مقاله پژوهشی
تصمیم گیری براساس شبکه عصبی/ یادگیری عمیق
محمدعلی خاتمی فیروزآبادی؛ مونا جهانگیرزاده؛ امیر مزیکی؛ ُسید سهیل فاضلی
چکیده
هدف: امروزه شرکت‌های بیمه با رقابتی گسترده برای جذب و نگهداری مشتریان وفادار رو‌به‌رو هستند؛ بنابراین اهمیت مدلهای پیش‌بینی وفاداری مشتریان بیش از گذشته نمایان شده است و می‌تواند موجب سهم بازار گسترده‌تری برای شرکتها می‌شود. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان و توسعه مدلی جهت پیش‌بینی میزان وفاداری ...
بیشتر
هدف: امروزه شرکت‌های بیمه با رقابتی گسترده برای جذب و نگهداری مشتریان وفادار رو‌به‌رو هستند؛ بنابراین اهمیت مدلهای پیش‌بینی وفاداری مشتریان بیش از گذشته نمایان شده است و می‌تواند موجب سهم بازار گسترده‌تری برای شرکتها می‌شود. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان و توسعه مدلی جهت پیش‌بینی میزان وفاداری آنها در صنعت بیمه و در شرکت‌های بیمه است.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش ازنظر رویکرد، کمی، ازنظر گردآوری اطلاعات، پیمایش و ازنظر نتایج حاصله، کاربردی است. در چارچوب این پیمایش از تحلیل عاملی تاییدی و شبکه‌های عصبی مصنوعی استفاده‌شده است. به‌منظور بومی‌سازی عوامل مستخرج از ادبیات نظری و همچنین رفع تناقضات موجود در مؤثر بودن یا نبودن عوامل به‌دست‌آمده از ادبیات پژوهش، در ابتدا عوامل با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و نرمافزار SMART PLS3 موردبررسی قرار گرفتند و تاثیرات آنها بر وفاداری مشتریان سنجیده شدند. سپس عوامل تایید‌شده به‌عنوان ورودی برای آموزش شبکه‌ی عصبی مصنوعی با نرمافزار MATLAB R2019b در نظر گرفته شد.یافتهها: در این پژوهش حجم نمونه بر اساس جدول مورگان (حجم جامعه نامحدود و سطح خطای %0.05)، 384 نفر در نظر گرفته شده است. تعداد 436 پرسشنامه به‌صورت تصادفی ساده بین بیمه‌گذاران چهار شرکت بیمه شامل بیمه ایران، شرکت بیمه آسیا، شرکت بیمه البرز، شرکت بیمه پارسیان توزیع گردید و 384 پرسشنامه کامل دریافت شد. پس از تحلیل نتایج حاصله از روش تحلیل عاملی تاییدی، عوامل تعهد، کیفیت ادراک‌شده، اعتماد، ارزش ادراک‌شده، همدلی، تصویر برند، جذابیت گزینه‌های دیگر، رضایت مشتری بر وفاداری مشتریان در شرکت‌های بیمه ایران تاثیر داشتند و عامل هزینه جابجایی بر وفاداری مشتری تاثیر ناچیزی داشت. درنهایت مدل مورد هدف پژوهش برای پیش‌بینی وفاداری با 8 نورون ورودی، 110 نورون لایه میانی و 1 خروجی با سطح خطای 0.00992 و رگرسیون 0.98694 طراحی گردید.اصالت/ارزش افزوده علمی: برونداد این پژوهش، مدلی جهت پیش‌بینی وفاداری مشتریان شرکت‌های بیمه‌ای در کشور ایران فراهم می‌کند تا این شرکتها بتوانند بر عواملی که منجر به حفظ وفاداری مشتریان می‌شود سرمایه‌گذاری کنند.
مقاله پژوهشی
تصمیم گیری براساس شبکه عصبی/ یادگیری عمیق
یوسف ابراهیمی؛ یعقوب علوی متین؛ سحر خوش فطرت؛ حسن رفاقت
چکیده
هدف: بانک‌ها به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی خدماتی و مالی ضمن همراهی با برنامه‌های اقتصادی کشورها، به دنبال کسب منفعت برای ذینفعان خود می‌باشند. در جهت دستیابی به این اهداف، باید توانایی تجهیز و تخصیص بهینه منابع خود را داشته باشند. یکی از مسایل مهم، شناخت عوامل موثر در جذب منابع می‌باشد که هدف این پژوهش، ارایه الگویی مناسب برای شناسایی ...
بیشتر
هدف: بانک‌ها به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی خدماتی و مالی ضمن همراهی با برنامه‌های اقتصادی کشورها، به دنبال کسب منفعت برای ذینفعان خود می‌باشند. در جهت دستیابی به این اهداف، باید توانایی تجهیز و تخصیص بهینه منابع خود را داشته باشند. یکی از مسایل مهم، شناخت عوامل موثر در جذب منابع می‌باشد که هدف این پژوهش، ارایه الگویی مناسب برای شناسایی عوامل تاثیرگذار بر تامین منابع است.روش‌شناسی پژوهش: برای رسیدن به هدف تحقیق، با مرور پیشینه تحقیق، رسالت بانک و نظرات کارشناسان بانکی، 62 عامل در قالب پرسشنامه‌ای ارایه شد. پرسشنامه پس از تایید خبرگان بانکی، جهت انجام پیش آزمون در یک نمونه 30 نفره از کارکنان بانک تجارت استان زنجان توزیع شد. سپس پایایی آن با آلفای کرنباخ آزمون و تایید گردید. بعد از جمع آوری میدانی داده‌های پژوهش، مولفه‌های موثر در دو گروه اصلی عوامل برون سازمانی و درون سازمانی قرار گرفتند. سپس عوامل درون سازمانی به چهار زیرگروه؛ مالی، فیزیکی، خدماتی و عوامل ارتباطی و انسانی تفکیک شد. در نهایت مدل اصلی پژوهش با استفاده از مدل شبکه‌های عصبی بدون ناظر (نگاشت‌های خود‌سازمانده) استخراج و به تحلیل داده‌های پژوهش پرداخته شد.یافتهها: یافته‌های پژوهش نشان میدهد که از مجموعه عوامل تاثیرگذار بر تامین منابع بانکی، عوامل ارتباطی و انسانی بیشترین تاثیر و عوامل برون سازمانی کمترین تاثیر را داشتند. همچنین با توجه به عدم تشابه بین الگوهای بردارهای ورودی پژوهش، همبستگی بین هر کدام از عوامل موثر بر تجهیز منابع تایید نشد.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این پژوهش با استفاده از رویکرد جدیدی از مدل شبکه‌های عصبی (نگاشت‌های خود سازمانده) به شناسایی و وزن‌دهی عوامل موثر بر تجهیز منابع بانکی پرداخته شده که یافته‌های آن به توسعه ادبیات حوزه بانکی در بخش تجهیز منابع، کمک می‌کند.
مقاله پژوهشی - کاربردی
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
محمد ساویز اسدی لاری؛ مریم عباس قربانی؛ رضا توکلی مقدم
چکیده
هدف: طی دهه‌های پیشین، صنعت هتلداری در سطح بین‌المللی به صنعتی رقابتی مبدل شده است که کشورها جهت کسب حداکثر درآمد حاصل از آن، متمایل به به‌کارگیری مدلهای توسعه داده شده، تکنیک‌های جدید و ارایه نوآوری‌ها شده‌اند. به همین سبب توجه به چگونگی مدیریت درآمد هتل‌ها و از سویی دیگر مدیریت هزینه‌های سفر و حملونقل مسافر و به‌کارگیری ...
بیشتر
هدف: طی دهه‌های پیشین، صنعت هتلداری در سطح بین‌المللی به صنعتی رقابتی مبدل شده است که کشورها جهت کسب حداکثر درآمد حاصل از آن، متمایل به به‌کارگیری مدلهای توسعه داده شده، تکنیک‌های جدید و ارایه نوآوری‌ها شده‌اند. به همین سبب توجه به چگونگی مدیریت درآمد هتل‌ها و از سویی دیگر مدیریت هزینه‌های سفر و حملونقل مسافر و به‌کارگیری مدل‌سازی‌های سازگار با این حوزه جهت بهینه‌سازی در دستیابی به اهداف ضرورت دارد.روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش، طرح مسایل در خصوص بهینه‌سازی مدیریت درآمد هتل‌ها، مدیریت هزینه مسافران و واکاوی چگونگی توسیع حملونقل استفاده‌شده توسط آنها صورت‌گرفته است. پیش‌بینی چگونگی حملونقل مسافر و انتخاب نوع آن باتوجه‌به حالت‌های مختلف سفر چون هوایی، ریلی، آبی و جاده‌ای مبتنی بر میزان بودجه مسافر از مسایل شاخص موردمطالعه است.یافتهها: در مدل‌سازی‌های انجام‌شده عوامل و معیارهای موثر بسیاری لحاظ شده است و میزان ظرفیت پذیرش هتل‌ها در شهرهای منتخب مسافران و ارایه انواع اتاق‌ها با قیمت‌گذاری‌های مختلف و بررسی عناصر وابسته به خدمات ارایه شده برای مسافر توسط هتل و دسترسی‌های مختلف هتل که مبتنی بر مدل درآمد هتل‌هاست، تاثیر به سزایی در برآورد وضعیت عوامل رقابتی هتل‌ها دارد. به جهت پیش‌بینی‌های مدنظر سطح تقاضای انواع مسافران جهت رزرو هتل طی دوره‌های مختلف زمانی در فصول متفاوت گردشگری بر اساس بودجه تخصیص‌داده‌شده توسط مسافر برای پرداخت هزینه‌ها در طی الگوی سفر و نتایج مرتبط مستخرج از مدل درآمدی برآورد شده و عوامل تاثیرگذار در انتخاب هتل و حملونقل و چگونگی سفر شناسایی شده است.اصالت/ارزش افزوده علمی: طرح مسایل NP-Hard در پژوهش حاضر سبب شده است تا در ابعاد کوچک از استراتژی‌های دقیق و در ابعاد متوسط و بزرگ از الگوریتم‌های فراابتکاری NSGA-II و MOPSO جهت حل بهره گرفته شود. نتایج مستخرج از محاسبات صورت‌گرفته حاکی از آن است که الگوریتم‌های پیشنهادی روش کارا و مناسبی برای حل مسایل بوده است.
مقاله پژوهشی
تجزیه و تحلیل و مدلسازی مدیریت زنجیره تامین
محمد مهدی رحیمیان اصل؛ محمدحسن ملکی
چکیده
هدف: برای بهبود جایگاه رقابتی شرکت و مقابله با اختلالات و شکست‌ها، زنجیره تامین می‌بایست به‌سوی پادشکنندگی حرکت کند. بر این اساس، زنجیره تامین علاوه بر آمادگی مواجهه با اختلالات و پاسخ به آن، توان بازیابی شرایط قبل از اختلال را داشته و حتی شرایط بهتری را نیز ایجاد نماید. برای حرکت در این مسیر، لازم است تا تصمیم‌گیران جایگاه فعلی ...
بیشتر
هدف: برای بهبود جایگاه رقابتی شرکت و مقابله با اختلالات و شکست‌ها، زنجیره تامین می‌بایست به‌سوی پادشکنندگی حرکت کند. بر این اساس، زنجیره تامین علاوه بر آمادگی مواجهه با اختلالات و پاسخ به آن، توان بازیابی شرایط قبل از اختلال را داشته و حتی شرایط بهتری را نیز ایجاد نماید. برای حرکت در این مسیر، لازم است تا تصمیم‌گیران جایگاه فعلی زنجیره تامین خود را به‌درستی شناخته و برای بهبود وضعیت پادشکنندگی آن تصمیمات درستی اتخاذ نمایند. برای همین منظور، هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی سطح عملکرد پادشکنندگی در زنجیره تامین شرکت توزیع دارو پخش و تعیین اولویت بهبود مولفه‌های آن است.روش‌شناسی پژوهش: جهت دستیابی به این هدف، پژوهش حاضر قصد دارد با کاربست تکنیک دیمتل و روش تئوری گراف و رویکرد ماتریسی میزان عملکرد پادشکنندگی این سیستم زنجیره تامین را در حالت‌های بهینه، فعلی و کمینه مشخص نماید و درنهایت با استفاده از روش تحلیل اهمیت-عملکرد، مولفه‌های پادشکنندگی زنجیره تامین شرکت توزیع دارو پخش را مورد تحلیل قرار داده و اولویت بهبود هر فاکتور را مشخص نماید.یافتهها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده به ترتیب، ساختار زنجیره تامین، بهبود و بازیابی، یادگیری، انعطاف‌پذیری و نوآوری، در اولویت اول تا پنجم برای بهبود ساختار پادشکنندگی زنجیره تامین شرکت قرار دارند.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: پژوهش پیش‌رو سازمان‌ها را در ارزیابی سطح پادشکنندگی زنجیره تامین خود پشتیبانی نموده و منجر به تسهیل تصمیم‌گیری می‌گردد. روشی که در ادامه ارایه می‌شود، می‌تواند ماهیت پویای محیطی را برای مدیریت اختلالات زنجیره تامین ساده کرده و حتی امکان مقایسه زنجیره تامین‌های مختلف را به مدیران بدهد. ارزیابی و رصد مستمر سطح پادشکنندگی زنجیره تامین امکان ایجاد مزیت رقابتی برای دستیابی به سهم بازار بیشتر حتی در طول یک اختلال و یا اختلالات مستمر را فراهم می‌کند.
مقاله پژوهشی
تحلیل پوششی داده ها
سمیه کریمی امشی؛ سهراب کردرستمی؛ علیرضا امیر تیموری؛ آرمین قانع کنفی
چکیده
هدف: در غالب بررسی‌های پایداری با دربرگیری مباحث محیطی، اجتماعی و اقتصادی، علاوه بر خروجی‌های مطلوب، خروجی‌های نامطلوبی هم ایجاد می‌شود که مانعی برای توسعه پایدار محسوب می‌شود. در این راستا هدف از این بررسی ارایه یک روش تحلیل پوششی داده‌ها با در نظر گرفتن صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف برای خروجی‌های نامطلوب به‌منظور ...
بیشتر
هدف: در غالب بررسی‌های پایداری با دربرگیری مباحث محیطی، اجتماعی و اقتصادی، علاوه بر خروجی‌های مطلوب، خروجی‌های نامطلوبی هم ایجاد می‌شود که مانعی برای توسعه پایدار محسوب می‌شود. در این راستا هدف از این بررسی ارایه یک روش تحلیل پوششی داده‌ها با در نظر گرفتن صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف برای خروجی‌های نامطلوب به‌منظور حرکت در جهت پایداری می‌باشد.روش‌شناسی پژوهش: با ارایه یک روش مبتنی بر تحلیل پوششی داده‌ها، عملکرد پایداری در سه بعد محیطی، اجتماعی، اقتصادی و همچنین عملکرد پایداری کل به‌طور همزمان در حالی بررسی می‌شود که خروجی‌های نامطلوب با صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف حضور دارند. عملکرد پایداری شرکت‌های گاز استانی نیز با استفاده از تکنیک پیشنهادی مورد برسی قرار می‌گیرد.یافتهها: نتایج نشان میدهد روش مطرح‌شده در تحلیل عملکرد پایداری و ابعاد آن در حضور خروجی‌های نامطلوب کارا می‌باشد.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: تحلیل پوششی داده‌ها به ارایه انواع دسترسی‌پذیری برای به حداقل رساندن خروجی‌های نامطلوب و گام برداشتن به سمت بهینگی می‌پردازد. در این مطالعه به‌منظور تحلیل پایداری، مدل یکپارچه‌ای با صورت‌های متفاوتی از دسترسی‌پذیری ضعیف ارایه می‌شود.
مقاله پژوهشی - کاربردی
برنامه ریزی استراتژیک
نرجس بساق زاده؛ محمود مرادی؛ محمد تمیمی
چکیده
هدف: علیرغم اهمیت روزافزون نقش دانش در گسترش عملکرد نوآوری و حفظ مزیت رقابتی در محیط رقابتی شدید جهانی، سازمان‌ها در بهره‌گیری و توسعه زیرساخت جریان دانش خارجی به سمت خود دچار مشکلات عدیده‌ای هستند. نظریه ظرفیت جذب دانش و ایجاد ساختارهای کشف و بهره‌برداری در تحقیق و توسعه به‌عنوان نظریه دوسوتوانی سازمانی، می‌توانند تبیینی برای ...
بیشتر
هدف: علیرغم اهمیت روزافزون نقش دانش در گسترش عملکرد نوآوری و حفظ مزیت رقابتی در محیط رقابتی شدید جهانی، سازمان‌ها در بهره‌گیری و توسعه زیرساخت جریان دانش خارجی به سمت خود دچار مشکلات عدیده‌ای هستند. نظریه ظرفیت جذب دانش و ایجاد ساختارهای کشف و بهره‌برداری در تحقیق و توسعه به‌عنوان نظریه دوسوتوانی سازمانی، می‌توانند تبیینی برای کمک به سازمان‌ها برای رفع این مشکلات باشند؛ بنابراین این پژوهش با هدف تبیین اثر ظرفیت جذب دانش در کسب مزیت رقابتی و نقش میانجی دوسوتوانی سازمانی به بررسی مطالعه در شرکت‌های صادراتی پرداخته است.روش‌شناسی پژوهش: مدل اولیه تحقیق از ادبیات استخراج و در مرحله کیفی و با مصاحبه عمیق با خبرگان، مدل مفهومی نهایی ترسیم شد. به‌منظور بررسی ابعاد به دست آمده، پایایی و روایی مدل جدید موردبررسی و پرسشنامه با روش نمونهگیری تصادفی در میان مدیران و خبرگان شرکت‌های صادراتی ایران توزیع شد. جامعه آماری پژوهش 570 شرکت برتر صادراتی ایران است. در بخش کیفی، نمونهگیری با روش نمونهگیری نظری انجام و 11 نفر از مدیران شرکتها با بیش از 5 و 10 سال سابقه انتخاب شد. زمینه فعالیت خبرگان شرکت‌های منتخب شامل حوزههای گاز و پتروشیمی، فولاد، قطعات خودرو، لوله و اتصالات و مواد غذایی بود. در بخش کمی نیز با کمک نرمافزار G*Power 78 نمونه انتخاب شد. تحلیل داده‌های کیفی با روش تحلیل محتوا و با کمک نرمافزار ATLAS.ti و بررسی فرضیه‌ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) مبتنی بر روش حداقل مربعات جزیی (PLS) انجام شد.یافتهها: نتایج بخش کمی نشان میدهد که متغیر ظرفیت جذب دانش به‌صورت مستقیم بر مزیت رقابتی تاثیر معناداری ندارد؛ اما تاثیر این متغیر بر دوسوتوانی سازمانی و تاثیر دوسوتوانی سازمانی بر مزیت رقابتی معنادار است. ازاین‌رو میتوان بیان کرد که دوسوتوانی سازمانی در رابطهی میان ظرفیت جذب و مزیت رقابتی میانجی کامل بوده است.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: این پژوهش مسیری برای شرکت‌های فعال صادراتی درزمینه کسب مزیت رقابتی ترسیم می‌کند. شرکتها می‌توانند بر پایه تقویت ساختارهای سازمانی دوسوتوان، ایجاد زمینه‌های یادگیری و تقویت ظرفیت جذب دانش، جریان ورود دانش بیرونی به سازمان را تسهیل نمایند.
مقاله پژوهشی - کاربردی
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
مرتضی عبدالحسینی
چکیده
هدف: بیماری کرونا ویروس (کووید-19) یک بیماری همه‌گیر است که همه کشورهای جهان را درگیر کرده است. پیش‌بینی روند گسترش بیماری کرونا منجر خواهد شد که تدابیر لازم جهت کنترل این بیماری از سوی مسئولین انجام شود. این موارد شامل افزایش واکسیناسیون، قرنطینه کردن شهرها و ممنوعیت ورود و خروج، افزایش ظرفیت تختهای بیمارستانی، ایجاد مراکز واکسیناسیون ...
بیشتر
هدف: بیماری کرونا ویروس (کووید-19) یک بیماری همه‌گیر است که همه کشورهای جهان را درگیر کرده است. پیش‌بینی روند گسترش بیماری کرونا منجر خواهد شد که تدابیر لازم جهت کنترل این بیماری از سوی مسئولین انجام شود. این موارد شامل افزایش واکسیناسیون، قرنطینه کردن شهرها و ممنوعیت ورود و خروج، افزایش ظرفیت تختهای بیمارستانی، ایجاد مراکز واکسیناسیون شبانه‌روزی، الزام به استفاده از ماسک در اماکن عمومی و رعایت فواصل اجتماعی به‌صورت کلی آمادگی لازم جهت برخورد با پیک جدید بیماری کرونا است. لذا پیش‌بینی چنین مواردی سبب کاهش آمار مبتلایان به کرونا و لذا کاهش نرخ مرگ‌ومیر خواهد شد.روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله با استفاده از آنالیز طیفی منفرد (SSA)، پیش‌بینی میزان پیک ششم مبتلایان کرونا با لحاظ کردن وضع فعلی صورت گرفته است. به‌منظور بهبود فرآیند گروه‌بندی الگوریتم SSA، انتخاب مقادیر ویژه به‌صورت فرآیند بهینه‌سازی صورت گرفته است به‌طوری‌که سری زمانی پیش‌بینی‌شده با توجه به شاخص خطای مدنظر به‌طور قابل‌توجهی بهبود یافته است.یافتهها: با مقایسه روش پیشنهادی با سایر روش‌های پیش‌بینی شامل میانگین متحرک خود همبسته یکپارچه (ARIMA)، ARIMA کسری (ARFIMA)، TBATS و خود همبسته شبکه عصبی (NNAR)، مشاهده می‌شود که خطای پیش‌بینی به حد قابل قبولی بوده و می‌تواند روش SSA جهت پیش‌بینی مورد استناد قرار گیرد.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: در این مقاله با استفاده از روش کارآمد SSA، موارد مبتلا جدید کرونا ویروس را پیش‌بینی می‌کند و نتایج ارایه شده اثربخشی روش پیشنهادی را تایید می‌کند.
مقاله پژوهشی
تصمیم‌گیری چند شاخصه
سحر اسماعیلی؛ کیامرث فتحی هفشجانی؛ چنگیز والمحمدی؛ علی اکبر حدادی هرندی
چکیده
هدف: این مقاله درصدد ارایه ساختاری منعطف برای سازمان یادگیرنده متناسب با شرایط مدارس ایران می‌باشد تا با استفاده از آن مدارس به عنوان یک سازمان آموزشی در مواجهه با محیط پیوسته در حال تغییر، نوآوری و اثربخشی را تسهیل کنند و با آموزش ارزش‌های انسانی و اصول تعلیم و تربیت، کمک کنند دانش آموزان تبدیل به افرادی شوند که به نحوی سالم و متمدن ...
بیشتر
هدف: این مقاله درصدد ارایه ساختاری منعطف برای سازمان یادگیرنده متناسب با شرایط مدارس ایران می‌باشد تا با استفاده از آن مدارس به عنوان یک سازمان آموزشی در مواجهه با محیط پیوسته در حال تغییر، نوآوری و اثربخشی را تسهیل کنند و با آموزش ارزش‌های انسانی و اصول تعلیم و تربیت، کمک کنند دانش آموزان تبدیل به افرادی شوند که به نحوی سالم و متمدن در دنیای غنی از فناوری‌های آینده زندگی کنند.روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره و تکنیک‌های فازی ازجمله دلفی و دنپ (دیمتل مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکه‌ای) برای ارایه یک چارچوب اجرایی و عملیاتی در حوزه سازمان یادگیرنده در مدارس استفاده شده است.یافتهها: نتایج حاصله به ترتیب ساختارهای سازمان یادگیرنده، مهارت‌های سازمان یادگیرنده و فناوری‌های سازمان یادگیرنده به عنوان معیارهای اصلی سازمان یادگیرنده در مدارس ایرانی نشان میدهد. همچنین، زیرمعیارهای رهبری تقویت‌کننده، فناوری مدیریت دانش، قابلیت‌های شخصی و مدلهای ذهنی با ماهیت علت، نقش اساسی در شکل‌گیری سازمان یادگیرنده در مدارس ایفا می‌کنند.اصالت/ارزش افزوده علمی: محققان راه دستیابی ایران به اهداف اقتصادی پیش‌بینی‌شده در سند چشم‌انداز ایران 1404 را تبدیل سازمان‌های ایرانی به سازمان یادگیرنده معرفی کرده است؛ اما بررسی پایگاه‌های اطلاعاتی علمی در ایران بیانگر این است تلاش‌های محدودی در این راستا به‌خصوص در مدارس صورت گرفته است. این مقاله بدون تمرکز بر چرایی و چیستی سازمان یادگیرنده، با استفاده از ابعاد و معیارهای معرفی‌شده در خصوص سازمان یادگیرنده، به چگونگی ارایه ساختاری منعطف برای سازمان یادگیرنده متناسب با شرایط مدارس ایران اشاره می‌کند.
مقاله پژوهشی
مدلهای زمانبندی
پرهام صوفی؛ مهدی یزدانی؛ مقصود امیری؛ محمد امین ادیبی
چکیده
هدف: یکی از مهمترین مسایل حوزه زمانبندی تولید که اخیرا بسیار موردتوجه محققان قرار گرفته است، مساله زمانبندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین (DRCFJSP)است. برای مقابله با اختلال‌های غیرمنتظره مانند خرابی ماشین، باید برنامه زمانبندی کارها استوار باشد تا در صورت وقوع اختلال، برنامه زمانی دارای کارایی مناسبی ...
بیشتر
هدف: یکی از مهمترین مسایل حوزه زمانبندی تولید که اخیرا بسیار موردتوجه محققان قرار گرفته است، مساله زمانبندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین (DRCFJSP)است. برای مقابله با اختلال‌های غیرمنتظره مانند خرابی ماشین، باید برنامه زمانبندی کارها استوار باشد تا در صورت وقوع اختلال، برنامه زمانی دارای کارایی مناسبی باشد و از راه‌حل بهینه انحراف کمتری داشته باشد. لذا در این تحقیق، مساله زمانبندی کار کارگاهی منعطف با منابع دوگانه محدود انسان و ماشین با در نظر گرفتن سناریوهای محتمل خرابی ماشین‌ها یا اختلال در کارگاه موردمطالعه قرار می‌گیرد.روش‌شناسی پژوهش: در حل مساله موردمطالعه، نحوه واگذاری مارها به ماشین‌ها و توالی عملیات بر روی هر ماشین باید به‌گونه‌ای صورت پذیرد که تحت هر سناریوی محتمل، حداکثر زمان تکمیل کارها کمینه شود تا ترکیب وزنی مربوط به عملکرد سیستم در حالت متوسط، عملکرد سیستم در حالت بدبینانه، جریمه نقض قیود پنجره‌های زمانی موعدهای تحویل کارها و واریانس مقدار تابع هدف با توجه به سناریوهای مختلف بهینه باشد. به این منظور یک مدل برنامهریزی تصادفی سناریو محور استوار (RSSP) در قالب یک مدل برنامهریزی خطی عدد صحیح مختلط برای این مساله ارایه گردیده است و به‌منظور اعتبارسنجی در ابعاد کوچک و متوسط به‌وسیله نرمافزار گمز حل شده است. با توجه به Np-hard بودن این مساله، یک روش فراابتکاری مبتنی بر الگوریتم ژنتیک (GA) برای حل مسایل در ابعاد بزرگ ارایه شده است. همچنین، نتایج یک مطالعه موردی در شرکت البرز یدک مرتبط با مساله تحقیق در مقاله گزارش شده است.یافتهها: نتایج اجرای مدل RSSP پیشنهادی نشان میدهد که نرم افزار گمز قادر است که مسایل مذکور تا ابعاد متوسط را در یک زمان قابل قبول حل کند و به یک پاسخ کنترل شده و استوار دست یابد. همچنین نتایج عددی نشان‌دهنده عملکرد مناسب الگوریتم GA پیشنهادی به عنوان یک گزینه برای حل مدل RSSP در مسایل با اندازه بزرگ است.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این تحقیق، مساله DRCFJSP با در نظر گرفتن سناریوهای محتمل خرابی ماشین‌ها مورد مطالعه قرار می گیرد. همچنین در این مقاله یک مدل برنامهریزی تصادفی سناریومحور استوار (RSSP) در قالب قاعده برنامهریزی خطی عدد صحیح مختلط و یک روش فراابتکاری برای مساله مورد نظر ارایه گردیده است.
مقاله پژوهشی
مدلهای مکان‌یابی
علیرضا روشنی؛ محمدرضا غلامیان؛ مهسا عربی
چکیده
هدف: با توجه به افزایش پیچیدگیهای ناشی از عدمقطعیت و تاثیرات آن در شبکه‌های زنجیره تامین، بسیاری از محققین به استفاده از رویکردهای تقابلی با عدمقطعیت داده‌ها روی آوردهاند. به علاوه، وقوع هرگونه اختلال در شبکه‌های توزیع، می‌تواند خسارتهای جبرانناپذیری به بار بیاورد؛ بنابراین اتخاذ استراتژی‌های ...
بیشتر
هدف: با توجه به افزایش پیچیدگیهای ناشی از عدمقطعیت و تاثیرات آن در شبکه‌های زنجیره تامین، بسیاری از محققین به استفاده از رویکردهای تقابلی با عدمقطعیت داده‌ها روی آوردهاند. به علاوه، وقوع هرگونه اختلال در شبکه‌های توزیع، می‌تواند خسارتهای جبرانناپذیری به بار بیاورد؛ بنابراین اتخاذ استراتژی‌های مناسب برای بالا بردن سطح تابآوری شبکه زنجیره تامین به دنبال کاهش آثار مخرب ناشی از هرگونه اختلال امری مهم و ضروری به نظر میرسد.روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله، یک مدل ریاضی چندهدفه، چند دوره‌ای و سناریو محور ارایه شده است که در آن علاوه بر کمینه‌سازی دو هدف زمان تحویل و هزینه، به منظور افزایش تابآوری شبکه، معیارهای منفی تابآوری نیز کمینه میگردند. برای غلبه بر ماهیت غیرقطعی داده‌ها نیز از رویکرد برنامهریزی تصادفی دو مرحله‌ای استفاده شده است. همچنین برای تبدیل مدل، به یک مدل تکهدفه، از برنامهریزی آرمانی بهره گرفته شده است.یافتهها: به منظور اثبات کاربردی بودن مدل، داده‌های واقعی یک مطالعه موردی در مشهد پیاده‌سازی شده است. در نهایت، بر اساس اعتبارسنجی و تحلیل حساسیت صورت گرفته، مدل غیرقطعی پیشنهادی از برتری مشهودی نسبت به مدل قطعی برخوردار است.اصالت/ارزش افزوده علمی: این مقاله یک مدل ریاضی خطی چندهدفه را برای طراحی شبکه زنجیره تامین دارو تحت شرایط کووید-19 ارایه می‌کند که در آن دو شاخص زمان و تابآوری به عنوان ابزارهای بهینه‌سازی به طور همزمان در نظر گرفته شده‌اند.
مقاله پژوهشی
بهینه سازی استوار
امین قاسمی نژاد؛ محمد فلاح؛ حامد کاظمی پور
چکیده
هدف: مقاله حاضر به مدلسازی و حل یک مساله چندهدفه چیدمان استوار تسهیلات در شرایط عدم قطعیت با الگوریتم‌های NSGA-II، MOPSO و MOGWO پرداخته است. از آن‌جایی‌که مساله چیدمان تسهیلات از نوع NP-Hard می‌باشد؛ لذا لزوم به‌کارگیری الگوریتم‌های فرا ابتکاری با ارایه یک کروموزوم مناسب جهت دستیابی به جواب‌های نزدیک به بهینه در این مقاله موردبررسی ...
بیشتر
هدف: مقاله حاضر به مدلسازی و حل یک مساله چندهدفه چیدمان استوار تسهیلات در شرایط عدم قطعیت با الگوریتم‌های NSGA-II، MOPSO و MOGWO پرداخته است. از آن‌جایی‌که مساله چیدمان تسهیلات از نوع NP-Hard می‌باشد؛ لذا لزوم به‌کارگیری الگوریتم‌های فرا ابتکاری با ارایه یک کروموزوم مناسب جهت دستیابی به جواب‌های نزدیک به بهینه در این مقاله موردبررسی قرار گرفته است. مساله موردبررسی در این مقاله شامل چندین دپارتمان می‌باشد که براساس 5 جنبه مختلف (کمینه‌سازی زمان انتقال جریان بین دپارتمان‌ها، بیشینه‌سازی تعداد تجهیزات و امکانات، کمینه‌سازی مسافت طی شده برای دسترسی به تجهیزات اطفاء حریق، کمینه‌سازی مسافت دسترسی به شرایط اقلیمی مطلوب و بیشینه‌سازی دپارتمان‌های پر سروصدا از یکدیگر) بایستی در بخش‌های مختلف سالن چیدمان شوند. جهت دستیابی همزمان به توابع هدف فوق، تخصیص دپارتمان‌ها به هر بخش، تجهیز هر بخش با تجهیزات مختلف و چیدمان دپارتمان‌ها در کنار یکدیگر جزو اصلی‌ترین هدف‌های مقاله می‌باشد.روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله برای حل مساله از الگوریتم‌های فرا ابتکاری تک هدفه GA، PSO و GWO و الگوریتم‌های فرا ابتکاری چندهدفه NSGA-II، MOPSO و MOGWO استفاده شده است.یافتهها: نتایج محاسباتی نشان میدهد که الگوریتم‌های تک هدفه GA، PSO و GWO از کارایی بالایی در دستیابی به مقدار بهینه تابع هدف در زمان بسیار کوتاه تر برخوردارند و روش‌های چندهدفه آنها نشان از کارایی بالای الگوریتم NSGA-II در دستیابی به مقدار میانگین تابع هدف اول، دوم و پنجم؛ الگوریتم MOPSO در دستیابی به میانگین تعداد جواب کارا و زمان محاسباتی و درنهایت الگوریتم MOGWO در کسب مقدار میانگین تابع هدف سوم، چهارم، بیشترین گسترش و فاصله متریک دارد. همچنین مقایسات آماری نشان از وجود اختلاف معنادار بین میانگین‌های زمان محاسباتی را داشته است. برای ارزیابی و رتبه‌بندی الگوریتم‌ها از روش تاپسیس استفاده و نتایج نشان از کارایی بالای الگوریتم MOGWO در حل مدل دارد.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله مدل نوینی از مساله چندهدفه چیدمان استوار تحت شرایط عدم قطعیت با توجه به جنبه‌های ایمنی بهداشت و زیست‌محیطی مدلسازی شده است.
مقاله پژوهشی - کاربردی
بهینه سازی فازی
ملیحه نیک سیرت
چکیده
هدف: در دوران همه‌گیری ویروس کرونا و در راستای رعایت قوانین فاصله‌گیری اجتماعی، اپراتورهای حملونقل عمومی می‌بایست با ظرفیت‌های کمتری فعالیت کنند. از آن‌جا که ممکن است تقاضا در مناطق مختلف و در ساعات مختلف روز بیش از ظرفیت باشد، رانندگان مجبورند از خدمت‌رسانی به مسافران در ایستگاه‌های خاص خودداری کنند تا از ازدحام جمعیت ...
بیشتر
هدف: در دوران همه‌گیری ویروس کرونا و در راستای رعایت قوانین فاصله‌گیری اجتماعی، اپراتورهای حملونقل عمومی می‌بایست با ظرفیت‌های کمتری فعالیت کنند. از آن‌جا که ممکن است تقاضا در مناطق مختلف و در ساعات مختلف روز بیش از ظرفیت باشد، رانندگان مجبورند از خدمت‌رسانی به مسافران در ایستگاه‌های خاص خودداری کنند تا از ازدحام جمعیت جلوگیری شود.روش‌شناسی پژوهش: هدف این مقاله توسعه ابزارهای پشتیبان تصمیم‌گیری جهت جلوگیری از ازدحام وسایل نقلیه تحت شرایط محدودیت‌های ناشی از شیوع بیماری و همچنین عدم قطعیت حاکم بر مساله می‌باشد. در این مقاله دو نوع عدم قطعیت فازی و سناریومحور درنظر گرفته شده است. بر این اساس یک مدل غیرقطعی برنامهریزی عدد صحیح غیرخطی پویا برای به‌دست آوردن الگوی سرویس‌دهی مطلوب برای وسایل نقلیه‌ای که آماده اعزام هستند، معرفی شده است. برای غلبه بر عدم قطعیت ترکیبی، تئوری امکان به‌عنوان یک رویکرد برنامهریزی تصادفی فازی جدید پیشنهاد شده است که مزایای قابل‌توجهی دارد.یافتهها: مدل ارایه شده به‌طور مشخص یک تعادل بین رعایت فاصله‌گیری اجتماعی با کاهش ظرفیت وسایل نقلیه و کاهش زمان انتظار مسافرانی که سرویس را از دست می‌دهند تحت شرایط عدم قطعیت برقرار می‌کند. نمونه‌های عددی برای تشریح مفاهیم و مدل پیشنهادی و مقایسه نتایج ارایه شده است.اصالت/ارزش افزوده علمی: مدل پشتیبان تصمیم پیشنهادشده می‌تواند الگوهای خدماتی را برای سرویس‌دهی خطوط مختلف پیشنهاد کند و می‌تواند به اپراتورهای حملونقل عمومی کمک کند تا مزایا و معایب اجرای الگوهای سرویس‌دهی مبتنی بر بیماری همه‌گیر را با توجه به پیشرفت‌های عملیاتی و سطح تقاضای مسافران ارزیابی کند.
مقاله پژوهشی
بهینه سازی فازی
گوهر شکوری؛ سید هادی ناصری؛ محمد مهدی پایدار
چکیده
هدف: مساله حملونقل، به‌عنوان یکی از مهمترین و کاربردیترین مدلهای مرتبط با برنامهریزی خطی، همواره موردتوجه محققین می‌باشد. باتوجه به فقدان اطلاعات دقیق، شرایط اقتصادی متغیر، عوامل غیرقابل‌کنترل و به‌ویژه شرایط متغیر منابع در دسترس، برای تطبیق با شرایط واقعی عملا با نوعی از عدم قطعیت، هم انعطاف‌پذیری در قیود ...
بیشتر
هدف: مساله حملونقل، به‌عنوان یکی از مهمترین و کاربردیترین مدلهای مرتبط با برنامهریزی خطی، همواره موردتوجه محققین می‌باشد. باتوجه به فقدان اطلاعات دقیق، شرایط اقتصادی متغیر، عوامل غیرقابل‌کنترل و به‌ویژه شرایط متغیر منابع در دسترس، برای تطبیق با شرایط واقعی عملا با نوعی از عدم قطعیت، هم انعطاف‌پذیری در قیود و هم‌فازی بودن ماهیت پارامترها مواجه هستیم. ازاین‌رو، یک روش برای بیان شرایط این مدلسازی، استفاده از اعداد فازی انعطاف‌پذیر است که باعث می‌شود با شرایط واقعی تطبیق بیش‌تری داشته باشد.روش‌شناسی پژوهش: در این تحقیق، پس از بررسی ادبیات پژوهش، مساله حملونقل کلاسیک با درنظرگرفتن محدودیت عرضه فازی انعطاف‌پذیر-بازهای، مدلسازی می‌شود. در ادامه برای فرآیند حل، یک رویکرد فازی انعطاف‌پذیر برای مدل پیشنهادی موردمطالعه قرار می‌گیرد.یافتهها: تجزیه‌و‌تحلیل مثال عددی بیانگر آن است که رویکرد برنامهریزی خطی پارامتری طرحی مطمئن ارایه میدهد تا تصمیم‌گیرنده اجازه انتخاب بهتری از منابع با بیشترین رضایتمندی به‌دست آورد.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: در این پژوهش، به رویکرد پارامتری با رابطه انعطاف‌پذیر پرداخته می‌شود و براساس نتایج پژوهش، جواب با بیشترین رضایتمندی در قیود به‌دست میآید.
مقاله پژوهشی - کاربردی
بهینه سازی خطی
یونس نوذرپور؛ سید محمد رضا داودی؛ مهدی فدائی
چکیده
هدف: سبد سهام چند دوره‌ای پس از بسته شدن می‌تواند در فواصل زمانی منظم موردبازنگری و اصلاح قرار گیرد. فلسفه استفاده از مدلهای سبد سهام چند دوره‌ای این است که غالبا سرمایه‌گذاران دارای یک دیدگاه چند دوره‌ای نسبت به تغییرات آتی دارایی‌ها هستند که این خود می‌تواند برآمده از تحلیل‌های تکنیکی، بنیادی یا مدلهای آماری باشد. ...
بیشتر
هدف: سبد سهام چند دوره‌ای پس از بسته شدن می‌تواند در فواصل زمانی منظم موردبازنگری و اصلاح قرار گیرد. فلسفه استفاده از مدلهای سبد سهام چند دوره‌ای این است که غالبا سرمایه‌گذاران دارای یک دیدگاه چند دوره‌ای نسبت به تغییرات آتی دارایی‌ها هستند که این خود می‌تواند برآمده از تحلیل‌های تکنیکی، بنیادی یا مدلهای آماری باشد. در مدلهای متداول سبد سهام چند دوره‌ای فرض می‌شود که افق‌های زمانی پیش‌بینی و اصلاح برای تمام دارایی‌ها یکسان است. این در حالی است که ممکن است یک دارایی در افق یک ماهه و دیگری در افق دو ماهه پیش‌بینی شود و در آینده نیز در این افق‌ها مورد اصلاح قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر ارایه یک مدل سبد سهام چند دوره‌ای می‌باشد که در آن دارایی‌ها دارای افق‌های زمانی متفاوت برای اصلاح هستند و یا یک دارایی می‌تواند برای چند دوره اولیه مورد معامله قرار نگیرد و سپس وارد چرخه اصلاح شود.روش‌شناسی پژوهش: در مدل پژوهش برای توصیف بازده از متغیر نا اطمینانی تعریف‌شده بر روی یک فضای نا اطمینانی استفاده می‌شود. تابع هدف مدل بیشینه‌سازی ثروت نهایی سبد سهام می‌باشد و برای کنترل ریسک سبد از یک محدودیت استفاده می‌شود که در آن اندازه نا اطمینانی قرار گرفتن ثروت نهایی زیر یک حد آستانه در یک سطح اطمینان مشخص کنترل می‌شود. برای یافتن جواب بهینه، مدل طراحی‌شده توسط یک تغییر متغیر به فرم یک برنامهریزی خطی تبدیل می‌گردد.یافتهها: پس از تشریح نحوه مدلسازی، ضمن دو مثال عددی نحوه پیاده‌سازی و بهینه‌سازی عملی مدل بر دو سبد سهام شش و ده عضوی با 4 گام زمانی ماهیانه بر روی بورس اوراق بهادار تهران تشریح می‌گردداصالت/ارزش افزوده علمی: پژوهش حاضر سبد سهام چند دوره‌ای نا اطمینانی را به یک سبد سهام چند دوره‌ای با افق‌های زمانی متفاوت گسترش میدهد و به‌وسیله برنامهریزی خطی یک راه‌حل بهینه برای یافتن جواب بهینه ارایه میدهد. در سبد سهام پژوهش برای تطابق بیشتر با شرایط واقعی هزینه‌های معاملاتی نیز درنظر گرفته شده‌اند.
مقاله پژوهشی
مدلهای پیش بینی/ سری های زمانی
سپیده اعتمادی؛ مهدی خاشعی
چکیده
هدف: در این مقاله، یک متدولوژی جدید برای مدل‌سازی‌های آماری ارایه گردیده است که برخلاف تمامی مدل‌ها و الگوریتم‌های توسعه‌یافته معمول، قابلیت اعتماد به نتایج را به‌جای دقت حاصله به حداکثر می‌رساند. بر این اساس در این مقاله، یک دسته جدید از رویکردهای مدلسازی آماری با جایگزینی فرآیندهای معمول با فرآیند پیشنهادی پیشنهاد گردیده ...
بیشتر
هدف: در این مقاله، یک متدولوژی جدید برای مدل‌سازی‌های آماری ارایه گردیده است که برخلاف تمامی مدل‌ها و الگوریتم‌های توسعه‌یافته معمول، قابلیت اعتماد به نتایج را به‌جای دقت حاصله به حداکثر می‌رساند. بر این اساس در این مقاله، یک دسته جدید از رویکردهای مدلسازی آماری با جایگزینی فرآیندهای معمول با فرآیند پیشنهادی پیشنهاد گردیده است.روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله، روش رگرسیون خطی چندگانه به‌منظور پیاده‌سازی متدولوژی پیشنهادی انتخاب شده است. برای ارزیابی جامع عملکرد مدل رگرسیون پیشنهادی، 10 مجموعه داده معیار از ادبیات موضوع مدل‌سازی‌های آماری درنظر‌گرفته شده است.یافتهها: به‌طو‌رکلی، نتایج حاصله نشان میدهد که در %65 از مجموعه داده‌های بررسی‌شده، مدل پیشنهادی توانایی تعمیم بیش‌تری نسبت به رگرسیون خطی چندگانه معمول ایجاد نموده است. مدل رگرسیون پیشنهادی، به‌طور میانگین توانسته است دقت مدل‌سازی‌ها را به ترتیب به میزان %571/5 و %466/6 در میانگین قدرمطلق خطا و میانگین مربعات خطا نسبت به نسخه کلاسیک خود بهبود بخشد. این نتایج، به‌وضوح اثر قابل‌توجه اعتماد به نتایج را بر میزان قابلیت تعمیم نشان میدهد که اساسا در فرآیندهای مدلسازی آماری معمول لحاظ نمی‌گردد.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: مدل‌سازی‌های آماری یکی از مهمترین ابزارهای موجود به‌منظور شبیه‌سازی سیستم‌های تحت مطالعه و مجموعه داده‌های دنیای واقعی می‌باشد که اغلب به‌منظور تصمیم‌گیری در طیف وسیعی از علوم مورداستفاده قرار می‌گیرد. چندین رویکرد متفاوت در ادبیات موضوع با ویژگی‌های متفاوت برای پوشش مسایل دنیا واقعی با دقت مطلوب توسعه یافته‌اند. با این‌حال، این‌گونه از روش‌ها از یک مفهوم و ایده مشابه در فرآیند مدلسازی پیروی می‌کنند. اساس عملکردی در تمامی رویکردهای مدلسازی آماری معمول، بر پایه این فرض استوار بوده که حداکثر دقت در داده‌های آزمایش و غیرقابل‌دسترس از مدل‌هایی با حداقل‌سازی میزان خطا در داده‌های آموزش به‌دست خواهند آمد. اگر‌چه، این یک رویه منطقی و استاندارد در فضاهای مدلسازی آماری معمول می‌باشد، اما تنها شیوه منحصربه‌فرد برای دستیابی به حداکثر قابلیت تعمیم محسوب نمی‌گردد. به‌عبارت‌دیگر، قابلیت تعمیم مدل به‌طور همزمان وابسته به‌دقت مدل و همچنین سطح قابلیت اعتماد به نتایج حاصله می‌باشد. در این مقاله، یک متدولوژی جدید برای مدل‌سازی‌های آماری ارایه گردیده است که برخلاف تمامی مدل‌ها و الگوریتم‌های توسعه‌یافته معمول، قابلیت اعتماد به نتایج را به‌جای دقت حاصله به حداکثر می‌رساند.
