مقاله پژوهشی
الگوریتمهای فراابتکاری
حجت اله رجبی مشتاقی؛ عباس طلوعی اشلقی؛ محمدرضا معتدل
چکیده
هدف: در سال‌های اخیر، شاهد ظهور و گسترش الگوریتمهای فرا ابتکاری و استفاده از آنها جهت حل مسائل پیچیده، غیرخطی و ابعاد بالا بوده‌ایم. با توجه به اینکه الگوریتمهای فوق برای حل مسائل پیچیده و در حال تغییر دنیای واقعی به کار میروند، دنیای الگوریتمها و طراحی آنها به شکل فزاینده‌ای پویا و رو به رشد بوده است. بنابراین، ...
بیشتر
هدف: در سال‌های اخیر، شاهد ظهور و گسترش الگوریتمهای فرا ابتکاری و استفاده از آنها جهت حل مسائل پیچیده، غیرخطی و ابعاد بالا بوده‌ایم. با توجه به اینکه الگوریتمهای فوق برای حل مسائل پیچیده و در حال تغییر دنیای واقعی به کار میروند، دنیای الگوریتمها و طراحی آنها به شکل فزاینده‌ای پویا و رو به رشد بوده است. بنابراین، پیوسته شاهد به وجود آمدن الگوریتمهای جدیدی هستیم. هدف از این تحقیق، ارائه یک الگوریتم فرا ابتکاری جدید به نام «الگوریتم بهینهسازی نظامی» میباشد. روش‌شناسی پژوهش: با الهام از عملیاتهای نظامی الگوریتم پیشنهادی طراحی و ارائه گردید و پس از کدنویسی، توابع تست استاندارد و الگوریتمهای محک برای ارزیابی عملکرد آن تعیین و مشخص شدند. یافته ها: عملکرد الگوریتم پیشنهادی به‌وسیله 23 تابع تست استاندارد و با در نظر گرفتن شاخصهای «میانگین جوابها»، «میانگین زمان محاسباتی» و «زمان همگرایی» در مقایسه با هشت الگوریتم محک شامل: ژنتیک، ازدحام ذرات، کلونی زنبور مصنوعی، قورباغه جهنده، رقابت استعماری، گرگ خاکستری، بهینهسازی وال و بهینهسازی ملخ مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفت. نتایج نشان‌دهنده عملکرد مطلوب الگوریتم پیشنهادی است.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله، با الهام از عملیاتهای نظامی الگوریتم جدیدی به نام الگوریتم بهینهسازی نظامی (MOA) ارائه میشود که مبتنی بر جمعیت است و بر اساس «جستجوی تصادفی»، «تقسیم فضای جواب به چند منطقه و تخصیص بخشی از جمعیت به هر منطقه»، «جستجوی سواره‌نظام» و «جستجوی پیاده‌نظام» عمل می‌کند.
مقاله پژوهشی - کاربردی
الگوریتمهای فراابتکاری
محمدرضا اعتباری؛ ناصر فقهی فرهمند؛ سلیمان ایران زاده
چکیده
هدف: عدم توانایی بانک‌ها در اعتبارسنجی و ارزیابی مالی مشتریان و پیشبینی دقیق ریسک اعتباری تسهیلات گیرندگان، تاثیرات مخربی بر سیستم مالی جهانی و فعالیت‌های اقتصادی داشته و از اصلی‌ترین دلایل بحران‌های مالی جهانی در سال‌های اخیر بوده‌اند. هدف این تحقیق، تدوین مدل پیشبینی اعتباری مشتریان حقوقی بانکهای خصوصی با بهرهگیری ...
بیشتر
هدف: عدم توانایی بانک‌ها در اعتبارسنجی و ارزیابی مالی مشتریان و پیشبینی دقیق ریسک اعتباری تسهیلات گیرندگان، تاثیرات مخربی بر سیستم مالی جهانی و فعالیت‌های اقتصادی داشته و از اصلی‌ترین دلایل بحران‌های مالی جهانی در سال‌های اخیر بوده‌اند. هدف این تحقیق، تدوین مدل پیشبینی اعتباری مشتریان حقوقی بانکهای خصوصی با بهرهگیری از الگوریتمهای فراابتکاری در شعبه‌های بانک پاسارگاد شمال غرب کشور بوده است.روش‌شناسی پژوهش: این تحقیق براساس هدف پژوهش، توسعهای و براساس روش انجام کار توصیفی میباشد. جامعه آماری این تحقیق را دو بخش خبرگان و مدیران بانکی استان آذربایجان‌شرقی و مشتریان حقوقی بانک پاسارگاد در شمالغرب کشور تشکیل می‌دهند. حجم نمونه آماری برای جامعه اول، 58 خبره بانکی استان اعم از مدیران، مسئولین اعتباری و روسای شعب با سابقه کار اعتباری بانکهای خصوصی تعیین شده و برای جامعه دوم، براساس نمونهگیری هدفمند 427 مشتری حقوقی بانک پاسارگاد انتخاب شده است. به منظور جمعآوری دادهها از پرسشنامه و اسناد و مدارک بانک پاسارگاد بهره گرفته شده و روایی پرسشنامه به صورت روایی محتوا و براساس شاخصهای نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون t، تحلیل عاملی تأییدی، شبکه عصبی مصنوعی چند لایه، شبکه عصبی آموزش دیده با الگوریتم ژنتیک، شبکه عصبی آموزش دیده با الگوریتم ازدحام ذرات و شبکه عصبی آموزش دیده با الگوریتم تکامل تفاضلی استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان میدهد که هر چهار مدل فوق قادر به پیشبینی اعتباری مشتریان حقوقی بانکهای خصوصی هستند و بهترین روش برای پیشبینی اعتباری مشتریان حقوقی بانکهای خصوصی، شبکه عصبی آموزش دیده با الگوریتم تکامل تفاضلی با کمترین مقدار خطا نسبت به سه روش دیگر است.
مقاله پژوهشی
مدلهای حمل و نقل
مرتضی عراقی؛ حسین مهدیزاده؛ صادق مودی
چکیده
هدف: در این مقاله یک روش عددی جدید، با استفاده از تکنیک حجم محدود نوع گودونو، نسخه موج شار الگوریتم پخش‌موج اصلاح‌شده با دقت بالا برای حل یک‌بعدی مدل کلان‌نگر مرتبه‌دوم جریان ترافیک ارائه شدهاست.روش‌شناسی پژوهش: از مدل متداول پین-ویتهام و مدل پین-ویتهام مبتنی بر پاسخ فیزیولوژیکی راننده به منظور صحت‌سنجی حل عددی استفاده شدهاست. ...
بیشتر
هدف: در این مقاله یک روش عددی جدید، با استفاده از تکنیک حجم محدود نوع گودونو، نسخه موج شار الگوریتم پخش‌موج اصلاح‌شده با دقت بالا برای حل یک‌بعدی مدل کلان‌نگر مرتبه‌دوم جریان ترافیک ارائه شدهاست.روش‌شناسی پژوهش: از مدل متداول پین-ویتهام و مدل پین-ویتهام مبتنی بر پاسخ فیزیولوژیکی راننده به منظور صحت‌سنجی حل عددی استفاده شدهاست. معادلات مشتق‌های پاره‌ای غیرخطی هذلولوی جریان ترافیک که پاسخ تحلیلی ندارند، با درنظرگرفتن یک سرعت نوین برای امواج ریمن، براساس حل‌کننده ریمن تقویت‌شده، حل‌شده‌اند. در این روش ابتدا معادلات غیرخطی به یک مسئله شبه‌خطی قطری با منحنی‌های مشخصه خطی تبدیل شده و مولفه‌های منبع مربوطه در تفاضل شار سلول‌های محاسباتی حجم‌محدود شرکت داده می‌شوند. راه‌حل‌های موج مرتبه‌دوم و شرایط پرش اولیه آنها درنظرگرفته شده و نتایج عددی به‌دست‌آمده برای دو مدل پین-ویتهام قبل و بعد از لحاظ‌کردن پاسخ فیزیولوژیکی راننده، با تکنیک تجزیه رو به‌عنوان روش متداول در گسسته‌سازی مدلهای کلان‌نگر مرتبه‌دوم جریان ترافیک مقایسه می‌شوند.یافته ها: مسئله انتشار صف در حالت جریان یکنواخت با دو ناپیوستگی شامل امواج شوک و متعاقبا امواج انبساطی، با شرایط مرزی تناوبی به‌عنوان مثال عددی انتخاب شدهاست. پروفیل‌های سرعت و چگالی در زمان‌های مختلف به همراه تغییرات مکانی-زمانی آنها و نرخ تردد جریان ترافیک کلان‌نگر ارایه‌گردیده‌است.اصالت/ارزش افزوده علمی: نتایج عددی حاصل نشان‌می‌دهد که روش پیشنهادی رفتار واقع‌بینانه‌تری را برای دو مدل ذکرشده درخصوص متغیرهای اساسی جریان ترافیک فراهم می‌کند.
مقاله پژوهشی
تحلیل پوششی داده ها
هنگامه محمدی نژادرشتی؛ علیرضا امیرتیموری؛ سهراب کردرستمی؛ فرهاد حسین زاده لطفی
چکیده
هدف: در مسائل تخصیص منابع و هدف گذاری دیدگاه مدیریتی برنامه ریز مرکزی در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی نقشی اساسی دارد، به خصوص هنگامی که با خروجی های نامطلوب مانند انتشار گازهای گلخانه‌ای مواجه میشویم. در این شرایط واحدها باید با همکاری یکدیگر در جهت دستیابی به اهداف برنامه ریز مرکزی گام بردارند. از آنجا که در اکثر مدل های تخصیص ...
بیشتر
هدف: در مسائل تخصیص منابع و هدف گذاری دیدگاه مدیریتی برنامه ریز مرکزی در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی نقشی اساسی دارد، به خصوص هنگامی که با خروجی های نامطلوب مانند انتشار گازهای گلخانه‌ای مواجه میشویم. در این شرایط واحدها باید با همکاری یکدیگر در جهت دستیابی به اهداف برنامه ریز مرکزی گام بردارند. از آنجا که در اکثر مدل های تخصیص منابع مبتنی بر تحلیل پوششی دادهها تلاش مدیریتی و نوآوری تکنولوژیکی نادیده گرفته میشود، در این مقاله رویکردی از تخصیص منابع و هدف گذاری مبتنی بر تحلیل پوششی دادهها ارائه می شود که در آن فرض دسترسی پذیری مدیریتی انعکاس چشم انداز موفقیت مدیریتی برنامه ریز مرکزی و دور نمای نوآوری تکنولوژیکی در روند تخصیص منابع و تعیین هدف است. روش‌شناسی پژوهش: استفاده از فرض دسترسی پذیری مدیریتی در این مقاله راهکاری برای تخصیص منابع و هدف گذاری درست و قابل قبول به همراه بهبود عملکرد واحدها به طور هم زمان ارائه میدهد. برای تحلیل روش ارائه شده در این مقاله داده های 29 خط هواپیمایی بینالملی مشهور که نماینده صنعت هوانوردی جهانی می باشند، انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفته است.یافته ها: یافته‌های این پژوهش نشان می دهد در این مدل واحدهای تصمیم گیرنده از دسترسی پذیری مدیریتی در تنظیم تطبیق‌ها بر روی خروجی های نامطلوب بر اساس چشم انداز استراتژیهای همکاری واحدها در راستای بهبود عملکرد زیست محیطی خود استفاده می‌کند. در این رویکرد علاوه بر افزایش ورودی‌ها، ثابت ماندن مقدار خروجی‌های مطلوب، به خروجی‌های نامطلوب اجازه کاهش داده میشود. در واقع این مدل تضمین می‌کند که واحدهای تصمیم گیرنده تطبیق شده بعد از تخصیص منابع و هدف گذاری، در دوره بعدی، از بهبود کارآیی برخوردار شوند و همچنین بهبود کارایی کل در نتایج بدست آمده توسط این رویکرد، مشاهده میشود.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله با استفاده از فرض دسترسی پذیری مدیریتی رویکرد جدیدی از تخصیص منابع و هدف گذاری مبتنی بر تحلیل پوششی دادهها ارائه می شود که تأثیر تلاش مدیریتی و نوآوری فناوری را در مسئله تخصیص منابع و هدف گذاری در نظر میگیرد.
مقاله کاربردی
تحلیل پوششی داده ها
احمدرضا طحانیان؛ حسن حاله؛ فرهاد اعتباری؛ بهنام وحدانی
چکیده
هدف: پژوهش پیشرو هدف دارد تا چارچوبی برای ارزیابی عملکرد پروژههای کلان بر اساس ابعاد پایداری و با رویکرد چابکی با استفاده از تحلیل پوششی دادهها، ارائه نماید.روش‌شناسی پژوهش: بدین منظور، شاخصهای پایداری، چابکی در مدیریت پروژه و عوامل اصلی موفقیت در مدیریت‌پروژه، شناسایی میشود. با محاسبه‌ی عدد کارایی پروژههای کلان ...
بیشتر
هدف: پژوهش پیشرو هدف دارد تا چارچوبی برای ارزیابی عملکرد پروژههای کلان بر اساس ابعاد پایداری و با رویکرد چابکی با استفاده از تحلیل پوششی دادهها، ارائه نماید.روش‌شناسی پژوهش: بدین منظور، شاخصهای پایداری، چابکی در مدیریت پروژه و عوامل اصلی موفقیت در مدیریت‌پروژه، شناسایی میشود. با محاسبه‌ی عدد کارایی پروژههای کلان در هر یک از ابعاد پایداری شامل رویکرد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی، کارایی هر پروژه در رویکرد پایداری و با رسم نمودار ناحیه‌بندی شده مبتنی بر کارایی پروژهها در رویکرد چابکی و عوامل اصلی موفقیت در مدیریت پروژه، عملکرد پروژهها در این دو رویکرد بررسی می‌گردد. روش ارائه شده، در شهرداری اصفهان و برای پروژههای کلان حل شده است.یافته ها: نمودار و نتایج کارایی در رویکرد پایداری نشان میدهد تنها 3 پروژه از 27 در هر سه رویکرد کارا است. علاوه بر آن، تحویل محصول/خدمت در کمترین زمان، تحویل ارزش به مشتری با توسعه چابکی در مدیریت‌پروژه است. همچنین، برای حفاظت از منابع برای نسل‌های آتی، مدیر پروژه با تخصیص منابع مالی و اجتماعی، آثار زیست‌محیطی پروژه را در جهت توسعه پایدار کنترل نموده که به معنای پاسخگویی موثر و کارا به مشتری در عین پیروی از الزامات توسعه پایدار است.اصالت/ارزش افزوده علمی: پروژه به‌عنوان یک سازمان موقت باید به‌گونه‌ای مدیریت شود که ضمن انطباق با تغییرات و چابک بودن در پاسخگویی، دامنهی زمان، هزینه و کیفیت را نیز برای تحویل محصول یا خدمت ایجادشده حفظ نماید. چابکی به‌عنوان یک رویکرد برای تحقق، دستیابی و حفظ رقابتپذیری، در محیط متغیر و غیرقابل‌پیش‌بینی مطرح‌شده است و بر تأمین نیاز مشتری تأکید دارد، درحالی‌که پایداری بر کاهش آثار نامطلوب ناشی از تأمین خواستههای مشتریان متمرکز است. ادغام این دو مفهوم در بحث مدیریت پروژه، منجر به کارایی و توفیق پروژه در ابعادی فراگیر خواهد شد.
مقاله پژوهشی - کاربردی
تصمیم‌گیری چند شاخصه
هادی شیرویه زاد؛ مهسا سروش‌نیا؛ مهدی ملت؛ محمد رضا صالحی
چکیده
هدف: امروزه استفاده از مدلهای بلوغ به عنوان یکی از مهمترین راههای ارزیابی وضعیت بلوغ مدیریت پروژه در یک سازمان به شمار میرود. این مدلها به سازمانها کمک میکنند تا قابلیتهای خود را در سطح پروژهها و استراتژیهای سازمانی با یک استاندارد معین و علمی مقایسه کنند. هدف از این پژوهش، سنجش بلوغ مدیریت پروژه سازمانی ...
بیشتر
هدف: امروزه استفاده از مدلهای بلوغ به عنوان یکی از مهمترین راههای ارزیابی وضعیت بلوغ مدیریت پروژه در یک سازمان به شمار میرود. این مدلها به سازمانها کمک میکنند تا قابلیتهای خود را در سطح پروژهها و استراتژیهای سازمانی با یک استاندارد معین و علمی مقایسه کنند. هدف از این پژوهش، سنجش بلوغ مدیریت پروژه سازمانی بر اساس مدل بلوغ مدیریت پروژه در واحد معاونت اجرای پروژههای مجتمع فولاد مبارکه است.روش‌شناسی پژوهش: به منظور سنجش بلوغ مدیریت پروژه، در ابتدا سوالات مصاحبه در هر یک از حوزههای دانشی با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای شناسایی گردید، سپس جمعآوری اطلاعات در قالب مصاحبه در سطح کارشناسان و مدیران مجتمع فولاد مبارکه صورت گرفته است. در ادامه از روش ارزیابی نسبی تجمعی برای رتبه‌بندی حوزههای دانش مدیریت پروژه با توجه به نتایج به دستآمده استفاده شدهاست.یافته ها: نتایج نشان میدهد که واحد معاونت اجرای پروژهها در حوزه دانشی مدیریت زمان‌بندی پروژه نسبت به سایر حوزهها عملکرد مطلوب‌تری دارد.اصالت/ارزش افزوده علمی: دراین پژوهش به ارزیابی و تحلیل عملکرد واحد اجرای پروژههای سازمان بر پایه استاندارد مدل بلوغ مدیریت پروژه پرداخته شدهاست. طبق نتایج به دست آمده، پیشنهادات کاربردی برای بهبود عملکرد مدیریت پروژه ارائه شدهاست.
مقاله پژوهشی
تجزیه و تحلیل و مدل‌سازی مدیریت زنجیره تامین
جاوید قهرمانی نهر؛ مهرناز سادات سید بطحائی
چکیده
هدف: در این مقاله یک شبکه لجستیک بشردوستانه با در نظر گرفتن قرارداد خرید در شرایط عدم قطعیت طراحی شده است. با توجه به اهمیت موضوع این‌گونه شبکه‌ها در زمان وقوع حوادث غیرمترقبه، مدل طراحی شده درصدد تعیین انبارهای مرکزی و محلی و همچنین پناهگاه‌ها جهت انتقال مصدومین میباشد. همچنین تعین بهینه مقدار موجودی انبار و نحوه صحیح انتقال اقلام ...
بیشتر
هدف: در این مقاله یک شبکه لجستیک بشردوستانه با در نظر گرفتن قرارداد خرید در شرایط عدم قطعیت طراحی شده است. با توجه به اهمیت موضوع این‌گونه شبکه‌ها در زمان وقوع حوادث غیرمترقبه، مدل طراحی شده درصدد تعیین انبارهای مرکزی و محلی و همچنین پناهگاه‌ها جهت انتقال مصدومین میباشد. همچنین تعین بهینه مقدار موجودی انبار و نحوه صحیح انتقال اقلام و مصدومین از دیگر تصمیمات شبکه مدنظر است. در این مقاله قرارداد خرید اقلام قبل و بعد از وقوع حوادث با تأمین‌کنندگان بسته میشود تا نسبت به شدت وقوع حادثه نسبت به تأمین مواد اولیه اقدام نمایند.روش‌شناسی پژوهش: به دلیل وجود عدم قطعیت در مدل از روش بهینهسازی استوار جهت کنترل عدم قطعیت و به دلیل NP-Hard بودن مدل از الگوریتم جدید ترکیبی گرگ خاکستری با ژنتیک (GGWA) جهت حل مدل استفاده شده است.یافته ها: نتایج نشان میدهد به‌کارگیری قرارداد منجر به کاهش هزینه‌های کل شبکه لجستیک بشردوستانه شده است. مقایسه میانگین‌های تابع هدف و زمان محاسباتی نشان از سرعت‌بالای الگوریتم GGWA در یافتن جواب‌های نزدیک به بهینه نسبت به الگوریتمهای PSO و GA دارد.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله یک مدل نوین از شبکه زنجیره تأمین بشردوستانه طراحی شده است که با استفاده از الگوریتم ترکیبی GGWA در کوتاه ترین زمان، نتایج بسیار مطلوبی از مسئله کسب شده است.
مقاله پژوهشی
تجزیه و تحلیل و مدل‌سازی مدیریت زنجیره تامین
رضا خلیل زاده؛ پرویز سعیدی؛ آرش نادریان؛ ابراهیم عباسی
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی چابک‌سازی مالی فرآیند زنجیره تأمین شرکت‌ها بارویکرد نظریه برخواسته از دادهها انجام شده است.روش‌شناسی پژوهش: روش پژوهش توصیفی-کاربردی، از نظر جهت‌گیری از نوع بنیادی و از نظر هدف پژوهش از نوع مطالعات اکتشافی- کیفی میباشد. جامعه آماری مشارکت کنندگان شامل خبرگان دانشگاهی و افراد متخصص در ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی چابک‌سازی مالی فرآیند زنجیره تأمین شرکت‌ها بارویکرد نظریه برخواسته از دادهها انجام شده است.روش‌شناسی پژوهش: روش پژوهش توصیفی-کاربردی، از نظر جهت‌گیری از نوع بنیادی و از نظر هدف پژوهش از نوع مطالعات اکتشافی- کیفی میباشد. جامعه آماری مشارکت کنندگان شامل خبرگان دانشگاهی و افراد متخصص در حوزه صنعت بوده اند که تعداد نمونه‌ها براساس روش نمونهگیری گلوله برفی به تعداد سی نفر انتخاب شده است. ابزار گرداوری اطلاعات به صورت مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شده است. در تجزیه و تحلیل دادهها ابتدا، کدها ومولفه‌های چابک سازی مالی از مصاحبه ها استخراج و در قالب مدل مفهومی داده بنیاد تدوین گردید.یافته‌ها: مقوله محوری، چابک‌سازی مالی بوده که در سه بُعد ارائه و همچنین شرایط علی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و نتایج، تدوین و الگوی نهایی ارائه گردید. سپس با روش تحلیل دلفی، پرسشنامه طراحی الگوی اولیه توسط خبرگان اصلاح، تایید و الگوی چابک‌سازی مالی فرآیند زنجیره تامین شرکت‌ها ارائه گردید. باتوجه به نتایج این پژوهش، مقوله‌های اصلی الگوی تدوین شده، شامل عوامل درون سازمانی، فناورانه و انسانی چابک‌سازی مالی فرآیند زنجیره تامین شرکت‌ها بوده است.اصالت/ارزش افزوده علمی: از این‌رو، براساس الگوی پیشنهادی این پژوهش می‌توان به پیامدهای مورد انتظار الگوی چابک‌سازی مالی دست یافت.
