرخطی بودن تابع هدف بر دشواری حل مدل بهینهسازی میافزاید، این تابع با یک تابع تکهخطی تقریب زده شده است.یافتهها: در این پژوهش از 8 نمونه استاندارد برای بررسی و حل مدل و مقایسه دو حالت غیرخطی و خطی استفاده شده است. نتایج نشاندهنده آن است که با استفاده از مدل تقریبی میتوان در زمان یکسان به جواب بهتری دست یافت. همچنین از طریق تحلیل حساسیت تاثیر تغییر ظرفیت تولید و انبارها بر ریسک بررسی شده است.اصالت/ارزشافزوده علمی: این پژوهش مساله مسیریابی تولید را برای مواد خطرناک با توجه به معیارهای پایداری با استفاده از یک مدل غیرخطی مطرح میکند و از یک تقریب خطی برای حل مدل موردنظر استفاده میکند.
تجزیه و تحلیل و مدلسازی مدیریت زنجیره تامین
سعید کلانتری؛ حامد کاظمی پور؛ فرزاد موحدی سبحانی؛ سید محمد حاجی مولانا
چکیده
هدف: ایجاد ساختار و گسترش زنجیرههای تامین حلقه بسته پایدار برای برآوردن استانداردهای زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی در جهت تقویت موقعیت در بازارهای رقابتی بسیار حیاتی است. این مطالعه بهمنظور تصمیمگیری در سطوح عملیاتی و تاکتیکی برای پیکربندی شبکه زنجیرهتامین حلقه بسته پایدار با هدف حداکثرسازی ارزش خالص فعلی و به دنبال ...
بیشتر
هدف: ایجاد ساختار و گسترش زنجیرههای تامین حلقه بسته پایدار برای برآوردن استانداردهای زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی در جهت تقویت موقعیت در بازارهای رقابتی بسیار حیاتی است. این مطالعه بهمنظور تصمیمگیری در سطوح عملیاتی و تاکتیکی برای پیکربندی شبکه زنجیرهتامین حلقه بسته پایدار با هدف حداکثرسازی ارزش خالص فعلی و به دنبال حداقلسازی میزان انتشار کربن با حفظ سیاستهای سازگار با محیطزیست و در نظر گرفتن تورم انجام شده است.روششناسی پژوهش: این مقاله رویکرد بهینهسازی فازی استوار برای مقابله با عدم قطعیتهای موجود در زنجیرهتامین حلقه بسته پایدار را در نظر میگیرد. همچنین به دلیل پیچیدگی مدل و چندهدفه بودن آن از یک روش جدید ترکیبی الگوریتم اکتشافی و برنامهریزی آرمانی چندگزینهای با تابع مطلوبیت استفاده میشود. مدل برنامهریزی خطی عدد صحیح مختلط پیشنهادی در صنعت الکترونیک اعمال میشود.یافتهها: مدل پیشنهادی در چندین آزمایش ارزیابی شده و در سناریوهای مختلف مورد بحث قرار میگیرد تا کارایی و اعتبار مدل و روش پیشنهادی تایید شود. نتایج با دو عامل شکاف بهینه و زمان حل مقایسه شد که عملکرد مناسب روش پیشنهادی را نشان داد. سپس، نتایج تاکتیکی و استراتژی مدل برای مطالعه موردی ارایه شد که در آن جریان بهینه بین تسهیلات، انتخاب تامینکنندگان مناسب، انتخاب نوع حملونقل و افتتاح تسهیلات ارایه شد. یافتهها نشان داد که در سناریوهای مختلف بهبود موثر راهحلهای بهدستآمده با کاهش زمان حل تا %20 میتواند برای مشکلات در مقیاس بزرگ پاسخگو باشد.اصالت/ارزشافزوده علمی: این مقاله با در نظر گرفتن یک روش ترکیبی جدید الگوریتم اکتشافی و برنامهریزی آرمانی چندگزینهای با تابع مطلوبیت برای حل مشکل طراحی شبکه زنجیرهتامین حلقه بسته پایدار تحت عدم قطعیت طراحی میشود.
تحلیل پوششی داده ها
مجید یاراحمدی؛ سعیده ساکی نیا
چکیده
هدف: این مقاله روشی هوشمند برای بهکارگیری تحلیل پوششی دادهها (DEA) در طراحی زنجیرهتامین پایدار ارایه میکند.روششناسی پژوهش: در روش پیشنهادی، برای غیرفازیسازی مدل خطیشده ERM، از تکنیک α-برش استفاده میشود. سپس، برای اندازهگیری بهرهوری در محیط نامعین با α-سطحهای مختلف، از الگوریتم ژنتیک برای یافتن α-برش بهینه ...
بیشتر
هدف: این مقاله روشی هوشمند برای بهکارگیری تحلیل پوششی دادهها (DEA) در طراحی زنجیرهتامین پایدار ارایه میکند.روششناسی پژوهش: در روش پیشنهادی، برای غیرفازیسازی مدل خطیشده ERM، از تکنیک α-برش استفاده میشود. سپس، برای اندازهگیری بهرهوری در محیط نامعین با α-سطحهای مختلف، از الگوریتم ژنتیک برای یافتن α-برش بهینه استفاده میشود و با جایگزینی α-برش بهینه در مدل پیشنهادی، یک مدل تحلیل پوششی دادههای هوشمند برای رتبهبندی شرکتهای تامینکننده طراحی میشود.یافتهها: این مقاله یک مدل جدید تحلیل پوششی دادههای فازی ژنتیکی برای ارزیابی بهرهوری تامینکنندگان در زنجیرهتامین پایدار ارایه میکند.اصالت/ارزشافزوده علمی: در روش پیشنهادی، ازآنجاکه α-برش بهدستآمده از الگوریتم ژنتیک بهینهترین α-برش است، دیگر نیازی به محاسبه بهرهوری به ازای α-برشهای مختلف بهصورت سعیوخطا نیست؛ بنابراین، مزیت روش پیشنهادی این است که علاوه بر بهرهوری بیشتر برای هر تامینکننده، رتبهبندی پایدارتری ارایه میدهد. مثال ارایهشده در این مقاله، برتری و مزایای روش پیشنهادی را نشان میدهد.
الگوریتمهای فراابتکاری
سجاد جانباز؛ سید محمد رضا داودی؛ عبدالمجیید عبدالباقی عطاآبادی
چکیده
هدف: هدف تحقیق حاضر ارایه یک مدل ریاضی چندهدفه با رویکرد یکپارچه زمانبندی و جریان مالی در پروژههای تولیدی با استفاده از الگوریتم ژنتیک مرتبسازی غیر مسلط II (NSGA-II) است.روششناسی پژوهش: این تحقیق یک مدل ریاضی چندهدفه را ارایه میکند که زمانبندی و بهینهسازی جریان مالی را در پروژههای عمرانی ادغام میکند. این تحقیق به چالشهای ...
بیشتر
هدف: هدف تحقیق حاضر ارایه یک مدل ریاضی چندهدفه با رویکرد یکپارچه زمانبندی و جریان مالی در پروژههای تولیدی با استفاده از الگوریتم ژنتیک مرتبسازی غیر مسلط II (NSGA-II) است.روششناسی پژوهش: این تحقیق یک مدل ریاضی چندهدفه را ارایه میکند که زمانبندی و بهینهسازی جریان مالی را در پروژههای عمرانی ادغام میکند. این تحقیق به چالشهای زمانبندی و جریان مالی در پروژههای تولیدی در شرکتهای ساختمانی میپردازد. هدف توسعه یک مدل ریاضی چندهدفه است که ملاحظات زمانبندی و مالی را با هدف بهینهسازی تخصیص منابع و به حداقل رساندن هزینهها ادغام میکند. جامعه آماری بهصورت مطالعه موردی است و اطلاعات و دادههای موردنیاز از طریق مصاحبه با مدیران شرکت عمرانی کیسون جمعآوری شد.یافتهها: الگوریتم ژنتیک مرتبسازی غیر مسلط II بهعنوان الگوریتم بهینهسازی برای یافتن راهحلهای کارآمد در زمینه چندهدفه استفاده و نتایج بهینه جهت انتخاب پروژههای عمرانی و ساختمانی ارایه شد.اصالت/ارزشافزوده علمی: این تحقیق با پیشنهاد یک مدل ریاضی چندهدفه جدید که ملاحظات زمانبندی و جریان مالی را در پروژههای تولیدی یکپارچه میکند، به این حوزه کمک مینماید. استفاده از الگوریتم NSGA-II، کارایی یافتن راهحلهای بهینه را افزایش میدهد. یافتهها میتواند برای تصمیمگیری در انتخاب پروژههای ساختوساز و تولید ارزشمند باشد.
تصمیم گیری براساس محاسبات نرم
صادق حسنی مقدم؛ محمدمهدی مهتدی؛ حسین بازرگانی؛ علی طاهری؛ محسن میری
چکیده
هدف: هدف اصلی این مطالعه ارایه الگویی نو از مدیریت فرآیندهای سازمانی است که در شرایط پیچیده دارای چابکی لازم باشد. یکی از مهمترین الزامات چنین الگویی استفاده از تفکر سیستمی و رویکرد تحقیقدرعملیات نرم است، چراکه روشهای معرفیشده در پیشینه برای دستیابی به چابکی مدیریت فرآیندها، عموما دارای بهینهسازی ناقص بوده و دلیل ...
بیشتر
هدف: هدف اصلی این مطالعه ارایه الگویی نو از مدیریت فرآیندهای سازمانی است که در شرایط پیچیده دارای چابکی لازم باشد. یکی از مهمترین الزامات چنین الگویی استفاده از تفکر سیستمی و رویکرد تحقیقدرعملیات نرم است، چراکه روشهای معرفیشده در پیشینه برای دستیابی به چابکی مدیریت فرآیندها، عموما دارای بهینهسازی ناقص بوده و دلیل آن نگاه تکبعدی و نبود نگاه سیستمی برای شناسایی متغیرهای چابکی در مدیریت فرآیندهاست.روششناسی پژوهش: در این مطالعه، تلاش شد با بهرهگیری از توانمندیهای پارادایم تفسیری، الگویی جامع ارایه گردد. بدینمنظور، ابتدا با استفاده از تکنیک فراترکیب و سپس، با انجام مصاحبه با هجده خبره، مولفههای اصلی احصا شدند. در ادامه، با استفاده از فرآیند رتبهبندی تفسیری، مولفهها اولویتبندی شدند.یافتهها: یافتهها نشان میدهد که بر اساس رتبهبندی تفسیری، مولفه رهبری فرآیندها در اولویت نخست قرار میگیرد؛ لذا سازمانهایی که خواهان چابکسازی در سیستم مدیریت فرآیندهای خود میباشند، بایستی در مرتبهی اول به ویژگیهای رهبری در فرآیندها بهمنظور اجرای نظامهای تحولی توجه داشته باشند. پس از آن، نتایج نشان داد که درک و شناخت محیطی، نیروی انسانی آگاه و شایسته، بعد یادگیرندگی سازمان، ساختارهای اقتضایی و متناسب، حاکمیت، استراتژیسازی مبتنی بر بداهه، زیرساخت فناوری، سازگاری پویا، فرهنگ و پایداری خلاق بهترتیب در اولویتهای بعدی مدنظر قرار گیرند.اصالت/ارزشافزوده علمی: استفاده از تکنیکهای تحقیق در عملیات نرم، ازجمله فرآیند رتبهبندی تفسیری، در طراحی الگوی چابک در مدیریت فرآیندهای کسبوکار کمک شایانی به سازمانهای فرآیندی در محیطهای پیچیده و پویا خواهد نمود، بهطوریکه بتوانند بهطور همزمان از مزایایی ناشی از ثبات در مدیریت فرآیندها و پویایی ناشی از چابک بودن بهرهمند شوند.
تجزیه و تحلیل و مدلسازی مدیریت زنجیره تامین
جواد محمد قاسمی؛ سید اسماعیل نجفی؛ محمد فلاح؛ محمد رضا نباتچیان
چکیده
در این مقاله به مدل سازی یک شبکه زنجیره تامین پایدار صنعت برق تحت عدم قطعیت پرداخته شده است. هدق از ارائه این شبکه زنجیره تامین، برآورده سازی تقاضای مشتراین از پنل های خورشیدی به منظور تولید انرژی پاک می باشد. در این مدل تصمیمات مهمی از جمله انتخاب تامین کننده، احداث مراکز تولید، تخصیص بهینه جریان محصول و قیمت گذاری پنل خورشیدی اتخاذ ...
بیشتر
در این مقاله به مدل سازی یک شبکه زنجیره تامین پایدار صنعت برق تحت عدم قطعیت پرداخته شده است. هدق از ارائه این شبکه زنجیره تامین، برآورده سازی تقاضای مشتراین از پنل های خورشیدی به منظور تولید انرژی پاک می باشد. در این مدل تصمیمات مهمی از جمله انتخاب تامین کننده، احداث مراکز تولید، تخصیص بهینه جریان محصول و قیمت گذاری پنل خورشیدی اتخاذ گردید. نتایج مدل نشان داد با افزایش قابلیت اطمینان در شبکه، میزان ارزش خالص فعلی در شبکه کاهش و میزان انتشار گازهای گلخانه ای در شبکه افزایش یافته است. همچنین تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که با افزایش نرخ عدم قطعیت در شبکه، ارزش خالص فعلی و قابلیت اطمینان در شبکه کاهش و میزان انتشار گازهای گلخانه ای افزایش یافته است. از سوی دیگر تحلیل های بیشتر برروی 15 مثال عددی نشان از کارایی بالای دو الگوریتم MOALO و MOWOA نسبت به روش اپسیلون محدودیت بود. در نهایت نتای ازمون اماری نیز نشان داد که هیچ گونه اختلاف معنادار یبین میانگین های تعداد جواب کارا، بیشترین گسترش و فاصله متریک بین دو الگوریتم وجود نداشته و تنها بین زمان حل دو الگوریتم اختلاف معنادار وجود دارد. نتایج روش های حل ارائه شده نشان از کارایی بالای آنها در حل مدل شبکه زنجیره تامین پایدار صنعت برق را دارند.
بهینه سازی غیر خطی
سید حمزه میرزایی؛ علی اشرفی
چکیده
هدف: یکی از کاراترین روشها برای حل مسایل بهینهسازی نامقید روش ناحیه اعتماد است. استراتژی تعیین شعاع ناحیه اعتماد تاثیر بسزایی بر میزان کارایی این روش دارد. از طرفی تحمیل شرط یکنوایی موجب کاهش سرعت همگرایی این روش خواهد شد. بنابراین بهبود و افزایش کارایی این روش یکی از مسایل بسیار مهم و مورد توجه محققان میباشد. روش شناسی پژوهش: ...
بیشتر
هدف: یکی از کاراترین روشها برای حل مسایل بهینهسازی نامقید روش ناحیه اعتماد است. استراتژی تعیین شعاع ناحیه اعتماد تاثیر بسزایی بر میزان کارایی این روش دارد. از طرفی تحمیل شرط یکنوایی موجب کاهش سرعت همگرایی این روش خواهد شد. بنابراین بهبود و افزایش کارایی این روش یکی از مسایل بسیار مهم و مورد توجه محققان میباشد. روش شناسی پژوهش: ایجاد یک شعاع ناحیه اعتماد وفقی جدید و همچنین ترکیب روش ناحیه اعتماد با استراتژی غیریکنوا برای جلوگیری از اثرات نامطلوب یکنوایی.یافتهها: یک شعاع ناحیه اعتماد وفقی جدید همگرا به صفر ارایه شده و سپس ترکیب ناحیه اعتماد با یک استراتژی غیریکنوای انجام میشود. اجرای الگوریتم بر روی یک مجموعه از توابع تست نشان میدهد که شعاع وفقی جدید به همراه استراتژی غیریکنوای به کار گرفته شده بهصورت قابل ملاحظهای کارایی روش ناحیه اعتماد را بهبود میبخشد.اصالت/ارزش افزوده علمی: الگوریتم غیر یکنوای وفقی ارایه شده دارای مرتبه همگرایی مرتبه دوم بوده و هزینه های محاسباتی را نسبت به الگوریتمهای سنتی به مقدار قابل توجهی کاهش میدهد. از طرفی شعاع وفقی جدید از بی اثر ماندن ناحیه اعتماد در نزدیکی جواب جلوگیری میکند.
برنامه ریزی استراتژیک
محمدحسین کبگانی؛ Hamid شاهبندرزاده
چکیده
دریک شهر، بخشهای مختلفی در فعالیت هستند و هر بخش نیز در تولید مواد زاید شهری نقش دارد که این موضوع باعث توجه به روشهای مدیریت پسماند میشود. در پژوهش حاضر به تبیین مدلی جهت شناسایی عوامل موثر بر تولید انواع پسماند در شهر بوشهر پرداخته شدهاست.ابعاد اصلی مدل مذکور از بررسی ادبیات نظری حوزه مدیریت پسماند شهری گرفته شدهاست که بوسیله ...
بیشتر
دریک شهر، بخشهای مختلفی در فعالیت هستند و هر بخش نیز در تولید مواد زاید شهری نقش دارد که این موضوع باعث توجه به روشهای مدیریت پسماند میشود. در پژوهش حاضر به تبیین مدلی جهت شناسایی عوامل موثر بر تولید انواع پسماند در شهر بوشهر پرداخته شدهاست.ابعاد اصلی مدل مذکور از بررسی ادبیات نظری حوزه مدیریت پسماند شهری گرفته شدهاست که بوسیله کاربرد رویکرد سیستمهای پویا مورد تأیید قرار گرفت. در گام بعد با استفاده از روش دلفی به بررسی عوامل داخلی و عوامل خارجی سازمان در زمینه مدیریت پسماند شهری پرداخته و با استناد به روش تجزیه و تحلیل SWOT استراتژیهای مدیریت پسماند شهری در شهر بوشهر اقدام گردید.نتایج روش SWOT نشان داد که آستانه آسیبپذیری مدیریت پسماند شهری در بوشهر بسیار بالاست و نیازمند ارائه سیاستهای مناسب در جهت رفع ضعفها و تهدیدها با استفاده از نقاط قوت و فرصتها میباشد. در گام بعد جهت رتبهبندی استراتژیهای چهارگانه از روش غیرخطی میخایلفوف استفاده شد. نتایج استفاده از این رویکرد نشان میدهد که در بین استراتژیهای SO، استراتژی افزایش آگاهی و تغییر نگرش شهروندان نسبت به نحو صحیح مدیریت پسماند در رتبه نخست قرار دارد. در بین استراتژیهای ST، فرهنگسازی جهت استفاده از ظروف قابل بازیافت با وزن 51/0 در رتبه نخست قرار گرفته است. بکارگیری افراد آگاه برای تفکیک پسماند و دفن مناسب در بین استراتژیهای WT، با وزن 57/0 در رتبه اول قرار گرفت و در نهایت استراتژی تشویق بخش خصوصی جهت سرمایهگذاری با وزن معادل با 43/0 در بین استراتژیهای WO در رتبه اول قرار گرفت. آلودگی حاصل از مدیریت ضعیف پسماندها در مناطق شهری پیامدهای جبران ناپذیری از نظر بهداشتی و زیباشناختی به جامعه تحمیل میکند. از جمله تبعات ناشی از ضعف در مدیریت پسماندها ابتلا به انواع بیماریها را در پی خواهد داشت. همچنین مسایل زیست محیطی در رأس همه مسائل انسانی قرار گرفته است. از اینرو در زمینه مدیریت پسماند شهری، برنامهها در جهتی تبیین میگردد که تصمیمگیرندگان قادر به تعیین برنامههای حال و آینده با استفاده از اطلاعات جمعآوری شده باشند.پژوهش حاضر، با تمرکز بر تلفیق منطق فازی با رویکرد مدلسازی سیستم های پویا و روش دلفی دارای نوآوری می باشد.
بهینه سازی فازی
مهرداد رسول زاده؛ سید احمد عدالت پناه؛ محمد فلاح؛ سید اسماعیل نجفی
چکیده
هدف: افزایش ثروت سهامداران از مهمترین اهداف مدیریت مالی است. این موضوع همواره با دو مفهوم ریسک و بازده بهطور همزمان عجین است، بهگونهای که سهامداران همواره بهدنبال افزایش بازده سبد با کنترل و حداقلسازی ریسک، یا بهدنبال کاهش ریسک در سطح مشخصی از بازده موردانتظارمیباشند. برای این منظور سرمایهگذاران عمدتاً از مفاهیم ...
بیشتر
هدف: افزایش ثروت سهامداران از مهمترین اهداف مدیریت مالی است. این موضوع همواره با دو مفهوم ریسک و بازده بهطور همزمان عجین است، بهگونهای که سهامداران همواره بهدنبال افزایش بازده سبد با کنترل و حداقلسازی ریسک، یا بهدنبال کاهش ریسک در سطح مشخصی از بازده موردانتظارمیباشند. برای این منظور سرمایهگذاران عمدتاً از مفاهیم تحلیل بنیادی، به معنی توجه به ساختار درونی و عملکرد مالی شرکتها یا از مفاهیم تکنیکال، به معنی توجه به تغییرات و نوسانات قیمتی سهام در بازار یا ترکیبی از هر دو روش استفاده مینمایند. هدف اصلی پژوهش حاضر ارایه یک مدل ترکیبی است که هم به ساختار مالی به عنوان رویکرد بنیادی و هم به نوسانات قیمتی سهام در تابلو در گذشته بعنوان یک رویکرد تکنیکال توجه نموده و در نهایت با استفاده از مفهوم شبکه در تحلیل پوششی دادهها به تاثیر عملکرد مالی بر ارزش بازاری شرکت میپردازد. روششناسی پژوهش: ما در این پژوهش با ترکیب مدل مارکویتز با بازدههای فازی با مدل تحلیل پوششی دادههای شبکهای به یک مدل چندهدفه دست خواهیم یافت که با مدّنظر قراردادن عملکرد شرکتها بر اساس برخی نسبتهای مالی و تأثیر آن بر ارزش بازاری سهام، همچنین نوسانات قیمت، سعی در معرفی سبدهای سهام در بهترین حالتهای ممکن از حیث ریسک، بازده و همچنین کارایی سبد سهام خواهد داشت. در نهایت بهمنظور استفاده از مدل در انتخاب یک سبد سهام بهینه، 50 شرکت از شرکتهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران از صنایع مختلف انتخاب، و مدل مزبور بر روی آنها اجرا گردید. همچنین برای حل مدل از الگوریتم ژنتیک چندهدفه با مرتبسازی نامغلوب استفاده شد. اصالت/ارزش افزوده علمی: پژوهش پیش رو، مدلی را معرفی می کند که با ترکیب دیدگاه سرمایه گذاران با رویکرد بنیادی و سرمایه گذاران با رویکرد نوسانات قیمتی(تکنیکالی)، تصمیم گیری برای انتخاب سبد بهینه را ساده تر می سازد. روش ارایه شده با لحاظ بازدهها بصورت اعدادی ازنوع فازی ذوزنقهای، سعی در بیان عدم قطعیت در بازدهها داشته و همچنین با استفاده از مدل شبکهای تحلیل پوششی دادهها، تاثیر کارایی شرکتها بر ارزش بازاری و افزایش ثروت سهامداران را میسنجد.
تجزیه و تحلیل و مدلسازی مدیریت زنجیره تامین
سمانه راش؛ مصطفی ابراهیم پور ازبری؛ محمدرحیم رمضانیان
چکیده
هدف: سازمانهای تجاری و صنعتی در سراسر جهان در معرض تهدید شدید ناپایداری قرار دارند. مسائل ناپایداری به دلیل ناراحتیهای محیطی مانند تغییرات آبوهوا، گرم شدن کره زمین، کمبود منابع و تخریب اکولوژیکی ناشی میشود. زنجیرهتامیندایرهای (CSC ) در چند سال اخیر شتاب بیشتری به دست آورده است و بهعنوان یکی از رویکردهای پایدار و نوآورانه ...
بیشتر
هدف: سازمانهای تجاری و صنعتی در سراسر جهان در معرض تهدید شدید ناپایداری قرار دارند. مسائل ناپایداری به دلیل ناراحتیهای محیطی مانند تغییرات آبوهوا، گرم شدن کره زمین، کمبود منابع و تخریب اکولوژیکی ناشی میشود. زنجیرهتامیندایرهای (CSC ) در چند سال اخیر شتاب بیشتری به دست آورده است و بهعنوان یکی از رویکردهای پایدار و نوآورانه برای صنعت تولید عمل میکند. پذیرش زنجیره تأمین دایرهای جنبههای اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی سیستم تولید و زنجیره تأمین را افزایش میدهد. بااینحال، تحقیقات بسیار کمتری در مورد شناسایی و کاوش چالشهای متعدد برای اجرای زنجیره تأمین دایرهای در کشورهای درحالتوسعه، انجامشده است؛ بنابراین، هدف این تحقیق بررسی و ارزیابی چالشهای اجرای زنجیره تأمین دایرهای در بخش تولید است.
روششناسی پژوهش: در این پژوهش مجموع 29 چالش زنجیره تأمین دایرهای از طریق بررسی ادبیات با روش فرا ترکیب شناساییشده است و تکنیک سوآرا فازی فیثاغورثی (PF-SWARA) را پیشنهاد میکند. این تکنیک برای اولویتبندی چالشهای پذیرش زنجیره تأمین دایرهای بر اساس اهمیت نسبی آنها استفاده میشود. روش پیشنهادی در صنعت داروسازی-استان گیلان مورداستفاده قرار گرفت.
یافته ها: در نتایج نهایی پژوهش معیار چالشهای استراتژیک (SCs)، عملیاتی و چالشهای محیطی در اولویت انتخاب قرار دارند.
اصالت/ارزشافزوده علمی: این پژوهش بهعنوان یک پله برای دستاندرکاران صنعتی عمل میکند تا زنجیره تأمین دایرهای را بهطور کارآمد و مؤثر اتخاذ کنند.
مدل های بهینه سازی ریاضی
علی عبدی؛ سید هادی ناصری
چکیده
هدف: یکی از مسایل مهم در حوزه مدیریت زنجیرهتامین، مساله طراحی زنجیرهتامین است. در این مساله، هدف تعیین مکان برای استقرار تعدادی تسهیلات در مناطق جغرافیایی مختلف بهمنظور پوشش تقاضاهای مشتریان است.
روششناسی پژوهش: برای حل این مساله، شبکه ایستا و پویا در نظر گرفته شده است. اگر شبکه ایستا است، با کمک الگوریتم جستجوی محلی تکرارشونده، ...
بیشتر
هدف: یکی از مسایل مهم در حوزه مدیریت زنجیرهتامین، مساله طراحی زنجیرهتامین است. در این مساله، هدف تعیین مکان برای استقرار تعدادی تسهیلات در مناطق جغرافیایی مختلف بهمنظور پوشش تقاضاهای مشتریان است.
روششناسی پژوهش: برای حل این مساله، شبکه ایستا و پویا در نظر گرفته شده است. اگر شبکه ایستا است، با کمک الگوریتم جستجوی محلی تکرارشونده، تعداد و مکان استقرار مراکز توزیع مشخص میشود و مشتریها به هر مرکز توزیع اختصاص مییابند. اگر شبکه پویا است، بعد از تعیین تعداد اولیه و مکان مراکز توزیع و تخصیص مشتریها به مراکز توزیع، رویدادهای مربوط به پویایی شبکه همچون کاهش مشتری، افزایش مشتری و اندازه متغیر تقاضاها توسط مشتریان موردبررسی قرار میگیرد. علاوه بر این، روش پیشنهادی حالتهای خرابی مولفههای شبکه را در نظر میگیرد. همچنین قابلیت بقای شبکه در هر دو حالت شبکه دیده میشود.
یافتهها: نتایج بهدستآمده از آزمایشها ازلحاظ معیارهای ارزیابی مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج آزمایشها برتری روش پیشنهادی را در مقایسه با روشهای CLSC و TSCFL نشان میدهد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: بامطالعه کارهای مرتبط که در گذشته در زمینه مکانیابی تسهیلات در شبکه زنجیرهتامین انجام شد، توجه به طراحی زنجیرهتامین چندسطحی و مساله مکانیابی تسهیلات کمتر موردتوجه قرار گرفته شده است. علاوه بر این، پویایی تسهیلات و قابلیت بقا شبکه در زمان وقوع خرابی در نظر گرفته نشده است. ازاینرو، در این پژوهش سعی شده است تا با انتخاب مناسب مکان قرارگیری تسهیلات و اختصاص مشتریها به هر یک از این تسهیلات، هزینه را کاهش دهیم. همچنین، شبکه را طوری طراحی خواهیم کرد که در زمان وقوع خرابی شبکه بتواند در حالت پایدار بوده و به فعالیت خود ادامه دهد.
تجزیه و تحلیل و مدلسازی مدیریت زنجیره تامین
بهزاد معصومی؛ حسنعلی آقاجانی؛ احمد جعفرنژاد؛ محمد مهدی موحدی
چکیده
هدف: هدف این تحقیق بهینه سازی لجستیک بشردوستانه برای افزایش هماهنگی میان بازیگران در فاز حین و پس از فاجعه است و درصدد تحقق، کمینه کردن هزینههای امدادرسانی ، کمینه کردن زمان امدادرسانی و کمینه کردن هزینه بازسازی زیرساختها و مسکن افراد آسیب دیده می باشد.روششناسی پژوهش: این پژوهش ازنظر انواع جهتگیریهای پژوهش، جزء پژوهشهای ...
بیشتر
هدف: هدف این تحقیق بهینه سازی لجستیک بشردوستانه برای افزایش هماهنگی میان بازیگران در فاز حین و پس از فاجعه است و درصدد تحقق، کمینه کردن هزینههای امدادرسانی ، کمینه کردن زمان امدادرسانی و کمینه کردن هزینه بازسازی زیرساختها و مسکن افراد آسیب دیده می باشد.روششناسی پژوهش: این پژوهش ازنظر انواع جهتگیریهای پژوهش، جزء پژوهشهای توسعهای است؛ چون سعی دارد که مدلهای موجود در طراحی شبکه لجستیک بشردوستانه را گسترش دهد و بهینهسازی دو فاز حین و بعد فاجعه در نظر بگیرد . مدل پیشنهادی این تحقیق با استفاده از الگوریتم ژنتیک چندهدفه و ازدحام ذرات چندهدفه، حل شده است.یافتهها: اجرای این مطالعه منجر به کاهش هزینههای مکانیابی- مسیریابی و بازسازی در زنجیره تامین بشردوستانه و همچنین کاهش زمان امدادرسانی به افراد آسیب دیده و افزایش رضایتمندی آنان خواهد شد. همچنین میتوان به کمک این مسئله موجودی محصولات امدادی را کاهش داد. برنامهریزی مناسب در فرایندهای لجستیک بشردوستانه به خصوص در فاز هماهنگی بازسازی با توجه به بودجه محدود دولتها و استفاده مناسب از منابع خواهد شد.اصالت/ارزش افزوده علمی: یکی از نوآوریهای این مطالعه کاهش هزینه بازسازی بعد از وقوع لزله از زلزله میباشد. مطالعات متعددی در راستای بازیابی فاجعه انجام شد. در طول دو دهه گذشته، عملیات امدادی مرحله پاسخ توسط تعداد قابل توجهی از محققان مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، موضوع برنامه های بازیابی و بازسازی پس از فاجعه به اندازه کافی در مجامع علمی و عملی مورد بحث قرار نگرفته است.
تحلیل پوششی داده ها
محمد علیمرادی؛ محمدعلی خاتمی فیروزآبادی؛ مقصود امیری؛ ایمان رئیسی وانانی
چکیده
ارزیابی عملکرد و بهرهوری و روند تغییرات آن در طی زمان امری اساسی در فرآیند بهبود در سازمانها، واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی محسوب میشود. در خصوص محاسبه بهرهوری و نیز تغییرات بهرهوری در طی زمان، مدلها، روشها، رویکردها و نیز شاخصهای متفاوتی ارائه شده است که یکی از مهمترین، رایجترین و نیز پرکاربردترین آنها شاخص بهرهوری ...
بیشتر
ارزیابی عملکرد و بهرهوری و روند تغییرات آن در طی زمان امری اساسی در فرآیند بهبود در سازمانها، واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی محسوب میشود. در خصوص محاسبه بهرهوری و نیز تغییرات بهرهوری در طی زمان، مدلها، روشها، رویکردها و نیز شاخصهای متفاوتی ارائه شده است که یکی از مهمترین، رایجترین و نیز پرکاربردترین آنها شاخص بهرهوری مالمکوئیست میباشد. از سوی دیگر در طی فرآیندهای تولیدی، محصولات و خروجیهای نامطلوب به همراه محصولات مطلوب بصورت همزمان حاصل میشوند. لذا شاخصی تحت عنوان مالمکوئیست لوئنبرگر با توسعه شاخص بهرهوری مالمکوئیست، ارائه گردید که با در نظر گرفتن خروجیهای نامطلوب در عین حال که به دنبال کاهش آنها بوده، همزمان بسط خروجیهای مطلوب را نیز مورد مقصود خود قرار داد. لذا پژوهش حاضر، مبتنی بر روششناسی PRISMA با هدف بررسی و تحلیل ساختارمند و سیستماتیک پژوهشهایی که در موضوع محاسبه تغییرات بهرهوری در واحدهای دارای خروجی نامطلوب با استفاده از شاخص بهرهوری مالمکوئیست و نیز شاخص بهرهوری مالمکوئیست لوئنبرگر تلاشی علمی و کاربردی نمودهاند، تدوین شده است. این پژوهش از نوع مروری بوده که از طریق جستجو در پایگاههای اطلاعاتی داخلی و خارجی چون اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی،Scopus ،Science Direct ،Elsevier وGoogle Scholar در بازه سالهای 1980 الی 2022 میلادی با رویکرد انتخاب مهمترین، معتبرترین و برجستهترین مقالات و تحقیقات علمی و کاربردی داخلی و خارجی، انجام شده است که البته از حیث کمیت و کیفیت مقالات، در نوع خود بیسابقه و منحصر به فرد بنظر میرسد. با توجه به گستردگی و تنوع مقالات و پژوهشهای منتشر شده، جای خالی پژوهش ساختارمند کنونی در میان تلاشهای منتشر شده کاملا محسوس بوده و پژوهشگران با استفاده از این مقاله از یک سو میتوانند آخرین اقدامات و تلاشهای پژوهشی صورت گرفته در حوزه مذکور را بصورت دستهبندی شده و ساختارمند مورد مطالعه قرار داده و از سویی دیگر، شکاف-های علمی موجود و نیز پیشنهادات آتی در خصوص ارزیابی بهرهوری با استفاده از شاخص بهرهوری مالمکوئیست/مالمکوئیست لوئنبرگر را که حاصل تلاش و بررسیهای علمی نویسندگان مقاله حاضر است، مشاهده نمایند. لذا این پژوهش در قالب یک مقاله مروری و تحلیلی ساختارمند به نوعی نقشه راهی برای پژوهشگران علاقهمند به حوزه بهرهوری نیز به شمار میرود.
تصمیمگیری چند شاخصه
احمد جعفرنژاد چقوشی؛ سید مهدی روحانی پور؛ حنان عموزاد مهدیرجی؛ محمد احسانی فر
چکیده
کیفیت محصولات هر سه متغیر کیفیت طراحی، انطباق و استفاده را شامل میشود. سنجش کیفیت محصولات با در نظر گرفتن هر سه متغیر کیفیت از چالشهای مهم کشور میباشد. ازاینرو هدف این پژوهش شناسایی نحوه ارتباط عوامل کیفیت با یکدیگر و تعیین وزن نسبی عوامل و ارائه یک مدل سنجش کیفیت محصول با بهرهگیری از اصطلاحات زبانی فازی مردد است. پژوهش حاضر، ...
بیشتر
کیفیت محصولات هر سه متغیر کیفیت طراحی، انطباق و استفاده را شامل میشود. سنجش کیفیت محصولات با در نظر گرفتن هر سه متغیر کیفیت از چالشهای مهم کشور میباشد. ازاینرو هدف این پژوهش شناسایی نحوه ارتباط عوامل کیفیت با یکدیگر و تعیین وزن نسبی عوامل و ارائه یک مدل سنجش کیفیت محصول با بهرهگیری از اصطلاحات زبانی فازی مردد است. پژوهش حاضر، بر اساس هدف یک پژوهش کاربردی و از منظر روش کمی میباشد. جامعه آماری شامل خبرگان دانشگاهی و افراد متخصص در حوزه صنعت و دانشگاه بودهاند و نمونه گیری بر اساس روش نمونهگیری هدفمند و گلوله برفی به تعداد 10 نفر انجام شد. با توجه به تردید نظرات خبرگان تکنیک دیمتل با منطق فازی مردد ترکیب شد و در ادامه با ادغام آن با فرایند تحلیل شبکهای (دنپ) مدل نهایی استخراج گردید و پژوهش در این زمینه دارای نوآوری است. بر اساس یافتههای حاصل از پژوهش عوامل مدیریتی و منابع (کارکنان-زیرساخت-محیط) بهعنوان عوامل علی شناسایی شدند که بر سایر عوامل تأثیرگذارند. از سوی دیگر خروجی تکنیک دنپ نشان داد بعد "کیفیت طراحی" به عنوان مهمترین عامل در کیفیت محصول میباشد. همچنین با داشتن اوزان نسبی عوامل، مدل سنجش کیفیت محصول بدست آمد. پژوهشگران و مدیران صنعتی در سطح کشور قادر خواهند بود ارتباط شاخصهای کیفیت با یکدیگر را شناسایی نموده و با داشتن وزن نسبی هر یک از عوامل، برای بهبود کیفیت محصول یا اندازهگیری نرخ کیفیت کالا از این مدل بهرهبرداری نمایند.