برنامه ریزی استراتژیک
نرجس بساق زاده؛ محمود مرادی؛ محمد تمیمی
چکیده
هدف: علیرغم اهمیت روزافزون نقش دانش در گسترش عملکرد نوآوری و حفظ مزیت رقابتی در محیط رقابتی شدید جهانی، سازمان‌ها در بهره‌گیری و توسعه زیرساخت جریان دانش خارجی به سمت خود دچار مشکلات عدیده‌ای هستند. نظریه ظرفیت جذب دانش و ایجاد ساختارهای کشف و بهره‌برداری در تحقیق و توسعه به‌عنوان نظریه دوسوتوانی سازمانی، می‌توانند تبیینی برای ...
بیشتر
هدف: علیرغم اهمیت روزافزون نقش دانش در گسترش عملکرد نوآوری و حفظ مزیت رقابتی در محیط رقابتی شدید جهانی، سازمان‌ها در بهره‌گیری و توسعه زیرساخت جریان دانش خارجی به سمت خود دچار مشکلات عدیده‌ای هستند. نظریه ظرفیت جذب دانش و ایجاد ساختارهای کشف و بهره‌برداری در تحقیق و توسعه به‌عنوان نظریه دوسوتوانی سازمانی، می‌توانند تبیینی برای کمک به سازمان‌ها برای رفع این مشکلات باشند؛ بنابراین این پژوهش با هدف تبیین اثر ظرفیت جذب دانش در کسب مزیت رقابتی و نقش میانجی دوسوتوانی سازمانی به بررسی مطالعه در شرکت‌های صادراتی پرداخته است.روش‌شناسی پژوهش: مدل اولیه تحقیق از ادبیات استخراج و در مرحله کیفی و با مصاحبه عمیق با خبرگان، مدل مفهومی نهایی ترسیم شد. به‌منظور بررسی ابعاد به دست آمده، پایایی و روایی مدل جدید موردبررسی و پرسشنامه با روش نمونهگیری تصادفی در میان مدیران و خبرگان شرکت‌های صادراتی ایران توزیع شد. جامعه آماری پژوهش 570 شرکت برتر صادراتی ایران است. در بخش کیفی، نمونهگیری با روش نمونهگیری نظری انجام و 11 نفر از مدیران شرکتها با بیش از 5 و 10 سال سابقه انتخاب شد. زمینه فعالیت خبرگان شرکت‌های منتخب شامل حوزههای گاز و پتروشیمی، فولاد، قطعات خودرو، لوله و اتصالات و مواد غذایی بود. در بخش کمی نیز با کمک نرمافزار G*Power 78 نمونه انتخاب شد. تحلیل داده‌های کیفی با روش تحلیل محتوا و با کمک نرمافزار ATLAS.ti و بررسی فرضیه‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) مبتنی بر روش حداقل مربعات جزیی (PLS) انجام شد.یافته‌ها: نتایج بخش کمی نشان میدهد که متغیر ظرفیت جذب دانش به‌صورت مستقیم بر مزیت رقابتی تاثیر معناداری ندارد؛ اما تاثیر این متغیر بر دوسوتوانی سازمانی و تاثیر دوسوتوانی سازمانی بر مزیت رقابتی معنادار است. ازاین‌رو میتوان بیان کرد که دوسوتوانی سازمانی در رابطهی میان ظرفیت جذب و مزیت رقابتی میانجی کامل بوده است.اصالت/ارزش‌افزوده علمی: این پژوهش مسیری برای شرکت‌های فعال صادراتی درزمینه کسب مزیت رقابتی ترسیم می‌کند. شرکتها می‌توانند بر پایه تقویت ساختارهای سازمانی دوسوتوان، ایجاد زمینه‌های یادگیری و تقویت ظرفیت جذب دانش، جریان ورود دانش بیرونی به سازمان را تسهیل نمایند.
