مدلسازی ریاضی/ تصادفی/ پویا/احتمالی/فازی
اکبر دهقان نژاد؛ نسیم دریانی
چکیده
هدف: در معماری اسلامی استفاده از چفدها برای ساخت بناهای گنبدی شکل بسیار مرسوم بوده است. بهطوریکه تحقیق در زمینه نحوه ساخت گنبد زیارتگاهها و مساجد بدون شک به مطالعه چفد مولد آن بنا هدایت میشود. در این مقاله قصد داریم گنبدها را از منظر هندسه دیفرانسیل و بهعنوان رویه دوار بررسی و مدلسازی هندسی کنیم. درواقع تلاش میشود ...
بیشتر
هدف: در معماری اسلامی استفاده از چفدها برای ساخت بناهای گنبدی شکل بسیار مرسوم بوده است. بهطوریکه تحقیق در زمینه نحوه ساخت گنبد زیارتگاهها و مساجد بدون شک به مطالعه چفد مولد آن بنا هدایت میشود. در این مقاله قصد داریم گنبدها را از منظر هندسه دیفرانسیل و بهعنوان رویه دوار بررسی و مدلسازی هندسی کنیم. درواقع تلاش میشود پیوند علمی بین هنر معماری و هندسه دیفرانسیل را به طریقی که برای صاحبنظران در هر دو گرایش معماری و ریاضی موردتوجه باشد، مطرح نماییم.روششناسی پژوهش: در معماری، گنبد محصول دوران یک چفد مولد حول محور عمودی است. این تعبیر معادل تعریف رویه دوار (منحنی مولد) در مبحث هندسه دیفرانسیل است. به روشهای ویژهای میتوان منحنی مولد (ضابطه چفد) را بهدست آورد. در ابتدا باتوجه به نحوه ترسیم، نیمی از چفد را در صفحه اقلیدسی xoz برحسب طول دهانه گنبد پارامتری میکنیم و سپس منحنی حاصل (همان منحنی مولد) را حول محور عمودی z دوران میدهیم. روش انجام این پژوهش بهصورت کمی و شامل محاسبات مربوط به انواع گنبدها بوده و نوع آن را میتوان پژوهشی توصیفی دانست.یافتهها: ما میان ریاضیات حاکم بر ساختمانهای گنبدی شکل چفد مولد ارتباط معناداری پیدا کردیم.اصالت/ارزش افزوده علمی: باتوجه به تعدد انواع چفدها در معماری، در این مقاله بعد از بیان برخی تعاریف لازم از هندسه دیفرانسیل، علاوه بر ارایه روش ترسیم هر چفد، تنها محاسبات مربوط به انواع چفدهای پاتوپا، شاخبزی، پنج اوهفت و شبدری را خواهیم آورد. در انتها به پیادهسازی محاسبات خود روی گنبد مسجد جمعه اردبیل خواهیم پرداخت.