نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرانک حسین زاده سلجوقی ¹
• الهام ذاکر هرفته ²

¹ گروه ریاضی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان. ایران

² گروه ریاضی، دانشکده ریاضی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

استفاده از ظرفیت‌های تولید موجود دریک صنعت و یا کارخانه یکی از مباحث مهم اقتصادی است که موجب افزایش بازدهی و ظرفیت تولید با هزینه کمتر می‌شود. مدل‌های ظرفیت تولید بیانگر ماکزیمم مقدار تولید درواحد زمانی است. استفاده ازتحلیل پوششی داده‌ها (DEA) به عنوان روشی مناسب برای ارزیابی ظرفیت تولید شناخته شده است. مدل‌های مرسوم ارزیابی عملکرد ظرفیت تولید در دو دسته 1) مدلهای شعاعی، که فرض بر امکان تغییر تمامی ورودیها (یا خروجیها) با یک ضریب ثابت و 2) مدلهای غیرشعاعی که تغییرات هر شاخص متفاوت از سایر شاخصها می باشد، بطور مجزا بیان شده‌اند. در مدل‌های شعاعی ورودی و خروجی‌‌ها به یک نسبت تغییر می ‌کند و در مدلهای غیرشعاعی این تغییرات یکسان نخواهد بود.اما در واقعیت ممکن است در سازمان‌ها/ شرکت‌ها برخی ورودی و خروجی‌ها به صورت شعاعی و برخی از آن‌ها به صورت غیرشعاعی تغییر کنند بنابراین در این حالت استفاده از مدل‌های مرسوم ظرفیت تولیدمناسب نیست. دراین مقاله به معرفی مدل ترکیبی ظرفیت تولید پرداخته‌ایم تا بتوانیم ظرفیت تولید شرکت‌ها یا سازمان‌ها را در حضور هر دو نوع ورودی و خروجی‌ها تعیین نماییم. مدل ییشنهادی، مدلی است که ظرفیت تولید را در حضور شاخص های شعاعی و غیرشعاعی بصورت توام می سنجد همچنین قابلیت تشخیص زیان ناشی از هر یک از موارد قیمت خروجیها، قیمت ورو دیها و یا مقدار کمبود خروجی و مازاد ورودی را دارد و مدلی مناسب برای ارزیابی ظرفیت تولید در مسائل کاربردی و واقعی است.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل پوششی داده‌ها
• ظرفیت تولید
• مدل هیبریدی
• هزینه ثابت و متغیر تولید

موضوعات

• تحلیل پوششی داده ها

عنوان مقاله [English]

A new model in determining capacity utilization based one efficiency, cost, price and distinction the loss of profit due to capacity utilization and inefficiency

نویسندگان [English]

• Faranak Hosseinzadeh Saljooghi ¹
• Elham Zaker Harofteh ²

¹ Department of Mathematics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.

² Department of Mathematics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.

چکیده [English]

The use of production capacities in an industry or firm is one of the most important economic issues that increases productivity and capacity utilization with lower cost. Capacity utilization represents the maximum values in time unit. Using of data envelopment analysis is a well-known method for assessing capacity utilization. These models classify to 1) radial model which assumes that all inputs (or outputs) can be changed with a constant coefficient and 2) non-radial model, it assumes that the index changes with a constant coefficient and each index alone has different variations from other indicators. Both models have advantages and disadvantages in measuring performance and determining capacity utilization. In this paper, we have used of hybrid model which is a combination of radial and non- radial models, and on that basis, we propose a new and comprehensive model for a more accurate evaluation of the Capacity utilization, whose data are changing radially and as non-radial. Also, by analyzing the inefficiencies resulting from it, the way to identify the losses caused by inefficiency and production capacity is expressed. Finally, we discussed the results of the proposed model on hospitals.

کلیدواژه‌ها [English]

• Data Envelopment Analysis
• Capacity utilization
• Hybrid Model
• Fixed and Variable Resources