مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
علیرضا حمیدیه؛ مریم بشارت
چکیده
هدف: چالش اصلی در حوادث ویرانگر مانند زلزله کرمانشاه مکانیابی بهینه مراکز توزبع اقلام بشردوستانه است که بر تخصیص محموله های امدادی به مراکز تقاضا نقش موثری ایفا می کند. از اینرو ایجاد تعادل بین پیچیدگی مساله و عدم قطعیت با محدودیت های زمانبندی ارسال کمک ها و میزان منابع امری حیاتی است. در این راستا یک مدل مکانیابی تخصیص با در نظر گفتن ...
بیشتر
هدف: چالش اصلی در حوادث ویرانگر مانند زلزله کرمانشاه مکانیابی بهینه مراکز توزبع اقلام بشردوستانه است که بر تخصیص محموله های امدادی به مراکز تقاضا نقش موثری ایفا می کند. از اینرو ایجاد تعادل بین پیچیدگی مساله و عدم قطعیت با محدودیت های زمانبندی ارسال کمک ها و میزان منابع امری حیاتی است. در این راستا یک مدل مکانیابی تخصیص با در نظر گفتن پایایی مجموعه هاب توزیع توسعه یافته است که با اختلالات پیش رو بعد از وقوع بحران نیز مقابله می کند مدل پیشنهادی منطقه آسیب دیده را به چند لایه تقسیم کرده و همزمان ظرفیت ناوگان امدادی را مورد توجه قرار می دهد. و ترکیبی از برنامه ریزی فازی با محدودیت شانس و برنامه ریزی استوار را برای مقابله با عدم قطعیت پارامتری ارائه می نماید.
روش‌شناسی پژوهش: ابتدا عوامل و پارامترهای موثر مدیریت بحران در مکانیابی مراکز امدادرسانی هنگام وقوع بحران شناسایی شد. سپس مدلسازی ریاضی با در نظر گرفتن پایایی هاب توزیع مسئله بحران زلزله و امدادرسانی با توجه به توپوگرافی منطقه مورد مطالعه توسعه یافت، در ادامه متد محدودیت اپسیلون جهت پوشش مساله بهینه سازی چند هدفه و تعیین راه حل های بهینه پارتو غیر غالب اعمال گردید و ترکیب ریاضی برنامه ریزی امکانی-استوار جهت مواجه با عدم قطعیت بکار گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که رویکرد بکارگیری مراکز توزیع موقت بر اساس لایه بندی محدوده جغرافیایی منطقه آسیب دیده همراه با حمل و نقل ترکیبی ضمن کاهش هزینه های لجستیکی بر کاهش زمان تحویل کالای امدادی تاثیر گذار است سیاست پایایی بکار گرفته شده در مجموعه هاب توزیع قابلیت اطمینان شبکه توزیع امدادی را ارتقا داده است سپس با مطالعه فاجعه زلزله کرمانشاه و تعیین پارامترهای حیاتی بحران، عملکرد و کارایی مدل پیشنهادی تایید شد.
اصالت/ارزش افزوده علمی: پژوهش حاضر، به عنوان یک سیستم پشتیبان تصمیم، امداد رسانی درمناطق کشور را در شرایط وقوع بحران تسهیل می نماید. پیش بینی مجموعه هاب توزیع پایا با رویکرد حمل و نقل ترکیبی متناسب با توپوگرافی منطقه اجرای بهینه عملیات کمک رسانی را تضمین می کند.همچنین مدل توسعه یافته با اندکی تغییرات در مناطق در معرض حادثه کشور قابلیت عملیاتی دارد.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
آرزو خزایی؛ پروانه سموئی
چکیده
هدف: مساله پسرک روزنامه‌فروش یکی از مدل‌های پرکاربرد و مهم در حوزه کنترل موجودی است. در واقعیت صنایع زیادی وجود دارد که محصولات آن‌ها در زمره مساله پسرک روزنامه‌فروش قرار می‌گیرد مانند کالاهای فصلی، محصولات غذایی؛ اما در عمل محدودیت‌های بیش‌تری نسبت به مفروضات مساله پسرک روزنامه‌فروش وجود دارد. در این نوشته سعی شده است تا جهت ...
بیشتر
هدف: مساله پسرک روزنامه‌فروش یکی از مدل‌های پرکاربرد و مهم در حوزه کنترل موجودی است. در واقعیت صنایع زیادی وجود دارد که محصولات آن‌ها در زمره مساله پسرک روزنامه‌فروش قرار می‌گیرد مانند کالاهای فصلی، محصولات غذایی؛ اما در عمل محدودیت‌های بیش‌تری نسبت به مفروضات مساله پسرک روزنامه‌فروش وجود دارد. در این نوشته سعی شده است تا جهت انطباق بیشتر مساله با دنیای واقعی برخی از محدودیت‌های هنگام تولید ازجمله حالت برون‌سپاری، محدودیت ظرفیت و کالای مرجوعی به مساله اضافه شوند.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش براساس مطالعات کتابخانه‌ای و توسعه مدلسازی ریاضی صورت گرفته است.یافته‌ها: در مساله پسرک روزنامه‌فروش پارامترهای مهمی نظیر برون‌سپاری، محدودیت ظرفیت و ارجاع کالا وجود دارد که در این پژوهش تاثیر هر یک از این پارامترها بر میزان سودآوری مورد ارزیابی قرار گرفته است.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: توسعه مساله پسرک روزنامه‌فروش در شرایط برون‌سپاری و ارجاع کالا و محدودیت ظرفیت.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
اکبر دهقان نژاد؛ نسیم دریانی
چکیده
هدف: در معماری اسلامی استفاده از چفدها برای ساخت بناهای گنبدی شکل بسیار مرسوم بوده است. به‌طوری‌که تحقیق در زمینه نحوه ساخت گنبد زیارتگاه‌ها و مساجد بدون شک به مطالعه چفد مولد آن بنا هدایت می‌شود. در این مقاله قصد داریم گنبدها را از منظر هندسه دیفرانسیل و به‌عنوان رویه دوار بررسی و مدلسازی هندسی کنیم. درواقع تلاش می‌شود ...
بیشتر
هدف: در معماری اسلامی استفاده از چفدها برای ساخت بناهای گنبدی شکل بسیار مرسوم بوده است. به‌طوری‌که تحقیق در زمینه نحوه ساخت گنبد زیارتگاه‌ها و مساجد بدون شک به مطالعه چفد مولد آن بنا هدایت می‌شود. در این مقاله قصد داریم گنبدها را از منظر هندسه دیفرانسیل و به‌عنوان رویه دوار بررسی و مدلسازی هندسی کنیم. درواقع تلاش می‌شود پیوند علمی بین هنر معماری و هندسه دیفرانسیل را به طریقی که برای صاحب‌نظران در هر دو گرایش معماری و ریاضی موردتوجه باشد، مطرح نماییم.
روش‌شناسی پژوهش: در معماری، گنبد محصول دوران یک چفد مولد حول محور عمودی است. این تعبیر معادل تعریف رویه دوار (منحنی مولد) در مبحث هندسه دیفرانسیل است. به روشهای ویژه‌ای می‌توان منحنی مولد (ضابطه چفد) را به‌دست آورد. در ابتدا باتوجه به نحوه ترسیم، نیمی از چفد را در صفحه اقلیدسی xoz برحسب طول دهانه گنبد پارامتری می‌کنیم و سپس منحنی حاصل (همان منحنی مولد) را حول محور عمودی z دوران می‌دهیم. روش انجام این پژوهش به‌صورت کمی و شامل محاسبات مربوط به انواع گنبدها بوده و نوع آن را می‌توان پژوهشی توصیفی دانست.
یافته‌ها: ما میان ریاضیات حاکم بر ساختمان‌های گنبدی شکل چفد مولد ارتباط معناداری پیدا کردیم.
اصالت/ارزش افزوده علمی: باتوجه به تعدد انواع چفدها در معماری، در این مقاله بعد از بیان برخی تعاریف لازم از هندسه دیفرانسیل، علاوه بر ارایه روش ترسیم هر چفد، تنها محاسبات مربوط به انواع چفدهای پا‌تو‌پا، شاخ‌بزی، پنج اوهفت و شبدری را خواهیم آورد. در انتها به پیاده‌سازی محاسبات خود روی گنبد مسجد جمعه اردبیل خواهیم پرداخت.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
محمد ساویز اسدی لاری؛ مریم عباس قربانی؛ رضا توکلی مقدم
چکیده
هدف: طی دهه‌های پیشین، صنعت هتلداری در سطح بین‌المللی به صنعتی رقابتی مبدل شده است که کشورها جهت کسب حداکثر درآمد حاصل از آن، متمایل به به‌کارگیری مدل‌های توسعه داده شده، تکنیک‌های جدید و ارایه نوآوری‌ها شده‌اند. به همین سبب توجه به چگونگی مدیریت درآمد هتل‌ها و از سویی دیگر مدیریت هزینه‌های سفر و حملونقل مسافر و به‌کارگیری ...
بیشتر
هدف: طی دهه‌های پیشین، صنعت هتلداری در سطح بین‌المللی به صنعتی رقابتی مبدل شده است که کشورها جهت کسب حداکثر درآمد حاصل از آن، متمایل به به‌کارگیری مدل‌های توسعه داده شده، تکنیک‌های جدید و ارایه نوآوری‌ها شده‌اند. به همین سبب توجه به چگونگی مدیریت درآمد هتل‌ها و از سویی دیگر مدیریت هزینه‌های سفر و حملونقل مسافر و به‌کارگیری مدل‌سازی‌های سازگار با این حوزه جهت بهینه‌سازی در دستیابی به اهداف ضرورت دارد.روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش، طرح مسایل در خصوص بهینه‌سازی مدیریت درآمد هتل‌ها، مدیریت هزینه مسافران و واکاوی چگونگی توسیع حملونقل استفاده‌شده توسط آن‌ها صورت‌گرفته است. پیش‌بینی چگونگی حملونقل مسافر و انتخاب نوع آن باتوجه‌به حالت‌های مختلف سفر چون هوایی، ریلی، آبی و جاده‌ای مبتنی بر میزان بودجه مسافر از مسایل شاخص موردمطالعه است.یافته‌ها: در مدل‌سازی‌های انجام‌شده عوامل و معیارهای موثر بسیاری لحاظ شده است و میزان ظرفیت پذیرش هتل‌ها در شهرهای منتخب مسافران و ارایه انواع اتاق‌ها با قیمت‌گذاری‌های مختلف و بررسی عناصر وابسته به خدمات ارایه شده برای مسافر توسط هتل و دسترسی‌های مختلف هتل که مبتنی بر مدل درآمد هتل‌هاست، تاثیر به سزایی در برآورد وضعیت عوامل رقابتی هتل‌ها دارد. به جهت پیش‌بینی‌های مدنظر سطح تقاضای انواع مسافران جهت رزرو هتل طی دوره‌های مختلف زمانی در فصول متفاوت گردشگری بر اساس بودجه تخصیص‌داده‌شده توسط مسافر برای پرداخت هزینه‌ها در طی الگوی سفر و نتایج مرتبط مستخرج از مدل درآمدی برآورد شده و عوامل تاثیرگذار در انتخاب هتل و حملونقل و چگونگی سفر شناسایی شده است.اصالت/ارزش افزوده علمی: طرح مسایل NP-Hard در پژوهش حاضر سبب شده است تا در ابعاد کوچک از استراتژی‌های دقیق و در ابعاد متوسط و بزرگ از الگوریتم‌های فراابتکاری NSGA-II و MOPSO جهت حل بهره گرفته شود. نتایج مستخرج از محاسبات صورت‌گرفته حاکی از آن است که الگوریتم‌های پیشنهادی روش کارا و مناسبی برای حل مسایل بوده است.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
مرتضی عبدالحسینی
چکیده
هدف: بیماری کرونا ویروس (کووید-19) یک بیماری همه‌گیر است که همه کشورهای جهان را درگیر کرده است. پیش‌بینی روند گسترش بیماری کرونا منجر خواهد شد که تدابیر لازم جهت کنترل این بیماری از سوی مسئولین انجام شود. این موارد شامل افزایش واکسیناسیون، قرنطینه کردن شهرها و ممنوعیت ورود و خروج، افزایش ظرفیت تختهای بیمارستانی، ایجاد مراکز واکسیناسیون ...
بیشتر
هدف: بیماری کرونا ویروس (کووید-19) یک بیماری همه‌گیر است که همه کشورهای جهان را درگیر کرده است. پیش‌بینی روند گسترش بیماری کرونا منجر خواهد شد که تدابیر لازم جهت کنترل این بیماری از سوی مسئولین انجام شود. این موارد شامل افزایش واکسیناسیون، قرنطینه کردن شهرها و ممنوعیت ورود و خروج، افزایش ظرفیت تختهای بیمارستانی، ایجاد مراکز واکسیناسیون شبانه‌روزی، الزام به استفاده از ماسک در اماکن عمومی و رعایت فواصل اجتماعی به‌صورت کلی آمادگی لازم جهت برخورد با پیک جدید بیماری کرونا است. لذا پیش‌بینی چنین مواردی سبب کاهش آمار مبتلایان به کرونا و لذا کاهش نرخ مرگ‌ومیر خواهد شد.روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله با استفاده از آنالیز طیفی منفرد (SSA)، پیش‌بینی میزان پیک ششم مبتلایان کرونا با لحاظ کردن وضع فعلی صورت گرفته است. به‌منظور بهبود فرآیند گروه‌بندی الگوریتم SSA، انتخاب مقادیر ویژه به‌صورت فرآیند بهینه‌سازی صورت گرفته است به‌طوری‌که سری زمانی پیش‌بینی‌شده با توجه به شاخص خطای مدنظر به‌طور قابل‌توجهی بهبود یافته است.یافته‌ها: با مقایسه روش پیشنهادی با سایر روشهای پیش‌بینی شامل میانگین متحرک خود همبسته یکپارچه (ARIMA)، ARIMA کسری (ARFIMA)، TBATS و خود همبسته شبکه عصبی (NNAR)، مشاهده می‌شود که خطای پیش‌بینی به حد قابل قبولی بوده و می‌تواند روش SSA جهت پیش‌بینی مورد استناد قرار گیرد.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: در این مقاله با استفاده از روش کارآمد SSA، موارد مبتلا جدید کرونا ویروس را پیش‌بینی می‌کند و نتایج ارایه شده اثربخشی روش پیشنهادی را تایید می‌کند.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
علی سهله؛ مازیار صلاحی؛ صادق اسکندری
چکیده
هدف: هدف در این مقاله ارایه یک نوع بهبودیافته از مدل ماشین بردار پشتیبان دوگانه حاشیه-پارامتری به‌منظور بهبود عملکرد کلاس‌بندی است.روش‌شناسی پژوهش: با جایگزین کردن متغیر جدید در تابع هدف، نقاط یک کلاس از ابرصفحه حاشیه-پارامتری کلاس دیگر تا جای ممکن دور می‌شود.یافته‌ها: مدل بهبودیافته در هر دو حالت خطی و غیرخطی محدب است. همچنین ...
بیشتر
هدف: هدف در این مقاله ارایه یک نوع بهبودیافته از مدل ماشین بردار پشتیبان دوگانه حاشیه-پارامتری به‌منظور بهبود عملکرد کلاس‌بندی است.روش‌شناسی پژوهش: با جایگزین کردن متغیر جدید در تابع هدف، نقاط یک کلاس از ابرصفحه حاشیه-پارامتری کلاس دیگر تا جای ممکن دور می‌شود.یافته‌ها: مدل بهبودیافته در هر دو حالت خطی و غیرخطی محدب است. همچنین آزمایشهای عددی بر روی داده‌های کتابخانه‌ای UCI نشان دهنده عملکرد بهتر مدل پیشنهادی در مقایسه با دو مدل مشابه در مقایسه با دو مدل مشابه در حالت‌های خطی و غیرخطی از نظر دقت است.اصالت/ارزش افزوده علمی: مطالعات قبلی انجام شده در مدل ماشین بردار پشتیبان دوگانه حاشیه-پارامتری که از طریق روشهای مانند وزن‌دار کردن داده‌ها، تبدیل کردن آن به مدل نامقید و یا اضافه کردن عبارت جدید در تابع هدف دقت مسئله را افزایش می‌دهند، تضمینکننده دور بودن تمام نقاط از ابرصفحه و قرار داشتن آن‌ها در نیم فضای منفی نیستند؛ اما این بررسی یک رویکرد جدید برای رفع این مشکل ماشین بردار پشتیبان دوگانه حاشیه-پارامتری ارایه می‌دهد.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
مهدی خواجه زاده دزفولی؛ منصور مومنی؛ حنان عموزاد مهدیرجی؛ محمدحسین پورکاظمی
چکیده
هدف: اصلی ترین تئوری حاکم بر ارزشگذاری قراردادهای آتی، تئوری ذخیره سازی است که در آن مهمترین فاکتور دخیل در قیمت گذاری قرارداد، مفهومی تحت عنوان ثمرات رفاهی است. ثمرات رفاهی عاملی است که فرآیند ارزش گذاری قراردادهای آتی را با پیچیدگی های جدی مواجه کرده است. تلاش برای تعیین بهترین موضع معاملاتی در قراردادهای آتی با ...
بیشتر
هدف: اصلی ترین تئوری حاکم بر ارزشگذاری قراردادهای آتی، تئوری ذخیره سازی است که در آن مهمترین فاکتور دخیل در قیمت گذاری قرارداد، مفهومی تحت عنوان ثمرات رفاهی است. ثمرات رفاهی عاملی است که فرآیند ارزش گذاری قراردادهای آتی را با پیچیدگی های جدی مواجه کرده است. تلاش برای تعیین بهترین موضع معاملاتی در قراردادهای آتی با دارایی پایه گوناگون و با تاریخ سررسید مختلف هدفی است که در این مقاله انجام گرفته است.روش‌شناسی پژوهش: در پژوهش حاضر سعی می‌شود که با استفاده از تئوری ذخیره سازی و مفهوم ثمرات رفاهی و با بهره گیری از روش کنترل پویای تصادفی مدلی جهت انتخاب موضع معاملاتی بهینه در قراردادهای آتی کالاهای مصرفی در دو حالت تک کالایی و دو کالایی ارائه شود.یافته‌ها: نتایج حاصل از پیاده سازی مدل در بازار بورس کالای ایران نشان می‌دهد که مدل در حالت تک کالایی به طور کامل توانسته است که موضع معاملاتی درست را تشخیص دهد و در حالت دو کالایی 91.7 درصد موفق عمل کرده است.اصالت/ارزش افزوده علمی: ارائه مدلی جهت تعیین موضع بهینه معاملاتی با استفاده از تئوری ذخیره سازی و در نظر گرفتن دو عامل تصادفی ثمرات رفاهی و قیمت نقدی با استفاده از روش کنترل پویای تصادفی در حالت تک کالایی و چند کالایی در یک افق سرمایه گذاری مشخص آن هم فقط بر روی کالاهای مصرفی (و نه سرمایه ای) مهمترین نوآوری مقاله حاضر است.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
احمد فریدانی فر؛ پروانه سموئی
چکیده
هدف: یکی از موضوعات امروزه تولیدکنندگان، بحث تنوع سلیقههای مشتریان است که برای مدیریت این شرایط با کمترین تغییر در محصولات تولیدی، نیاز به خطوط چندگانه است که انعطاف لازم برای تولید این محصولات را دارا باشند. از سویی خیلی از محصولات نیازمند عملیات مونتاژند. هدف اصلی مقاله بالانس این دسته از مسائل با توجه به شرایط نیروی کار و محصولات ...
بیشتر
هدف: یکی از موضوعات امروزه تولیدکنندگان، بحث تنوع سلیقههای مشتریان است که برای مدیریت این شرایط با کمترین تغییر در محصولات تولیدی، نیاز به خطوط چندگانه است که انعطاف لازم برای تولید این محصولات را دارا باشند. از سویی خیلی از محصولات نیازمند عملیات مونتاژند. هدف اصلی مقاله بالانس این دسته از مسائل با توجه به شرایط نیروی کار و محصولات مختلف است.روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله با ارائه مدل‌های ریاضی به حداقل کردن تعداد ایستگاه‌های کاری به ازای یک‌زمان سیکل معین پرداخته می‌شود. در مدل اول تمام پارامترها قطعی است. ازآنجاکه ممکن است تقاضای مشتریان ثابت نباشد و این عامل می‌تواند روی زمان سیکل اثرگذار باشد در مدل دوم، از رویکرد استوار برای این مسئله استفاده می‌شود.یافته‌ها: تجزیه‌وتحلیل روی مسائل مختلف نشان می‌دهد که رویکرد مدلسازی استوار طراحی مطمئن‌تری ارائه می‌دهد و به تصمیم‌گیرندگان اجازه می‌دهد تا مونتاژ بهتری بر اساس درک بهتر از شرایط کوتاه‌مدت و بلندمدت تحت شرایط عدم قطعیت تقاضا داشته باشند.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: در این مقاله دو مدل ریاضی جدید برای بالانس خط مونتاژ مدل‌های چندگانه ارائه می‌گردد که در آن عملیات مونتاژ توسط کارگران و به شکل دستی صورت می‌پذیرد و برای برنامه‌ریزی دقیق‌تر، تفاوت‌هایی که کارگران از منظر اثر یادگیری و فراموشی دارند، بر روی بالانس خط مونتاژ منظور گردید.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
محمد شریف زادگان؛ طهمورث سهرابی؛ احمد جعفرنژاد چقوشی
چکیده
هدف: شرایط پیچیده حاکم بر صنایع و افزایش روزافزون هزینه‌های تجهیزات و ماشین‌آلات تولیدی و رقابت‌پذیری در کسب سهم بازار، نقش و اهمیت برنامه‌ریزی تولید و نگهداری و تعمیرات با دیگر بخش‌های صنعت را نشان می‌دهد. یکپارچه‌سازی این‌گونه تصمیمات در راستای کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت می‌تواند گام‌های اساسی را ایجاد نماید. حفظ و ایجاد ...
بیشتر
هدف: شرایط پیچیده حاکم بر صنایع و افزایش روزافزون هزینه‌های تجهیزات و ماشین‌آلات تولیدی و رقابت‌پذیری در کسب سهم بازار، نقش و اهمیت برنامه‌ریزی تولید و نگهداری و تعمیرات با دیگر بخش‌های صنعت را نشان می‌دهد. یکپارچه‌سازی این‌گونه تصمیمات در راستای کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت می‌تواند گام‌های اساسی را ایجاد نماید. حفظ و ایجاد در تداوم فعالیت‌های تولیدی درگرو برنامه‌ریزی دقیق و صحیح فعالیت‌های تولید و نگهداری و تعمیرات و چگونگی پشتیبانی از این فرآیندها می‌باشد. نیاز به یکپارچگی و پیوستگی در برنامه‌ریزی همزمان این‌گونه از فعالیت‌ها باعث عدم دوباره‌کاری‌ها و موازی کاری ها و موانع و تاخیرات و ناهماهنگی‌ها در سطوح مختلف تولید می‌شود.روش‌شناسی پژوهش: در این تحقیق یک مدل ریاضی دو هدفه برنامه‌ریزی تولید و تعمیرات با محدودیت منابع، در شرایط عدم قطعیت ارائه‌شده است.یافته ها: نتایج حاصل از مقایسه حل دقیق و فرا ابتکاری نشان از بهبود در تولیدات شرکت و استفاده بهینه از منابع مادی و انسانی شده است. تحلیل حساسیت انجام‌شده نشان می‌دهد که نرخ خرابی ماشین قبل و پس از نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه، تأثیر بسیار زیادی روی مقدار تابع هدف مدل ریاضی دارد. نتایج نشان می‌دهد که متوسط خطای الگوریتم مورچه تنها 3 درصد می‌باشد. این در حالی است که متوسط زمان حل در گمز 45 هزار ثانیه است درصورتی‌که متوسط زمان حل الگوریتم مورچه حدود 354 ثانیه می‌باشد.اصالت/ارزش افزوده علمی: این موضوع نشان می‌دهد که الگوریتم مورچه با صرف زمان بسیار کمتری، مقدار خطای بسیار اندکی دارد و لذا کارایی این روش حل به‌خوبی قابل تبیین است.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
پوریا عباسی؛ رضا رادفر؛ عباس طلوعی؛ نازنین پیله وری سلماسی
چکیده
هدف: پژوهش پیش روی به دنبال شناسایی ساختار، نحوه تعاملات آن‌ها و بررسی عواملی است که میزان باز بودن مرزهای زیست‌بوم تحقیق و توسعه باز را نشان دهد. بدین منظور، حوزه نانو فناوری ایران به‌عنوان حوزه موردمطالعه انتخاب‌شده است.روش‌شناسی پژوهش: گردآوری داده‌های تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه‌ای (مراجعه به اسناد موجود و مطالعه تحقیقات ...
بیشتر
هدف: پژوهش پیش روی به دنبال شناسایی ساختار، نحوه تعاملات آن‌ها و بررسی عواملی است که میزان باز بودن مرزهای زیست‌بوم تحقیق و توسعه باز را نشان دهد. بدین منظور، حوزه نانو فناوری ایران به‌عنوان حوزه موردمطالعه انتخاب‌شده است.روش‌شناسی پژوهش: گردآوری داده‌های تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه‌ای (مراجعه به اسناد موجود و مطالعه تحقیقات پیشین)، مصاحبه باز و پرسشنامه‌های نیمه ساختاریافته انجام‌شده است. جامعه آماری ۱۵ نفره از طریق روش قضاوتی-هدفمند انتخاب‌شده‌اند که شامل: خبرگان دانشگاهی (اساتید سیاست‌های تحقیق و توسعه)، مدیران (بنگاه‌های دارای گواهینامه نانومقیاس) و سیاست‌گذاران در حوزه نانو فناوری (ستاد ویژه نانو فناوری) است. داده‌های کیفیِ به‌دست‌آمده از مصاحبه با خبرگان از روش نظریه داده بنیاد در نرم‌افزار اطلس‌تی‌آی، روابط متقابل بین عوامل از روش دیمتل فازی در نرم‌افزار اکسل و انتخاب بهترین گزینه و رتبه‌بندی زیرمعیارهای مؤثر در پایش مرزهای زیست‌بوم از روش تحلیل شبکه با رویکرد دیمتل فازی در نرم‌افزار سوپردسیژن مورد تحلیل قرارگرفته است.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که ساختار زیست‌بوم تحقیق و توسعه در حوزه نانو فناوری ایران دارای بُعد زیست‌بومی، متشکل از زیر بوم‌های: منابع انسانی، زیرساخت، منابع مالی و حکمرانی و بُعد عملکردی، متشکل از تجاری‌سازی، تولیدات علمی و ثبت اختراع است. همچنین بهترین گزینه در پایش مرزهای تحقیق و توسعه باز در حوزه نانو فناوری بُعد عملکردی و زیرمعیار تجاری‌سازی، دارای بیشترین وزن در پایش را دارا است.اصالت/ارزش افزوده علمی: علاوه بر آنکه به سیاست‌گذاران این امکان را می‌دهد تا سیاست‌ها و تصمیمات اتخاذشده در طول زمان را در این حوزه مورد ارزیابی و اندازه‌گیری قرار دهند، به مدیران بنگاه‌ها نیز کمک می‌نماید تا منابع و جریان‌های دانشی و فناورانه خود را به‌منظور یادگیری، همکاری و انتقال از بنگاه‌های بیرونی و بالعکس مدیریت نمایند.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
حسین مهاجر؛ افشین فیاض موقر
چکیده
هدف: تصمیم‌گیری در مورد وجود ویژگی بازگشت به میانگین در داده‌های مالی توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده و آزمون‌های متفاوتی برای بررسی وجود این ویژگی در داده‌ها مطرح شده‌اند، اما باتوجه به ماهیت بسیار متغیر بازارهای مالی در دوره‌های زمانی مختلف، هریک از این آزمون‌ها عموماً نتایج متفاوتی را ارائه می‌دهند و از طرفی، تحلیل‌های ...
بیشتر
هدف: تصمیم‌گیری در مورد وجود ویژگی بازگشت به میانگین در داده‌های مالی توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده و آزمون‌های متفاوتی برای بررسی وجود این ویژگی در داده‌ها مطرح شده‌اند، اما باتوجه به ماهیت بسیار متغیر بازارهای مالی در دوره‌های زمانی مختلف، هریک از این آزمون‌ها عموماً نتایج متفاوتی را ارائه می‌دهند و از طرفی، تحلیل‌های نظری دقیقی در راستای چگونگی تشخیص نقاط بازگشت به میانگین در هر لحظه از فرایند نیز انجام نشده است. در این تحقیق به ارائه روشی برای تشخیص نقاط بازگشت به میانگین در داده‌های مالی پرداخته شد. این روش می‌تواند به عنوان یک معیار تصمیم‌گیری برای ورود به بازار و یا خروج از آن در استراتژی‌های معاملاتی مبتنی بر نوسانات باشد.روش: داده‌های تاریخی قیمت جهانی طلا، بیت کوین، نسبت یورو به دلار، شاخص بورس تهران، نرخ ارز (دلار) و قیمت سکه طلا طی دوره 2013-2020 و اتریوم طی دوره 2016-2020 جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابتدا فرضیه وجود ویژگی بازگشت به میانگین از طریق دو آزمون دیکی فولر افزوده و توان هرست مورد آزمون قرار گرفته و به منظور تشخیص نقاط بازگشت به میانگین در هر لحظه از مسیر فرایند، ماکسیمم فاصله داده‌ها با مقدار میانگین-متحرک آن در هر لحظه از طریق توزیع گامبل مدلسازی شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که آزمون‌های دیکی فولر افزوده و توان هرست نتایج متفاوتی در تشخیص این ویژگی ارائه می‌دهند. همچنین نتایج از طریق برآورد چندک‌های 95% توزیع نشان داد که تشخیص این نقاط با استفاده از چندک توزیع مقادیر غایی (گامبل) حداقل در 78/47 درصد (5/57 درصد بدون درنظر گرفتن بیت کوین) و حداکثر در 85/92 درصد مشاهدات، صحیح بوده است. نتایج آزمون نسبت برای ارزیابی میزان صحت نقاط شناسایی شده نشان داد که تشخیص این نقاط در فرایند، تصادفی نبوده و تئوری مطرح شده در خصوص شناسایی این نقاط به طور مطلوبی عمل می‌کند. بهینه سازی نتایج بر پایه تحلیل‌های بیشتر نیز مورد انتظار است.نتیجه‌گیری: تشخیص نقاط متوالی بازگشت به میانگین را می‌توان نشانه‌ای از تشکیل حباب قیمت در بازارهای سرمایه دانست. از این رو توزیع مقادیر غایی در ماکسیمم‌های متوالی اختلاف قیمت از روند همچنین می‌تواند یک توزیع مناسب برای تشخیص تشکیل حباب باشد.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
حسین جعفری؛ محمد جواد عبادی
چکیده
کران پایین کرامر-رائو با استفاده از انتگرال‌گیری جزءبه‌جزء و نامساوی کوشی شوارتز به دست می‌آید. انتگرال‌گیری جزءبه‌جزء در حسابان مالیاوین در این مطالعه نقش خواهد داشت. تخمین نقطه‌ای در آمار و احتمالات بسیار حیاتی است و طیف گسترده‌ای از کاربردها را دارد. مشکل تخمین نقطه‌ای بسیار حیاتی است و طیف گسترده‌ای از کاربردها دارد. هنگامی ...
بیشتر
کران پایین کرامر-رائو با استفاده از انتگرال‌گیری جزءبه‌جزء و نامساوی کوشی شوارتز به دست می‌آید. انتگرال‌گیری جزءبه‌جزء در حسابان مالیاوین در این مطالعه نقش خواهد داشت. تخمین نقطه‌ای در آمار و احتمالات بسیار حیاتی است و طیف گسترده‌ای از کاربردها را دارد. مشکل تخمین نقطه‌ای بسیار حیاتی است و طیف گسترده‌ای از کاربردها دارد. هنگامی که با برخی مفاهیم مانند متغیرهای تصادفی مقابله می‌کنیم، پارامترهای موردنظر و برآورد‌ها ممکن است غیردقیق مشاهده شوند. بنابراین، نظریه‌ی مجموعه‌های فازی در شکل‌دادن چنین شرایطی اهمیت دارد. با استفاده از نظریه‌ی مجموعه‌ی فازی، متغیر تصادفی با مقدار فازی و فرایند تصادفی فازی را تعریف می‌کنیم. به‌منظور مطالعه خاصیت‌های مجانبی مدل آماری برای متغیرهای تصادفی فازی، از مشتق مالیاوین و انتگرال اسکورهود استفاده می‌کنیم. چگونگی استفاده از امیدهای شرطی عبارات معین، برای به‌دست آوردن کران‌های پایین کرامر-رائو برای متغیرهای تصادفی با مقادیر فازی، که نیازی به بیان صریح تابع احتمالی نداشته باشند، را نشان می‌دهیم. به‌عنوان مثال، نمونه‌ای تصادفی فازی به‌اندازه nرا که به‌وسیله متغیرهای تصادفی توزیع نرمال مستقل با پارامتر فازی ایجاد شده است، موردبررسی قرار می‌دهیم.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
علیرضا حاجی حسینی؛ علی پایان؛ علی سالاری
چکیده
یکی‌از مهمترین وظایف مدیران سازمان‌ها، ارزیابی عملکرد واحدهای درون سازمانی است زیرا تنها ارزیابی عملکرد می‌تواند به مدیر در مورد اینکه سازمانش تا چه‌اندازه در جهت اهدافی که برای تحقق آن تاسیس شده گام برداشته است آگاهی و اطلاع دهد تا مدیر در‌صورت وجود نقاط ضعف و عملکرد ضعیف سازمانش اقدام اصلاحی اتخاذ نماید و عملکرد سازمانش ...
بیشتر
یکی‌از مهمترین وظایف مدیران سازمان‌ها، ارزیابی عملکرد واحدهای درون سازمانی است زیرا تنها ارزیابی عملکرد می‌تواند به مدیر در مورد اینکه سازمانش تا چه‌اندازه در جهت اهدافی که برای تحقق آن تاسیس شده گام برداشته است آگاهی و اطلاع دهد تا مدیر در‌صورت وجود نقاط ضعف و عملکرد ضعیف سازمانش اقدام اصلاحی اتخاذ نماید و عملکرد سازمانش را بهبود بخشد. در همین راستا، این پژوهش به ارزیابی دقیق و نادقیق کارایی نسبی پایه‌ی یازدهم مدارس غیردولتی استان سیستان و بلوچستان پرداخته است. روشهای مختلفی برای ارزیابی عملکرد سازمان‌ها وجود دارد یکی‌از مهمترین این روش‌ها، تکنیک تحلیل پوششی داده‌ها می‌باشد که با مقایسه‌ی کارایی واحدهای سازمان با یکدیگر، واحدهای کارا را از واحدهای ناکارا تمیز می‌دهد. انتخاب ورودی و خروجی‌ها در این تحقیق با توجه به تحقیقات مشابه و مصاحبه با کارشناسان و خبرگان انجام پذیرفته است. در این تحقیق، کارایی نسبی55 پایه‌ی یازدهم از مدارس غیردولتی استان سیستان و بلوچستان با استفاده تحلیل پوششی داده‌ها برای سال تحصیلی 1396-1395 محاسبه و واحدهای کارا و ناکارا مشخص شده، سپس کارایی این مدارس با استفاده از کارایی تکنیکی، پیشنهادی به‌صورت بازه‌ی فازی ارائه شده و نهایتا رتبه‌بندی شده است.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
حمید طباطبایی؛ شیرین ریخته گر مشهد
چکیده
در این مقاله، یک سیستم فازی-عصبی خودسازمانده برای یادگیری تطبیقی برخط برای شناسایی و مدلسازی سیستم‌های دینامیکی غیرخطی معرفی شده است. در این سیستم، در ابتدا هیچ نودی در لایه‌ی پنهان وجود ندارد و چنان‌چه معیارهای تولید قوانین در طی فرآیند آموزش برآورده شود نرون RBF به لایه‌ی پنهان اضافه می‌شود. از الگوریتم ...
بیشتر
در این مقاله، یک سیستم فازی-عصبی خودسازمانده برای یادگیری تطبیقی برخط برای شناسایی و مدلسازی سیستم‌های دینامیکی غیرخطی معرفی شده است. در این سیستم، در ابتدا هیچ نودی در لایه‌ی پنهان وجود ندارد و چنان‌چه معیارهای تولید قوانین در طی فرآیند آموزش برآورده شود نرون RBF به لایه‌ی پنهان اضافه می‌شود. از الگوریتم آموزش حداقل مربعات بازگشتی وزن‌دار (WRLS) برای قابلیت یادگیری برخطو افزایش سرعت همگرایی،در فاز یادگیری پارامترهای قسمت تالی قوانین نوع تاکاگی سوگنو استفاده شده است. در فاز یادگیری، ساختار برای تولید تعداد قوانین مناسب، معیار جدید درجه‌ی تطبیق و معیار متداول خطا به‌کار گرفته شده است. بعد از ایجاد قانون جدید، کارایی سیستم محاسبه شده و برای ایجاد شبکه‌ای با ساختار فشرده‌تر قوانینی که تاثیر کمتری در کارایی سیستم دارند با یک الگوریتم هرس جدید هرس می‌شوند. در پایان، برای بهینه‌سازی ساختار توابع عضویت مشابه‌با یکدیگر ترکیب می‌شوند. برای بررسی عملکرد سیستم، دو سیستم دینامیک غیرخطی مبنا، در دو حالت نویزی و بدون نویز در محیط Matlab مدلسازی شده‌اند. دقت این مدلسازی برمبنای دو معیار تعداد نرون ها (قوانین) و ریشه‌ی میانگین مربعات خطا با سایر روش‌ها مقایسه شده است. باتوجه به نتایج به‌دست‌آمده، میانگین درصد بهبود جواب‌ها در تعداد قوانین به‌دست‌آمده نسبت‌به روش مبنای انتخاب‌شده در مدلسازی این دو سیستم در دو حالت نویزی و بدون نویز در مثال اول 42.35% و در مثال دوم 29% می باشد.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
هیبت اله صادقی؛ انور محمودی
چکیده
در این مقاله، سیستم‌های تولیدی چندمرحلهای با در نظر گرفتن سیاست سفارش‌دهی POQ، مدت زمان تدارک احتمالی و تقاضای وابسته به قیمت، مورد بررسی قرار گرفته است. فرض می‌شود که مدت زمان تدارک در هر مرحله از تولید، احتمالی بوده و دارای توزیع مشخصی است. در حین تولید در هر مرحله ممکن است قطعه تولیدی در آن مرحله در مدت زمان بیشتر از آنچه که در ...
بیشتر
در این مقاله، سیستم‌های تولیدی چندمرحلهای با در نظر گرفتن سیاست سفارش‌دهی POQ، مدت زمان تدارک احتمالی و تقاضای وابسته به قیمت، مورد بررسی قرار گرفته است. فرض می‌شود که مدت زمان تدارک در هر مرحله از تولید، احتمالی بوده و دارای توزیع مشخصی است. در حین تولید در هر مرحله ممکن است قطعه تولیدی در آن مرحله در مدت زمان بیشتر از آنچه که در نظر گرفته شده تولید شود و باعث تاخیر در تولید در آن مرحله شویم؛ به همین علت ممکن است در تحویل محصول نهایی به مشتری دچار تاخیر (کمبود) شویم . در این حالت فرض شده است درصدی از کمبود حالت، پسافت بوده و درصد باقی مانده نیز، فروش ازدسترفته خواهد شد. هدف از ارائه این مقاله تعیین قیمت فروش بهینه، تعیین مقدار بهینه مدت زمان تدارک و فاصله زمانی بین سفارشات بر اساس سیاست سفارش‌دهی POQ و کمبود جزئی است به طوری که سود کل سیستم حداکثر گردد.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
علی محمودی راد؛ مرضیه صالحی دره باریک؛ روح الله تقاعدی
چکیده
یکی از مواردی که تأثیر بسزایی بر مدلسازی و حل مسائل دنیای واقعی دارد، شرایط عدم قطعیت روی پارامترها می‌باشد. با توجه به اینکه بسیاری از پارامترها در دنیای واقعی معمولاً مبهم و نادقیق هستند، در این مقاله، مسأله حملونقل سه‌بعدی که در آن، هزینه‌های حملونقل و تقاضا‌ها غیر‌قطعی و از نوع متغیرهای فازی نوع-2 هستند، موردبررسی ...
بیشتر
یکی از مواردی که تأثیر بسزایی بر مدلسازی و حل مسائل دنیای واقعی دارد، شرایط عدم قطعیت روی پارامترها می‌باشد. با توجه به اینکه بسیاری از پارامترها در دنیای واقعی معمولاً مبهم و نادقیق هستند، در این مقاله، مسأله حملونقل سه‌بعدی که در آن، هزینه‌های حملونقل و تقاضا‌ها غیر‌قطعی و از نوع متغیرهای فازی نوع-2 هستند، موردبررسی قرار می‌گیرد. بر اساس نظریه امکان فازی و تعریف اندازه اعتبار، تابع هدف مسأله را با استفاده از ارزش در معرض ریسک هزینه‌های کل تشکیل داده و نیازمندیهای مشتریان را با عنوان محدودیت‌های اعتبار مدلسازی می‌شود. همچنین متغیرهای فازی نوع-2 را با روش کاهش مقادیر بحرانی امکانی به مقادیر قطعی تبدیل کرده تا مدل اصلی به دو زیر مدل برنامه‌ریزی پارامتری عدد صحیح مختلط تبدیل شود که می‌توان آن‌ها را با روش برنامه‌ریزی پارامتری حل کرد. به‌منظور نشان دادن کارایی روش حل پیشنهادی، یک مثال عددی حلشده است. نتایج عددی نشان می‌دهند که روش بهینه‌سازی پارامتری می‌تواند روش انعطافپذیر و کارآمدتری برای تصمیم‌گیرندگان برای مدلسازی شبکه حملونقل سه‌بعدی با هزینه ثابت باشد.
مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
احمد پوردرویش؛ سید بهادر حسینی بالاجاده
چکیده
در این مقاله، برآورد بیزی و بیز تجربی پارامتر شدت ترافیک در مدل صف تحت توابع زیان متقارن و نامتقارن و بر اساس دو پیشین مختلف ناآگاهی بخش و بتا موردبررسی قرار می‌گیرد. برآورد پارامترهای این مدل بهروش‌های بیزی، درستنمایی ماکسیمم، گشتاوری ارائه می‌شود. خواص و کاربردهای این دو برآوردگر در نتایج عددی موردبحث قرارگرفته است.
بیشتر
در این مقاله، برآورد بیزی و بیز تجربی پارامتر شدت ترافیک در مدل صف تحت توابع زیان متقارن و نامتقارن و بر اساس دو پیشین مختلف ناآگاهی بخش و بتا موردبررسی قرار می‌گیرد. برآورد پارامترهای این مدل بهروش‌های بیزی، درستنمایی ماکسیمم، گشتاوری ارائه می‌شود. خواص و کاربردهای این دو برآوردگر در نتایج عددی موردبحث قرارگرفته است.
