%0 Journal Article %T ارایه مدلی برای حل مساله زمان‌بندی جریان کارگاهی مختلط با جریان کالا و درنظر گرفتن زمان آماده‌سازی وابسته به توالی و زمان حمل‌ونقل %J تصمیم گیری و تحقیق در عملیات %I موسسه آموزش عالی آیندگان %Z 2538-5097 %A روح‌بخش, روجا %A مهدی زاده, اسماعیل %A ادیبی, محمد امین %D 2023 %\ 09/01/2023 %V 8 %N 2 %P 307-332 %! ارایه مدلی برای حل مساله زمان‌بندی جریان کارگاهی مختلط با جریان کالا و درنظر گرفتن زمان آماده‌سازی وابسته به توالی و زمان حمل‌ونقل %K زمان‌بندی %K جریان کارگاهی مختلط %K جریان کالا %K زمان حمل‌و‌نقل %K زمان آماده‌سازی %R 10.22105/dmor.2022.296154.1450 %X هدف: جریان کالا یک تکنیک موثر برای افزایش کارایی تولید در یک سیستم تولیدی، با تبدیل یک کار به چندین قسمت کوچک‌تر می­‌باشد که در سال‌­های اخیر توجه‌های زیادی را به خود جلب کرده است؛ اما همواره از مفروضات مهمی که در محیط واقعی زمان‌بندی وجود دارد چشم‌پوشی شده است. هدف از انجام این مقاله ارایه‌ یک مدل ریاضی چندهدفه برای حل مساله‌ زمان‌بندی جریان کارگاهی مختلط با جریان کالا و درنظر گرفتن زمان آماده‌سازی وابسته به توالی و زمان حمل‌و‌نقل می‌باشد.روش‌شناسی پژوهش: در ابتدا برای حل مساله‌ یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی چندهدفه ارایه و آن‌گاه برای بررسی کارایی مدل ارایه‌شده، مدل به‌صورت وزنی به تک‌هدفه تبدیل شده و مثال‌هایی در ابعاد کوچک طراحی و با استفاده از سالور Cplex نرم‌افزار GAMS حل می‌شود. سپس با الهام از مطالعات پیشین برای حل مساله در ابعاد بزرگ، از الگوریتم‌های فرا ابتکاری مبتنی‌بر الگوریتم ژنتیک چندهدفه بهره گرفته می‌شود. برای بررسی کارایی الگوریتم‌ها، نتایج حاصل از سالور Cplex نرم‌افزار GAMS با خروجی حاصل از الگوریتم‌های فرا ابتکاری در حالت تک‌هدفه مقایسه می‌شود.یافته‌ها: برای اعتبارسنجی مدل پیشنهادی نمونه مساله‌ای در ابعاد کوچک آورده شده است که با استفاده از سالور Cplex نرم‌افزار GAMS حل شده است و برای اعتبارسنجی الگوریتم‌های فرا ابتکاری مثال‌هایی در ابعاد کوچک حل و با جواب‌های حاصل از سالور Cplex نرم‌افزار GAMS مقایسه شده است. مقایسه نشان می‌دهد که الگوریتم‌های فرا ابتکاری از کارایی مناسبی برخوردار هستند. سپس برای حل مدل در ابعاد بزرگ‌تر از دو الگوریتم پیشنهادی استفاده شده است. برای این منظور، 30 نمونه مساله به‌صورت تصادفی تولید شده و از شش شاخص برای مقایسه‌ الگوریتم‌ها استفاده شده است. بعد از انجام آزمایش‌ها و مقایسه­ الگوریتم‌ها با یکدیگر، نتایج به‌دست‌آمده، کارایی بیش‌تر الگوریتم ژنتیک رتبه‌بندی نا‌مغلوب‌ها را نسبت به الگوریتم NSGA-II در حداقل سه شاخص نشان می‌دهد.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله محدودیت­‌های زمان آماده‌سازی وابسته به توالی و زمان حمل‌و‌نقل بین ایستگاه‌های متوالی برای مساله‌ زمان‌بندی جریان کارگاهی مختلط با جریان کالا به‌منظور حل یک مدل ریاضی با هدف کمینه‌سازی ماکزیمم زمان تکمیل و مجموع تاخیر کار‌ها درنظر گرفته شده که فرض شده است زمان حمل­‌ونقل مستقل از کار‌ها است و تنها یک وسیله نقلیه بین هر دو ایستگاه متوالی وجود دارد. جهت حل مدل در ابعاد بزرگ و با توجه به NP-hard بودن مساله از الگوریتم‌­های NSGA-II و NRGA استفاده شد. %U https://www.journal-dmor.ir/article_144479_e54b3e54b0c631fca553ac82cd9e0f76.pdf