بهینه سازی استوار
امین قاسمی نژاد؛ محمد فلاح؛ حامد کاظمی پور
چکیده
هدف: مقاله حاضر به مدل‌سازی و حل یک مساله چندهدفه چیدمان استوار تسهیلات در شرایط عدم قطعیت با الگوریتم‌های NSGA-II، MOPSO و MOGWO پرداخته است. از آن‌جایی‌که مساله چیدمان تسهیلات از نوع NP-Hard می‌باشد؛ لذا لزوم به‌کارگیری الگوریتم‌های فرا ابتکاری با ارایه یک کروموزوم مناسب جهت دستیابی به جواب‌های نزدیک به بهینه در این مقاله مورد‌بررسی ...
بیشتر
هدف: مقاله حاضر به مدل‌سازی و حل یک مساله چندهدفه چیدمان استوار تسهیلات در شرایط عدم قطعیت با الگوریتم‌های NSGA-II، MOPSO و MOGWO پرداخته است. از آن‌جایی‌که مساله چیدمان تسهیلات از نوع NP-Hard می‌باشد؛ لذا لزوم به‌کارگیری الگوریتم‌های فرا ابتکاری با ارایه یک کروموزوم مناسب جهت دستیابی به جواب‌های نزدیک به بهینه در این مقاله مورد‌بررسی قرار گرفته است. مساله مورد‌بررسی در این مقاله شامل چندین دپارتمان می‌باشد که بر‌اساس 5 جنبه مختلف (کمینه‌سازی زمان انتقال جریان بین دپارتمان‌ها، بیشینه‌سازی تعداد تجهیزات و امکانات، کمینه‌سازی مسافت طی شده برای دسترسی به تجهیزات اطفاء حریق، کمینه‌سازی مسافت دسترسی به شرایط اقلیمی مطلوب و بیشینه‌سازی دپارتمان‌های پر سروصدا از یکدیگر) بایستی در بخش‌های مختلف سالن چیدمان شوند. جهت دستیابی هم‌زمان به توابع هدف فوق، تخصیص دپارتمان‌ها به هر بخش، تجهیز هر بخش با تجهیزات مختلف و چیدمان دپارتمان‌ها در کنار یکدیگر جزو اصلی‌ترین هدف‌های مقاله می‌باشد.روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله برای حل مساله از الگوریتم‌های فرا ابتکاری تک هدفه GA، PSO و GWO و الگوریتم‌های فرا ابتکاری چندهدفه NSGA-II، MOPSO و MOGWO استفاده شده است.یافته‌‌‌‌‌ها: نتایج محاسباتی نشان می‌دهد که الگوریتم‌های تک هدفه GA، PSO و GWO از کارایی بالایی در دستیابی به مقدار بهینه تابع هدف در زمان بسیار کوتاه تر برخوردارند و روش‌های چندهدفه آن‌ها نشان از کارایی بالای الگوریتم NSGA-II در دستیابی به مقدار میانگین تابع هدف اول، دوم و پنجم؛ الگوریتم MOPSO در دستیابی به میانگین تعداد جواب کارا و زمان محاسباتی و درنهایت الگوریتم MOGWO در کسب مقدار میانگین تابع هدف سوم، چهارم، بیش‌ترین گسترش و فاصله متریک دارد. هم‌چنین مقایسات آماری نشان از وجود اختلاف معنادار بین میانگین‌های زمان محاسباتی را داشته است. برای ارزیابی و رتبه‌بندی الگوریتم‌ها از روش تاپسیس استفاده و نتایج نشان از کارایی بالای الگوریتم MOGWO در حل مدل دارد.اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله مدل نوینی از مساله چندهدفه چیدمان استوار تحت شرایط عدم قطعیت با توجه به جنبه‌های ایمنی بهداشت و زیست‌محیطی مدل‌سازی شده است.
